|
2000
|
|
|
batua» horretan. Bataila horren jarrera muturrekoenak Bizkaian gertatu ziren, batzuk tanborrarekin idatzi
|
nahian
eta beste batzuk bizkaieraren edozein usain kendu nahian. Horregatik, Iparraldean kontua leunago joan da eta gauza asko gorde egin dira; eta gu ere Iparraldera begiratzean kontu handiz aritzen gara.
|
|
|
. Nahiz eta gertaerei atxiki, ez omen dago ezer gezurra denik, ezta ezer zehatzik ere. Esaterako, bikotearen eguneroko bizitzari dagozkion kontuak asmatuak izan dira, Tabernak ez zuen ikusleak filmeko pertsonaiak egiazkoekin identifikatzen hasterik
|
nahi
eta.
|
|
|
Politikagintzak bete tzen zuen bazter guztietako haize freskoaren guraria; eta amesten genuen iraultzaren aldeko baitan kokatu ninduen, sinismenak eta naturaltasunak ematen duten indarraren poderioz. Egun, topikoa dirudien arren, nazional eta sozial iraultzaren xedeak uztartu
|
nahian
eta era berean teoria praxi bilakatu guran, gero urte luzeetan iraun izan duen ibilbideari ekin nion, bera zaharragoa izaki aitzindari zelarik. LAIA eta KASen sasoiak ziren; eztabaida, formazioa eta pil pilean; HBren sorrerarako ilusio eta itxaropena, atsedenik gabeko lana... baina pozik eta gustura!
|
|
|
Alta, biltzarrean galdera ainitz zeuden zintzilik: Hegoaldeak ezagutzen duen enfrentamentua ez baitzen honera ekarri
|
nahi
eta zatiketaren arriskua ere hor baita. ABk hartu duen bidea zentzuzkoena da.
|
|
|
Baina ez gara gure titulartasunaren jabe eta horrek segurtasun juridiko eza eragiten du. Injustizia larria da gainera, duela 13 urte hasi, lehen unetik legeztatu
|
nahi
eta egoera lotsagarri hau jasan behar izatea".
|
|
|
Kortazarrek J. Sarrionandiaren idaztankeraren esparruan bereziki azpimarratzen du hizkera horren jatorria euskal tradizio klasikoarekin konektatu
|
nahia
eta Jon Miranderen hizkuntza poetikoaren hausnartze eta sakontze saioa dela. Iturri horiek, ordea, Joseba Sarrionandiaren sentsibilitatearen arragoan hartzen dute moldea.
|
|
|
Leticia Grandesen ustez honako mezu ezkutua du eleberriak: " ideologiak zein maitasunak nor berak gidatuak izan behar dutela, egin
|
nahia
eta bete beharraren arteko gatazka saihestuko bada, noski." (Egan 49)
|
|
|
Xabier Mendiguren Elizegiren aburuz, aldiz, Flaubert-en L´Education sentimentale bezala Gauak eta hiriak heziketa sentimental bat da eta" idazlea horren gaztea izanda harrigarria egiten zaio irakurle zaharxeagoari zein sakon eta barnetik ezagutzen dituen giza erlazioen miseriak,
|
nahi
eta ezinak, mozorro jokoak, jokabide ustelak..." (ikus liburuaren hitzaurrea).
|
|
|
Diario de Navarra tik hor ari izan zaigu Ollarra, oilarkeriak egin nahirik, baina oilandaren gisa. Batetik, Lingua Navarrorum euskara ez zela sinestarazi
|
nahian
eta, bestetik, egunkari horretan euskara batuaren aurka gipuzkera eta inoiz bizkaierazko artikuluei leku eginaz. Ohartzen ez delako, edo ohartu nahi ez duelako, Euskaltzaindiaren gomendiozko euskara batuak nafarreran duela bere muina, euskalkiz inoren muinik izatekotan.
|
|
|
Antzinatetik ditu gizakiak bera bizi den lekuaren eta beretzat duen bizitokiarenjabe den inpresioa eman diezaiokeen zantzuren baten gogoa,
|
nahia
eta beharra. Kulturagehienetan, antzinatetik markatu ditu gizakiak beretzat hartutako territorioak eta, behinmarkatuta, defendatu egin ditu, ustez, bertan sobera daudekeen guztien aurka; batzuetan hitza ahoan zuela, eta beste batzuetan ezpata eskuan zeukala.
|
|
|
alegia, haurtzaroan ez dutelamaite izan beragatik; aitzitik, gurasoetako baten edo bien nahi propioetarako erabilia izan dela. Haurra errefusatua sentitu da, bere izaerari eta bere
|
nahi
eta desirapropioen parte bati zegokionez, eta gero seduzitua, bere gurasoen nahiei erantzuteko. Hartara, bere gorputza sumatzeari utzi eta bere gurasoentzat berezi bilakatzeaonartu behar izan du.
|
|
|
–Kultura ez da erudizioabakarrik; bizitzaren aurreko jarrera goratzailea, harkorra eta batez ere zuhurra da, edo ez da ezer. Arrazionalistek bezala pentsatzen dutenek hobetzea edo, aregehiago, beren burua eraldatzeko gai izatea espero eta nahi dugu; hau da, beharrezkoa den goranzko jauzi kualitatiboa ematen
|
ausartzea
nahi eta espero dugu.Gure herriak, euskal gizarte osoak, premiazkoa du. Eta gainerako gizateriak ere?.
|
|
|
Bide honetan, euskaldunen
|
nahiak
eta jokabideak zeresan handia dutela azpimarratzenda. Azkenik, euskal administrazioaren erantzukizuna, Xabier Kintanaren hitzez, nabarmentzen da.
|
|
|
– Ekoiztu ekoizten dira
|
nahi
eta uste baino gehiago ere. Esaterako guk zistukariahostunak egiten ditugu, baina nahi gabe eta, horregatik, ez gara konturatzen.Hots markatuagoak, Afrikako klikak edo Guatemalako eiektiboak, ziurrenikez ditugu egiten nahi gabe ere...
|
|
|
Nola ez! Geroztikgaillendu da españera alderdi hortan; eta geroztik ere, español hizkuntzarekin batera, español izana, españoltasuna, eta illaran gero español izan
|
nahia
eta euskaldunekikoukoa. Beste hitz batez, hizkuntzarekin batera, herrikidetasun berri bat nagusitu da, naziotasun berri bat, eta azkenean abertzaletasun berri bat.
|
|
|
Azken puntu horiek kontuan hartuta eta esandakoa errespetatuta, irratiak nahi bezainbeste ahalegin egin dezake bere entzuleria handitzeko. Hori bai, produktu edo irratsaio onak lortzea ezinbestekoa dela aurretiaz jakinik; halaber, irrati estazioetako arduradunek jakitun egon behar dute entzuleen
|
nahiak
eta ohiturak ongi ezagutu behar direla.
|
|
|
Iturrietatik beraietatik garatzen dira bi alor hauek, eta bitartekoak zenbat eta gehiago izan, hainbat eta fidagarritasun txikiagoa eman behar diegu informazioei. Kazetariek ongisko dakite zeinen garrantzitsua den hori, eta horregatik eduki behar dute hasieratik argi zer nolako iturriak
|
nahi
eta behar dituzten.
|
|
|
Pennsylvaniako irrati horren emanaldien aurretik, jendeak egunkarietan kontsultatzen zuen irrati estazioen noizbehinkako emanaldiak noiz ziren jakin nahirik. Batzuetan egunak pasatzen ziren ezer uhietaratu gabe, entzuleen
|
nahiak
eta irrikak zapuztuz. Hortaz, KDKA estazioaren ordutegi finkoak sinesgarritasuna eman zion hedabide berriari; entzule kopurua emendatu egin zen eta, halaber, irrati estazioaren jabearen irrati aparatuen salmentak gora egin zuen (Keith, 1992, 14).
|
|
|
TELEDESIC proiektua (www.teledesic.com) ere hor dago, telekomunikazioen alorra irauli
|
nahian
eta IRIDIUMekin lehian. TELEDESIC, Craig NcCaw ospetsuaren proiektua, Bill Gates-ek babestua da.
|
|
|
Beraz, aldaki edo bariante guztien eskematizazioa egin behar dugu, entzuleriaren nahiei buruz nolabaiteko ideia edukitzeko. Muñoz eta Gil autoreek (1986) entzuleen
|
nahi
eta zioei buruzko galderak egiten dituzte:
|
|
|
–Patois? direlakoak suntsitzeko
|
nahiak
eta frantsesa zabaltzeko helburuak garbi asko adierazten du zein neurritaraino den hizkuntza nazioa?, bat eta zatiezina?, eraikitzeko funtsezko oinarria74 Baita helburu horrek gizartearen antolaketaren, beso?
|
|
|
Haize bolada batek alkandora aurpegiraino harrotu zion, begiak estali zizkion eta haizearen zirimola bultzaka sentitu zuen, nolabait Txema itsaso bortitz hartara jaurti nahian. Alkandora aurpegitik kentzea lortu zuen, baina haizeak ez zuen etsi
|
nahi
eta basapiztia bailitzan estaltzen zion behin eta berriz aurpegia. Kauendios, bota zuen, eta supituan konturatu zen oinen ehuneko ehuna lurrean jartzea zela onena, haize harekin ez zegoela funanbulu jokotan ibiltzerik.
|
|
|
Autoan joateak duen abantaila paisaiaren kolore aldaketez ohartzeko ematen duen aukera aparta da, eta mapa geopolitiko baten gainean irristatzen ari zarela ematen du, autoak erraztasun berberarekin uzten baititu atzean hiriko grisak zein nire ametsetako esmeraldetara iritsi
|
nahi
eta ezin duten berde apalagoko zelaiak, edo garitza zabaletako hori gorriztak. Eta hemen miliatan neurtzen den abiadurak asfaltozko hariz josten ditu Irlandako mapa geopolitikoa osatzen duten kolore desberdinak.
|
|
|
Baina egunkariek ez zioten poz hori oparitu
|
nahi
eta orduak joan zitzaizkion paper zaharren artean. Atzamarrak belztuak zituen jada, egunkarietako titularrak irakurtzeaz nazkatzen hasia zen, eta gehiago oraindik ingeleseko testuak erdipurdika ulertzeaz.
|
|
|
Jakina baita turista batek guztia ikusten duela urrunetik (ohiturak, jendea, bizimodua) edo bestela hurbilegitik (monumentuak, museoko ordutegia, jatetxeko karta). Eta noski, ezezagunen autoetan sartzeak behartu egiten du bat,
|
nahi
eta nahi ez, mesedea egiten ari zaion gidariarekin berba egitera. Turistek ez dute sekula lortzen distantzia pribilegiatu hori.
|
|
|
Txemak galdu egin du bere betiko neska laguna, Eider, auto istripu batean. Hura ahaztu
|
nahi
eta ezinik dabilela, Eiderrek aurreko urtean Irlandara egindako bidaiaren egunkari bat topatuko du Txemak, klabe sekretuz babesturiko disketean. Eiderren arimarekin bat egiteko eta ondoren betiko ahazteko asmoz, bidaia hori bera berregitea pentsatu du Txemak, eta Irlanda mitiko horren bila abiatzen da, disketa poltsikoan, zer topatuko duen jakin gabe.
|
|
|
" Swift logela" eskatu zuen harreran. " Betetzen den azkena da beti, eta
|
nahi
eta nahi ez eman dizut logela hori, beste denak hartuta baitaude", erantzun zion aterpetxeko jabeak, giltza luzatzen zion bitartean. " Kasualitatea", pentsatu zuen Txemak bere kasa," oraingoan zortea izan dut".
|
|
|
Bai, geure solas sekeretuak ere izaiten genituen, eta, nola osabak uste baitzuen ezen Historia gezurraren gainean eraikia zegoela, eta egiaren atxikitzea zela gure egitekoa, hala kontatzen zizkidan, zetozkion bezala, mila historia jakingarri, protestantei buruzkoak edo agramondar eta beaumondarrei buruzkoak —etxeko bertze guztiek ahantziak zituztenak, nahiz eta aitona Nikolasek ahantzi
|
nahi
eta ezinean zebilela zirudien—, Arkimedesi eta Pitagorasi buruzkoak ez zirenean —haiek ere bertze Historia baten protagonistak zirenez gero, Zientziaren Historiarenak—, arratsaldero emaiten zidan eskolaz baliaturik, zeinetarat gero eta gutiago etortzen baitzen Mattin, bataz, anaiak studiatzea atsegin ez zuelako eta zernahiren aitzakia egiten zuelako eskola haietarat ez joaiteko, et... Baina, handik harat, ez uste ezen osaba mailu bat bezala ibili zitzaidala, bere katixima partikularra irakasten eta egunoroz lezionea hartzen, edo Luthero edo Kalvinen izenak eta haien erranak noiznahi den izaiten zituela ezpainetan.
|
|
|
Iritsi nintzenean, ahozpez aurkitu nuen anaia, iraulkatu
|
nahi
eta ezinean, hasperenka eta lurraren kontra hazka eta atzaparka; jiratu eta aratinik ipini nuenean, berriz, kontu egin nuen ezen mihia ahoan trabaturik zuela; eta, hala, mihia bere tokian paratzen niola, bere onerat etorri zen, apur bana. Bisaia itsusitua zuen, larrutua, zaurtua eta lohitua.
|
|
|
Hantxe bai, ene aita, jaun André, bizitzan garaile izan zen gizona! Ordea, ote zen harentzat epitafio hoberik" Oro
|
nahi
eta oro gal" baino.... Zinez gerta bailiteke gaurko jabea biharko gabea!
|
|
|
Jauregirat bildu zen jende hartarik, jaun André, hiru gizon aipatu eta bereiziko nituzke: haietarik bat kalonje bat zen, don Claudio izenekoa, dukearen konfesorea zena eta dukeak bidaia guztietan eramaiten zuena, badaezpada, zeren nehork ez baitaki zein izan daitekeen Jainkoaren
|
nahia
eta borondatea, eta dukeak bere ondoan nahi zuen hura heriotzako orenean; bertze biak, berriz, bi toreatzaile haiek ziren, Curro Banderas eta Paco Corrales zeriztenak: azken honek torero ausart bezain adoretsuaren fama zuen —ongi irabazia, bertzalde, kontatzen ziren erdiak egia izaitekotan—, zeren erraiten baitzen, konparazione, ezen, ehun zezenez goiti toreatu eta lau adarkada larri izan zituela, eta ehunez goitiko haien artean hiru zezen hil zituela, haiek toriletik atera bezain sarri, paratzen zelarik, hartarakotz, toriletik beretik hamar bat urratserat, hanka bat belauniko, lantza eskuan tinko... eta harekin egiten ziola buru zezenari, zeina, bere lasterraldian, lantza topatu eta ziplo eroriko baitzen, toreroak bere" lantzean" asmatzekotan, noski; edo, huts eginik, toreroa bera harrapatu eta adarkatuko zuen zezenak, inarrosiko zuen airean itzulipurdika, hilko zuen segurki.
|
|
|
Edo, ez ote da absurdua hilen alde jartzea, biziak beharrago daudenean? Eta hire amaren
|
nahia
eta gutizia hi ikustea duk. Izan ere, ba al dakik zer erran zigun hitaz ari zela?
|
|
|
Eta kontseilari haien artean mendekua nuen labana, eta gorrotoa eta urguilua zorroztarri. Eta neure mendeku
|
nahiaren
eta neure odol irakiduraren lehen abiatze eta oldartze hartan jakin nuen ezen ez ninduela nehork geldiaraziko... zeren eta ene gorrotoa eta ene urguilua naturalak ez ezik borondatezkoak ere baitziren, eta zeren gorputzean ez ezik ariman ere sentitzen bainituen.
|
|
|
Eta, orduan, Antonio Ibarbiak, ikusirik ezen gauzak arras okertzen ari zirela, erran zion Avilakoari giristino zaharrak ginela, etorki onekoak, eta hala ginela kaputxinoen misionerat joaiteko asmotan... eta gomendiozko karta bat ere bageneramala, eta gure
|
nahia
eta gure desira ez zela nehor hiltzea, baina indiarren alde lan egitea, eta kontu hura guztia ahanztea; eta erakutsi zion gomendiozko karta, aita Zacaríasek skribatua, baina Avilako zalduna ez zen beratu ez bigundu, eta ihardetsi zion ezen ulertzen zuela guk geure koaitak eta ondikoak kontatu nahi izaitea, eta joan ere joanen ginela misionerat, baina hil edo biziko bertze froga hura —bere n...
|
|
|
—Bai, baina... —erraiten zidan amak, eta isilik geratzen zen, haren erredimitzeko
|
nahia
eta gutizia hitzetarik harat balihoa bezala.
|
|
|
Baina Antoniok, aisetasun eta erosotasun orotarik harat, ez zuen etsi
|
nahi
eta, indarraren eskastean ere esportzuak eta bizigogoak uzten ez zutela, erran zidan:
|
|
|
Eta zein da —galdegiten dizut nik, jaun André—, zein da diferentzia eta zein da aldea zozoaren eta ene artean, baldin osabak zozoari buruz errana egia bada? Zeren ni ere halaxe bainabilkizu neure esplikazioneekin harat eta honat, mundua ulertu
|
nahi
eta ezinean, zimendu sendo baten bila, non aterbe edo pausalekuren bat eraiki dezakedan, neure buruaren gerizatzeko. Eta hitz batzuk bildu eta, neure arrazoinaren eta neure adimenduaren orratzaz, haien josterat entseiatzen naiz, amets dudan habia eta ene kezken eta buruhausteen gozalekua egiteko asmotan:
|
|
|
—Ez dut jauregia burdel bat bihurturik ikusi
|
nahi
eta, beraz, badakizue nola ibili behar duzuen, kondenatuen gelan hilabetea iragan nahi ez baduzue...
|
|
|
Edo, ez al da bizitza, anitzetan, zulo bat, edo anitz zulotako bidea, eta ez al du zulo bakoitzak errealitate beldurgarri baterat jotzen, gure ametsak nekez bete ditzakegunez gero? Eta hegaldatu egin nahi genuke, baina oinez gabiltza, eta ezintasun hori zulo bat da, gure
|
nahiaren
eta gure gutizien lurretan dagoena, eta irents gaitzakeena noiznahi den. Eta plazerra bilatzen dugu eta plazerraren plazerraz gogaitzen gara, eta desplazerraren osina kausitzen dugu, finean.
|
|
|
Baina gaur erran diezazueket ezen hemendik urte guti batzuetarat Urbiaingo markesa izanen naizela, eta ez Nahinuke koa: izan ere, Villagrandeko dukeak promes egin dit ezen berak ere ahaleginak eginen dituela ene
|
nahiaren
eta ene gutiziaren betetzeko, Espainiako armadari lotuko nauen tratua eta engaiamendua akabatu bezain sarri —eta, pausa luze bat egiten zuela eta irri zabal batek begitartea guztiz hartzen ziola, erran zuen—: Eta orain dator onena, zeren eta, tratuaren sinatzeko eta neure esker onaren agertzeko, geure etxerat gonbidatu baitut dukea.
|
|
|
hitz handi hark, ordea, haragiaren bakardaderat eraman ninduen eta haragiaren gauerat... eta gau argigabearen gatibu izaiterat, ororen buruan. Eta nola ez ninduen eramanen, bada, libertate ustezko hark, ez bakarrik haragiaren kontu haietan, baina bizitzaren bertze kontu guztietan ere, gaurik gautsuenerat, baldin, kontzientziak" kontuz!" erraiten zidanean, baita asmo onenarekin ere, debeku baten aitzinean bezala sentitzen banintzen, eta baldin debekuaren haustea bihurtzen bazen orduan ene lehen
|
nahia
eta gutizia, hartan ene libertate partikularra jokoan balego bezala, jakin ere gabe ezen neure disposizione harekin libertatea urguilu kontu bat bihurtzen nuela eta neure nahikeriaren nahikeria, azken finean?
|
|
|
TIERRA de Graciako golkoan barrena gindoazen, bada, Antonio, Joxe eta hirurok, ibai Orinocoren ahoraino gidatu behar gintuen bertze txalupa baten gibeletik, zeren hura izan baitzen Alain Coup d’Œil en
|
nahia
eta borondatea.
|
|
|
Eta gidari lanetan zihoazen txalupako hiruzpalau kortsarioek buruzagiaren manua bete, eta ibai ahoko adar batean utzi gintuzten, bakar bakarrik, ni neure puinal tipiarekin nindoala, eta Antonio eta Joxe nor bere ezpatarekin, zeren eta Alain Coup d’Œil en
|
nahia
eta borondatea izan baitzen, halaber, Antoniori eta Joxeri, bakoitzari bere ezpataren itzultzea. Diruaz denaz bezainbatean, berriz, poltsaren erdia kendu zigun kortsario buruak bakoitzari, erraiten zigula:
|
|
|
izan zitekeen nire balentria ustezko harengatik, balentria hark agerian ipintzen zuelako ezen Ama Birjinaren seme ezin onest eta leialagoa nintzela, zeren, haren eginak eta ekinak jarraibide harturik, aurizki, zanpatu eta oinkatu bainuen sugea; edo izan zitekeen anitzez ere sinesgarriagoa den bertze arrazoin bategatik, zeina den erdi zorabiaturik utzi nuela haren emaztea, nahaste borraste hartan... Zeren bizitzak erakutsi baitit ezen ezkonlaguna estu eta larri ikustea dela —eta, ahal izanik, hankaz gora— senar emazte gogaituen
|
nahia
eta gutizia, zeren batak zein bertzeak horrela emaiten baitie ihesbidea eta itzurbidea elkarren aurka pilatu eta luzaroan ezkutatu gaitzerizko eta ezinikusiei, eta zeren gogait gaixtoari ere, bidenabar, erremedioa edireiten dioten. Baina, esplikazione merke horietarik haratago, ikus nola irudikatzen dudan gaur gure senar emazteen arteko eszena labur hura:
|
|
|
Hantxe desegin zitzaidan, bat batean, istant batzuk lehenagoko liluramendua! Baina, halarik ere, ez nuen artean etsi
|
nahi
eta, neure sineste itsuari atxikirik, amestu nuen ezen, galtzak goratu orduko, eskuz jaso eta eskuan eramanen zuela dukeak bere eskrementuen fruitua, zeren, soberakinak ere, zilarrezkoak edo urrezkoak direnean, ez baitira izan ohi soberako. Haatik, bere egitekoa akabatu eta galtzak goratu bezain fite, alde egin zuen.
|
|
|
Eta erlikia horiek san Frantzisko dohatsuaren galtzoinak dira, eta hargatik uzten dizkiegu usu emazteki idorrei, behar baino liberaltasun handiagoz, benturaz. Eta zure emaztea ere hala omen dabil, haurrak eduki
|
nahi
eta ezinean, eta hargatik utzi nizkion, eskatu zizkidanean, san Frantzis ko ren galtzoinak...
|
|
|
...sirik, alde batetik, ezen haren Ubarneko etxea Urbiaingo jauregitik urrun samar zegoela eta, beraz, trabailatzeko leku deserosoa izan zitekeela hura, batik bat zalantza baten aitzinean kontsultaren bat egin behar izaiten zuenean, edo koadroen batetik bertzerat garraiatzeko orduan; ikusirik, bertzetik, ezen osaba Joanikotek lehendabizikotik erakutsi zuela gaztetako lagun zaharra dorretxean hartzeko
|
nahia
eta desira, ez soilik hari lagundu nahi ziolako, baina pentsatzen zuelako ere modu ezin hobea izan zitekeela hura bere asmoen aitzinatzeko; eta ikusirik, finean, ezen Pedro Huizi bera ere akort zegoela, hatsarre hartan bai bederen, osabak pentsatzen zuenarekin; biak ala biak deliberatu ziren azkenean elkarrekin bizitzen jartzerat, osabaren dorretxean. Osabak goian zuen bere studioa orduko, eta Pedro Huizirena beheko solairuko gela handian egokitu zuten, zeina goiti beheiti berritu baitzuten, Pedro lanari taxuz lot ahal zekion:
|
|
|
Zeren ene haragi zutak gehiago baitzirudien, bertze ikusmolde batetik, lakioz atrapatu txoria, korapilo hartarik ihes egin
|
nahi
eta ezinean zebilena, jostetan edo joste lanetan ari zen ofizialaren hatza baino...
|
|
|
Baita maisuen maisu hark ere, zeina baitzen Aristoteles handia. Zeren baitirudi —baldin hari buruz errana egia bada— ezen maisua puta batez amorostu zela eta honek manatu ziola jar zedila laur ointka eta eraman zezala bizkar gainean Alexandro Handiaren aitzinerat, zeina baitzen Aristotelesen dizipulu... eta, jartzen zelarik maisua haren menerat, paseatu zuen, finean, zangalatraba, mando bat iduri, emazteki lizun eta desonest hura, haren
|
nahiaren
eta gutiziaren betetzeko... zuk ere nehoiz adituko zenuen bezala, jaun André.
|
|
|
Zetazko zapi denboraz kanpoko batek inguratzen zion lepoa, eta ilajea —nirea baino usuagoa, adinak adin— gibelaldera orraztua zuen eta gogortzailez oratua. Neskatan
|
nahi
eta okerreko tokira iritsitako dibortziatu berri dotore ustearen irudi biribila, pentsatuko nuen haren egoera zibilaren berri ez banu.
|
|
|
Nire ingurukoen oihuxka eta madarikazioak baizik ez nituen sumatu hainbat segundotan. Argia nire begietara itzuli zelarik, koadernoa ere bustita neukan eta poliziak bulkaka ari zitzaizkigun, lekua zabaldu
|
nahi
eta hilotz hegalaria lurrera zedin. Isabel Sanjose, lehen lerroan oraingoan ere, eztabaidan zen haiekin, kexa ozenetan.
|
|
|
Aspirina, salda beroa eta coca cola baino areago, alkoholaren zurrunbiloak zurrupaturiko belaontziko patroiak ez oroitzea du bakea eta gozoa itzuliko dizkion portu segurua. Bai, nik ere ezagutu ditut hordiak, zigorra zutenak gomutatu
|
nahi
eta ezina. Gutienak, ordea.
|
|
|
Abuztuko ortzegun horretako goizean, aitzin gaueko irudiek uko egiten zioten ahanzturaren besarkada eztian lurrintzeari. Buru barnea pantaila eginik, bata bertzeari kateaturik ageri ziren, zuri beltzezko filme zahar bateko fotometrajeen gisara, eta haietan ni Buster Keaton nintzen, ziztu bizian emandako tren makina geldiarazi
|
nahi
eta ezinean.
|
|
|
Ausaz gin tonik sailaren eraginez, neure burua zehatzeari ekin nion: menpeko nuen haur babesgabe horrekin fitexko joan
|
nahi
eta horra ondorioa! Hainbat ordu lehenago Unai gure amarenean abandonatu nuenean bezala, putakume gogor bat sentitu nintzen bigarren aldiz egun berean.
|
|
|
—Ez da hona agertzen, behin liskartu ginenetik, ez ordaindu
|
nahi
eta. Merkatu inguruan aiseago, Rosariok hango soberakin eta hondakinen artetik ateratzen baitu eguneroko jana —bertze bezeroen aldera biratu zen— Hiri ere ez zaik farmaziara astean behin joaten?
|
|
|
Amak, ordea, ospitaleko egonaldiak oso garesti jo  tzen zuenez, etxera itzuli behar izan zuen. Guztiarekin, haurra bere esneaz elikatu
|
nahi
eta, bien bitartean, herriko errekadista (herritarrek hiriburuan zer behar, horixe egiten zuena) arduratu zen biberoiak ospitalera eramateaz. Hori zen jende guztiak zekiena, baina jendeak ez zekien emakumearen senarra ez, baina errekadista bera zela haurraren aita, Karmelorena hain zuzen ere...
|
|
|
Hau izango da Xiberoko Botzaren egoitza berriaren ekarpen handienetatik bat, saioak jende aurrean egingo diren gela honek lotura are sendoagoa egingo baitu irratiaren eta haren entzuleen artean. Entzuleak baino gehiago, azken finean, jarduleak, parte hartzaileak
|
nahi
eta merezi baititu Xiberoko Botza bezalako irrati batek. j
|
|
|
Paperean argitaratzen diren kazeten enpresaburuak ohartu dira sareak informaziorako eta merkataritzarako ireki dituen aukerak mugagabeak direla. Inork ez du bazterrean gelditu
|
nahi
eta denak ari dira azoka aztertzen publizitateari etekinak ateratzeko edo denda birtualen bitartez mota guztietako produktuak salgai jartzeko.
|
|
|
Berak esana zuen" bihotzak agindu erara" ondu zituela poemak. Egia da tresneria handirik gabeko poeta dugula, baina halako gardentasunaz mintzo zaigu non lirika sentimental bat osatzen baitu
|
nahiaren
eta ezinaren, grinaren eta lotsaren arteko pultsuan. Pako Sudupek ongi atzemana duen bezala, maitasun galduaren poeta dugu Nemesio Etxaniz, eta bere malkoak, inozoaren muga arriskutsu horretan baldin badago ere, hunkitu egiten gaitu, frustrazioa molde dotorean ematen dakielako.
|
|
|
Kontenplazioa dugu hemen nagusi, eta zuhaitz baten ikusteak darama poeta beste ikustate batzuetara, sentimenduen mundu adierazgaitzera. Iratzederrek Beloken beneditarra sartzea erabaki zuenean halako gertakari historiko xume bat zen gertatu, bertan baitzegoen Aita Lertxundi musikaria kantika liburua osatu
|
nahi
eta ezinik. Orduan agertu zitzaion behar zuen letragilea, otoitza euskaraz ederren egiten zekien olerkaria.
|
|
2001
|
|
|
Baina denek begiratzen dute" errentagarria da, ala ez?". Eta errentagarritasuna audientziarekin neurtzen da, eta jada
|
nahi
eta nahi ez bide horretan sartzen zara.
|
|
|
Laborantza industrialaren eta produktibistaren bultzatzaileentzat Euskal Herriko laborantzak, baserri ttipiz eta askotan neketsuez osatuak, ez zuen" normalez" aterabide handirik. Baina, laborantza ez da bakarrik parametro ekonomikoez eta zenbakiez egina; oinarria da oroz gainetik gizon eta emazteen bizi
|
nahian
eta beren ofizioaz duten konzepzioaz.
|
|
|
Galzorian dago
|
nahi
eta nahi ez, eta ez ideologiaz: batetik, etxe gehienetan soldata bakarra ez da nahikoa, eta nahi ez badute ere, emakumeek etxetik kanpo ere lan egin beharra dute.
|
|
|
Ezta ere aski andereñoek ikastolan euskeraz egitea, gero kalean adiskideekin edo ta beren etxetan erderaz ari izaten baldin badira. Eta, lantokietan toki bat betetzeko pertsona bila ari garenean, edo ta egunkarietan egiten ditugun dei horien bidez euskeraz jakin behar denik esaten ez badugu, eta telefono hotsari euskeraz" nor da" edo" esan" edo" bai" edo horrela erantzuten ez badiogu, lantegi barrutan, etxean, kalean, kafeterietan eta non
|
nahi
eta beti euskeraz egiten ez badugu... UTIKAN automobiletan eta jartzen ditugun" Euskeraz" letrerotxoak.
|
|
|
" Oro
|
nahi
eta oro gal"
|
|
|
Tokian tokiko AEKideek beren arrenkurak dituzte alabaina, eta Baionako euskaltzaleek bereak prefosta. Aspalditxo honetan, euskaltzale baionesen
|
nahi
eta beharretako bat egoitza berri bat apailatzea da. Izan ere, azken lau urteotan bereziki, Baionako AEKideak egoitza egoki eta duin baten xerka ari dira baitezpada.
|
|
|
Jendea pozten da laborariak egoteaz. Geu ere pozten gara ofizio honetan,
|
nahi
eta beti eta beti borroka bat ereman behar den laborari ttipiak bere tokia izan dezan.
|
|
|
Batasunak AB mantentzea eta elkarrekin lanean segitzea proposatzen du. Alta, ABk ez badu antolakunde nazional Batasuna batean sartzea egokia ikusten, onartu behar ditu gure
|
nahia
eta eskubidea. Kontua da inor ez baztertzea.
|
|
|
Zer esan nezake nik liburu produkzioaz dagoeneko hainbat aldiz esana ez dagoenik? Lerro hauen aurreko solasaldian luze eta zabal agertuko ziren, seguru asko, liburugintzaren okerrak eta makurrak, euskalgintzaren
|
nahi
eta ezinak, kulturgintzaren ajeak eta gaitzak. «Zuek beti kexaka», esango didazu, eta ez duzu arrazoirik faltako, baina, halakoxea da gure mundu ziztrina, gure lanbide zekena, pozak urri eta disgustuak suelto banatzen dituena.
|
|
|
Giltza eskutatik ken eta su batean hasi zen atea ireki nahiz.
|
Nahi
eta ezin. `Hemengo giltzak oteia, gero!
|
|
|
" Asi gaitezen atxis aren salerosketatik. Droga hau erosterakoan,
|
nahi
eta nahi ez, beste drogatuekin arremanetan jarri behar izaten du erosi nahi duenak. Eta atxis sailtzaileak ez du etsiko beste droga gogorren bat saldu arte.
|
|
|
Gainera, oihan horretan errepikapena dago izugarri. Errepikapena niretzat beti dago amesgaiztoarekin lotuta; amesgaiztoa normalean, errepikapen sail batetik atera
|
nahi
eta ezina izaten da. Errepikapenaren eguneroko adibide bat jarriko dizuet:
|
|
|
Trebezia eta trikimailu kalkulatuez engainatzen zuten Tenorio edo Casanoven garaiak pasa diren honetan, dagoeneko ezinezkoa zaigu, halaber, maite dugunari" I love you" edo" estoy por tí" bezalakoak botatzea, are gutxiago Euskaltzaindiaren arauak beteko lituzkeen" gustatua nago zutaz" gorritu gabe aitortzea. Umberto Ecok esan bezala, posmodernitatea hori baita hain justu, bihotza ezezik beste zerbait aztoratzen dizun horri" maite zaitut" esan
|
nahi
eta Corin Telladok esan zuelako ezin esan izatea.
|
|
|
Joseba Sarrionandia ere zalantzan dago; alde batetik bere duda mudak daude, bere izaeraz
|
nahiaren
eta ustearen arteko kinkan eta zalantzan; beste aldetik, zazpi zenbakiak adierazi nahi duen harmonia nahia.
|
|
|
Miranderen poesiaren eta idaztankeraren eraginak badu hemen zer esanik. Dialektalismoa, beraz, gehiago da Sarrionandiarengan estilo
|
nahia
eta ez bidaia liburuetatik harturiko hizkera zipriztina.
|
|
|
Gizakiaren zoriontsu izateko
|
nahia
eta eskubidea ez dira hainbeste egindako ahaleginen edo egintza onen sari gisa plantatzen,
|
|
|
Gero, 229 orrialdeetan, zenbait hizkuntzalariren
|
nahiak
eta ametsakazaldu dizkigu. Hona hemen hiru pasarte:
|
|
|
Hauxe izango da aholkularitza saioetan garatuko den diskurtso nagusia.Eztabaidaren bidez aholkulariak ikaslearen uste,
|
nahi
eta beharrak agerian uztealortu nahi du. Aholkulariaren helburuetako bat, nagusiena agian, ikasleak berelanean dituen irizpideak lortzea da.
|
|
|
Gure historiaeta gure pertsonaiak erabiliko dituena lehengai. Gure
|
nahi
eta ezinez mintzatukodena. Geure inguruan ezagutzen ditugun hezur haragizko jende isil geza horiengisakoak fikzio zalapartatsuetara makurraraziko dituena.
|
|
|
Bariantzaren %30.4a azaltzen duen 1 FAKTOREAn orientazio integratiboari dagozkion itemak taldekatzen dira (p= 0.87): euskaldunak eta beren bizitzeko modua hobeto ulertzeko nahia, euskal kulturako ekintzetan parte hartzekonahia, euskaldunek gizartean dituzten arazoak ulertzeko desioa, euskal kulturaezagutu eta baloratzeko nahia, euskaldun sentitu nahia, ideia berriak eta ikuspuntuzabalagoak izatea,, hori beste kultura batzuekiko zabaltzea bezala ulertzen dugularik?, euskaldunekin komunikatu
|
nahia
eta horien artean lagun berriak egin nahiizatea, euskal komunitateko kide bihurtzea eta euskaldunen artean erosoago sentitzea. Faktore hori saturatzen duen azken itemetako bat interes pertsonalagoekinloturik agertzen da:
|
|
|
Bariantzaren %6.1a azaltzen duen 4 FAKTOREAn euskararen transmisio orientazioari loturiko itemak taldekatzen dira (u= 0.69): guraso seme transmisioaren garrantzia, seme alabak euskaldunak izateko
|
nahia
eta seme alabek euskaraz ikas dezaten gurasoek haiekin euskaraz egitea.
|
|
|
Lehenengo prozesuan, autokategorizazioan, alegia, gizabanakoen autoezagutza hartzen da kontuan; bigarrenean, heterokategorizazioan?, irizpide objektiboak dira garrantzitsuak. Autore horien arabera, hizkuntzak etnizitatean eta identitate etnikoan eragina izan dezake, baina ezbeti, Edwards-ek (1985) dioen bezala?; hala ere, alderantzizko eragina ezda
|
nahi
eta nahi ez gertatu behar; zentzu horretatik, identitate etnikoa litzateke baliagarria taldearteko portaera azaltzeko, eta ez hizkuntza bera. Gizabanakoek garatzen dituzten portaeren arabera, ondorengo sailakapena egindaiteke:
|
|
|
1) Alde batetik, sozialki, euskararen erabileraren, premia? ziurtatubeharra (soziologia aldetik); 2) Bestetik, pertsonalki edo norbanako hiritarrari dagokionez, euskararekiko?
|
nahia
eta identitatea, ziurtatzea, euskararen erabileraren aldeko, aukera?
|
|
|
Edozein higienizazio ekintzaren helburua izan behar luke kontsumitzaileak
|
nahi
eta/ edo behar duena betetzeko gai den produktua ematea. Horretarako, produktuaren kalitate ona eta aplikazio egokiari buruzko informazio egokia behar dira.
|
|
|
Ukitu gabe, giro tenperaturan. Behin hasitakoan, hozkailuan, urez betetako ontzian,
|
nahi
eta nahi ez bada. Nola prestatu:
|
|
|
Ahalik eta jarduera ezberdin eta aberasgarrienak antolatzen, beti ere geure ahalaren arabera; kontzertu, hitzaldi, zine ekitaldi, antzerki, erakusketa, bilera leku, ikastaro leku, entsegu leku, baratza, eta abar… 4 Zer asmo dituzue etorkizunerako? Proiektu berririk ba al duzue. Epe laburrera antzeko bidean joatea
|
nahi
eta espero dugu.Etengabeko mugimendua gara, talde gisa bizidun garen aldetik, geure izaeraren bila, etengabeko birdefinitze prozesu batenbarruan ulertzen dugu gure proiektua eta bizi dugunmomentuaren arabera etorriko dira asmo eta ekintzak berriak.
|
|
|
Ezta ahoan musua emateko intentzioarekin bere gainean abaildu zenean ere. Kuleroak puskatu zizkionean, atzetik zakila sartu
|
nahi
eta ezin horretan, Manu ez zen ikaratu. Panpina estutu eta estutu eta zakilari eman eta eman aritu zen.
|
|
|
Lucas bere gelako atetik desagertu zen aldizkaria aldean eta Marcos zer egin ezean gelditu zen, jokoz kanpo, tirante eta guzti. Mariak ez zuela sukaldean begiralerik
|
nahi
eta Lucasekin joateko esan zion Marcosi, edo Angelen gelara edo gitarra jotzera, deituko ziola bazkaltzeko.
|
|
|
Azkeneko egunean, Goiok arratsaldeko bostetan nasan egon behar zuen Portugaletera joateko, baina ez zuen Frantziako tourra galdu
|
nahi
eta irratia piztu zuen. Mont Ventoux ari dira igotzen, meta mendi buruan dagoela.
|
|
|
Errealitatea bere ohizko moduarekin, pragmatismoarekin, orain bertan eta berehala bizi dugu. Gogoaren aldea, ostera, bizimodu ezkutu, oroitzapenez eta barru zurrumurruz betea da, izan daitezkeen, edo izan litezkeen, edo izan zitezkeen,
|
nahi
eta minez gainezka. Eta errealitatearen eta gogoaren artean zalantzan bizi gara beti, nahinora alde eginarazten digun geratzeko beharrarekin, eta gauden lekuan geldirik egonarazten digun alde egiteko premia larriarekin.
|
|
|
Halako orrialdetik tigre marratuak begiratzen zigun, beste orrialde batean familia eskimalak igluaren ataritik so egiten zigun. Goiok harriturik begiztatzen zuen Don Patricioren esku artegako klarionetik sortzen ari zen munduaren mapa, sei kontinenteak laburbildu
|
nahi
eta arbel ilun osoa beterik.
|
|
|
‘Itsastxakur gaixoa, kalentura hartu
|
nahi
eta zuk utzi ez, ze bihotz gutxi faunarekiko.’
|
|
|
Itxi egin dute. Aitona amonak egoitzara joan dira bizitzera, ez dute inoren karga izan
|
nahi
eta. Aita gaixotu egin da, eta amak hogeitaka urtez gordeta eduki duen maistra titu  luari hautsak kendu dizkio oposaketak prestatzen  hasteko.
|
|
|
Horiek baino lehenago, Arrese Beitiak, burdin hotsa darion Bizkaiko hizkeraz, adierazi zuen aldez aurretik euskararen heriotza. Heriotza hori inor ohartu gabe gertatzerik ez
|
nahi
eta, igarle gisa, berorren hilkizunetara eraso, ekaitz, uholde, tximist trumoiak deitu zituen. Bertsolariaren deiadarrak gorabehera, ordea, lur, itsaso eta haizeak lehengoan daude eta  lehengoan egongo aurrera ere:
|
|
|
Azaolak esan duenez42" Hizkuntzaren arazo larria, konpontzetik urrun dela, ez da oraino behar hainbateko egokitasunez azaldu ere egin". Elkarlan hau urrats eragilea dadin
|
nahi
eta uste dut, bide horretan barrena.
|
|
|
Gureak, bestalde, traba latza ipini zion bere buruari antzinakoek hain gogoz eta debekurik gabe zerabilten amodioa baztertu zuenean bere kantutik. Ez zuen lohitu
|
nahi
eta ez da lohirik gabe egiazko giza maitasunik, gora  beharra eta lurrera nahiaren arteko tenkak ematen baitio, hain zuzen ere, bere izaera berezia.
|
|
|
Gertakizunak hasieran hasi eta, gerta ahala, azken bururaino kontatzea, horixe da dudarik gabe kontabiderik argiena eta erosoena. Ez, ordea,
|
nahi
eta nahi ez atseginena.
|
|
|
Ez hurrik eman ere! Egin duguna ez duzu deus, egin
|
nahi
eta uste dugunaren ondoan. Abiatu garen bidetik ibili nahi genuke, ordea.
|
|
|
Euskararekiko kontuak ere garbiro egin beharrean aurkitzen gara. Zertarako
|
nahi
eta behar dugu euskara. Gure mundukoa ez den oroigarri xahar kuttun bat eduki genezakeen moduan edukitzeko?
|
|
|
Guztiok dakigu Euskal Herria, euskaldunen hizkuntzan landatua eta sustraitua, suharki maite zuela, orduan zabaltzen ari zen inprenta mires  ten zuen adina, eta honen bitartez jaso
|
nahi
eta uste zuela hura. Euskaldunok gaurko gisatsuan ohoretan eduki arren edonon, ez baitzeukaten arrotzek horrenbesteko estimutan gure hizkuntza gu, zabarkeria zela medio, plazara ateratzen ausartzen ez ginelako.
|