|
2002
|
|
|
Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioz hartu da neurria
|
|
2003
|
|
|
Gainera, martxoaren 1etik aurrera gripe sintomak izan eta Vietnamera edo Hong Kongera joan diren pertsona guztiek azterketa egin dute. Belgikako Gobernuak ere bere gain hartu ditu Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioak, eta informazio zirkular zehatza bidali du herrialdeko ospitale guztietara. Aireportuetako zerbitzu medikoek arreta berezia eskainiko diete Asiatik datozen bidaiariei.
|
|
2007
|
|
|
Europar Batasuneko arautegiaren arabera, aireko PM10 partikula kopuruak 40 mikrogramokoa izan behar du gehienez metro kubikoko. Osasunaren
|
Munduko
Erakundearen gomendioek, berriz, 20 mikrogramotan ezartzen dute muga. Kontuan hartu behar da, gainera, partikula horiek sufre dioxido, nitrogeno dioxido eta karbono monoxidoarekin erreakzionatzen dutela, eta horrek are larriago bihurtzen duela kutsaduraren eragin kaltegarria.
|
|
2009
|
|
|
Jiménezek azaldu duenez, Espainian hildakoen kopurua txikiagoa da Osasun Sistema Nazionaleko (OSN) Oinarrizko Osasun Laguntzako medikuek pandemia kontrolatzeko izan duten “erreakzio ahalmen handiagatik”. Horregatik, eta Europar Batasunaren eta Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioari jarraiki, oraingoz ez da pentsatzen ikasturtean gelen irekiera atzeratzea. Hala ere, Ministerioan “begiratzeko prest” egongo lirateke ikastetxeen itxiera puntuala, uneren batean oso kutsadura indize altuak egongo balira, baina betiere nazioarteko osasun agintariek gomendatuta.
|
|
2012
|
|
|
Donostia, Bilbo, Bartzelona eta Zaragoza bakarrik daude Hiri Lagunkoien Munduko Sarean. Espainiako hiri eta herri gehienetan “ez dira betetzen Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioak. Hala, nabarmena da mugikortasun eta garraio gabezia, bai oinezkoena bai garraio publikoena.
|
|
|
Ikerketaren arabera, 12 kilo inguru irabazten duten amek pisu hori guztia galtzea lortzen dute, bularra sei hilabetez bakarrik ematen dutenean. Bularra ematearen beste onura batzuk amaren osasunerako Espainiako Estatistika Institutu Nazionalaren Osasun Inkesta Nazionalaren datuen arabera, Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioei jarraitzen die Espainiako amen% 25ek, gutxienez haurraren bizitzako lehen sei hilabeteetan amagandiko edoskitze esklusiboari eusteko. Tasa txiki horrek eta hura goiz uzteak haurrari eragiten dio, amaren esnea baita eman dakiokeen elikagairik onena, bai behar bezala garatzeko bai osasuna zaintzeko.
|
|
2014
|
|
|
Osasunerako
|
Mundu
Erakundearen gomendioa da egunean ez hartzea 5 gramo gatz baino gehiago, produktu hori gehiegizko kopuruetan hartzeak hipertentsioa eragiten baitu (arrisku faktore bat da bihotz hodietako gaixotasunentzat), baina Estatuan pertsona bakoitzak, batez beste, 11 gramo gatz hartzen ditu egunean.
|
|
2015
|
|
|
Irudia: Yaruta Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioak eta osasunarekin zerikusia duten erakunde garrantzitsuenak argiak dira: bizitzako lehen seihilekoan haurtxoaren elikadura esklusiboa izan dadin saiatu behar da, eta gero bularra ematen jarraitu, beste elikagai batzuekin konbinatuta, gutxienez urtebete bete arte.
|
|
2016
|
|
|
Barazki izoztuen kasuan, mahaira biltzen diren baldintza berdinetan iristen dira mahaira. Hori dela eta, elikadura piramidearen bigarren postuan daude frutak eta barazkiak, eta, Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioen arabera, egunean bost anoa kontsumitu behar dira, dieta osasungarriaren oinarria baitira. Ahaztu gabe aukera ugari eskaintzen dituztela platerak aurkezteko, eta koloretako eta elikagai zaporetsuz betetako menuak egiteko aukera ematen dutela.
|
|
2017
|
|
|
Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioa da (OME) gatz gutxiago hartu behar dugula: egunean 5 gramo gatz gehienez ere (edo koilarakadatxo bat baino gutxiago).
|
|
|
Tetinak eta biberoiak, esterilizatu ala ez? ‘Cómo preparar biberones de janarias para hactantes para casa’ izeneko dokumentuan, Osasunaren
|
Mundu
Erakundeak gomendio batzuk zerrendatzen ditu, hautsezko prestakinek bakterio kaltegarriak izan ez ditzaten. Nabarmenenetako bat garbiketa da; horretarako, ezinbestekoa da eskuak urez eta xaboiz garbitzea eta biberoia prestatu aurretik ondo lehortzea.
|
|
2020
|
|
|
Artikulu berak ariketa fisikoa ez egiteak dakartzan kalte fisikoez ere ohartarazten du. Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioak ekartzen ditu gogora: astean, ariketa fisiko lasaiko 150 minutu, edo 75 minutu gogorragoa bada.
|
|
|
Nafarroako lurralde osoan Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioak gainditzen dituen kutsadura maila erregistratu dela bildu du taldeak 2019ko aire kalitateari buruzko txostenean.
|
|
|
Hala jasotzen du erakundeak 2019ko aire kutsatuaren kalitateari buruzko urteko txostenean, non ondorioztatzen duen" populazioaren erdia eta Nafarroako lurralde osoa egon zirela Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioak gainditzen dituen kutsadura mailaren eraginpean".
|
|
|
Euskal Herrian badago zahar etxeen sare bat, eta Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian eskaintzen duten estaldurak bete egiten du OME Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioa: 65 urtetik gorako 1.000 biztanleko 50 postu baino gehiago eskaintzen dituzte.
|
|
2021
|
|
|
Baita edari azukretsuen eta osasungarriak ez diren elikagaien gaineko tasak eta zergak ere. Jarduera fisikoa sustatzea eta Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioen berri ematea, haurrek pantaila aurrean izan behar dituzten gehieneko orduei buruz, besteak beste. Gauza asko dago egiteko.
|
|
|
Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioak ez dira derrigorrean bete beharrekoak, eta estatu bakoitzak erabakitzen du horietara atxiki ala ez. Halere, etorkizunerako helburuak jartzeko balio dezakete.
|
|
2022
|
|
|
biriketako minbizia “, dio espezialistak. Bartzelonako Osasun Globalaren Institutuak (ISGlobal) egin duen azken azterlanaren arabera, Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioak betez gero, autoen ihes hodietatik (partikula finetatik eta nitrogeno dioxidotik) eratorritako toxikoen ondoriozko 114.000 heriotza goiztiar ekidin litezke. Zaharrak eta haurrak populazio talde ahulagoak dira. “Kutsadura maila handitzen denean, larrialdietara egindako bisitek eta ospitaleratzeek ere areagotzen dute”, adierazi du SEPAReko ordezkariak.
|
|
2023
|
|
|
Gorputz pisu osasuntsua mantentzen ere laguntzen du, eta gluzemia, intsulina, antzeko hormonak eta hormona sexualak, hantura eta immunitate sisteman eragiten du; faktore horiek guztiek eragiten dute minbizi arriskuan. Minbizia izateko arriskua %4 txikiagoa da egunero jarduera fisiko neurritsua egiten duten pertsonen artean, gutxienez 30 minutuz (edo astean 150 minutuz, Osasunaren
|
Mundu
Erakundearen gomendioa), jarduera fisikoa egiten ez dutenen artean baino (egunean 15 minutu baino gutxiago). Azken ikerketen arabera, pertsona sedentarioenek minbiziagatik hiltzeko arrisku handiagoa zuten, hain sedentarioak ez zirenekin alderatuta.
|