|
2001
|
|
|
Halatan, Plantsungo nagusi zaharrak azken hatsa eman zuen. Nihaur gauaz bezala, garaitu ezin itxura zeukan gizon puskak
|
mundu
hau utzi behar zuen, adioen banatzeko astirik gabe, tipus tapasean, panpalahara lurrean hedailo, ebasle baten moldean jin herioarekin –baina zertan dabil polizia? – juntatzeko azkenean. Izpiritua ihes joan zitzaidan eta Joanesen bizia bost perpausetan laburtu nuen, Herria n eginen zuten bezala:
|
|
2002
|
|
|
Gisa hartara ezinezkoa zitzaien harremanari eustea, eta elkarrekin bizitzea edo harremanari uztea zirt edo zart egin behar izan zuten: «Oso zaila egin zitzaidan
|
mundu
hau uztea. Ikasketak egin bitartean Hernaniko Altzueta baserrira joaten nintzen euskara lantzera, gogo biziz; euskara ikasi berria nintzen.
|
|
|
Baina orduan pentsatu genuen ETBren bidetik etorriko zela euskararen etorkizuna segurtatzea, etorkizun horren oinarri izateko sortu baitzuten. Denek
|
mundu
hau uzten genuenean ere, hor egongo zela kristalezko tresna hori harrizko hizkuntza erabiltzen. Gaur egun, EITBko arduradunek prentsaurrekoak emango dituzte aldika begien bistan uzteko bi kateek bereganatu dituzten ikus entzuleen kopuruak zer harrigarriak diren.
|
|
2005
|
|
|
Hil delarik etxe aitzinean zain zeuden mundu guziko kazetariei ageri hau eman zien haren alarguntsak: "
|
Mundu
hau utzi du, bizi izan den bezala. Jainkoa gogoan, heriotzearen beldurrik gabe, etxekoek inguratua, lagunaren amodioa gomendatuz".
|
|
2006
|
|
|
Belgikan eta Herbeheretan. Suitzan beste edonon bezain delitu da, baina hango legediak zirrikitu bat uzten die
|
mundu
hau utzi nahi duten gaixo askori. Izan ere, zenbait kasutan ez da zigortzen beste norbaiti bere buruaz beste egiten laguntzea.
|
|
|
Tomas Atondo gogoetan hasia zen zapategian, Migelen hutsunea nork beteko. Aitatxi, alabaina, ez zegoen oraino
|
mundu
hau uzteko. Ez, bederen, lepo gaineko uztarria kentzera saiatu gabe.
|
|
2007
|
|
|
Beste pertsona batzuenak bai, haiek gogoratzen ditut! Bestelako organoen emailea al zara. Bai, gorputz osokoa. Espero dezagun oraindik ezetz, baina zerbait gertatuz gero eta
|
mundu
hau utzi beharra badut, gelditzen dena aprobetxa dezala behar duenak! Muin emailea ere izan naiz, baina 55 urtetaraino bakarrik da posible, beraz orain jada ez naiz.
|
|
|
Aireplano bat agertu zen handik laster, eta metrailadoreen kalaketari egin behar izan zioten aurka. Inguruetan barreiu, balaren bidean paratu zen Ernesto Guevara; azken hatsa heldua zitzaiola uste baitzuen, zuhaitz baten kontra eratzan omen zen, zeharo etsirik
|
mundu
hau uzteko asmotan. Urtebete eskas falta zitzaion bitan hogei urte betetzeko.
|
|
2008
|
|
|
Beranduegi zen jada, ez zegoen atzera bueltarik. Berria eman zidaten unetik, lasterrago bizi nahi izan nuen, baina alferrik, minutuak segundo egiten zitzaizkidan, orduak minutu, eta horrela,
|
mundu
hau uzteko garaia iritsi zen arte.
|
|
|
Oroitzen zarea, azken zorionaz, Geroa aldatu zigun istripuaz? Baita azken egunetako kemenaz,
|
Mundu
hau uztearen ikaraz, penaz. Ez dakit zure ala nire zigorra, Baina Jauna zein den zorrotza, gogorra.
|
|
|
Urte guziez egitea ohi den bezala, besta astelehen goizeko bederatzietan, oroimenezko mezan aurkitzen dira balitzandar gehienak. Ez da baitezbada elkarretaratzearen beharrik
|
mundu
hau utzia duten ezagun eta maitatuez orhoitzeko! Hala ere, gehiengo baten oroimenetik hobeki agertzen dira, iragan bizian ondokoentzat lan egin duten emakume eta gizonen arrastoak, bakoitxaren garaian, aintzinekoen jarraibidean ondokoeri utziak.
|
|
2009
|
|
|
H AURRA nintzela Aitatxi Migeli aditu nion nola, 1516an, gure errege Henrike II.a Albretekoak erresuma berreskuratzeko egin zuen bigarren saioaren porrotak hainbertzeraino nahigabetu zuen, non, hamahiru urte baizik ez izan arren, sukar txar batek jota egon baitzen,
|
mundu
hau uztekotan. Urte pare bat gehiago baizik ez nituen, Parisen zulo berean erori nintzelarik.
|
|
2010
|
|
|
Esker oneko agurra izan zen, Ormazabalen bizitza pertsonal zein literario emankorragatik eta haren ipuinen bidez naturara gerturatzeagatik, apaizak azpimarratu zuenez. Harridurazkoa eta galderaz betea,
|
mundu
hau uzteko hartutako erabakiagatik; gizakiaren handitasunak eta edertasunak liluratzen zuen, baina baita txikitasunak ere; inurri bat bezain txikia izateak galdera asko sortzen zizkion. Eta orain guri utzi dizkigu galderak.
|
|
2011
|
|
|
Halaxe adierazi diot Heriori, guztiek ez dutela
|
mundu
hau uzten ordua iritsi arren. Mundua aspaldi hilda lukeen jendez beteta dago, eta ez naiz ni haiek baino lehenago joango.
|
|
|
Euskaraz hitz egin zuen Xabierko San Frantziskok, Macao-tik hurbil,
|
mundu
hau uztera zihoala; Japoniatik zetorren. Enperadorea kristautasunera ekartzen saiatu zen, nonbait, baina aurretik Txinakoa konbentzitzeko esan zion eguzkiaren semeak.
|
|
2012
|
|
|
Beti izan ziren eztabaidak botika horren erabilerari buruz. Behin eta berriz debekatu behar izan zuten hainbat leku eta garaitan, oso erraza baitzen kantitateak gehitu eta atseginerako zena
|
mundu
hau uzteko bide bilakatzea. Istripuak, gehiegikeriak eta pozoitzeak izan ziren; norberak egindakoak edo norbaiti eragindakoak.
|
|
|
–
|
Mundu
hau uzten duzunean, zuk ez duzu ezeren faltarik sumatuko, edo hobeto esan, munduak zu uzten zaituenean, ni utzi nauen bezala... –esan nuen.
|
|
2014
|
|
|
LUKAS MONTXON:
|
Mundu
hau utzi ondoren, beste nonbait eta beste nolabait bizitzen jarraitzen dugula uste duzu, orduan?
|
|
|
Normala da neska gazte batek
|
mundu
hau uztea, eta, hori gertatzen denean, perbertitu batek argazki bat ateratzea gorpuari eta Whatsapp bidez zabaltzea, mezua birbidali zutenen laguntza higuingarriarekin?
|
|
|
Heriotze Zonbeit aste huntan bere azken egoitzarat segitua izan da Beñat Sallaberry Beloitzeko aita, 64 urtetan. Zorigaitzez eritasunak joa zuen eta
|
mundu
hau utzi du oraino gazterik. Doluminak familia guziari.
|
|
2015
|
|
|
Heriotze Joanden ibiakoitzean Zibitzeko elizan iragan da, ainitz jendek parte hartzen zutela, Janine Ruspil en ehorzketen meza. Hunek
|
mundu
hau utzi du 79 urtetan, kuraiarekin borrokatu ondoan azken urte hautan zuen gaitzarekin. Zortzi apez baziren aldare inguruan, horietan senarraren bi anaia, apez betarramixtak direnak.
|
|
|
Kalitatea beti goratuz doala jakinarazi dute antolatzaileek eta ondotik bazkariak ez zuen deuseren eskasik giro aldetik bereziki. Zor baitzizaion, zonbait urte hotan lehiaketan parte hartzen baitzuen, omenaldi bat egin diote Akizeko sukaldari Hugues Aodouy'' Gus'' izenordez ezagutuari, hunek juanden urtean ustegabetarik
|
mundu
hau utzi behar izan behar baitu, eta bazkaltiarrek errespeturekin xutik kantatu diote'' Agur jaunak'' kantua.
|
|
|
Juanden astean
|
mundu
hau utzi du Didier Rouget jaunak eritasun luze baten ondotik, doi doia 62 urte zituela. Parisen sortua, Frantzia iparreko Lille hirian bizi izan da, Peugeot lantegiko sindikalista buru egonez.
|
|
2016
|
|
|
Heriotze Bi edo hiru aste iraganik badira ere, gogoan dugu Maddi Bidondo Bixkarreneko amatxik
|
mundu
hau utzi duela. Duela 70 urte Uharte Garazin sortua zen eta Gratien Bidondorekin ezkontzaz gure herritartua.
|
|
|
Dolu Maitan Molimos Errekaldeko etxekandere xaharrak
|
mundu
hau utzi du 83 urtetan. Guziz emazte ona eta langilea zela dakigu.
|
|
|
Eta Baigorrin izanez, ez ginauden Jean Haritschelhar zenaren ekarpena ere aipatu gabe, gure Pontto maitagarriarena. Gogoan ukan dugu ere duela hiru hilabete
|
mundu
hau utzi duen bertze euskaltzale bat, goizegi joana, urte zenbaitez kolaboratzaile ukan duguna, Panpeia Etchebarne mauletarra, euskararen amodioz lan ohargarri batzuk egin dituena, halanola Antoine de Saint Exupéryren Printze ttipia zubererarat itzultzea.
|
|
2017
|
|
|
De nullo desperandum est, quamdiu patientia Dei ad poenitentiam adducit, nec de hac vita rapit impium. Ez da inortaz ere etsi behar, ez da inor ere galdutzat eduki behar Jainkoaren pazientziak penitentzia egitera itxaroten dioeno,
|
mundu
honetan uzten dueno.
|
|
|
Sinisten diat, bai, badirela eskuin ezker kolpatzen duten indar itsu batzuk, gaiztakeriarik gabe kolpatzen dutenak, xederik gabe, eta badakitenak hiltzen haien bidean egokitzen den edonor.
|
Mundu
hau uzten badut(, utzi, esaten diat, gauzari dagokion hitza erabiliz ez hi ez neure burua ez ikaratzeko), mundu hau uzten badut, bada, izan hadila ongi eta zoriontsua, maisu maitea!
|
|
|
Mundu hau uzten badut(, utzi? esaten diat, gauzari dagokion hitza erabiliz ez hi ez neure burua ez ikaratzeko),
|
mundu
hau uzten badut, bada, izan hadila ongi eta zoriontsua, maisu maitea! Lotsa diat esatea, baina atsulutuki jakin behar duk, eta barka nazak:
|
|
|
–Garai hartan ezkondu gabe nengoen. Ahuspez etzan nintzen Ama Birjinaren oinetan eta erabaki nuen inbusteriazko
|
mundu
hau utzirik monje sartzea...
|
|
|
Azkenik bizidunak eskapurik ez baitu,
|
mundu
hau utzi dute: Gerard Haza k maiatzaren 5ean Adina zaharretxean; Pierre Picabea k maiatzaren 14an; presuna hau bizi zen Araneko bidean; Pierre Simon Ibarrart ek maiatzaren 14an ere Adinan; Françoise Goyenetche k maiatzaren 16an Adinan eta Jean Salaberry k maiatzaren 24an Bide Bazterra etxean.
|
|
|
Dolu Borrokaldi handia ereman du barkatzen ez duen gaitzaren kontra Jean Etchebarne Habiartekoak
|
mundu
hau utzi aitzin 54 urtetan. Ainitzek oraino Jean Fabien deitzen zuten, hor sortu eta handitua baitzen.
|
|
|
Adin Goxoa elkartearen 40 urtemuga Hau iragan zen bi mahainen inguruan. Hemen, lam larria lehen mahaina dut aipatuko bereziki, esker onezko eukaristia ospatu baitzen goizean ostatura joan aitzin, Jainkoa otoiztuz eta eskertuz, elkartean parte hartu eta
|
mundu
hau utzi duten hoinbertze azkaindar gogoan. Zor bezala, Jaungoikoa eskertu zuen elkarteko lehendakariak" gaur bezala elgarrekin zoriona partekatzea eta planetaren alde onean sortu izanagatik":
|
|
|
Heriotzeak:
|
Mundu
hau utzi dutenak: Noëlle Delpon sortzez Berthier martxoaren 27an; Jean Echarte martxoaren 31n; Monique Irazoqui sortzez Lartigau apirilaren 12an.
|
|
|
Ehorzketak Xuberoko Martin Altabek
|
mundu
hau utzi du 73 urtetan. Maixturu zizelkari famatua izana, bere seme biek segitzen dute lanbide hortan.
|
|
|
Dolumin bizienak familia guziari.
|
Mundu
hau utzi dute ere: Franck Perez Gironde aldean bizi zenak eta Marie Therese Bealek, hau Antoine Oteguiren andrea, Xoriekin etxean.
|
|
2018
|
|
|
Era berean, irratiko abeslariari segida bikaina eman dio Maria Berasarteren ahotsak, Ane Lopezen kontrabaxuak lagunduta. Egia esan, 50 urte baino gehiagoko jauzia egin dugu hasierako eszena horretan, Sylvia Plath (Boston, 1932 Londres, 1963) poetak
|
mundu
hau utzi baino urtebete lehenago idatzi zuelako Three Women: A Monologue for Three Voices, BBCn irakurria izan zedin.
|
|
|
Arnold Valois, Chloé Mourchois, Juliette Morel, Flaurent Battiston, Didier Fontaine... Zein baino zein pertsona prestu eta zintzoagoak, zoro baten erruz
|
mundu
hau utzitakoak. Bai, bere gerla zen hura, ez beste inorena, eta, Charcoten debeku zorrotzari entzungor, prest zegoen borrokan egiteko.
|
|
|
|
Mundu
hau utzi ondoren, bere ni fisikoa utzi dezatenak ikus omen ditzakegu.
|
|
2019
|
|
|
Ordainetan, irabazien eta gastuen kontuak eman behar zizkion, urte laurden guziz, enperadorearen konfiantzazko mandatari Philipp Langi, zeinak unean berean eskuratzen baitzituen enperadorearen parteak eta etekinak. Meisl hilez gero, enperadorearentzat izango zen erdia,
|
mundu
honetan uzten zituen diru eta ondasunetatik. Bere heriotzaren esperoan ote zegoen enperadorea?
|
|
2020
|
|
|
Zinemagintzak izan duen musika sortzailerik handienetariko bat zalantzarik gabe. Gutun bat idatzi zuen hil aurretik eta bere abokatuari utzi zion irakur zezan
|
mundu
hau uzten zuenean. Honela dio:
|
|
|
"
|
Mundu
hau utzi nahi dut".
|
|
2022
|
|
|
Jadanik urte bat badu Mixel Berhokoirigoin-ek
|
mundu
hau utzirik. Nornahiri bat batean jauz dakioken ezin gaindituko gaitz batek hiru hilabete gabe eremanik; udaberri betean, duela bortz urte Mixel Bergouignan baigorriarra bezala.
|
|
|
" badakiat joan behar dutala, bainan batere ez nuk prisatua". Erakasle ona izana baitzen, euskaltzainburu ohiak
|
mundu
hau utzi zuen, erakatsi beharrekoak erranik eta idatzirik.
|
|
|
Antonek ere prest zuen sermoi berezi bat, eta alkateak, berriz, erreserbatuta dolu egun bat. Baina nire ahizpak ez zuen erakusten
|
mundu
hau uztera zihoan seinalerik eta haren urtebetetze egunean amorru pixka bat irakurri nuen gurasoen aurpegian. " Zer gertatzen zaizue, nolatan ez duzue karraka ateratzen Noraren eguna ospatzeko?", galdetu nien, zeren Noraren urtebetetzeetan iskanbila handia ateratzen dugu beti, horrekin bakarrik erreakzionatzen du eta.
|
|
|
Garai berean zer gertatzen zen Espainian? Luis Carrero Blanco almirantea, ministroa zena 1951tik, Francok gobernu buru izendatu zuen 1973ko ekainean,
|
mundu
hau utziko zuenean eregimen faxistaren jarraipena segurtatzeko. Caudilloa boterean zen 1939tik eta vitam eternam luzatu nahi zuen bere diktadura.
|
|
|
Eskas zirenak: gure aitak aspalditik
|
mundu
hau utzia; baita herriko etxeko lekukoak: nire Otto Xan zahar etxean hila eta Txomin, omen auto istripuz zendua Algerian, harat deportatua izan baitzen.
|
|
|
Baina izaki eder honek
|
mundu
hau uzten duenean eta Zeruko ateetara igotzen denean nigana itzuliko zara eta egindako kalteari aurre egingo diozu.
|
|
2023
|
|
|
Duela 30 urte
|
mundu
hau utzi zuten bi artista handiak beti gure gogo bihotzetan daude.
|
|
|
Bulta huntan
|
mundu
hau utzia duen apez predikari batek zioen: " badakit dirua dela denen erregea, bainan gure eginbideetan sartzen da bidegabekerietaz jendeak ohartaraztea".
|
|
|
Pertsonala ala kolektiboa. Zein da
|
mundu
honetan utzi nahi dugun arrastoa. Nora joateko?
|
|
|
|
Mundu
hau utzi du eta orain zugan bizi da.
|