|
2006
|
|
|
Helios eguzkiaren jainkoa, beste jainko asko bezala, kaskarina eta emakumezalea omen zen, maitasuna erraietan izan ordez mihian eta hanka artean izan ohi duten beste hainbat gizonezkoren antzera, eta edozein emaztekiren atzetik joaten omen zen. Egun batez Klitia ninfa ikusi zuen Heliosek begi argiz eta atseginez, eta, harenganako grinari uko egin
|
nahi
ezta, ez zuen lasai utzi ninfa inozente gaixoa berea egin zuen arte. Klitia gajoa, ume bat baino askoz gehiago ez oraindik, txundituta geratu zen Helios jainkoaren edertasun eta dohainengatik eta, maitasunak eritua eta ahuldua, zentzua ia galdurik geratu zen, ezer zuzenik egiteko ezgai:
|
|
|
Urregorriz eta Asiako marfilez apaindutako kutxa zekarren. Pisutsua izateko itxura izan arren, inoren laguntzarik onartu
|
nahi
ezta zetorren jauna, estropezu egiteko zorian.
|
|
2007
|
|
|
Huraxe zen gure hizkuntza: gutako batzuentzat hizkuntza bakarra, eta besteontzat hizkuntza nagusia,
|
nahi
ezta ere, eta nik behintzat ez nuke esango nahi ez genuenik. Huraxe zen beraz gure hizkuntza ohikoa eta gure erreferentzia mundua, baina aldi berean kaka zaharra iruditzen zitzaigun Espainiatik eta espainolez zetorren guztia.
|
|
|
|
nahi
ezta ere tabua dut maite.
|
|
2008
|
|
|
–Orain hiru bat egun hartu nuen kolpe malapartatu bat dabilkit bakean utzi
|
nahi
ezta; beso guztiko indarra galarazten dit.
|
|
2009
|
|
|
–zein bizinahi gaizto eta hain handik eragiten digu hainbesteko dardara? hil
|
nahi
ezta? (euskal itzulpena Amurizarena da hain zuzen); betirauna da, non hilkorrek igaro duten hil ondoren geratzen zaien denbora guztia?.
|
|
2010
|
|
|
Ezin zuen burutik kendu irudi hura, film batean ikusi balu bezala: aita tailerrean, izterra ebaki zion zerraren ondoan, bere indar guztiekin garrasika, ateraino arrastaka iritsi nahian, odola bere hanketatik behera eta porlanezko zoruan barreiatzen zen bitartean; eta aldi berean Nerea etxe atzean, galeperrei purra purra artalea edo pentsua edo dena delakoa botatzen, aitaren orroa entzun ezinda, edo entzun
|
nahi
ezta... Hobe zuen horretan ez pentsatu, burutazio hori gogotik uxatu...
|
|
|
Gurasoen solasa, aitaren autoa, familiaren etxea izandakoa... oroitzapenak trumilka datozkio Juleni,
|
nahi
ezta ere; musika jarri du etxeko CD gailuan eta aurikularrak ipini ostean bolumena igo, horrekin eta hozkailu itzalian topatu duen garagardo epelarekin burua apur bat sorgortzeko eta gorputza beste apur bat sosegatzeko, lotara joan baino lehen.
|
|
|
Burua goitik behera mugituz baietz egin du Julenek, berak ere bere burua aurkeztu behar ote duen pentsatzen duen bitartean, mahai gainean ikusten duen esku motx horretan iltzaturik begiak,
|
nahi
ezta ere.
|
|
|
Elkarren besoetan loturik geratu dira, hatsa bere onera itzuli bitartean hitzik egin ezinik ia. Bat izan dira une batez, arestian, eta horren lorratzak hortxe jarraitzen duen arren, nork bere sabel eta hankak bereskuratzen ditu orain, nor bere baitako burutazio eta katramiletan pentsatzen hasten da,
|
nahi
ezta ere.
|
|
2011
|
|
|
Lantokian elkarren bila ibiltzen ginela konturatzen hasi nindunan.
|
Nahi
ezta bezala, oso agerian utzi gabe, baina elkarren bila. Edozein aitzakia zunan on bata bestearengana joan eta berriketan jarduteko.
|
|
|
Heure aldetik, berriz, hori dun behintzat nik sentitu dudana, asmatu ez huelako nire begietako maitasun izpiek hiregan altxarazitako arma eraisten. Eta arrazoirik gabe muzin aurkituko nindunan maiz, nik
|
nahi
ezta ere.
|
|
2012
|
|
|
Ardura berezia nuen jakiteko zein bidez lortu ote zituzten askok ohore titulu handiak eta jabetza izugarriak; eta oso garai berrietara mugatu nuen galdera. Edonola ere, egungo garaiotan sartu gabe, ez bainuen irainik
|
nahi
ezta atzerritarrentzat ere (zeren eta espero baitut ez dela egongo irakurleari esan beharrik honetaz adieraziko dudana ez dagokiola inola ere neure sorterriari), inplikaturiko jende multzo handiari dei egin zitzaion eta, axaleko azterketaren ondoren, halako txarkeri egoera azaldu zutenez, ezin dut gogoratu ere egin nolabaiteko kezkarik gabe. Zinauste, zapalkuntza, eroskeria, maula, pailardiza eta antzerako gaitzak ziren barkagarrienak aipatu zituzten trebetasunen artean, eta hauekin, bidezkoa den bezala, jasanbera izan nintzen.
|
|
|
Atalondotik bertatik bihotza taupadaka hasi zitzaion Emmari.
|
Nahi
ezta irribarre egin zuen harrokeriaz, eskuinera beste korridorean barrena lehiatzen zen jendetza ikustean, aldiz bera printzipalen eskailera igotzen ari zelarik. Plazer izan zuen haur baten gisa ate zabal tapizatuak bere behatzaz bultzatzen; bularra betean arnastu zuen barnebideetako usain hautseztatua, eta, bere palkoan eseri zenean, dukesa baten aisatasunez lerdendu zuen gerria.
|
|
2013
|
|
|
Asko dute testu hauek poesiatik, jolasetik, gogoetatik. Eta bertan, ezarian eta
|
nahi
ezta bezala, egileak hitz egiten digu bakardadeaz, eta oroiminaz, eta gauza konkretu eta abstraktuez, eta zeru lurrez, eta itsaso lehorrez, den eta ez den guztiaz eta ezerezaz.
|
|
2014
|
|
|
Baina norbera ere turista da besteentzat. Infernu beraren parte eta bazkide,
|
nahi
ezta ere.
|
|
|
Norbaiti irakurri nion behin ETAk ez duela inoiz atentatu suizidarik egin. Modu askotan interpretatu izan da gertakari hori; adibidez, kultura kristau batean hazitakoak garela, kristautasuna ukatu arren, eta horrek,
|
nahi
ezta ere, debekatu egiten digula geure buruaz beste egitea, talde politiko batek berretsitako aukera legez, behinik behin; esan izan dute, madrildar mihigaiztoek eta, beren itxura iraultzaile horren azpian guri guri hazitako burgeskumeak direla etakideak eta horregatik ez dela inoiz atentatugile suizidarik izan, ezta gose greba mugagabe bat heriotzaraino eraman duenik ere.
|
|
|
Gogoz kontrako turista batek bidaiak zergatik ez dituen maite azalduko du; bere bizitza gorabeheratsua azkenetan dela jakinik, gaztetan gauzatu gabeko maitasun haren kapitulua amaitu nahiko du herrira itzuli denak; besteen traumak osatzen lan egiten duen psikologoak gogora ekarri du,
|
nahi
ezta ere, ahazturaren zokoan bazterturiko atxiloketa hartan gertatua?
|
|
|
Munduaren geografiaz berak bezain axola gutxi eta jakintza urriagoa zuen amak eman zion azkenean argibidea; ez pentsa, horratik, bularra eman zionaren altzoari atxikita bizi diren amazulo horietakoa zenik Txente gurea: bizitzak aurrera egin ahala
|
nahi
ezta ere tokatzen den egokiera batean zegoen: amari medikuarenera laguntzen; eta gaitz erdi, pentsatu zuen, lagundu eta etxera itzuli besterik ez denean.
|
|
|
Gorputzak bere bideak eta bere beharrak ditu, egia da. Pentsatzen jarrita, lo gutxi samar egina nintzen aurreko egunetan, topaldi hark sortzen zidan ezinegonagatik seguru asko,
|
nahi
ezta ere hartan pentsatzen jartzen bainintzen, eta horrekin akabo berehalakoan lo geratzeko esperantza.
|
|
2015
|
|
|
Gaueko espreso hartan, ordea, bere parean eta pareko ikusten zituen Mirenek aurpegi arrotz haiek: bidaide zituen,
|
nahi
ezta ere; nolabaiteko kide, ondoeza sortu arren.
|
|
|
Tristuraz gogoratzen zuen Neuburg eko herriak, nola Fafner izeneko dragoi baten istorio beldurgarriak gizaldi eta gizaldietan mantendu zituen neuburgtarrak etxetik ere irten
|
nahi
ezta; nola zuen, terrorea, izeneko etsaiak sukalde guztietan zango bat sartua, eta nola heldu zen Dos Puentes kondea inguruko mendietan bilatutako edozein gizakume irensten zuen dragoiarekin akordio batera:
|
|
|
Hala ere, Iraultzaren lorpenak ez galtzea da bere amets bakarra: . Iraultzaren lorpenak ez dituzte galdu
|
nahi
ezta Miamikoek ere. Espero dut ez galtzea, zeren sozialismoa pikutara joaten bada, doako osasuna eta hezkuntza galduko baitira; hala uste dut nik?.
|
|
2016
|
|
|
Denen bihotza ingelesa zen arren, gudu latz haren azken paraderoaz baziren baikorrak eta baziren ezkorrak ere. Begoñaren aita, esaterako, ezkorren artekoa zen, beharbada faxistak Bizkaia txikitzen eta naziak Frantzia osoa bereganatzen ikusi eta gero, berak
|
nahi
ezta ere, fede itsua zuelako Hitlerren mutilen gaitasun eta indarrean, eta horrexegatik nahi zuen, beste ezeren gainetik, Ameriketara lehenbailehen iritsi eta Europa nahiz Afrika atzean utzi. Begoña baikorra zen ordea, dela izaeraz halakoxea zelako, dela gaztetasunak gauzak alde onetik ikusarazten zizkiolako, dela barruan zeraman kumeak etorkizunarenganako fedea ematen ziolako; baikorra zen nolanahi ere, eta baikortasun hori itsasten zien bilerako gainerako kideei, zeinak gero eta gutxiago arduratzen ziren beren artean emakumezko bat izateak sortuko omen zizkien nahaste borraste eta txolinkeriez.
|
|
|
Pentsa bestela: Vietnamgo gerra burura datorkigunean eta imajinaz irudikatu nahi dugunean, hainbat film etorriko zaizkigu berehala burura,
|
nahi
ezta ere: segituan Apocalipsy Now Francis Ford Copolarena; geroxeago agian Full Metal Jackett Kubrick-ena; baten batek The Deer Hunter Michael Ciminorena, besteren batek Plattoon Oliver Stonerena; denak ere film amerikarrak, borroka hartako alderdi inperialistaren ikuspegi eta sentimenak kontatzen dizkigutenak, bere kontraesan eta kontzientzia txarrarekin nahi bada, baina ez inola ere herri vietnamdar zapaldu, torturatu, txirtxilatu, birrindu eta triskilatuarena, ez neskatxa bortxatuena edo napalm opariz sakailatuena.
|
|
2017
|
|
|
To, bazegok gauza bat amodio propiala deitzen dena, zer uste duk ba? Nire omenean ez diat
|
nahi
ezta itzalik txipiena ere. Zenbat nik eralgi, hainbat nik ordaindu.
|
|
|
Hiru izatetik lau izatera pasa ziren. Gurasoen eta Lindaren arteko harremanak berdina izaten jarraitzen zuen arren, Lindaren aitak eta amak ahalegin berezia egiten zuten Baba ere familiako beste bat balitz bezala sentiarazteko eta, ondorioz,
|
nahi
ezta ere, hainbat egoera zertxobait fortzatuak ziren. Baina Linda pozik zegoen Babarekin.
|
|
|
Kulturaren prozesu historiko eta politiko sozial bezala Freudekin errepasatu duguna, gauza nahikoa ezagunak ziren, baina protagonista honek berriro gomutarazten ditu
|
nahi
ezta ere?, berrikus dezagun dena barne prozesu bezanbatean: h.d., kulturaren egituratze kanpotiarra arauketa molde hori bada?, instituzioetan?:
|
|
|
Hits eta tristea da, neure buruarekin egin behar izaten dudalako ahari talka eta, batez ere, gudaldi errepikatu horiek aldez aurretik iragarri eta beharturik bezala daramatelako amaierako porrota. Hasieran belarriekin egin behar izaten dut borroka,
|
nahi
ezta ere nire belarriok behean, sukaldean, sumatzen diren hotsak entzuten eta bereizten saiatzen baitira, eta esan liteke emakume biak ere jakinaren gainean daudela eta berariaz altxatzen dutela boza eta ahotsa, niri bakerik eta lasaitasunik ez uzteko. Orduan gogoratzen dut Jaunaren esana, belarriak emango baligu bekaturako bide, errukirik gabe mozteko belarria, baina ni horrenbestera ausartu ez eta eskuez estalita egoten naiz, otoitz marmarrean, beste hotsik eta zaratarik ez aditzeko, sehaskan dagoen haurra bezala ohe barruan alde batera eta bestera kulunkatuz nire gorputza, baina haurrak ez bezala ni ez nau loak hartzen, eta inoiz edo behin isildu eta eskuak askatzen baditut, ez dut adituko lotarako sehaska kanturik, baina bai andre edo neskatil barre ozenik, nitaz ari bailiran, nire lepotik barrezka, eta berriro estaltzen ditut belarriak eta nire marmar kulunkari ekin, harik eta halako batean inongo hots susmurrik sumatzen ez den arte.
|
|
|
Dena dela, ama eta alaba ez dira berdin berdinak, funtsean jokabide bertsua badute ere. Esate baterako, alaba lasai asko hasiko da nagiak ateratzen, bakarrik balego bezala, eta nagi kentze horretan halako laxokeria erakutsiko du, eta aldi berean, oharkabean ala jakinaren gainean, batoia askatu antxa utziko du, azpian lo atorra huts hutsik daramala; nik noski,
|
nahi
ezta ere, begiak oihal finaren azpira eraman behar, ehun leun horretako tolesetara, bete hutsetan finkatuz nire arreta guztia. Gero berriz, nagi ateratzea bai baina ez du bukatuko nagi aldia, eta hanka bat bestearen gainean jarrita eseriko zait aurrean, hizketan ari zaidala, eta ni solasari baino adiago izter jokoari; edo bestela hazka hasiko da, miazka aritzen diren katuen antzera, honek ere kateme txiki baten azturak eta malezia baititu; haztatze hazkatze horretan, ilean hasi, bizkarrean segi, ez du isildu ohi ditugun gorputz atal lotsarizkorik ukituko, baina ni, ez jakin zergatik, beste burutapenik ez dudala egoten naiz hazkurak irauten duen aldi osoan zehar.
|
|
|
Baina hori dena ez da axalekoa baizik, askoz okerragoa baita bizar mozte horretarako emakumeak hartu behar duen jarrera: nire gainean ia ia makurtuta, kalaka berriketan ari zaidala,
|
nahi
ezta ere lepoaren eta bataren artean kolkoa agerian, eta kolko horretan behera joaten zaizkit nahigabean begiak, ilunean dinbili danbala, euskarririk gabe balantza goxoan sumatzen ditudan bi errape ederrei begira, eta kolkotik gora berriz, kolkotik edo auskalo nondik halako usain sarkor bat iristen da nire, usain berria, berezia, loarena eta itxiturarena, nagia eta gaxia, eme usaina izan daitekee... batzuentzat sunda eta kirats min izan liteke baina, niretzat behintzat, larriak areagotzen dizkidan lurrin.
|
|
|
hantxe neuzkan emazte zintzo eta elizkoi askoak, ezkontzaren beharrak betetze hutsa zela eta, edo hartan atseginen bat kausitu zutelakoan lanturuka eta izututa, eta ni aurrean zer esan asmatu ezinik, sermoiaren bidetik espantuka eta habitua urratuz hasi edo lehengo gehiegikeriei beroarena kendu behar ote nien ezbaian; baina ez gogoeten ezbai hutsean, nire gorputza bera ere antzeko kordoka batean baineukan aldi berean: nire jarrerari, egoerari eta izaerari zor zaizkien itzal eta seriotasuna batetik, eta bestetik, berriz, aitorpen lotsati eta herabetsu haiek niregan
|
nahi
ezta ere sortzen zuten kitzikadura... Sakramentu santu haren aurkako irain eta arnegu gorriagoetan jausi beldurrez, bi hitz zakar esanda bidali nuen bat baino gehiago, lehen ere baino ezjakintasun eta kezka gorriagoan utzirik gajoak seguru asko, ez baitzuten asmatuko zergatik uxatu nituen horren baldar eta bat batean, eta agian pentsatuko zuten haien huts hura bekatu larriegia zela garizuma aldirako, haien errua handiegia erretore batek barkatu ahal izateko.
|
|
|
Horretan aritua nauzu azkenotan, eta gogoetan hasten naizelarik, eta elkarrekin erkatzen, arestiko nire gaixotzea eta emakumeek zaindu beharra batetik, eta emakumetxo gaixo hau neronek zaintzea bestetik, azken hau bareago eta onuragarriago da zalantzarik gabe nire soin atal nekatuentzat, baina ez dakit bi egoeretatik zein dudan kaltegarriago arimarentzat. Izan ere, gaixoaren eta gaixozainaren artean,
|
nahi
ezta ere eta ia oharkabean, halakoxe hartu eman berezia sortzen da, bi biei eta biei soilik dagokien mundutxo itxi, biribila, besteengandik bakartzen eta aldentzen dituena. Amarengandik, guri dagokigun honetan, honek ezin eraman badezake ere.
|
|
|
Baina gaizkia sortzen duen Jainkoa izan ote daiteke on huts? Berak
|
nahi
ezta sortu bazen ez da Jainko hutsezin, eta nahita sortuz gero, ez ote dugu ondorioztatu ongia eta gaizkia, ona eta makurra, biak daudela Jainkoarengan eta bi biak nahi dituela Jainkoak iraunarazi guk ezagutzerik ez dugun arrazoiak direla-eta?
|
|
2018
|
|
|
–Hainbesteren artean ez nuke asmatuko, erantzun zuen Lakusek, ezagutzarik agertu
|
nahi
ezta.
|
|
|
Noizbait tentetu denean, dudan gaude lurrezko gizaki bat altxatu den ala argizarizko eskultura bat urtzen ari den, hain parrastan baitario izerdi lurtsua. Aulkitxo bat hauteman du murru kontran, eta hantxe esertzen lagundu diogu, haril bat eginik bera, sabelari eskapatzen utzi
|
nahi
ezta. Lagunok nahiago dugu begiratu eta itxaron.
|
|
|
hori ia tonu eskizoidean nabarmendu du, operazioaren izate guztia txikitasun baten gorabeheran bailegoen. Alotzen gorputza luze ezkutatu da zuloan, iguana bat bezala, nahiz eta atzean bistan geratu diren oin biluziek gehiago diruditen igel batenak, ito
|
nahi
ezta. –Dirudite?, iristen den argitasun urriak zernahi irudiarazten baitu.
|
|
|
Aldamenean zeukan Josuri, eskua eskuan, hatzak katramilatzeraino eusten zion indar berberaz eusten zion umekiak amari, bere potxingo epel hartatik irten
|
nahi
ezta, igerileku ilun haren goxotasunetik kanpo gauza onik ez zela sumaturik edo. Orduan hasi ziren konplikazioak.
|
|
2019
|
|
|
Ezinegona sortzen didan ideia zurrunbiloa dabilkit buruan. Egia esateko, askotan egoten da hor buruan, burrunban, euli bat bezala, beste inora joan
|
nahi
ezta. Alaba izan nuenetik, geroz eta ortodoxoagoa bihurtu naiz egiten ditudan aukera guztiak merezi behar dutela pentsatzeko orduan.
|
|
|
Katilua luzatu eta zain zain geratu da, ogi mamitara bota dion zirkulazioarentzako pastilla irentsiko ote duen, ez ote duen; bera pozoitzeko asmoz dabiltzalakoa sartu zaionez geroztik, botikarik hartu
|
nahi
ezta baitabil agurea. Hirugarren koilarakadara orduko, baina, amarruari antzeman eta ahoa bete betean egin dio tu zapatiletara Sabinari.
|
|
|
Eta begirada jaitsi du, ama espagetiak kokotsean dingiliz dituela ikusi
|
nahi
ezta. Airea hartu, eutsi, bota; hartu, eutsi, bota?
|
|
|
Neskatoak ezinegonaz hartzen ditu, atsekabez. Bularrak eta ile sistema garatzean, sentimendu bat sortzen da, batzuetan harrotasun bihurtu baina berez lotsa dena; bat batean, haurrak pudorea adierazten du, ez du biluzik egon
|
nahi
ezta ahizpen edo amaren aurrean ere, bere burua aztertzen du izuz blaituriko harriduraz, eta larriturik ikusten du nola handitu den nukleo gogor eta pixka bat mintsu hori, ordu arte zilborra bezain xaloak izaniko titiburuen inguruan agertu zaiona. Kezkatu egiten da halako ahulunea duela ikusirik:
|
|
2023
|
|
|
Animoak pixka bat igotzen lagunduko genion. Niri ez zitzaidan iruditzen hainbesterako ere; baina lur jota omen zegoen Maitane, etxetik atera
|
nahi
ezta.
|
|
|
Apenas hitz egiten zioten elkarri; begiratu, betertzetik. " Hori La Plaza ra joaten da", eta horrek esan nahi zuen handizalea zela, inguruko hirietako joerei begiratzen ziena, inbidiaz igual, herri txiki batekoa zela onartu
|
nahi
ezta; herriko izaera eta ohiturak deitoratzen zituela. " Gu ezberdinak gara.
|
|
|
Egongela bere estudio bihurtu du nolabait. Eta,
|
nahi
ezta ere, arrastoak uzten ditu leku guztietan: lanerako tresnak sofan barrena, jaka sukaldean, etxeko zapatilak komunean.
|