|
2001
|
|
|
1864an sortu zen, erran
|
nahi
baita bi guda karlista handien arteko sasi eten eskasean, haurtzaroaren amaieran guda ikaragarriak, garai garratzak bete betean harrapatuz. Bizitza luzean ordea, gatazka krudelagoa ezagutuko zuen.
|
|
2002
|
|
|
Esan
|
nahi
baita biak ala biak pozik bizi zirela, eta konforme zeudela zutenarekin. Ondorioz, zin zinez ziren zoriontsu.
|
|
2008
|
|
|
Kontua, ordea, ez zen interesatzen zitzaien ala ez, baizik eta biak zeudela maiteminduta; maitemina, baina, haize zurrunbilo baten begi guztiz ahaltsua da, buru barruaren erdigunean kokatua dagoena eta atsedenik hartzen ez duena, halako eran, non maiteminarekin zerikusirik ez duten gai guztiak erakartzen dituen, baina ez gai bakoitzari bere garrantzia emateko, haiek istantean irensteko eta burutik ezabatzeko baizik: esan
|
nahi
baita bi ahizpek nekez egiten zutela lo, eta horregatik egin zutela biek, beharbada, hiruzpalau aldiz aharrausi, ama kontu kontari zebilkien bitartean.
|
|
|
Villalbako markesek bikote eredugarria osatzen zutèn garaian, bazirudien, gainera, iritzi bertsukoak zirela nexken heziketari buruzko kontuetan. Esan
|
nahi
baita biek ala biek nahi zutela nexkek zerbait ikas zezaten, saloietan eta festetan jakinduriaren distira arma bat ere izan zitekeen, gonbidatuak erakarri eta haiei zirrara eragiteko?, jakin bazekiten arren zientzia eta goi jakituria gizonaren alorrak zirela, halakoxea baitzen gehienen ustea eta iritzia, villalbatarrei bizitzea egokitu zitzaièn garai hartan bederen; villalbatarrei, beraz, goi ma... ongi irakurtzen eta idazten ikastea, geografia eta historia pixka bat, eta aritmetikaren lau erregelak, hori gutxienez?, gero gerokoak?
|
|
|
Horregatik. Regina Madrilera iritsi baino sei bat urte lehenago alde egin zuen doña Martak jauregitik, bere egitekoak eginda gero, jakina: esan
|
nahi
baita bi emakumeek ez zutela elkar ezagutzeko paradarik izan?, berdintasun hura adierazteko modurik egokiena zelakoan, halaxe esaten zien, erdi txantxetan, bai, baina baita ezin amoroskiago ere:
|
|
|
Kontua, ordea, ez zen interesatzen zitzaien ala ez, baizik eta biak zeudela maiteminduta; maitemina, baina, haize zurrunbilo baten begi guztiz ahaltsua da, buru barruaren erdigunean kokatua dagoena eta atsedenik hartzen ez duena, halako eran, non maiteminarekin zerikusirik ez duten gai guztiak erakartzen dituen, baina ez gai bakoitzari bere garrantzia emateko, haiek istantean irensteko eta burutik ezabatzeko baizik: esan
|
nahi
baita bi ahizpek nekez egiten zutela lo, eta horregatik egin zutela biek, beharbada, hiruzpalau aldiz aharrausi, ama kontu kontari zebilkien bitartean.
|
|
|
Villalbako markesek bikote eredugarria osatzen zutèn garaian, bazirudien, gainera, iritzi bertsukoak zirela nexken heziketari buruzko kontuetan. Esan
|
nahi
baita biek ala biek nahi zutela nexkek zerbait ikas zezaten –saloietan eta festetan jakinduriaren distira arma bat ere izan zitekeen, gonbidatuak erakarri eta haiei zirrara eragiteko–, jakin bazekiten arren zientzia eta goi jakituria gizonaren alorrak zirela, halakoxea baitzen gehienen ustea eta iritzia, villalbatarrei bizitzea egokitu zitzaièn garai hartan bederen; villalbatarrei, ber... ongi irakurtzen eta idazten ikastea, geografia eta historia pixka bat, eta aritmetikaren lau erregelak, hori gutxienez–, gero gerokoak...
|
|
|
Horregatik –Regina Madrilera iritsi baino sei bat urte lehenago alde egin zuen doña Martak jauregitik, bere egitekoak eginda gero, jakina: esan
|
nahi
baita bi emakumeek ez zutela elkar ezagutzeko paradarik izan–, berdintasun hura adierazteko modurik egokiena zelakoan, halaxe esaten zien, erdi txantxetan, bai, baina baita ezin amoroskiago ere:
|
|
2009
|
|
|
dohaineko ur bainua; Prosperoren aurretik zegoenak beste eltze bat hautsi berri zuen: esan
|
nahi
baita bi eltze geratzen zirela, jolas arduraduna Prosperori begiak bendatzen hasi zitzaionean; ikusleek eta parte hartzaileek bazekiten ordurako zein zen urez betetako eltzea, kanpotik ur hariz josita baitzegoen, partaideek eltzeei eta sokari berari emandako astinaldien ondorioz, bilintzi balantza; Domingok erabakia zuen zer egin, haren begirada bizi tentsioz beteak ez zuen beste interpretazio ba... eskatu baitzien ezen gauzak gerta zitezela berak buruan zituen bezala; hasteko, berak zintzo zintzo beteko zuen bere partea, tiragoma kolkotik atera eta haren larru puskan harria ipintzen zuela; hala, bada, Prosperok bere lanari ekin zionean, Domingo eta bere lagunak garrasika hasi ziren, Prospero eltze urdunerako bidean jartzeko; adar-jotzaileek ez ezik, beste ikusle guztiek ere, salatariek beti ordaintzen dute, modu batean edo bestean?
|
|
|
Ada bezalako zortzi bederatzi urteko haur bati zail gerta zekiokeen goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez haren buru mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren buru mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan
|
nahi
baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
zernahi egiteko prest gaude, Jauna, Gabino sendatzen bada! Esan
|
nahi
baita bi ahizpak ezin pozikago zeudela Domingoren jarrera berriarekin: elkarri animoak ere ematen ibiltzen ziren, neskak Domingori eta Domingo neskei, harik eta Domingo, egun batean, bere sekretuaren berri ematera ausartu zen arte:
|
|
|
mutil hura lau bat metrora zegoen, edo lau bat metrora zetorkion, hobeki?, eta hari ere antzeko zerbait gertatu zitzaion, agidanean, mutilak Domingoren begietan josi baitzituen bereak, Domingok segundo hamarren bat lehenago mutilaren begietan josi zituen bezala: esan
|
nahi
baita bi gazteak halaxe joan zirela, begiak begietan josirik, lau metro, hiru metro, bi, bat, harik eta Domingoren begiak mutilak kokotsean zuèn oreztaren atzetik joan ziren arte, oreztak izen bat oroitarazten ziola:
|
|
|
halako zerbait sentitu behar baitzuten biek: esan
|
nahi
baita bi gorputzen artean halako tentsio bat sortu zela, baita halako erresistentzia bat ere, biek ala biek baitzuten garbi, halaber, anai arrebak zirela, eta joka zitzaketèn joko guztiek muga bat zutela, haragiaren atariko muga?, tximista batek baino ezin deusezta zezakeena: irrika ezkutuen tximista hura, argi sagar debekatua?, anai arrebak ezerk ez bezala argitu zitzakeena, baina baita haiek erre eta erraustu ere; horregatik, beharbada, mugako egoera hark sortzen ziòn kezka eta kezkak sortzen ziòn urduritasuna estaltzeko edo, zuhurtzia kontziente inkontziente batek bultzaturik, Domingok Ada askatu eta honela hitz egin zuen, barrua jaten ziòn bere kezka hura ahazteko beste bat kanporatzen zuela:
|
|
|
Litekeena da gure aitaren ama haren jaioterriko hondar euskalduna izatea, eta egia da gure aitaren aitatxi batek euskaraz hitz egiten zuela Pablo Saratsate biolin jotzailearekin, erran
|
nahi
baita biak zirela biolinistak eta biak bizi zirela Iruñeko karrika bereko etxe berean.
|
|
|
Adak, baina, indartsu besarkatu zuen Domingo, baita Domingok Ada ere, segundo batean, bitan, hirutan, lauretan... harik eta gorputz bakar bat zegoèn tokian –hala zirudien behinik behin, hain zen beroa haien arteko besarkada–, bi bereizi ziren arte; besarkada beroaren tarte hartan, Domingori Adari ilea musukatzeko eta laztantzeko gogoa etorri zitzaion, ausaz, eta Adari, besarkadari betiko eusteko gogoa, naufrago batek ohol salbatzaileari eusten dion legez... haien bizi konstanteei erreparatuz gero –bihotzaren erritmoa gero eta bizkorragoa eta arnasa gero eta estuagoa– halako zerbait sentitu behar baitzuten biek: esan
|
nahi
baita bi gorputzen artean halako tentsio bat sortu zela, baita halako erresistentzia bat ere –biek ala biek baitzuten garbi, halaber, anai arrebak zirela, eta joka zitzaketèn joko guztiek muga bat zutela, haragiaren atariko muga–, tximista batek baino ezin deusezta zezakeena: irrika ezkutuen tximista hura –argi sagar debekatua–, anai arrebak ezerk ez bezala argitu zitzakeena, baina baita haiek erre eta erraustu ere; horregatik, beharbada, mugako egoera hark sortzen ziòn kezka eta kezkak sortzen ziòn urduritasuna estaltzeko edo, zuhurtzia kontziente inkontziente batek bultzaturik, Domingok Ada askatu eta honela hitz egin zuen, barrua jaten ziòn bere kezka hura ahazteko beste bat kanporatzen zuela:
|
|
|
mutil hura lau bat metrora zegoen –edo lau bat metrora zetorkion, hobeki–, eta hari ere antzeko zerbait gertatu zitzaion, agidanean, mutilak Domingoren begietan josi baitzituen bereak, Domingok segundo hamarren bat lehenago mutilaren begietan josi zituen bezala: esan
|
nahi
baita bi gazteak halaxe joan zirela, begiak begietan josirik, lau metro, hiru metro, bi, bat... harik eta Domingoren begiak mutilak kokotsean zuèn oreztaren atzetik joan ziren arte, oreztak izen bat oroitarazten ziola:
|
|
|
Ada bezalako zortzi bederatzi urteko haur bati zail gerta zekiokeen goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez haren buru mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren buru mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan
|
nahi
baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
dohaineko ur bainua; Prosperoren aurretik zegoenak beste eltze bat hautsi berri zuen: esan
|
nahi
baita bi eltze geratzen zirela, jolas arduraduna Prosperori begiak bendatzen hasi zitzaionean; ikusleek eta parte hartzaileek bazekiten ordurako zein zen urez betetako eltzea, kanpotik ur hariz josita baitzegoen, partaideek eltzeei eta sokari berari emandako astinaldien ondorioz, bilintzi balantza; Domingok erabakia zuen zer egin –haren begirada bizi tentsioz beteak ez zuen beste interpretaz... orain, orain eta orain!
|
|
|
Gabino sendatzen bada, ohi baino ordubete lehenago jaikiko gara; Gabino sendatzen bada... zernahi egiteko prest gaude, Jauna, Gabino sendatzen bada! Esan
|
nahi
baita bi ahizpak ezin pozikago zeudela Domingoren jarrera berriarekin: elkarri animoak ere ematen ibiltzen ziren, neskak Domingori eta Domingo neskei, harik eta Domingo, egun batean, bere sekretuaren berri ematera ausartu zen arte:
|
|
2011
|
|
|
Erran
|
nahi
baita bi neska bikote ari zirela dantza lotuan plazan, eta orduan, Epifanio eta Evaristo Eduvigisengana eta haren lagunarengana hurbildu, haiei dantza eskatu, neskek baietz erran, mutilak neskekin dantza lotuan hasi?
|
|
2014
|
|
|
hemen Eliza sariak 2,89 milioi euro ekarri du 2013an, eta eskeek 2,76 milioi euro. Erran
|
nahi
baita bi xifrak kasik elkarren beteko direla. Estatuko bana bestekoa hartuz Eliza saria 180 eurotara heltzen da, urte eta emaileka, hemen aldiz 137 eurotan gara.
|
|
2016
|
|
|
Antzerki Martxoaren 12an, ibiakoitzarekin, arratseko 8ak eta 30etan, Domintxineko gelara antzerki bat ekarrarazten du Kitzikazank taldeak. AMA taldea dute ekarrarazten, erran
|
nahi
baita bi emazte gazte, Arantxa Hirigoien eta Maialen Fauthoux, zeinek ama ixtorioekin osatzen dituzten berek sortu antzerkiak. Tripakiak (2011) eta Amakiak (2013) antzerkien ondotik, beren hirugarren proiektua ekarriko daukute:
|
|
2017
|
|
|
Orai arte baino aise denbora gutiago behar, doidoia bi oren, duela ehun bat urte zazpi oren behar zirelarik! Eta egun guziz ba 33 joan jin, horietarik 18 xuxenean, erran
|
nahi
baita bi hirien artean nihun gelditu gabe. Ondorioz, Euskal Herritik joanez ere polliki laburtzen da bideko denbora.
|
|
2021
|
|
|
14.10.5.3a ago atzizkiaren bidez konparatiboak osatzen ditugu, esan
|
nahi
baita bi elementu jartzen ditugula erlazioan, eta bati besteari baino maila goragokoa baldin badagokio, daraman adjektiboari ago atzizkia eransten diogu. Eta orduan adjektibo hori konparatiboa dela esaten dugu:
|