|
2000
|
|
|
Izan ere, hauek, Asiako, Amerikako eta Afrikako herri jatorren gaineko zapalketa eta lapurreta lotsagarria justifikatzeko, haiek behe mailako arrazatzat jotzen zituzten, psikikoki eta hizkuntzaz ere atzeratutzat, horrela haien nortasuna, kultura eta hizkuntza desegiteko eta asimilatzeko ahalegina, ezjakintasunaren eta basakeriaren aurkako gurutzada berria balitz bezala aurkeztuz. Ezjakin bezain harro, mendebaldeko pentsalari horiek gizateria osoaren epaile bihurtzen zuten beren burua, beren kultura industrialetik beren hizkuntza propioak gehiegi goretsiz,
|
munduko
gainerako herrien kultur emaitza nabarmenak eta hizkuntz aberastasunak itsuki gutxiesten zituzten bitartean, zaku ilun horretan txinera, japoniera, arabiera, persiera, hindia, swahilia, kitxua, nawatla, tagaloga, suomiera, bretoiera, galesera, katalana, galegoa8, eta zer esanik ez, gure euskara ere sarturik.
|
|
2003
|
|
|
Garapen eredu autozentratuek, aldiz, kanpokoaribegiratu beharrean, barrukoari begiratzen diote: tokian tokiko beharrak zein direnikusi eta horien (eta ez kapital transnazionalen) araberako kultura, lurralde edoelikadura politikak, azpiegiturak eta giza mailako ekonomiak diseinatzen dituzte.Eta hori ez da norberaren baitara biltzeko saioa,
|
munduko
gainerako herriekin benetan solidario izateko eman beharreko estreinako urratsa baizik16.
|
|
2006
|
|
|
Maputxe horiek Txileko 400.000 maputxe inguruk hitz egiten dute, eta beren hizkuntza bereganatzea leporatzen diote. Microsoftek, produktu hau merkaturatzean, maputxeei aro digitala besarkatzen lagundu nahi ziela esan zuen, eta mapuzugunen dagoen softwareak “leiho bat irekitzen du
|
munduko
gainerakoek herri honetako kulturaren aberastasuna izan dezaten”. Hala ere, maputxeen liderrek Estatu Batuetako enpresari egotzi zioten beren kultura eta talde herentzia bortxatzea, softwarea mapuzugun bihurtuta baimenik gabe.
|
|
2010
|
|
|
Hain zuzen, Europa, Ipar Amerika eta Asiako ekialdea dira nazioarteko merkataritzaren gunenagusiak, zehazki hiru eremu horietan munduko esportazio osoen% 85 egiten da.Hiru eremuko ardatz hori gaur egungo munduko ekonomiako gunea da ekonomiaren dimentsio eta dinamikotasunaren aldetik behatuz gero bederen. Beraz, Mendebaldeko herrialde gutxi batzuek merkataritzaren gehiena bideratzen duten bitartean,
|
munduko
gainerako herrien multzo zabala bazterrean geratzen da merkataritzadinamikatik. Gutxien garatutako herriak dira marjinalizazio prozesu hau nozitzendutenak batez ere, baina hainbat garapen bideko herrik ere oso zaila dute mundukomerkatuetako sarbidea.
|
|
|
Baina, txirrindularitza ikusteaz gain, beste gauza baterako aukera aproposa dela uste dut. Pirinioetako egun hauek
|
munduko
gainerako herriei txirrindularitza zalego onena dugula erakusteko erabil ditzakegu. Nola animatzen ditugun, lehenengotik azkenera.
|
|
2011
|
|
|
Nazioarteko gutun eta posta txartelen tarifei dagokienez, 20 g rainoko tarifa normalizatua, Europarako, zentimo bat garestituko da, eta 0,65 euroko frankeoa da (0,64 euro izan ordez), tarifa arrunta bada, eta 2,95 eurokoa (2,88 euro izan beharrean), ziurtagiria badu. 20 g rainoko gutun normalizatua
|
munduko
gainerako herrietara (Europatik kanpo) bidaltzeak 0,80 euro balioko du (0,78 euro beharrean), gutun arrunta bada, eta 3,10 euro (3,02 euro beharrean), ziurtagiria badu. Nahiz eta Correos en tarifak garestitu, posta sozietate publikoak ziurtatu zuen Espainia Europako Batasuneko herrialdeen artean dagoela posta tarifarik merkeenekin, eta Europako batez besteko tarifarekiko aldea (0,45 euro) 10 zentimo da bidalketa bakoitzeko.
|
|
2015
|
|
|
Berrehun urte daramatzate kapitalismoaren apologistek nazioen interes komunez teorizatzen; eta interes komunik ez da inondik ere agertzen, aberatsen kluba ez baita sarrera librekoa. Hori dela eta, nazionalismoak nazioaren interesa bilatzen duela esaten denean(
|
munduko
gainerako herriez arduratu barik), kapitalismoari ere kritika bera egin dakioke, eta, hedapenez, hartan oinarritzen den liberalismoari. Beronek aldarrikatzen duen unibertsalismoa funsgabea da, hortaz, eta horrelaxe frogatu da teorizatzen hasi zenetik.
|
|
2021
|
|
|
Ditugun mugen jakitun bagara ere, gure komunitatearen baitan bizitza hobetzeko baliagarriak diren bideak topatzeko gai izan behar dugu, eta horrek, halaber, munduari gure esperientzia berezia azaldu ahal izatera eramango gaitu. Nolanahi ere, gure bizipena herri txiki batena izango da,
|
munduko
gainerako herrien zein pertsonen bizitzak mugatzeko asmorik ez duena, eta konpromiso humanista sakona duena.
|
|
2022
|
|
|
Eta hauxe ere gehitu du: «Hizkuntzen eta nazionalitateen bidezko elkartasuna ere behar da; modu lokalean jarduteko baina, aldi berean,
|
munduko
gainerako herriekin bat egiteko». Butler Katalunian izan berri da ¿ Quina mena de món és aquest?
|
|
2023
|
|
|
Euskal Herrian NATOren aurreko jarrerak bidea egina duela gogoratu nahi izan dute. «Duela 36 urte ezezkoa eman genion NATOri, eta gaur, ez dugu hori berrestea bakarrik nahi, areago, ofentsiba inperialistari aurre egin eta dei egin nahi dugu EHn indarrak batzera NATOren eta EBren aurka, eta, ezinbestean,
|
munduko
gainerako herri langileekin eta nazio zapalduekin. Jarrai dezagun borrokan, jarrai dezagun antolatzen.
|