|
2002
|
|
|
Klimaren bilakaerari buruzko ikerketak gainbegiratzen dituzten
|
mundu
osoko zientzilariz dago osatuta IPCC.
|
|
|
Horri eransten badiogu zientzialari orok argitaratzeko duen presioa, curriculumak neurtzeko erabiltzen diren baremoak, eta nazioartekotasunarenbeharra, argi geratzen da goi mailako ikerkuntzaren emaitzak gehien bat ingelesezargitaratu behar direla. Azken batez, zientzia ez da ezagumenduaren sortze hutsa, ezagumendu hori zabaltzea, eztabaidatzea, eta horretan aurreratzea baizik, etahorretarako ezinbestekoa dugu geure emaitzak
|
mundu
osoko zientzialarien kritikapean uztea. Noski, horrek ez du esan nahi zientziaren dibulgazioa ere ingelesezegin behar denik, dibulgazioan bezeroen eskakizunak beste bide batetik joanbaitaitezke.
|
|
|
|
Mundu
osoko zientzialariek HIESaren aurkako 32 txertoren saiakuntza egin dute
|
|
|
Wilmut ez zen 1997an epeak finkatzen ausartu. Besteak beste, arreta mediatikoaren gunea gizakien klonatzeko teknika erabiltzeko aukerara joan zelako berehala, eta, orduan
|
mundu
osoko zientzialariek adierazi zuten bezala, teknologia ez zelako hain eraginkorra, nekez lor zitezkeelako baserriko animaliak epe labur eta ertainean merke. Errealitatea, ordea, guztiz bestelakoa da gaur egun. Transferentzia nuklear bidezko klonazio teknikek nabarmen hobetu dute haien eraginkortasuna.
|
|
|
|
Mundu
osoko zientzialari eta ikerlariak Lanzaroten bilduko dira, Ur Jameosen dagoen Sumendien Etxean, hain zuzen, Bolkanologia eta Geofisika Bolkanikoaren XV. Ikastaroan parte hartzeko. Lanzaroteko kabildoak eta Goi Mailako Zientzia Zientzien Museo Nazionaleko Vulkanologia Sailak antolatutako topaketa da.
|
|
2003
|
|
|
|
Mundu
osoko zientzialariak Albaceten elkartu dira azafraiaren propietate terapeutikoak aztertzeko
|
|
2004
|
|
|
Horren harira, 1957.urtean Pugwash Batzarrak jaioko ziren. Ordutik, batzarrok urtero urtero elkartzen dituzte
|
mundu
osoko zientzialariak, desarmea eta bakea bultzatzeko asmoz.
|
|
|
Princeton:
|
mundu
osoko zientzialari ospetsuenetakoen ikerlekua. Jenioen bakarleku, monasterio zistertarren baretasunean.
|
|
2006
|
|
|
Adibidez, infartu arriskua aldatu egiten da urtaroen, klimaren eta ilargi posizioaren arabera.
|
Mundu
osoko zientzialariek ikertzen dute zer mekanismoren bidez eragiten dion gure barrualde intimoenari gure kanpoan gertatzen den guztiak.
|
|
2007
|
|
|
bitartekoa urte geofisiko izendatu zuen 1952an
|
mundu
osoko zientzialariak batzen zituen nazioarteko kontseiluak. 1957ko uztailaren 1etik 1958ko abenduaren 31 arte Eguzkiaren jarduera gorenean egongo zela kalkulatu zuten, eta ikerketak egiteko aproposa izango zela pentsatu zuten.
|
|
|
Lantegi batek
|
mundu
osoko zientzialariak bildu ditu Madrilen, biodibertsitatea inbentariatzeko metodoei ekiteko
|
|
|
Animalia eta landare laginak biltzeko eta taxonomian (espezieen sailkapena) irizpideak bateratzea da landa metodoei buruzko tailer baten helburua, bioaniztasunaren inbentariorako. Atzo hasi ziren Madrilen
|
mundu
osoko zientzialariek parte hartzen. “Workshop on ATBI+ M field recording techniques and protocols”, Europako bikaintasun sarearen (EDIT) testuinguruan antolatua eta Natur Zientzien Museo Nazionalak koordinatua (MNCN), hiru eguneko laginketa intentsiboak egitea izango da, “ahalik eta biodibertsitate kantitate handiena biltzeko” El Ventorram eko erreserba naturalean (Madrid).
|
|
2008
|
|
|
Ikerlari batzuek atmosferan dagoen ozono mailari buruzko ikerketa urte askotakoa argitara eman zuten Nature aldizkarian 1985 urtean. Artikuluak
|
mundu
osoko zientzialarien kezka sortu zuen eta hortik aurrera ehunka ikerketa argitara eman dira. Ozono eskasia Hego Poloan gertatzen zen irail aldera beti, baina urtez urte areagotu egiten zen; gertaeraren erantzukizuna konposatu klorofluorokarbonatuei (CFC) egokitu zitzaien.
|
|
|
Halako sistema bat garatzeko, ASR eta TTS moduluez gainera, testuaren itzulpen automatikoa (AMT, Automatic Machine Translation) egiteko modulua baliatzen du makinak, eta hizkuntza batez esandako hitz segida bat ezagutu, automatikoki itzuli eta atzera ahots bihurtzea da haren azken helburua. Osagai horiek guztiak lantzeko, erronka garrantzitsuak ari dira garatzen munduan, eta azken urteotan
|
mundu
osoko zientzialari eta ingeniari askoren arreta bereganatu du hizkuntza mintzatuko sistema komertzialki bideragarri bat eraikitzeak. Artikulu honetan, dena dela, hizketa teknologiez jardungo baitugu, ASR eta TTS moduluen azterketan jarriko dugu arreta, testua prozesatzeko teknologiei buruzko azterketa beste artikulu bati dagokiolakoan.
|
|
|
ASRri dagokionez, hizketa jarraitua ezagutzeko gaur egungo teknikak, gizakiaren ulertze gaitasunarekin alderatuz gero, urrun daude perfektu izatetik, eta oraindik gainditu ez diren oztopo ugari daude. Hizketa ezagutzaren arazo nagusia hizketaren aldakortasunean datza; izan ere, mezu bat modu askotara ebaki daiteke, hainbat aldagairen arabera (hizAzken urteotan
|
mundu
osoko zientzialari eta ingeniari askoren arreta bereganatu du hizkuntza mintzatuko sistema komertzialki bideragarri bat eraikitzeak. tunaren jatorria eta ezaugarriak, hiztunaren barne egoera eta intentzionalitatea, hizketa maila eta abar), eta, horren ondorioz, mezu bererako ezaugarri fisiko desberdinak (hizketa abiadura, hizlariaren oinarrizko ahots maiztasuna, hizketaren prosodia, ahotsaren tin... Aldakortasunak hainbat ebakera desberdin hautemateko eta ulertzeko gaitasuna ematen dio gizakiari, baina lan nekeza da ezagutze sistemarentzat.
|
|
|
Argi dago, beraz, polifenol horren izena
|
mundu
osoko zientzialari baten baino gehiagoren proiektu zientifikoen txostenetan irakur daitekeela, edo irakurri ahal izango dela. Artikulu honen helburua ahalmen terapeutikoaren adierazle diren froga zientifikoak aurkeztea da, ondoren bakoitzak bere ondorioak atera ditzan.
|
|
|
Gainera, espezie bakoitza izendatzeko latinezko izen binomiala Generoa espeziea erabili zuen. Gaur egun, horrelako izenak erabiltzen dituzte oraindik
|
mundu
osoko zientzialariek espezie bati modu berean deitzeko; eta egungo taxonomiaren oinarriak ere Lineok ezarritakoak dira.
|
|
|
Hala ere, pilaketa da, oraingoz, oztoporik handienetako bat. Horregatik,
|
mundu
osoko zientzialariek hainbat material eta sistema erabiltzen dituzte arazo hori gainditzeko.
|
|
|
Energia garbi, merke eta agortezin baten sekretua landareetan aurki daiteke.
|
Mundu
osoko zientzialariak fotosintesiaren prozesua laborategian erreproduzitzen saiatzen ari dira. Lortzen badute, hidrogenoan eta eguzki energian oinarritutako energia sistema ekologiko bat orokortzeko balio lezake, atmosferako karbono dioxidoa (CO2) murriztean berotze globalaren ondorioei aurre egiteko gai dena.
|
|
|
Azken hilabeteotan, martxan jarri da, ez aukera zientifikoengatik, baizik eta Lurra eta unibertsoa suntsitzea eragin zezakeen alarmismo batengatik. Hala ere, CERNeko arduradunek eta
|
mundu
osoko zientzialariek instalazioaren segurtasuna erakutsi dute, eta haren erabilgarritasun zientifikoa nabarmendu dute: LHCak unibertsoaren sekretu batzuk argitzeko eta medikuntzan, ingurumenean edo informatikan aplikazio praktiko batzuk garatzeko balioko du, gaur egungo aplikazio susmagaitzak ahaztu gabe.
|
|
|
Jupiterren atmosferako lainoetan bi ekaitz distiratsu sortu ziren iazko martxoan. Gertaera horrek
|
mundu
osoko zientzialarien arreta piztu zuen. Ekaitz horiek planetari itzulia eman zioten, eta atzean utzitako arrasto zurrunbilotsuan hil ziren, zeharkatutako ingurua laino gorrixka batean utzi ondoren.
|
|
2009
|
|
|
Era berean, Bilboko egoitzak proiektuko tresna garrantzitsuena den azeleragailuen ikerketarako, garapenerako, diseinurako eta fabrikaziorako zentroa izango du. Gainera, iturriaren entseguetarako zentro nagusia ere izango du eta softwarearen garapenerako zentroa, horren bitartez
|
mundu
osoko zientzialariek esperimentuak egin ahal izango dituztelarik.
|
|
|
Urrun badago ere, gaur egun,
|
mundu
osoko zientzialariak datoz hona klima aldaketak izotzean dauzkan ondorioak ikertzera.
|
|
|
Fisika eta teknologiako diskurtso idatzian berebiziko garrantzia dute adierazpen matematikoek, informazio zehatza era trinkoan emateko balio baitute. Bestalde,
|
mundu
osoko zientzialarien arteko komunikazioa funtsezkoa da gaur egun; horregatik, hizkuntzen arteko mugak gainditzeko, aspaldidanik hasita, zientzialariek sinbolo bidezko kode idatzi bat adostu dute, mundu osorako era berean balio duena. Lan honetan, arazoaren azterketa eskematiko bat egin ondoren, zenbait gomendio egiten dira nazioarteko sinboloak euskararako egokitzeko.
|
|
|
Horietako bat bigarren belaunaldiko bioerregaien eskala handiko ekoizpena izan liteke, gaur egungoen ingurumen desabantailak saihesteko. Etorkizun handiko ikerketa ildo horretan lan egiten dute
|
mundu
osoko zientzialari talde batzuek, baina onartzen dute oraindik ere denbora dutela sistema lehiakorra lortzeko.
|
|
|
Ormazabal jaunak, behin eta berriro, entzungor egiten die
|
mundu
osoko zientzialarien adierazpenei. Eta ez zuen egia esan joan den abuztuan konponbide alternatiborik ez zegoela esan zuenean.
|
|
2010
|
|
|
Leioako Neutroien Espalazio Zentrora
|
mundu
osoko zientzialariak helduko dira etorkizunean lankidetza horri esker, Patxi Lopez lehendakariaren hitzetan.
|
|
|
SLAC bezalako entitate batek Bizkaiko egoitzarekin lan egitea garrantzitsua dela adierazi du Lopezek, eta Leioara etorkizunean
|
mundu
osoko zientzialariak helduko direla goraipatu du, lankidetza horri esker.
|
|
|
Kriokontserbazioari esker, material genetikoa izoztu egin daiteke, eta animaliak ez dira desagertu behar, hala nola Kaliforniako kondorra, gazela afrikarra, orein iberikoa edo Kantauriko landare endemikoak.
|
Mundu
osoko zientzialariek baliabide genetikoen bankuetan lan egiten dute arriskuan dauden espezie guztien materiala kontserbatzeko. Lan zaila da, eta ikerketa eta baliabide gehiago behar ditu.
|
|
2012
|
|
|
Giza genomaren uste baino zati handiagoa da erabilgarria, eta zientzialariek uste baino gauza gehiago gertatzen dira giza genoman.
|
Mundu
osoko zientzialariak ohartu dira lehen zabortzat, informazio eta funtzio gabetzat, hartzen zuten azido desoxirribonukleikoaren (DNA) zati handi bat erabilgarria eta garrantzitsua dela.
|
|
|
Crowdfunding-a zabaldu egin da, eta hainbat ingurumen proiektu batera finantzatzen dira Rockethub: SciFund proiektuaren euskarri den crowdfunding web gunea da,
|
mundu
osoko zientzialariek beren ikerketen berri eman dezaten eta horiek aurrera eramateko behar den finantziazioa lor dezaten. Erronka horretan parte hartu dute Jorge Mederos kubatarrak, Kataluniako Collserolako Parke Naturala aztertzeko proiektu batekin, eta Marisa Alonso Núñez espainiarrak, minbizia aztertzeko legamietan oinarritzen denak.
|
|
2013
|
|
|
Horretarako, lehen urratsa diagnostiko erraza eta zehatza da.
|
Mundu
osoko zientzialariek elkarrekin lan egiten dute jarduera protokoloak sortzeko. Artikulu honetan, Chagas en gaixotasunaren faseak deskribatzen dira, ama semeen transmisioa saihestu eta eskura dauden tratamenduak.
|
|
2014
|
|
|
Egunean bi litro ur edan behar izateak ez du oinarri zientifikorik. Hala, bada, Trobe University (Melbourne, Australia) filmeko Spero aditua izan zen, eta haren hitzak
|
mundu
osoko zientzialariek txalotu zituzten. Elikagaien Segurtasunerako Europako Agentziak ere (AESAN) adierazi zuen heldu batek egunean hiru litro inguru kontsumitzen baditu ere, erdia irentsitako elikagaietatik etorri litzatekeela, batez ere fruta eta barazkietatik.
|
|
2015
|
|
|
Gainera, hartzaileak irrati uhinak jaso behar ditu, eta, horretarako, behar beharrezkoa da transmisio puntuak une oro eskura edo, hobe esanda, ikusgai izatea. 1957an, Sobietar Batasunak Sputnik 1 satelitea orbitan jarri zuen unean bertan,
|
mundu
osoko zientzialariak jabetu ziren Lurraren inguruko orbita baino toki aproposagorik ez zegoela une orotan eta toki orotan eskuragarri leudekeen transmisoreak ezartzeko. 60ko hamarkadako espazioko lehiaren ostean, GPS sistema ezaguna garatzen hasi ziren estatubatuarrak, baina 1995 arte ez zen erabilgarri izan eta 7 urte gehiago igaro ziren, harik eta Clintonen gobernuak militarren zehaztasun handiko seinalea publiko egin zuen arte.
|
|
|
Makinari utzi behar diogu nor salbatuko den erabakitzen?
|
Mundu
osoko zientzialariak gutun ireki bat sinatzen ari dira urtarrilaz geroztik, gai honi behar bezalako garrantzia eman dakion eskatzeko. Stephen Hawking fisikoak berak ere sinatu du.
|
|
2016
|
|
|
Proiektu nazionaletatik haragoko esperimentuak egin genituen denok. Esperimentu programa horiek
|
mundu
osoko zientzialari komunitateari zegozkien.Elkarbizitza Lurrean zaila bada, nola daramazue hori, hain toki txikia izanda. Guk oso ongi dakigu zein den gure lana, eta ongi dakigu norberaren sentimenduak errespetatu behar ditugula ere. Nazioarteko estazioko eskifaia eredu ezin hobea da ikusteko hainbat nazionalitatetako pertsonek elkarrekin bizi eta lan egin dezaketela.Zergatik da gai espazioa Lurrean elkar ezin ikusi dutenak batzeko. Garaierari esker, Lurrean gatazka handiak sortzen dituzten arazo txikien gainean jar zaitezke.Argazki ederrak ere egiten dituzu espazioan, ikuspuntu berezia duzula aprobetxatuz.Lurraren irudi eder horiekin geratzea gustatzen zait, eta, noski, jendearekin partekatzea, edozeinek ez baitu espaziora joaterik.Urrutitik nola ikusten da Lurraren egoera ekologikoa. Askoz ere hobeki ikusten da espaziotik.
|
|
|
1
|
Mundu
osoko zientzialariek elkar uler dezaten eta nahasteko aukerarik izan ez dezaten, funtsezko
|
|
2017
|
|
|
1
|
Mundu
osoko zientzialariek elkar uler dezaten eta nahasteko aukerarik izan ez dezaten, funtsezko urratsetako bat da edozein komunikaziotan, termino egokiak erabiltzea eta horien esanahia esplizitatzea, hau da, ongi definitzea.
|
|
|
Hori dela eta, «neurri ausartak» hartzeko eskatzen dute; izan ere, bestela, «planetaren berotzeak milioika lagunentzat ezinezkoa izatea eragin dezake, eta hainbat hamarkadatan garapenari buruzko aurrerapenak eragitea». Klima Aldaketari buruzko Gobernu arteko Aditu Taldeak (IPCC), Nazio Batuek
|
mundu
osoko zientzialariekin klima aldaketan adituak diren zientzialariekin sortutako erakundeak, pertsona pobreenen bizitzari bereziki eragiten dion beste txosten batean ere aipatzen du, laboreen errendimenduak murriztu, etxeak suntsitu edo elikagaien segurtasunik eza sortzen baitu. Haren arduradunek uste dute klima aldaketaren inpaktuak areagotu egingo direla, eta foku berriak sortuko dituztela munduko herrialde guztietan.
|
|
2018
|
|
|
|
mundu
osoko zientzialariek dei egiten dutenean kutsaduraren kontra, suak ere dakartzaken CO2 emendatzeen kalteaz ohartzean, kolektiboak salatzen ditu podere publikoen kontraerranak: ele ona alde batetik eta bestetik su emaileeri ematen zizkien zilegitasunak.
|
|
2020
|
|
|
Oso bakanak ziren, izan ere, birusarekin kutsatutakoen artean sendatutakoen kasuak, eta kasu bakan horietan guztietan, gainera, birusarekin lotura zuzenik ez zuen beste gaitz batek menderatu zuen birusa eta, harekin batera, birusa barruan zeukan gaixoaren gorputza, heriotza eragin arte kasu askotan. Horrez gain,
|
mundu
osoko zientzialariak birusaren aurkako erremedio bat bilatzeko egindako ahaleginak ez ziren inolako fruiturik ematen ari. Alde horretatik, etsipena erabatekoa zen.
|
|
2021
|
|
|
Hogeita bost urte geroago, 2017ko azaroan, beste agiri bat argitaratu zuten
|
mundu
osoko zientzialariek: bigarren abisua.
|
|
|
19 bizitza gaixotasun gaztea da. Urtebete eskasean,
|
mundu
osoko zientzialariek indarrak batu dituzte nola jarduten duen, zer tratamendu erabiltzen dituen eta nola saihestu daitekeen jakiteko. Herritarrei dagoeneko ematen ari diren txerto eraginkorrak garatzea ere lortu dute.
|
|
2022
|
|
|
Aste honetan Europako sektore eolikoak Euskadin izan du hitzordua “Wind Energy Basque country” ekitaldian.
|
Mundu
osoko zientzialariak ere ikusten ari gara klima borrokan egiturazko aldaketak lortzen saiatzeko mugimenduan.
|
|
2023
|
|
|
Beraz, interesgarriagoa da orain datorrena.
|
Mundu
osoko zientzialariek aztertuko baitute Bennu asteroideari erauzitako materiala, eta espero dute informazio berria lortzea Lurra nola osatu zen ulertzeko, eta planetan bizia nola agertu zen azaltzeko. Horrez gain, gizateriarentzat arriskutsuak diren asteroideen inguruan ikastea espero dute, Bennuk Lurrarekin egun batean talka egiteko arriskua egon badago eta.
|
|
|
Oso bakanak ziren, izan ere, kutsatutakoen artean sendatutakoen kasuak, eta kasu bakan horietan guztietan, gainera, birusarekin lotura zuzenik ez zuen beste gaitz batek menderatu zuen birusa lehenik eta gero, harekin batera, hura barruan zeukan gaixoaren gorputza, kasu askotan heriotza eragin arte. Horrez gain,
|
mundu
osoko zientzialariak birusaren aurkako erremedio bat bilatzeko egindako ahaleginak ez ziren inolako fruiturik ematen ari. Alde horretatik, etsipena erabatekoa zen.
|