|
2000
|
|
|
Eta aitak, halatan, behekoak so beltzez eta begitarte itsusiz hartuko zituen maiz, mintzo zakarrez, hatz erakuslea aitzinetik gidari, larderiatsu, buruz buru zuena hastetik beretik akusatu eta uzkurtu
|
nahian
balebil bezala. Eta, behin haserretzen bazen, haren kolerak ez zuen ematzeko husgunerik, ez baretzeko atseden-lekurik edireiten:
|
|
|
Ene ustea eta aburua jakin
|
nahian
balebil bezala, Antonio Ibarbiak zorrotz so egin zidan; eta nik, usterik ezen ezin ginela urruneko intxaurren xerka ibili hurbilagokoen berri jakin gabe, are gutiago Utopiako lur urrunetarako bidaia hain perilos izan zitekeenean, eta akaba genezakeenean, aita Zacaríasek erranaren arabera, hainbat tributako indiarren atzaparretan, gorputza puskaturik eta mila zati eginik; oharturik ezen, etorkizu... Eta Antoniok, orduan, erran zuen:
|
|
|
Pastazko betaurreko lodiak ohikoak baino handiagoak izanik ere babes kaskarregia ziren eta, beraz, ezinezkoa nuen kontagailua ikustea begiak malkotan izaki. Sumatzen nuen, hala ere, metro bakoitzarekin abiadura haziz zihoala, motorraren ahalmen guztia proban jarri
|
nahian
balebil bezala. Afalondoko goraldian, izarretara jaurtitako gidakide sentitzen nintzen.
|
|
2001
|
|
|
Askotan kontrajarriak diren arren, beti baliokideak, biak arbuiagarriak diren neurrian. Batak zein besteak zalantza desegoki ikusiko du, eta lekuz kanpokoa irudituko zaio, eta haren beldur izango da, eta inporta zaion gauza bakarra bere boterean zirrikiturik ez agertzea izango da eten egin zen momentu batez, jarraian esatera zihoana birritan pentsatu
|
nahian
balebil bezala. Hori dela eta, arriskutsua izango zaio, hiritarrek edozelako zalantza argiratu nahi izatea eta, era berean, botereak ez luke inoiz ere onartuko gaurko egunez gauzatu nahian gabiltzan honako zalantzaren apologia hau.
|
|
2002
|
|
|
Donibaneko arrantzale jendea mintzatzen den eran ari zitzaidan, hitzak zelula biziak balira bezala, bata bestearen ondotik jarriak bai, baina atzekoak aurrekoak fagozitatu
|
nahian
balebiltza bezala. Erantzun nion:
|
|
2004
|
|
|
kasualitate hutsa izan zen hura, edo jainkoek jarritako seinalea? Zeren hegaberak bi multzotan banatuta baitzetozen, eta zeren multzo batek E bat formatzen baitzuen, eta besteak O bat, Eneko Ortegaren izen abizenen lehen letren arabera, ipar hotzetik ihesi zetozkigùn hegazti haiek ere gure futbol izarra omendu
|
nahian
balebiltza bezala...".
|
|
2008
|
|
|
Biek egiten zituzten begi mugimenduengatik balitz, nornahik jakin zezakeen, bertaratutako lekuko anonimo batek, adibidez? Regina urduri zegoela, eta Ernestina lasai, izan ere, Ernestinak begietara zuzen begiratzen zion bakoitzean, Reginak beheratu egiten zituen begiak, zerbait gorde
|
nahian
balebil bezala. Harik eta Ernestinak esan zion arte:
|
|
|
Biek egiten zituzten begi mugimenduengatik balitz, nornahik jakin zezakeen –bertaratutako lekuko anonimo batek, adibidez– Regina urduri zegoela, eta Ernestina lasai, izan ere, Ernestinak begietara zuzen begiratzen zion bakoitzean, Reginak beheratu egiten zituen begiak, zerbait gorde
|
nahian
balebil bezala. Harik eta Ernestinak esan zion arte:
|
|
2009
|
|
|
Puruari tartekako kaladak emateko bakarrik eteten nuen kontakizuna. Puzzlearen zati guztiak jarri nituen mahai gainean, nire barruko anabasaren inbentario bat egin
|
nahian
banenbil bezala. Karmelek adi entzuten zuen dena.
|
|
|
gauza bat buruan sartzen zitzaionean ez zuela azkenera arte etsitzen, auzi hartan ere nekez!; hala, bada, Maria Bibianari emandako azken erantzunaren ondotik zabaldutako isilunean, burmuinetan behar zituen Adak pentsamendu haiek, eta burmuinetan behar zituen, halaber, liburuari buruzko hitzak, Txaro Goirik berari esanak: . Dinamita hutsa da!?; adiskidea ez zitzaion, ez, txantxetan ari, liburua, azkenean, eskuetan lehertu baitzitzaion!; Ada, beraz, garaitua sentitzen zen, begiak beherantz itzuliak zituen une hartan, burua makur?, Maria Bibiana erreakzionatzen hasi zenean, begiak urrunean ganoraz iltzatuz, arreta osoa bereganatu
|
nahian
balebil bezala, buruan zuèn buruhausteari aurre egiteko asmoz, itxuraz; ez al zuen arestian esan, izan ere, bera bien alde zegoela, Teofilo Mariaren alde eta Adaren alde?; Adarekin hitz egin zuen eta gehiago ere hitz egingo zuen, baina Teofilo Mariarekin ez, eta harekin ere hitz egin zuen, orduan nekez, lagunekin geratua baitzen hiriko hotel ezagun bateko kafetegian, igandeetako ohiko tertuliatx... begiak jaso zituenean hartaz ohartu behar zuen Adak, hain zen nabarmena Maria Bibianaren begiek egin zuten aldaketa gelara sartu zirenetik, betilunetik betargira:
|
|
|
Beste plano batean zegoen, zinez, Teofilo Maria: berari zuzendatuko zine kamera balizko batek zehatz mehatz adieraz zezakeen hura; izan ere, Luis Moraza eta Felipe Briones Fanellirengana hurbiltzen ari ziren bitartean, ekin zion Teofilo Mariak alkandoraren paparraldea astintzeari eskuz, gorputzen bultzadaren batean Fanellik utzitako ezpain listutsuen marka garbitu
|
nahian
balebil bezala; astindu zituen eskuak, gero, lauzpabost bider, erabakitasun handiz, gora eta behera, behera eta gora, bi eskuak kontrako norabidean tangentzialki proiektatuz, ahurra ahurraren aurka, txalo hots apalak airean, jestu harekin esan nahi balu bezala: –Bukatu ditut hemengo lanak, mutilak, eta ni banoa?; eta Teofilo Maria bazihoan, ustez bazihoan, bastoia eskuan zuen behintzat une hartan, jaka jantzia eta sonbreirua buru gainean jarria, baita garaipenaren irri zabala ezpainetan ere, jakina?, baina ez zihoan; aitzitik, irri zabala bekozko ilunean urtu eta Fanelliri laguntzen ari zitzaizkiòn langileen ingurura hurbildu zen, haserre bizian:
|
|
|
Nazario ez zen bere apainketa pertsonalean orduak galtzen zituèn gizona; esan ere, esan zitekeen gizon landugabea zela alor hartan, apur bat oihesa, Reginarekiko harremanek, denborarekin, alor hura ere lantzera eraman zuten arren; baina horra: beste gauza bat zen haren bibote oparoa, halako moldez, non, bizarra egiterakoan, minutuak eman baitzitzakeen biboteko iletxoak berdintzen; eta bizarra egiten ez zuenean ere berdin, orduan hatzekin aritzen baitzen, bibotea lisatu eta iletxo bakoitza bere tokian jarri
|
nahian
balebil bezala, puntak pittin bat goraka; gero, lanaren emaitza gain gainekoak ikusita, atseginezko irritxo bat egiten zion bere buruari; esan nahi baita orduan ere halaxe aritu zela Nazario Orbe, hain zegoen harro bere biboteaz, antza?; lana bukatutzat eman zuenean, baina, ez zion bere buruari irririk erakutsi; areago: ispiluak islatzen zuèn irudiak ez zuen ohiko harrotasunik adierazten, inondik ere; Nazariok, beraz, beste zerbait behar zuen buruan; Nazario, izan ere, ez zen motza; une hartan, gainera, ez zuen disimuluan ibili beharrik, bakar bakarrik baitzegoen komunean, ispiluaren aurrean; gero, ezpainak mugitu zituen, baina hotsik gabeko mugimenduan, aurrez aurre zuenari hizketan ariko balitzaio bezala, begiak begietan iltzaturik:
|
|
|
–Hori ez duk galdera bat, iritzi bat duk, eta hemen nik ditiat iritziak eta zuek aginduak? , esan zion sarjentuak, Nikolairengana hurbildu eta haren inguruan biraka hasten zela, astiro baino astiroago, pausoa hitzen erritmora egokitu
|
nahian
balebil bezala?. Eta, hala ere, aholku bat emango diat, Nikolai, abisua ere badena, jakin dezaan:
|
|
|
Beste plano batean zegoen, zinez, Teofilo Maria: berari zuzendatuko zine kamera balizko batek zehatz mehatz adieraz zezakeen hura; izan ere, Luis Moraza eta Felipe Briones Fanellirengana hurbiltzen ari ziren bitartean, ekin zion Teofilo Mariak alkandoraren paparraldea astintzeari eskuz, gorputzen bultzadaren batean Fanellik utzitako ezpain listutsuen marka garbitu
|
nahian
balebil bezala; astindu zituen eskuak, gero, lauzpabost bider, erabakitasun handiz, gora eta behera, behera eta gora, bi eskuak kontrako norabidean tangentzialki proiektatuz, ahurra ahurraren aurka, txalo hots apalak airean, jestu harekin esan nahi balu bezala: " Bukatu ditut hemengo lanak, mutilak, eta ni banoa"; eta Teofilo Maria bazihoan, ustez bazihoan –bastoia eskuan zuen behintzat une hartan, jaka jantzia eta sonbreirua buru gainean jarria, baita garaipenaren irri zabala ezpainetan ere, jakina–, baina ez zihoan; aitzitik, irri zabala bekozko ilunean urtu eta Fanelliri laguntzen ari zitzaizkiòn langileen ingurura hurbildu zen, haserre bizian:
|
|
|
gauza bat buruan sartzen zitzaionean ez zuela azkenera arte etsitzen, auzi hartan ere nekez!; hala, bada, Maria Bibianari emandako azken erantzunaren ondotik zabaldutako isilunean, burmuinetan behar zituen Adak pentsamendu haiek, eta burmuinetan behar zituen, halaber, liburuari buruzko hitzak, Txaro Goirik berari esanak: " Dinamita hutsa da!"; adiskidea ez zitzaion, ez, txantxetan ari, liburua, azkenean, eskuetan lehertu baitzitzaion!; Ada, beraz, garaitua sentitzen zen –begiak beherantz itzuliak zituen une hartan, burua makur–, Maria Bibiana erreakzionatzen hasi zenean, begiak urrunean ganoraz iltzatuz, arreta osoa bereganatu
|
nahian
balebil bezala, buruan zuèn buruhausteari aurre egiteko asmoz, itxuraz; ez al zuen arestian esan, izan ere, bera bien alde zegoela, Teofilo Mariaren alde eta Adaren alde?; Adarekin hitz egin zuen eta gehiago ere hitz egingo zuen, baina Teofilo Mariarekin ez, eta harekin ere hitz egin zuen, orduan nekez, lagunekin geratua baitzen hiriko hotel ezagun bateko kafetegian, igandeetako ohiko tertuliatx... begiak jaso zituenean hartaz ohartu behar zuen Adak, hain zen nabarmena Maria Bibianaren begiek egin zuten aldaketa gelara sartu zirenetik, betilunetik betargira:
|
|
|
Nazario ez zen bere apainketa pertsonalean orduak galtzen zituèn gizona; esan ere, esan zitekeen gizon landugabea zela alor hartan, apur bat oihesa, Reginarekiko harremanek, denborarekin, alor hura ere lantzera eraman zuten arren; baina horra: beste gauza bat zen haren bibote oparoa, halako moldez, non, bizarra egiterakoan, minutuak eman baitzitzakeen biboteko iletxoak berdintzen; eta bizarra egiten ez zuenean ere berdin, orduan hatzekin aritzen baitzen, bibotea lisatu eta iletxo bakoitza bere tokian jarri
|
nahian
balebil bezala, puntak pittin bat goraka; gero, lanaren emaitza gain gainekoak ikusita, atseginezko irritxo bat egiten zion bere buruari; esan nahi baita orduan ere halaxe aritu zela Nazario Orbe, hain zegoen harro bere biboteaz, antza...; lana bukatutzat eman zuenean, baina, ez zion bere buruari irririk erakutsi; areago: ispiluak islatzen zuèn irudiak ez zuen ohiko harrotasunik adierazten, inondik ere; Nazariok, beraz, beste zerbait behar zuen buruan; Nazario, izan ere, ez zen motza; une hartan, gainera, ez zuen disimuluan ibili beharrik, bakar bakarrik baitzegoen komunean, ispiluaren aurrean; gero, ezpainak mugitu zituen, baina hotsik gabeko mugimenduan, aurrez aurre zuenari hizketan ariko balitzaio bezala, begiak begietan iltzaturik:
|
|
|
Duela gutxi ezagutzen zuten elkar, eta, bitxia izan arren, une hartan ohartu zen azken aste haietan ibilera mantsotu zuela. Astiroago luzatzen zuen pausoa kalean, memorian zerbait finkatu
|
nahian
balebil bezala. Eta ez zen Felix bakarrik, agurearen mina baizik, heriotza eta bizitza.
|
|
2011
|
|
|
Esaldi horren bila ari nintzela itxi zuen liburua eta sartu zuen poltsan, eta handik ateratako ukenduarekin gorputzean igurtziak ematen hasi zen begiak itxi ondoren, egiteko horretan sendabidea aurkitu balu bezala edo gorputzaren mapan atsegin guztien iturburua atzeman
|
nahian
balebil bezala, kontzentrazio erabatekoarekin. Niri nolanahi ere jardun intimoegia iruditu zitzaidan zuzenean edo zeharka begira egoteko, eta neure egitekoetara itzuli nintzen, itsasoari begira jarri eta ezer ez egitera alegia.
|
|
2013
|
|
|
–Ez erein ustelkeria Lurrean, Jainkoak ez baititu ustelkeria ereiten dutenak maite? , eta Hamzak galdera egin ziezaion baino lehen, bere burua zuritu
|
nahian
balebil bezala, erantsi zuen?: Erranen didak maiteminak leundu eta ematu egin didala izaera, baina gure Herriak beharrezko ditik bi bideak, batak ez baitu bertzea kentzen?
|
|
|
Oroitu, bertzela, zer erran zuen Profetak, s.a.a.w.s., ustelkeriaz: " Ez erein ustelkeria Lurrean, Jainkoak ez baititu ustelkeria ereiten dutenak maite" –eta Hamzak galdera egin ziezaion baino lehen, bere burua zuritu
|
nahian
balebil bezala, erantsi zuen–: Erranen didak maiteminak leundu eta ematu egin didala izaera, baina gure Herriak beharrezko ditik bi bideak, batak ez baitu bertzea kentzen... ederki adierazi zidaan unibertsitateko meskitako imanak:
|
|
|
Berriro danbolin taparrada luzea eta ondoren turuta hots luze eta bortitza jo ditu inguruzainak, denboran presarik gabe hedatuz, epailearen eta apaizaren erretolikak ekidin
|
nahian
balebil bezala.
|
|
2014
|
|
|
Baina Xabi normaltasunaz ahaztuta zegoen aspaldi hartan, ez zuen entzun nahi. Aitaren eztarriko intxaurra ikusten zuen gora eta behera, oilo lepo mehar hartatik atera
|
nahian
balebil bezala.
|
|
2015
|
|
|
Ezertxotan ere ez. . Irezabalen mutur tentea dardarka ari zen, mingain puntarekin ustela suertatu zitzaion gozokiren bat gastatu
|
nahian
balebil bezala?. Ba, jakin ezazu, Euzkadiren izen ona Europa guztitik zabaldu nahian dabilen talde bateko kapitain baten ahotik horrelako hitzak entzuteak izugarrizko atsekabea sortzen didala, Luis.
|
|
2016
|
|
|
Hurrengo gauean, ordea, berriz lehengo tokian agertu zitzaion itzala, orain bezala kargako moilara hurbiltzen ari zela. Biltegi aurrean aparkatuta zegoen kamioiaren atzean bezperako mugimendu bera sumatu zuen, piztia bat ezkutatu
|
nahian
balebil bezala. Segituan horma aldera egin zuen zaintzaileak, itzalak ikus ez zezan, eta ia hormari itsatsita aurrera jarraitu zuen aparkatutako kamioiaren aldera.
|
|
2018
|
|
|
Isilik egon zen arrotza pixka batean, aurrera nola jarraitu asmatu
|
nahian
balebil bezala. Eta, hitz egin zuenean, ez zuen nire bide beretik ibili nahi izan:
|
|
2019
|
|
|
hasiberri gogotsu igandean, salbatzaile kartsu astelehenean, justiziazko mendekatzaile larunbat hartan. Azken sentipen hori elikatu
|
nahian
balebil bezala, korridoretik barneratu, egongela atzean utzi eta sukaldeko ateraino iritsi zen. Barrura begiratu zuen.
|
|
|
Atea ixtera zihoala atzera egin eta mesanotxean utzitako liburua eskuko poltsan sartu du. Hegazkinean, lurreratzeko ordua hurbildu delarik, poltsatik atera eta hortxe ibili da, tarteka irakurri, tarteka burua altxa eta ezpainez zerbait errepikatu, buruz ikasi
|
nahian
balebil bezala.
|
|
2020
|
|
|
Beraz, Lurdesen heriotza izan zen liburua osatzeko azken bultzada, eta Lurdesek berak, bere presentzian eta bere ausentzian, ematen dio zentzua liburuari. Izan ere, badaude bizirik zegoela idatzitako poemak, eta badaude Lurdes hil ondoren hari eskainitakoak ere, poesiaren bitartez bera aurkitu
|
nahian
balebil bezala. Neguan izan zen deritzo liburuko azken atalari, eta batez ere atal horretan daude zuzenean Lurdesi buruz mintzo diren poemak.
|
|
2021
|
|
|
–Eta alkateak eman zuen albistea, errepikatu zuen Davidek, inork sinesten ez zuen teoria bat indartu
|
nahian
balebil bezala.
|
|
|
David konturatu zen LucÃa atzean gelditzen saiatzen ari zela, taldetik urrundu
|
nahian
balebil bezala. Berarekin bakarka hitz egiteko modua bilatzen ari zen.
|
|
|
Aitak gogor astindu zuen arlotea, sofan iltzatu
|
nahian
balebil bezala. Xavier zutitzen saiatu zen.
|
|
2022
|
|
|
Egia da ikusgarriak izan direla efektu bisualak, itzal argien jokoak eta dantza kolektiboen jantzi koloretsuak. Egia da, era berean, maila paregabea erakutsi dutela dantzari guzti guztiek —energia nagusi gizonen dantzetan, eta arintasun sublimea emakumeenetan—, baina dena etorri da musikaren menpe, eta musikak Hollywoodeko kutsu edulkoratu nekagarria eduki du, ikusleen emozioak bai ala bai bultzatu
|
nahian
balebil bezala.
|
|
|
Makuluen laguntzarekin martxan jarri eta kanpoko atera hurbildu nintzen tentu handiz. Atearen bestaldetik mugimendu sotilen soinuak zetozkidan, norbait kontu handiz barruan zertan zebiltzan jakin
|
nahian
balebil bezala. Birritan pentsatu gabe atea ireki eta erabat ezustean harrapatua izan den norbaitek begietara begiratu zidan.
|