|
2004
|
|
|
Baina dirudienez, gaiaren larritasunak gutxi batzuk baino ez zituen aztoratu, hamabi urteotan ez baitira NBEren, UNESCOren edo mundu mailako halako beste erakunderen baitan, ez biltzar nagusirik antolatu, ez erabaki sendorik hartu, ez eta premiazko esku hartze programa eraginkorrik abian jarri ere. Are gutxiago azken arnasetan »hitzetan esango genuke» dauden
|
munduko
hizkuntza komunitate txikietako kideei euren inguru eta kulturetan etorkizuna izan dezaten ahalbidetzeko.
|
|
2009
|
|
|
1996ko Deklarazio Unibertsalaren arabera Hizkuntz komunitatea da zuzenbidezko subjektu. Berdintasunezko printzipioa hori behar dugu, gure eskubideak ez ezik, munduko pertsonen, hizkuntzen eta herrien eskubideak gauza daitezen; Euskal Herriak eta
|
munduko
hizkuntz komunitate guztiek lehentasun osoa izan dezaten beren lurralde historikoetan. Herritar guztien hizkuntz eskubideak bermatzeko, hizkuntz komunitate bakoitzaren osotasunaren baitan, eta munduko hizkuntz aniztasuna bermatzeko.
|
|
2011
|
|
|
–1996ko Deklarazio Unibertsalaren arabera,, hizkuntz komunitatea da zuzenbidezko subjektua?. Berdintasunezko printzipio hori behar dugu, gure eskubideak ez ezik, munduko pertsonen, hizkuntzen, eta herrien eskubideak ere gauza daitezen; Euskal Herriak eta
|
munduko
hizkuntz komunitate guztiek hizkuntz eskubideak bermatzeko, hizkuntz komunitate bakoitzaren osotasunaren baitan, eta munduko hizkuntz aniztasuna bermatzeko?. Inazio Agirre,? 30 urteren ondoren?, Gara,.
|
|
|
Datu orokor horiek erakusten dutenez, beraz, hizkuntza gutxitudun komunitate askori ez zaio inolaz ere onartzen haurrak etxeko hizkuntzan eskolatzeko eskubidea, UNESCOk 1953an bere egin zuena, hain zuzen ere. Martí eta bestek baieztatzen dutenez, ama hizkuntzan eskolatzearen hatsarrea «erabakigarria da oraindik ere,
|
munduko
hizkuntz komunitate guztietan garatu behar den hezkuntza politikan, txikienetan bereziki» (2005: 219).
|
|
2013
|
|
|
|
Munduko
hizkuntza komunitateetako eragile zenbaitekin esperientzia trukean ari garenetan, euskararen ahalegin aro moderno honetako bost lerro azpimarratzen ditugu, beste alor batzuk gutxietsi gabe, lehen eskema sinple moduan: corpusa, hezkuntza, hedabideak, kultur sorkuntza eta familia transmisioa.
|
|
|
Egun, bitxiak iruditzen zaizkigun eztabaidak eta bidean egindako hanka sartzeak dira interesgarriak kanpora begira. Ikasketa nahiko baliagarria da
|
munduko
hizkuntza komunitateen enparantzan.
|
|
2015
|
|
|
Zertan jarri behar ditugu indarrak orain? Zer eskainiko diogu egingo dugunari?" Etxetik erdaldun datozen haurrak eskolan euskalduntzearen pareko prozesua
|
munduan
hizkuntza komunitate ahuldu gutxik lortu dute. Mundu osoan gurasoak dudarik gabe haurren eleaniztasunaren alde daude, baina normalean hizkuntza handietako eleaniztasunaren alde.
|
|
2019
|
|
|
...egoerarik onena aurkez dezaketen arnasguneetan ere, herritar guztiak euskal elebidunak dira eta batzu batzuk (gazteen artean, batez ere) euskal eleaniztunak, alegia, ondoen euskaraz moldatzen direnak, baina gaztelania edo frantsesetik aparte beste hizkuntzaren bat ere gutxi asko dakitenak. azken hamarkadetan munduan gertatu diren aldaketa teknologiko eta politiko sozialek, arriskuan jarri dituzte
|
munduko
hizkuntza komunitate gehienak. arriskutik kanpo dauden bakarrak estatu hizkuntza hegemonikoak dira. modernitatea, munduko lekurik urrunenetako arnasgune linguistiko ia guztietara heltzen ari den honetan, kasu desberdinei buruzko ikerketak eta albisteak irakurtzean ohartzen gara, aldaketa linguistikoak eragin dituzten faktoreak eta kausak berdintsuak direla nonahi.... Neronek, honako hauek nabarmenduko nituzke:
|
|
|
dagoela. Euskara da, une honetan, bere hizkuntzaren alde borrokan ari diren
|
munduko
hizkuntza komunitate askoren erreferente nagusietako bat. Ez gara erraldoiak baina ez gara nimiñoak.
|
|
|
Ez gara erraldoiak baina ez gara nimiñoak. Ez gaude osasuntsu baina ez gaude hiltzear, eta jasaten dugun gaixotasun larria sendatu ez badugu ere (gaixotasun kronikoaren sintoma guztiak ditu), arintze eta hobetze bidean jartzea lortu duten
|
munduko
hizkuntza komunitate gutxietakoa gara, eta gure berreskurapen prozesua erreferentzia, akuilu eta adibide iradokitzailea da munduko hizkuntza gutxitu askorentzat.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, HIGA topaketen helburua hizkuntza gutxituen biziberritzean lan egitea da, mota horretako hizkuntzadun gazteak bilduz eta saioetan elkarlanean jarriz. Jardun horren jomuga estrategikoa,
|
munduko
hizkuntza komunitateen arteko sare lana abiatzea da. Hartara, 4 edizioa egin da Gasteizen, 2023an, eta bost eguneko programazioaren baitan, komunitate ezberdinetako kideek hizkuntzen biziberritzearen zein hizkuntza aktibismoaren alorrean formatzeko eta haien errealitatea partekatzeko zein besteena ezagutzeko aukera izan dute.
|
|
|
Horregatik da garrantzitsua hizkuntza gutxituen biziberritzean lan egitea eta hori da HIGAren helburua. HIGA hizkuntza gutxituetako hiztun gazteen topaketa da, hizkuntza gutxituen biziberritzea eta
|
munduko
hizkuntza komunitateen arteko sare lana helburu duena. 2023ko uztailean egitasmo honen 4 edizioa egin da Gasteizen, eta, antolatutako 5 eguneko programazioaren baitan, komunitate ezberdinetako kideek hizkuntzen biziberritzearen zein hizkuntza aktibismoaren alorrean formatzeko eta haien errealitatea partekatzeko zein besteena ezagutzeko aukera izan dute.
|