|
2008
|
|
|
Adibidez, probintziako biztanleen %93, 6k zekien frantsesa 1991ko erroldan, eta 2006ko erroldan, berriz, ehuneko hori %95, 5era igo zen.
|
Mundu
osoko hizkuntza plangintzarako estandarrak jarraitzen baditugu, hori frantsesak Quebecen izan duen garaipen bat dela esan dezakegu.
|
|
|
Askoz ere urte gehiagoz aplikatu dira politika soziolinguistikoak eta hizkuntza politikak, benetan ikusi ahal izateko zer modu diren egokienak
|
mundu
osoko hizkuntza gutxiengoen bizindarra eta osasuna
|
|
2009
|
|
|
Gure gaira etorriz, hizkuntzen kontuari helduta, esan dezagun
|
mundu
osoko hizkuntzen %3 baino ez direla hitz egiten kontinente honetan. Munduko hizkuntza pluraltasunaren puska txikia gordetzen du, beraz, Europak.
|
|
2012
|
|
|
Lehendabiziko baldintza eliz dotrinek eta jardunek irauliko zuten, haietara moldatuko zuten euskara zaharra, europako eta
|
mundu
osoko hizkuntza askorekin gertatu bezala, eta dakigunez, horiei esker, europar pentsamendu amaraun bakarra mamitu zen eta mintzaira hierarkia argi bat ezarri: zenbat eta hurbilago mintzaira sakratutik, orduan eta duinagoa7 euskara urrun zen.
|
|
|
3 Hezkuntza hizkuntza eta kultura aniztasunaren zerbitzura egongo da beti, bai eta
|
mundu
osoko hizkuntza komunitateen arteko harreman harmoniatsuen alde ere.
|
|
2016
|
|
|
Horrengatik, Babel, hau da. Nahasketa? eman zioten izen, han nahasi baitzuen Jaunak
|
mundu
osoko hizkuntza eta handik sakabanatu baitzituen mundu zabalera.? (11,7)
|
|
2019
|
|
|
Euskararen aldeko kontzientzia eta aktibismo sozial honek bihurtu gaitu
|
mundu
osoko hizkuntza gutxitu askoren erreferentzia. Gure esperientziak ezer erakusten badu, hain zuzen ere, horixe da:
|
|
|
Hiru motatako faktore eta datuak aipa genitzake gure tesia defendatzeko: azken hamarkadetan
|
mundu
osoko hizkuntzak astindu dituzten fenomeno orokorrak, batetik, Euskal Herrian gertaturiko aldaketa sozio-politikoak, bestetik, eta euskararen hizkuntza komunitatearen barnean gertatu diren egiturazko aldaketak, azkenik.
|
|
2020
|
|
|
Baina ez diot nik bakarrik, baita beste askok ere, eta zenbait arrazoi ere baditugu hori esateko. Batetik, azken hamarkada hauetan
|
mundu
osoko hizkuntzak astindu dituzten fenomeno globalak ditugu. Bestetik, Euskal Herrian gertatu diren aldaketa sozio-politikoak.
|
|
|
Eta, azkenik, euskararen hizkuntza komunitate barruan gertatu diren egiturazko aldaketak. Hasteko,
|
mundu
osoko hizkuntzei eragiten dieten fenomenoak azaltzeko orduan,' globalizazioa' aipatuko nuke. Ditxosozko globalizazioa esango du batek baino gehiagok, baina egia da, zenbait fenomeno modu orokorrean gertatzen ari dira munduan, eta planetako hizkuntza guztiei dagozkie.
|
|
|
Esate baterako, ingelesaren mundializazioa, migrazioak, teknologia berriak eta turismoa. Baina horiek ez dira, bakarrik, euskarari eragiten dioten faktoreak,
|
mundu
osoko hizkuntza komunitateei baizik, eta denok batera egin diogu aurre globalizazio horri, haren arriskuei, eta aukerei.
|
|
|
Zuricheko Unibertsitateko Hizkuntzalaritza Konparatuko Sailean
|
mundu
osoko hizkuntzak aztertzen dituzte –batez ere ezaugarri ezohikoak dituztenak– Duela bost urte hasi ziren euskal hiztunak aztertzen eta Arrasateko Arrate Isasi Isasmendi da bertako ikerlaria.
|
|
2021
|
|
|
117) León Azulay ikertzaile frantziarrak 1900ean egindakoa litzateke. Horrek, Pariseko 1900eko Erakusketa Unibertsalaz baliatuta,
|
mundu
osoko hizkuntzen lagin soinudunak bildu zituen, tartean baita euskarazko batzuk ere, gure hizkuntzaren audio zaharrenak liratekeenak. Bertsoak emakume baten ahotsean entzuten dira, eta" Herriyetan batzubek" (edo" Errietan batzubek") eta" Pello Joxepe" dira abesten dituen bertsoak.
|
|
2023
|
|
|
kultura aberats eta interesgarri bat ere barnetik bizitzeko gaitasuna ere eskaini didalako. Izan ere, euskara Europa eta, zer demontre!,
|
mundu
osoko hizkuntza zaharrenetariko bat da. Nik hori asko nabaritzen dut.
|
|
|
Hutsaren bahean hausten eta galtzen utzi ez diogun espiritua eta materiala izateaz gainera, hortik abiatuta idatzi dugu eta itzuli. Gure zaharren oinordetzarik gabe, ez genukeen ekarriko ahozko hizkeratik idatzira ekarri duguna; ez genukeen itzuliko euskarak
|
mundu
osoko hizkuntzetatik jaso duen guztia; ez genukeen hainbat etorkin erakarriko gure mundura. Ez genukeen hainbat hitz zahar egoera berrietara egokituko; bi edo hiru hitzen konposizioetatik hitz berririk sortuko; imajinazioaren erraietatik sabel hiztunik edo elezurtzik biziaraziko.
|