|
2001
|
|
|
Espezieen desagerpenaren
|
mundu
mailako krisia uste baino askozaz ere larriagoa da.
|
|
2004
|
|
|
Ziklismo profesionaleko krisia aipatzean kirol profesional guztietakoa ere aipatu behar dela esaten da. Eta gainera, krisia ez dela kirol alorrekoa,
|
mundu
mailako krisi ekonomikoa baizik. Enpresek ez dute babesletzarik egin nahi eta beraz, ekipoak kinka larrian daude.
|
|
2008
|
|
|
ELAk, Euskal Herriko sindikatu nagusiak ia 110.000 afiliatu, XII. Kongresu Nazionala egingo du azaroaren 26 eta 27an Bilboko Euskalduna Jauregian. Azken hilabeteotan piztu eta industrian eta langileengan eragina izaten hasi den
|
mundu
mailako krisi finantzario handiaren erdian burutuko da kongresua. Zalantzarik gabe, krisiaren aurkako kongresua izango da.
|
|
|
1929an, Cassirer eta Heidegger Davos-en elkartu ziren, beren ikuspuntu filosofikoei buruz eztabaidatzeko. 1929an
|
mundu
mailako krisi ekonomikoa nagusitu zen, oso une larria zen benetan. Erreakzionatzeko unea zen hura.
|
|
2009
|
|
|
Nazioartea ez dago hizkuntza gutxituez kezkatzeko, krisia dago guztien gogoan. Garai onak izan omen ziren 1990eko hamarkadan, 2004an estatuak gehitzearekin itxaropena piztu zitzaion, baina orain
|
mundu
mailako krisian gaude. Hala ere, baikorra da esloveniarra, 1980ko hamarkadan baino hobeto omen daude hizkuntza gutxituak Europan eta une egokiaren zain egon behar dugu.
|
|
|
Paperezko prentsaren
|
mundu
mailako krisiak gure jardun osoa berraztertzera behartzen gaitu, eta Internetek duen garrantzia are eta serioago barneratu. Argia.com ekin duela hamabi urte heldu genion apustuari, geldo baina pauso tinko eta sendoz, geratu barik.
|
|
|
|
Mundu
mailako krisi ekonomikoak gizarte aldarrikapenei indar eta esanahi berria eman diela kontuan hartuta, aurtengo Gizarte Foroan parte hartu zutenek, globalizazio neoliberalaren aurkako jarrera inoiz baino gehiago tinkotzeko beharra azpimarratu zuten, eta mundua beste era batera eraiki daitekeela berretsi.Pará estatuko hiriburua Foroaren egoitza izateko hautatzea ez da kasualitate hutsa.... Amazonian, planetaren biriketako batean, ageri agerikoak dira gaur egungo gizartea astintzen duten arazo globalak:
|
|
|
Honek, Taiwan, Hong Kong eta Hego Korean eragin garrantzitsua izan zuen. Hasieran herri krisi bat zena,
|
mundu
mailako krisia bilakatu zen. Kalte gehien izan zituzten ekonomiei laguntza emateko, FMIk neurri zehatz batzuk jarri zituen martxan.
|
|
|
Munduko Ekonomia Foroa. Hegoafrikan kontinenteko 800 ordezkari bildu dira egunotan
|
mundu
mailako krisiak Afrikari nola eragingo dion aztertzeko. Krisiak gosea eta pobrezia areagotuko duela ohartarazi dute.
|
|
2010
|
|
|
Nazio Batuen Erakundeak egiaztatu du gehiago zela Txinak auzokoetatik inportatzen zuena haiei esportatzen ziena baino. Baina orain,
|
mundu
mailako krisiaren erdian, auzotar guztiok kezkaturik galdetzen dute ea senide nagusiak lagunduko dien ekaitza zeharkatzen. Eta ez da gauza segurua.
|
|
|
Horrek ahalbidetu digu borrokak antolatu eta bultzatzea, bai maila lokalean bai mundu mailan, beti ere kapitalismoaren erakunde korrosiboenen aurka. Gu gara kapitalismoaren
|
mundu
mailako krisi honen errudunak. Beti gustatu izan zait Mao Tse Tung i irakurritakoa.
|
|
|
|
Mundu
mailako krisiak ere eragina izan du goi mailako sukaldaritzako jatetxeetan. Zailtasunen aurrena Arzak merkatua zabaltzearen aldeko apustua egiten du, barruko merkatuarekin ezinezkoa baita bere hitzetan.
|
|
|
Euskaldunakoei, hasieran, zin egin zieten inork ez zuela lanposturik galduko, guzti guztiei enplegu berriak bermatuko zizkietela. Ur azalean, iritzi publikoari begira, ontzigintzaren
|
mundu
mailako krisia zerabilten birmoldaketa atzeraezina zela arrazoitzeko amutzat. Hondalean, gobernu bulegoetako sakonean, Euskal Herriari tamainako industriagintzak zemaion botere ekonomikoa ahultzea eta, ahal izatera, desagerraraztea zen xede nagusia.
|
|
2011
|
|
|
Gogoratu behar da, zentral nuklearra martxoaren 11n inguru hori astindu zuen tsunamiaren ondorioz kaltetu dela Chernobilgo (Ukrainia) istripu nuklearra 1986an gertatu zenetik
|
mundu
mailako krisi nuklearrik latzena eraginez.
|
|
|
Diputatuen Kongresuan bien artean izan den azken eztabaidan egoera ekonomikoa izan da ardatz nagusia. Zapaterok adierazi duenez, bere Gobernua
|
mundu
mailako krisiaren aurka gogor borrokatu da eta pertsonalki azken 80 urteetako krisirik gogorrena dela eta egun dagoen langabezia tasaren arduradun sentitzen dela azpimarratu du.
|
|
|
Fagor Etxetresnek beste enpresa batzuekiko aliantza estrategikoak egiteko bidean aurrera egiten du,
|
mundu
mailako krisi testuinguruan. Krisi hori, batez ere, Europako merkatuetan igartzen da.
|
|
2012
|
|
|
Duela lau urte
|
mundu
mailako krisi ekonomikoa lehertu zenetik, bata bestearen atzetik erori dira gobernuak Europan, herrialde batzuetan gainera behin baino gehiagotan: zentro ezkerrekoak zein zentro eskuinekoak.
|
|
|
Buruzagi berriak garrantzi handia izango du herrialdearen erronka hauei aurre egiteko, hala nola,
|
mundu
mailako krisi ekonomikoa, Txinaren hazkunde ekonomikoa, desberdintasun sozialak, kutsadura eta Ozeano Bareko lurralde gatazkak.
|
|
|
Aldi berean, industria mundua birterritorializatzeko prozesua gertatu zen.Zenbaitek
|
mundu
mailako krisiaren irtenbidetzat hartu zuten industria barruti «malgu»en paradigma. Lankidetza eta gatazka erlazioen bidez lotutako enpresa txikieta ertainez osatutako komunitateek eratzen omen zituzten barruti horiek, haienesanetan.
|
|
|
2007/ 2008an hasitako
|
mundu
mailako krisi ekonomiko handiaz geroztik, Espainiako gobernu sozialistaren jardun neoliberalak eta ongizatea murriztekopolitikak Hego Euskal Herriko bloke sindikalen arteko tirabirak suspertu zituen. ELAketa LABek greba orokorrak deitu zituzten 2009an eta 2010ean, politika ekonomikoneoliberalak eta soldata murrizketak salatzeko.
|
|
2013
|
|
|
Aitzina egin baino lehenago, koka dezagun gaia bere testuinguruan. NBEk berak
|
mundu
mailako krisian gaudela ohartaraziz hasi zuen Ura denontzat, ura bizitzarako txostena, 2003an. Leku batzuetan euri dezente bota du ordutik, beste batzuetan askoz gutxiago, baina esan dezakegu egoerak ez duela hobera egin, kontrakoa baizik.
|
|
2015
|
|
|
Behin martxan hasita, zailtasun nagusienak enpresaren ekonomia,
|
mundu
mailako krisia eta konpetentzia izan dituzte. Bermeoko Udalaren Hazitegian egin zituzten hastapenak:
|
|
|
Bizi kolektiboak apirilean argitaraturako 10.000 enplegu klimatiko Ipar Euskal Herrian txostenean, Jose Ramon Becerra ingeniari eta militante ekologistak hala dio: "
|
Mundu
mailako krisi ekonomiko, sozial eta politikoaren aitzinean, herriak behartuak dira kohesio soziala atxikiko duten tokiko eta eskualdeko estrategiak sortzera". Logika antzekoa konpartitzen dute kontsumismoari alternatibak sortzeko erronkari heldu dioten egungo mugimendu askok.
|
|
|
|
Mundu
mailako krisiak lehendik gaizki zegoena okertu besterik ez du egin Nikaraguan. –Gu krisi egoeran bizi gara, jaio ginen egunetik?, esaten du maiz.
|
|
2019
|
|
|
Kapitalismo garaikidea ulertzeko, nahitaezkoak ditugu, aski ez izan arren, Marxek gainbalioari, diruari eta salgaien formari buruz egindako analisia eta, batez ere, bere metodoa, esparru ekonomikoaren eta esparru politikoaren arteko banaketari uko eginez oinarri material bat eman ziena historiari eta klase borrokari. Ez da harritzekoa, beraz,
|
mundu
mailako krisia handitzearekin batera Marxekiko interesa berriz piztu izana, nahiz eta 1990eko urteetan inork ez zuen halakorik espero izango, orduko jakitun nagusiek hiltzat jotzen baitzuten Marxen teoria. Baina ez zegoen erabat hila, eta sozialismo errealizatuaren hondakinen artetik hainbat auziri buruzko eztabaida zabalak sortu dira; esate batera," metatze primitibo" ari," trantsizio" moldeei eta komunismoaren garrantzi eta posibilitate historiko eta etikoari buruzkoak.
|
|
2020
|
|
|
Maska, maskara, maskarilla, pandemia honetako heroi umila, bestelako protagonista izarren aldean, gel, distantzia sozial, txerto,
|
mundu
mailako krisi honen biktima isila, bizitzak salbatu dituzu hamar, ehun, mila, nork merezi duen kale, estatua, txalo zaparrada bat, ez segi bila, zu gabe jendea legoke gaixorik, ZIUn, hila, zu gabe kalean sentitzen naiz biluzik, denen bistara makila, hainbeste tontakeria, hainbeste katramila, izan neskatiko, izan mutila, erabili burua, izan sotila, abila, jantzi ezazu, ez ukondo, ez kokots, ez pap...
|
|
|
Pandemia betean ziurgabetasunari galdezka abiatutako analisi honen ondorio diren pandemia osteko gogoetak ere ziur gabeak izateko arriskuz geratuko dira lerrootan idatzita. Une historiko jakin bateko elementuen arabera formulatutakoak direla badakigu, eta koronabirusaren
|
mundu
mailako krisiak erakutsi legez, dena hankaz gora jar liteke aste gutxitan, baita komunikazioaren eremuan ere. Agian, ziurtasun aldakor eta dinamikoen aroa da datorrena, mugarik gabeko komunikazio likidoarena.
|
|
|
Fanok, bestalde, garbi du ezinezkoa izango dela pandemiaren islari izkin egitea. «Denok bizi izan dugu
|
mundu
mailako krisi hau, eta, zuzenean edo zeharka, edozein sortzaileren hurrengo lanean agertuko da».
|
|
|
Munduko lidergo partekaturik ez izatea da aurrean dugun arazo nagusietako bat; lidergorik gabe, elkarren artean lehiatuko dira estatuak, hain garai konplexuetan, gakoa lankidetzan aritzea denean.Joera hori areagotu egiten da dimentsio geopolitiko globalean, ahultasun instituzional handiko uneak bizi baititu munduak. 1945ean, duela 75 urte, nazioarteko harremanak birsortu zituzten instituzioek gainbehera larria bizi dute beren mundu mailako auctoritasari dagokionez, eta horrek eragotzi egiten die nazioz gaindiko lidergo beharrezko horren buru izatea.Ez dago naziorik, estatu batekin edo estaturik gabe, erabat subiranoa denik gaur egun.
|
Mundu
mailako krisi berriak erlatibizatu eta birdimentsionatu egin du estatu subiranotasunaren ohiko ikuskera. Populismo dosiak nagusi diren arren edo, esaterako, Brexit ari buruzko eztabaidetan, gezur politikoa azaleratu den arren, ustezko independentzia politiko oso hori esan bat besterik ez da jada.Gure erreferentzia markoak errotik eraldatzen ari diren garai batean bizi gara.
|
|
|
Amaia Perez Orozco (2011) ekonomialariak seinalatu duenez, gaur egun, dimentsio anitzeko krisi baten aurrean gaude:
|
mundu
mailako krisi ekologikoa, Hegoaldeko herrietan erreprodukzio krisi sakona eta Iparraldeko herrietan zaintza krisia.
|
|
2021
|
|
|
|
Mundu
mailako krisia noiz amaituko den ez jakinagatik, eragile horrek uste du" gure esku" dagoela egoera horretatik gizartea nola irtengo den erabakitzea. " Indarrak batzen ari gara, egoera honetatik burujabeago irten gaitezen".
|
|
|
Hornigaien
|
mundu
mailako krisiak txip erdieroaleen eskasiarekin jo du goia. Pandemiaren behin behineko ondorio bat dela diotenen aurrean, badira uste dutenak energiaren krisi globalak azaleratutako arazoa dela honakoa.
|
|
|
haur babesgabeei; emakume eta neskatxei; urritasunen bat dutenei; diru sarrera gutxi dituztenei eta lan ez formaletan aritzen direnei... Zerbaitengatik esan du OIT Lanaren Nazioarteko Erakundeak pandemia dela Bigarren Mundu Gerraz geroztik izan den
|
mundu
mailako krisirik okerrena; izan ere, ondorio lazgarriak eragin ditu mundu guztian eta bizitzako arlo guztietan. Hala, lehen kalkuluen arabera, 114 milioi lanpostu desagertu dira, eta 120 milioi lagun inguru berriz geratu dira ezin pobreago.
|
|
2022
|
|
|
COVID eragindako
|
mundu
mailako krisiak agerian utzi ditu gure hutsegiteak eta ohartarazi gaitu gure ahuleziez, dela osasunaren alorrean zein ekonomikoan edo sozialean. Lozorrotik atera gaitu eta Euskadin halako egoera bati aurre egiteko baldintzarik onenetan geundela pentsatzearen bakarrizketatik esnarazi.
|
|
|
|
Mundu
mailako krisiek eragin dute giza garapenak sei urte egitea atzera
|
|
|
|
Mundu
mailako krisien eta COVID eragindako pandemiaren ondorioz, giza garapenak sei urte egin ditu atzera. Horretaz ohartarazi du NBGP Nazio Batuen Garapen Programak gizakiaren garapen indizeari buruzko aurtengo txostenean.
|
|
|
|
Mundu
mailako krisiek eragin dute giza garapenak sei urte egitea atzera
|
|
|
COVID eragindako pandemiaren eta
|
mundu
mailako krisien ondorioz, giza garapenak sei urte egin ditu atzera. Horretaz ohartarazi du NBGP Nazio Batuen Garapen Programak gizakiaren garapen indizeari buruzko aurtengo txostenean.
|
|
|
Argi gelditu da hori azken bi urteotan. Gure txikitasunetik,
|
mundu
mailako krisiak ere gainditu egiten direla sinetsi dugu, eta horri esker batu ditugu indarrak. Hemen gaude gaur:
|
|
|
Maska, maskara, maskarilla, pandemia honetako heroi umila, bestelako protagonista izarren aldean, gel, distantzia sozial, txerto,
|
mundu
mailako krisi honen biktima isila, bizitzak salbatu dituzu hamar, ehun, mila, nork merezi duen kale, estatua, txalo zaparrada bat, ez segi bila, zu gabe jendea legoke gaixorik, ZIUn, hila, zu gabe kalean sentitzen naiz biluzik, denen bistara makila, hainbeste tontakeria, hainbeste katramila, izan neskatiko, izan mutila, erabili burua, izan sotila, abila, jantzi ezazu, ez ukondo, ez kokots, ez pap...
|
|
2023
|
|
|
" Espainia Europako Ekonomia eta Diru Batasunean sartzea ahalbidetu zuen zerga kontsolidazioaren eta zor publikoaren murrizketaren prozesua izan zen Espainiako ekonomiaren hazkunde aldi luzea 2008ra arte oinarritu zen aktibo nagusietako bat. Hala ere, urte horretan
|
mundu
mailako krisi ekonomikoa hasi zen, bereziki larria Europan, eta horren ondorioak larriagotu egin ziren gure ekonomian, langabezia tasa handia zelako. Urte hartatik hona erregistratutako finantza publikoen narriadura handiak azkar agortu zituen zerga politikaren maniobra marjinak, eta orain doikuntza handia egitera behartu zuen, aurrekontu orekarako bidea berreskuratu eta Espainiak Europar Batasunarekin hartutako konpromisoak bete ahal izateko.
|