|
2000
|
|
|
Kontsumitzaile handiena Estatu Batuak dira. Saudi Arabiaren ondoren
|
munduko
bigarren ekoizle handiena izan arren (egunean 6,4 milioi upel ekoizten ditu), inportatzaile handiena ere bera da, 9,2 milioi upel inportatuz. Espainiako Estatuan 1,32 milioi kontsumitzen dira, hau da, mundu osoan kontsumitzen denaren %1, 8 Petrolioak Espainian energiaren %58 esan nahi du.
|
|
2001
|
|
|
Gaur egun,
|
munduko
bigarren zereal garrantzitsuena da gariaren ondoren
|
|
|
Estatu Batuetako Garraio Sailak berriki azaldu du hartutako erabakia Japoniako enpresari bidaliko zaiola eta, hala badagokio, “hurrengo urratsa pneumatikoak nahitaez kentzea izango litzatekeela”. Joan den maiatzean, Ford taldeak jakinarazi zuen Firestone markako 13 milioi estalki ordezkatuko dituela, pneumatiko fabrikatzaileak
|
munduko
bigarren auto eraikitzailearekin dituen harreman komertzialak hautsi egingo zirela iragarri eta egun batera.
|
|
2002
|
|
|
Odol arazoak Pirinioetako ugatzen egoera onargarriari Cazorla mendilerrora itzultzearen berri positiboa gehitu behar zaio. Guadalentín Hazkuntza Zentroak, Vienaren ondoren espezie honentzat
|
munduan
bigarren garrantzitsuena denak, 19 ale ditu (beste bi daude Jerezko zooan, planean parte hartzen duena). “Lerro genetiko guztien ordezkaritza dugu odolkidetasun arazoak saihesteko”, azaldu du Miguel Ángel Simónek, Andaluzian berriro sartzeko proiektuaren zuzendariak.
|
|
|
Espainiak Estatu Batuak desplazatzen ditu
|
munduko
bigarren herrialde bisitari gisa
|
|
|
Nazioarteko turisten kopurua 693 milioikoa izan zen 2001ean; hau da, 2000n baino% 0,6 gutxiago, urtarrilean adierazitako beherakada baino zazpi puntu gutxiago, atzo Munduko Turismo Erakundeak (OME) iragarri zuenez. Herrialdeka, Espainia, 49,5 milioi bisitarirekin (2000n baino% 3,4 gehiago), Estatu Batuak joan ziren
|
munduko
bigarren herrialde bisitatuenera. Lehen postuak Frantziak okupatuta jarraitzen du, eta 76,5 milioi turista zenbatu zituen.
|
|
|
Beste bi eremu basatik zientzialariak harritu zituzten beren aberastasun biologiko handiagatik. Lehenik eta behin, Miombo Mopane eskualdea, Afrikako hegoaldeko zenbait herrialdetako basoak eta belardiak estaltzen dituena, eta ugaztun, narrasti eta hegazti gehien dituen
|
munduko
bigarren eskualdea. Eta, gero, Mexikoko iparraldeko eta Estatu Batuetako hego mendebaldeko basamortuek osatzen dute, oso aberatsak baitira landareetan eta, batez ere, kaktus espezieetan.
|
|
2003
|
|
|
Etzan denbora luzea
|
munduko
bigarren gudua edo gerräa bukatu zala eta ipar amerikanuen ospea militar bezela handia zan Koreako gudua hasi zanean. Komunistek euren burdinazko oina Europako nazio askotan ipinita zeukaten eta euren gobernua ezartzen zutenean bertan gelditzeko ezartzen zuten.
|
|
|
hor dagoz Sakhalin ugartea eta herri sateliteak. Iparraldeko Korean
|
munduko
bigarren gudua amaitu zanean, egoteko indarrak utzi zituzten japondarrak desarmatzeko eta Koreari askatasuna emateko. Orduko, japondarrak errenditu egin ziran.
|
|
|
Komunismoak borrokatu dituan gudu guztien bukaeraan, hasi Rusiko erreboluziotik eta
|
munduko
bigarren guduraino, fenomenu bat ikusi da, lehen inoiz ere sortzen etzana. Beste gudu guztietan prisioneruak, herri-minez ezin egon, ta larri sentitu ohi ziran etxera noiz bidalduko zuten itxaroten.
|
|
|
Ondasun biologikoagatik nabarmendu beharreko beste espazio batzuk Tibeteko eta Mongoliako goi mesetak eta Miompo Mopane eskualdea, hau da, Afrikako hegoaldeko hainbat herrialdetako baso eremuak eta belardiak hartzen dituena, ugaztun, narrasti eta hegaztietan
|
munduko
bigarren eskualderik aberatsena delarik.
|
|
|
Espainia, tamaina horretako 1.200 presa dituela,
|
munduko
bigarren herrialdea da Estatu Batuen atzetik presa kopuruari dagokionez.
|
|
|
“Poz pozik gaude behe denboraldiko salmenta ikaragarri hauengatik”, esan zuen “www.joyo.com” gunearen bozeramaileak, prezio baxuak dituelako ezaguna den webguneak. Dendariek diotenez, pneumonia atipikoak lagundu egin die herrialdeko ia 60 milioi internautei, hots, populazio birtualean
|
munduko
bigarren handiena denari, beren tokiak bisitatzen. Analistek diotenez, 1.000 bat webgunek saltzen dituzte produktuak Txinan.
|
|
|
Era horretako kanpainek lagundu egiten diote kontsumitzaileari elikagai horiek, haien nutrizio ezaugarriak eta egiteko moduak gehiago ezagut ditzan, eta, era berean, aukera ematen du, kasu honetan," ez dela gutxietsitako edo kalitate apalagoko elikagaia". Bestalde, Anfacoko idazkari nagusiak, Juan Vieitesek, azaldu zuen oso garrantzitsua dela merkatuko kontserba barietate handia eta kalitatea nabarmentzea, eta Espainia kontserbako atunaren
|
munduko
bigarren ekoizlea dela eta Europako Erkidegoko merkatua hornitzen duen lehena. Ekimenak hainbat ekintza izango ditu, hala nola irudi berri bat diseinatzea, eta kontserba kanpaina ibiltari bat egingo da.
|
|
2004
|
|
|
Horrek agerian uzten du Arnas Sindrome Akutu Larria (SRAS) deritzonaren aurkako borroka oraindik ez dela amaitu. Infekzioaren inguruan oraindik ezezagunak diren arren, adituek diote nazioarteko komunitatea prest dagoela orain arte bakanak izan direnak pneumonia atipikoaren
|
munduko
bigarren epidemia bihur ez daitezen. Egoera delikatua izan daiteke, baina ez kezkagarria, gaixotasun infekziosoetako eta mikrobiologiako adituen arabera.
|
|
|
Neska txinatar gehien hartzen dituen
|
munduko
bigarren herrialdea da Espainia
|
|
|
Aurten, Espainiak bikoiztu egin du Txinako hileko adopzioen kopurua 2003koarekin alderatuta, eta 175 onartu ditu. Beraz, AEBen ondoren,
|
munduko
bigarren postuan dago. eta Kanada gainditu ondoren (2004ko lehen hilabeteetan, batez beste, 77 adopzio tramitatu ditu hilean). Iaz, AEBn.
|
|
|
Hain zuzen ere, Danimarkan 24 pertsonaren aurka kereilatuko da IFPI, eta Britainia Handiko, Frantziako eta Suediako internauten aurkako legezko ekintzak laster hasiko dituela ohartarazten du. Jay Berman IFPIko arduradun nagusiak esan zuen Japonia ere, AEBen ondoren
|
munduko
bigarren musika kontsumitzailea, berehala jarduteko asmoa duen herrialdeen zerrendan dagoela. Musika industriak, orain arte, 3.000 kereila aurkeztu ditu AEBn. eta beste 230 iragarri ditu Danimarkan, Alemanian, Italian eta Kanadan.
|
|
|
Kafeinari esker, kafearen propietate kitzikagarriei eusten die, kafeinaren eduki purua beti %2 baino handiagoa baita. Industriak, ordea, kafe disolbagarria deskafeinatzea lortu du, kafeina gehiena pikorretik ateratzen duten garbiketa metodoen bidez. Kafe deskafeinatuek oso ezagunak Espainian,
|
munduko
bigarren herrialde kontsumitzailea %0, 3tik gorako kafeina eduki behar dute. Adituen ustez, kafe on batek lau ezaugarri izan behar ditu:
|
|
|
Era berean, nekazaritzan, nekazaritza industrian, uzta ondoko produkzioan, elikagaien merkataritzan, osasun publikoan eta kontsumitzaileen babesean eskualdeko lankidetzarako aukerak aurkitzea; eta plataforma egokia eskaintzea lankidetza eta elkar ulertzeko, informazio truke handiagoa sustatuz maila guztietan, gardentasuna hobetzeko eta elikagaien industriarekin eta ekoizleekin komunikazio eraginkorragoa lortzeko. Ikuspegi orokorra Bestalde, eta ikuspegi orokorrago bati jarraituz, 2004ko urriaren 12tik 14ra Bangkoken (Thailandia) egingo da Elikagaien Kaltegabetasunari buruzko Araugintzako agintarien FAO/ OMS
|
Munduko
Bigarren Foroa. Mota honetako ekitaldien helburua da munduko eskualde guztietako janarien kaltegabetasunari buruzko araudi agintariei bilerak egiteko aukera ematea, oro har kezkagarriak diren elikagaien kaltegabetasunari buruzko gaiak aztertzeko, eztabaidatzeko eta trukatzeko.
|
|
|
Kanpo merkatuari dagokionez, Espainiak, munduko lehen ekoizle gisa, merezi duen bezala kokatzeko aukera bakarra galdu du. Izan ere, nahiz eta Italia
|
munduko
bigarren ekoizlea izan, oliba olioa Mediterraneoko herrialde horrekin identifikatzen da batez ere; izan ere, ontziratutako olio italiarrak Estatu Batuetako eskariaren% 74 inguru dira, kanadarraren% 72 eta japoniarraren% 59 Hala ere, paradoxa handiena gure herrialdean gertatzen da, txirletan sortutako olio gehienak kalitate bikainekoak baitira, eta «oliba olio birjina estra» etiketa dezakete, ba... Adibide gisa, Sierra Máginako Jatorrizko Deituraren Kontseilu Arautzaileak babesten duen eremuan, Espainiako eta munduko hedapen eta ekoizpen handiena duen eremuan, 45 milioi kg olio ekoitzi dira aurten.
|
|
|
Mare Nostrum
|
munduko
bigarren ordenagailu ahaltsuena Bartzelonako kapera zahar batean bizitzen hasi da.
|
|
|
Egun hauetan, dozenaka langile ari dira lanean Bartzelonako Girona dorretxearen kaperan, “Mare Nostrum” delakoa abian jartzeko. Izen horri
|
munduko
bigarren ordenagailu ahaltsuena eman diote. Sergi Girona doktoreak eta instalazioaren arduradun nagusiak eta Mateo Valero Bartzelonako Paralelismo Zentro Europarreko zuzendariak (CEPBA) zuzentzen dituzte “superkonputagailua” 2005eko urtarrilaren 1a baino lehen martxan jartzeko lanak.
|
|
2005
|
|
|
Afrikako ekialdeko rifta eta Itsaso Gorria. Era berean,
|
munduko
bigarren estentsio eremu zabalena errepresentatzen duen Basin & Range lurraldeko ezaugarri geologiko bereizgarrienak ere aipatuko dira. Lurralde horretako ikerketa geologikoak oso aurreratuta daudenez, estentsioari buruzko eredu gehienak bertan sortu direla aipatu beharra dago.
|
|
|
|
Munduko
bigarren turismo aretoak nazioarteko proiekzio handia izango du aurten, %42 atzerriko erakusketariak izango baitira.
|
|
|
Fitur 2005 XXV. Nazioarteko Turismo Azoka urtarrilaren 26tik 30era egingo da Madrilgo Ferian (IFEMA), eta 170 herrialdetako 11.516 enpresak baino gehiagok hartuko dute parte; besteak beste, Asiako hego ekialdeko itsasikarak eragindakoek. Hala jakinarazi dute gaur azokaren arduradunek,
|
munduko
bigarren turismo areto gisa finkatu baita, World Wtm Travel en ondoren. Aurten, Fiturrek nazioarteko proiekzio handia izango du, %42ko atzerriko erakusketariak izango baititu.
|
|
|
Lehen lehendakariordeak, María Teresa Fernández de la Vegak, nabarmendu zuen sektorea “etengabe hazten” ari dela, nahiz eta esan zuen “ezin dela atsegin eman”. Iaz, Espainia izan zen bisitari gehien izan zituen
|
munduko
bigarren herrialdea (53 milioi, Frantziak bakarrik gaindituta) eta diru sarrera handiagoak (36.000 milioi euro, Estatu Batuen atzetik). Hala ere, ostatu gauak eta bisitari bakoitzaren gastua gelditu egin dira, eta okupazioak behera egin du, gaineskaintza dela eta.
|
|
|
OMEk adierazi du depresioa izango dela 2020an
|
munduko
bigarren ezintasun arrazoia.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) aurreikusten du depresioa 2020an
|
munduko
bigarren ezgaitasun kausa izatea, Jordi Obiols Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko irakasleak atzo gogorarazi zuenez. Gaur egun, gaixotasun horrek 4 milioi espainiarri eragiten die, hau da, biztanleen %10i.
|
|
2006
|
|
|
Britainia Handiko ezkertiarrentzako erreferentziazkoa den komunikabide batek, The New Statesman astekariak, dosier nagusia eskaini berri dio Indiari.
|
Munduko
bigarren giza-multzo handienari dagokionez, alde ezberdinetatik saiatu da kazeta hori India erraldoiaren iraganean eta gaurko errealitatean arakatzen. Artikuluetako bat, One Land, two planets (Lurralde bat, bi mundu), Edward Luce k idatzi du.
|
|
|
Baina historiak erakusten digu patriarkatuak ere erreakzionatu egiten duela gure aurrerapauso bakoitzean; aldiz, ez du egiten erraz sala daitezkeen arau idatzien bitartez, idatzi gabekoen bidez baizik, horiek erabateko zorroztasunez betetzen baitira, hitzik enuntziatu beharrik izan gabe.
|
Munduko
Bigarren Gerraren ondoren, emetasun mistikoaren erreakzioa agertu zen, eta boto eskubidea eta formazioa duten emakume modernoek idatzi gabeko arauak bete eta" etxekoandre" bikain bihurtzen ziren. Horren erruz uko egin behar diote lanbideari, lanpostua eta familia bateraezinak baitziren.
|
|
|
batetik, sistema horren eskaera gero eta handiagoa izateak garestitu egiten du haren oinarrizko materiala, silizioa.
|
Munduko
bigarren elementu ugariena den arren, fabrikatzaileek mendekotasun handia dute: Espainian, munduko panelak ekoizten dituen herrialde nagusietako batean, silizio kristalinoa da erabiltzen den lehengai bakarra, ASIFen arabera.
|
|
|
Joan den urtarrilean, Australiak klima aldaketari buruzko bilera bat egin zuen Asia Ozeano Barean, eta, amaitzeko, erregai fosilak erabiltzen jarraitzeko eta berotegi efektua murrizteko lan egiteko akordioa egin zuen, hazkunde ekonomikoa oztopatu gabe. Hainbat erakunde ekologistek, orduan, herrialde horri,
|
munduko
bigarren ikatz ekoizleari, Kyotoko Protokoloaren lana zapuzteko eta Asiako ikatz merkatua ziurtatzeko topaketa hori erabiltzea leporatu zioten.
|
|
|
jendeak borondatez ordaintzen ditu, inolako ikuskapenik edo hertsapenik egin beharrik gabe, eta, gainera, galduz gero, kausa komun bat dutela hautematen dute. Estatistika Institutu Nazionalaren datuen arabera, espainiarrek urtero 25.000 milioi euro gastatzen ditugu ausazko jokoetan, eta, hala, Espainia da gehien gastatzen duen
|
munduko
bigarren herrialdea, Filipinen atzetik. Ez da kasualitatea, beraz, gurea ludopaten herrialdea izatea, eta Madrilgo Ramón y Cajal ospitaleak eta antzeko zentroek ludopatiari arreta farmakologikoa emateko programa aitzindaria jarri izana.
|
|
|
Espezieen kontrabandoa bizitza basatirako
|
munduko
bigarren mehatxu handiena da, bere habitata suntsitu ondoren. Urtero, ehunka mila primateak, elefanteak, narrastiak, hegaztiak, felidoak, igelak, koralak, orkideak, kaktusak eta arrain tropikalak, eta haien deribatuak, hala nola larruak, errinozero adarreko hautsa edo bolia, Estatu Batuetako, Europako, Japoniako eta Asiako hego ekialdeko merkatu beltz irabazizkoetan amaitzen dira.
|
|
|
Espainia meloiaren komertzializazioan eta ekoizpenean paper nabarmena duen herrialdeetako bat da; izan ere, elikagai horren munduko lehen esportatzailea da, eta
|
munduko
bigarren ekoizlea, Txinaren ondoren, 2005ean 11.769.000 tona ekoitzi zituen, hau da, ekoizpenaren %34 Fruta fresko hori landatzeak zenbait berezitasun izan behar ditu kontuan, batez ere klimari, tenperaturari, hezetasunari, argitasunari eta lurzoruari eragiten dietenak, azken produktuaren kalitateari eragiten baitiote nagusiki. Meloi guztiak ez dira berdinak, barietatearen, produkzio lekuaren eta jasan dituzten faktore klimatikoen arabera berezko ezaugarriak baitituzte.
|
|
|
Hala adierazten du Greenpeace talde ekologistak egindako txosten batek, Txinan azken hamar urteotan egurraren kontsumoa %70 hazi dela ohartarazten baitu. Zuraren
|
munduko
bigarren kontsumitzailerik handiena izateaz gain, AEBen atzetik, Txina da kontratxapazio esportatzaile handiena, eta laster gaindituko du Italia, altzari hornitzaile nagusia baita. Alde horretatik, 2005ean, Txinako zur esportazio gehienak AEBetara bideratu ziren.
|
|
|
Alde horretatik, EINek adierazi du Espainiako ekonomiaren hazkundeak barne turismoa bultzatzen duela, eta, horrekin batera, turismo zerbitzuen kanpo eskaria suspertzen ari dela, lagundu egin duela 2005ean 99.183 milioi eurora iristen azken eskari turistikoa, hau da, Espainiako ekonomiaren Barne Produktu Gordinaren (BPG) %11ra. EINen arabera, nazioarteko turismoan, Espainia
|
munduko
bigarren herrialdea da, turismoak eragindako diru sarreren tamainagatik eta bisitari kopuruagatik. 2005ean, nazioarteko turismoarekin lotutako kontsumoa 43.942 milioi eurokoa izan zen, hau da, BPGaren %4, 9 Era berean, azterlanaren arabera, Espainiak errekor historiko berriak lortu zituen nazioarteko bidaiarien etorreretan, 55,6 milioi bisitari izan baitzituen, hau da, munduko turismo guztiaren %7 inguru eta Europarako turismoaren %13 baino gehiago.
|
|
2007
|
|
|
alde zaharra barriztau turismoari begira. Brasil da
|
munduko
bigarren herria baltzen populazinoari jagokonez. Eta bizi dira gehienak.
|
|
|
Orain, globalizazioaren eskutik datorkien iparramerikartasunaren kultura eta kontsumo gaien sarean sarturik egon arren, ez dira horren mirabe eta mendeko. Herritar horien nazionortasuna ez dago kolokan, frantses jendeak
|
munduan
bigarren mailako izate horimodu gozoan hartzen ez badu ere.
|
|
|
Espainiak biosferako bi erreserba berri lortu ditu, eta naturgune babestu horietako gehien dituen
|
munduko
bigarrena da.
|
|
|
Hala, Biosferaren Erreserben Munduko Sareak 598 erreserba ditu 117 herrialdetan banatuta. Bi kide berriei esker, Espainiak 42 erreserba ditu orain, eta sistema horri lotutako arlo gehien dituen
|
munduko
bigarren herrialdea da. Artikulu honetan Biosferaren Erreserba berriak zerrendatzen dira eta Espainiako erreserba berriak deskribatzen dira.
|
|
|
Biosferaren erreserba berriak La Gomera eta Las Ubiñas La Mesa erreserba espainiarrez gain, hauek dira biosferaren erreserba berriak: Sheka (Etiopia), Dordoña arroa (Frantzia), La Selle (Haití), Achanakmar Amarkantak (India), Wakatobi (Indonesia), Korgalzhyn (Txina), Tehukrainea (India) Biosferako erreserba gehien dituen
|
munduko
bigarren herrialdea da Espainia (42) UNESCOk lehendik zeuden lau biosfera erreserba handitzea eta izendapen eta zonifikazio berriak ere onartu ditu, horietako bi espainiarrak (Doñana eta Sierra Nevada). Fray Jorgeren (Txile) Biosfera Erreserbaren azalera bikoiztu egin da; Iroise Itsasoko Biosfera Erreserbaren (Frantzia) azalera, berriz, 99.149 hektarearaino handitu da, eta orain “Uharteetako Biosfera erreserba eta Iroise Itsasoa” du izena.
|
|
|
Fray Jorgeren (Txile) Biosfera Erreserbaren azalera bikoiztu egin da; Iroise Itsasoko Biosfera Erreserbaren (Frantzia) azalera, berriz, 99.149 hektarearaino handitu da, eta orain “Uharteetako Biosfera erreserba eta Iroise Itsasoa” du izena. Horrelakoak dira Espainiako biosfera erreserba berriak Inkorporazio berriekin, Espainia biosfera erreserba gehien dituen
|
munduko
bigarren herrialdea da, Estatu Batuek bakarrik gainditu dutena (47). Atzetik dituzte Mexiko eta Errusia (41 erreserba, hurrenez hurren).
|
|
|
Horregatik, ekologiaren arloan hain zorrotzak ez diren legeak dituzten zenbait herrialdek izugarri handitu dute lore ekoizpena, eta, horretarako, zalantzarik gabe, ingurumenerako eta osasunerako kaltegarriak diren jarduera guztiak erabiltzen dituzte, talde ekologistek berriki adierazi dutenez. Kolonbia
|
munduko
bigarren ekoizlerik handiena da, 110.000 langile eta 760 milioi eurotik gorako irabaziak baititu urtean. Kolonbia da kasurik paradigmatikoena.
|
|
|
Industriak 110.000 langile inguru ditu, horietako asko ama ezkongabeak, eta 760 milioi euro baino gehiagoko irabaziak urtean. Kopuru horiek
|
munduko
bigarren ekoizle handiena bihurtzen dute, Herbehereen ondoren. Adibidez, Estatu Batuetan saltzen diren loreen %62 Andeetako herrialde hartatik datoz.
|
|
|
Espainian, biztanleriaren %30 baino gehiago 65 urtetik gorakoa izango dela eta Europako herrialde luzeena bilakatuko dela kalkulatzen da. Emakume espainiarra, Japoniaren atzetik, bizi itxaropen handiena duen
|
munduko
bigarrena da, batez beste 83 urtekoa. Eta, herrialdea zahartu ahala, gaixotasun mentalen kasuak ere hazi egiten dira.
|
|
|
Pachaurik gogorarazi duenez, herrialde industrializatuek dute emisioak murrizteko ardura handiena, berotze globalaren eragile nagusiak baitira. Txinak ere eman du arrazoi hori, gaur egun,
|
munduko
bigarren karbono dioxido igorlea, emisioak murrizteko konpromisoa har ez dadin.
|
|
|
Ezkontza sektoreari eskainitako eta Puerta Europa azokak sustatutako txosten ekonomiko baten arabera, Italiaren atzetik, Espainia da neska lagunaren jantzia erosteko aurrekontu handiena duen
|
munduko
bigarren herrialdea, eta batez beste 1.800 euroko gastua egiten du. Ezinbesteko osagarriak, hala nola lore sorta, beloa edo ilerako ongailuak, ez dira sartzen zenbateko horretan.
|
|
|
Txinatar domeinua duela bi urte munduko seigarren postuan zegoen, eta duela hiru urte hamahirugarren postuan zegoen. Horrek aukera ematen du Asiako herrialde horretan duen erabileraren hazkunde azkarraren berri izateko; izan ere, 140 milioi baino gehiago ditu, eta
|
munduko
bigarren internauta komunitate handiena biltzen du. Txinak sustatu du bere jabari nazionalaren erabilera, yuan bakarra (12 zentimo dolar edo 10 zentimo) kobratzen duen kanpainaren bidez. Sustapenak arrakasta izan duenez, Txinako agintariek erabaki dute hilabete batzuk luzatzea, aurtengo abenduaren 31ra arte, hain zuzen.
|
|
|
Baina, agian, garrantzitsuagoa da produktu mota horrek etorkizunean izan dezakeen ibilbidea. Eurostat Estatistiken Europako Agentziaren aurreikuspenen arabera, 2050 urtean Espainia izango da Europako herrialde zaharrena eta
|
munduko
bigarren herrialde zaharrena, Japoniaren atzetik. Datu horri Mediterraneoko kultura gehitzen badiogu, eta, batez ere, Espainiakoa, etxebizitzak jabetzan dituela eta ez alokairuan, gure inguruko herrialdeetan gertatzen den bezala, Espainia da era horretako produktuen bezero potentzial handiena duen herrialdea.
|
|
2008
|
|
|
Hotelera joan gara. McAlpin hotela
|
munduko
bigarren hotelik handiena da, 26 solairu ditu eta 13 milioi dolar kostatu zen. Hotelean egunero ematen digute gaztelaniaz idatzitako. La prensa?
|
|
|
2007 urtearen amaieran, Espainiako banku publikoetan 28.801 unitate zeuden, Bartzelonako Cordon Bankuaren (7.715; horietatik 78 Balearrak ziren eta 85 Aragoi), Malagako Kordoi Bankuaren (8.686), Madrilgo Kordoi Bankuaren (4.805), Galiziako Kordoi Bankuaren (2.271) eta Valentziako Erkidegoaren Bankua.
|
Munduko
bigarren herrialdea Espainia munduko bigarren herrialdea da, AEBen atzetik, biltegiratutako unitate kopuru absolutuan. Munduan aurreikusitako aurrerapenari eusteko —gaur egungo 300.000 unitatetik 500.000 urtera bost urtean igarotzea—, Espainiak 50.000 kalitate unitate izan lituzke, eta horiei bankuetan gordetako kalitate gutxiagoko 10.000 unitate gehituko litzaizkieke.
|
|
|
2007 urtearen amaieran, Espainiako banku publikoetan 28.801 unitate zeuden, Bartzelonako Cordon Bankuaren (7.715; horietatik 78 Balearrak ziren eta 85 Aragoi), Malagako Kordoi Bankuaren (8.686), Madrilgo Kordoi Bankuaren (4.805), Galiziako Kordoi Bankuaren (2.271) eta Valentziako Erkidegoaren Bankua. Munduko bigarren herrialdea Espainia
|
munduko
bigarren herrialdea da, AEBen atzetik, biltegiratutako unitate kopuru absolutuan. Munduan aurreikusitako aurrerapenari eusteko —gaur egungo 300.000 unitatetik 500.000 urtera bost urtean igarotzea—, Espainiak 50.000 kalitate unitate izan lituzke, eta horiei bankuetan gordetako kalitate gutxiagoko 10.000 unitate gehituko litzaizkieke.
|
|
|
Bankuek ere umorea erabiltzen dute publizitatean. Adibidez, Southwest aireko linea, bezeroekin txantxak sustatzea helburu duen ohiz kanpoko politikoa duena,
|
munduko
bigarren aireko linea bihurtu da bidaiari garraiatuei dagokienez. Zure liburuan aipatzen diren adibideetatik, zein dira enpresek langileei begira abian jarri dituzten jarduerarik dibertigarrienak?
|
|
|
Labore garrantzitsuenetako bat Galiziako itsasadarretako muskuilua da. Ingurumen, Landa eta Itsas Inguruneko Ministerioaren arabera, Espainia
|
munduko
bigarren herrialde ekoizlea da, Txinaren atzetik.
|
|
|
Save the Children taldeak haurren garapenari dagokionez,
|
munduko
bigarren postuan jarri du Espainia
|
|
|
Espainia
|
munduko
bigarren postuan dago haurren garapen indizean, Japoniak bakarrik gainditu baitu, Save the Children ek argitaratutako txosten baten arabera. Txosten horretan, bost urtetik beherakoen heriotza tasa, pisu ertain edo larri txikia duten bost urtetik beherakoen ehunekoa eta eskolan matrikulatuta ez dauden lehen hezkuntzako haurren ehunekoa aztertu dira.
|
|
|
Une horretatik aurrera hasiko da emaile baten bilaketa. Cavadasek eta haren taldeak orain arte lortutako lorpenen artean, Espainiako lehen transplante osoa nabarmentzen da, eta
|
munduko
bigarrena, bi besokoa. Halaber, eskuineko hanka paziente bati berrezartzea lortu zuten, gorputzeko beste atal batzuetan txertatu ondoren.
|
|
|
Munduko zortzi jokalari onenetatik sei izango dira Bilbon: Viswanathan Anand indiarra, sailkapeneko lehena eta munduko txapelduna; Vassili Ivantxuk ukrainarra,
|
munduko
bigarrena Moskuko torneoaren ostean; Magnus Carlsen norvegiarra, hirugarrena; Vesselin Topalov bulgariarra, bosgarrena; Teimur Radjabov azerbaijandarra, zazpigarrena; eta Levon Aronian armeniarra, zortzigarrena.
|
|
2009
|
|
|
Yahoo enpresa kaliforniarrak dauka, Googlen atzetik,
|
munduko
bigarren bilatzaile garrantzitsuena eta Microsoft orain arte hirugarren postuan zen, haren teknologia hobetzen milaka milioi dolar gastatu baditu ere. Yahook azken urteetan galera ekonomiko handiak izan ditu eta iaz 47.500 milioi dolar irabazteko aukera izan zuen Microsoft konpainia osoa erosteko prest baitzegoen, baina ez zuten akordiorik lortu.
|
|
|
Ingurugiroa: Txinako garapen ekonomikoak eragin handia izan du ingurugiroan energia gastuaren eta karbono dioxidoaren isurketen hazkundeak direla eta(
|
munduko
bigarren igorle nagusia). Munduko 20 hiririk kutsatuenetatik 16 Txinan daude.
|
|
|
Afrikako parke naturaletan interes eta behar asko nahasten dira. Bitartean, Virunga Parke Nazionala,
|
munduko
bigarren erreserba naturala, txikituz doa.
|
|
|
Epaimahaiaren erabakiaren arabera, Ngongok Kongoko basoa(
|
munduko
bigarren handiena) suntsitzen ari diren indarren kontra egiten ari den lana eta hura mantentzeko eraikitzen ari den babes politikoa saritu nahi izan dute.
|
|
|
Reginak hainbestetan eta hainbestetan entzun zuen hitz hura, ama?, non ohiko bihurtu baitzitzaion, hitz hura bere eguneroko paisaia pertsonalaren osagai edo objektu arrunt bat balitz bezala? ...eta inertziak higatua; orain, aldiz, hitz hura entzun zuenean, lehen aldiz entzun balu bezala sentitu zen; maila batean, halaxe zen, gainera. Reginaren begiak, argitan blai?!?, seme edo alaba batek izen hartaz lehen aldiz deitu zion bakoitzean antzeko sentimenduak bereganatu baitzituen, zirrara atsegin batek sabelaren oinaze guztiak ezabatzen zizkiola eta urtzen, eta Domingo orduantxe jaio baitzen
|
mundura
bigarren aldiz, egun batzuetan hil edo bizi egon ondoren, heriotzatik hurbilago bizitzatik baino, itxuraz; horregatik, semearen ahotsak hartua eta onartua sentitu zenean, eskaini zizkion besoak bere gorputzaren gorputz izandakoari, eskaini zizkion musuak eta eskaini zizkion hitzak: –Seme, seme, seme??, ez zion besterik esaten, izen soil hura, apaingarririk eta adjektiborik gabekoa?
|
|
|
batetik, sistema horren eskaera gero eta handiagoa bere oinarrizko materiala, silizioa, garestitzen ari da.
|
Munduko
bigarren elementu ugariena den arren, fabrikatzaileek mendekotasun handia dute: adibidez, Espainian, munduko panelak ekoizten dituen herrialde nagusietako bat, silizio kristalinoa da erabiltzen den lehengai bakarra, Industria Fotovoltaikoaren Elkartearen arabera (ASIF).
|
|
|
Hala ere, salaketen ia %28k gaueko aisiatik (tabernak, diskotekak eta botila handiak) eta auzotarrengandik (telebista, taconeoa, ahotsak, etab.) datorren zarata dute motibazio. Egia esan, 12 milioi espainiarrek baino gehiagok jasaten dituzte 65 dezibeliotik gorako zarata mailak, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) ezarritako muga onargarria, Espainia
|
munduko
bigarren herrialde zaratatsuena dela, Japoniaren atzetik. Konstituzio Auzitegiak eta Giza Eskubideen Europako Auzitegiak emandako epaien arabera, pertsona batek egunero 65 dezibeliotik gorako zarata balioak jasan behar dituenean, “dagoeneko osasun arazo larria du”, esan zuen Sáenz Cosculluelak.
|
|
|
Beraz, bezero asko kontzienteak ez diren publizitate zerbitzuak erabiltzen ari dira kontratatutako hornitzaileari dagokion ilegaltasuna. Trend en arabera Micro, segurtasunean eta antibirusean espezializatutako enpresa, botnet
|
Munduko
bigarren handiena da Pushdo, eta 7.700 milioi spam mezu baino gehiago bidaltzea lortzen du eguna. Hau da, bidalitako 25 spam mezutik batek sare gaizto horretatik iritsi da.
|
|
|
“2008an, barne iheslarien kopuruak gora egin du berriro, 2002koetara hurbildu arte; orduan hautsi ziren Caguango bake negoziazioak, liskarrak areagotu zirelako”, gehitu du Jorge Salamancak, Latinoamerikarako Gosearen aurkako Ekintzaren arduradun geografikoak. Kolonbia
|
munduko
bigarren herrialdea da, oraindik ere, barneko lekualdatuen kopuru handienarekin, hiru milioi inguru, duela hamarkada batzuetatik jasaten ari den gatazka armatuagatik. Biztanleak behartuta daude beren sorlekuak, laboreak eta bizirauteko iturriak uztera, landa eremuetako eragile armatuek eragindako mehatxuak eta indarkeria eta derrigorrezko erreklutamendua direla eta.
|
|
|
Espezie inbaditzaileak biodibertsitatearen aurkako
|
munduko
bigarren mehatxurik handiena dira, habitata suntsitu ondoren. Ikertzaile talde batek, ordea, oinarri zientifikorik gabeko orokortze sinplista dela dio.
|
|
|
Nekazaritzarako eta elikadurarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) antzeko balioak ditu: Txinaren ondoren, Espainia da basoberritzen ari den
|
munduko
bigarren herrialdea. Tolestu AEBetara.’ kontzeptu honetan.
|
|
|
Arrakasta horietako bat hau izan zen: “Espainiako internauten komunitatea sare sozialen erabileran
|
munduko
bigarren aktiboena da”.
|
|
|
BBVA(+ %2, 39) munduko hamaikagarren bankua zen 2007an, mozkinei dagokienez. Urtebete geroago, %20 inguru gutxiago irabaziagatik,
|
munduko
bigarren agertu da Santander(+ %3, 14) erraldoiaren ondotik. Podium gazi gozoa, zalantzarik gabe.
|
|
|
Bero handia egiten bazuen ere, ez zen izan tenislarien arerio, eta ikuskizun hutsa eskaini zuten. Azkenean, izerdi asko bota eta gero,
|
munduko
bigarren zerrendaburuak irabazi zuen, fisikoki indar handiagoz iritsi zelako partida amaierara.
|
|
|
Rafael Mu, oz igerilari espainiarrak kritikatu du gehien bainujantzi berriek hartu duten oiartzuna. Tximeleta estiloko
|
munduko
bigarren markarik onenaren jabeak egia borobila bota zuen: –Nik bainujantzia uretara botatzen badut, ez du bakarrik igeri egiten?.
|
|
|
Japoniarrek, baina, apenas jarri dute auzitan liberalen gobernuaren egitekoa. Izan ere, II. Mundu Gerra galdu ostean, Japonia
|
munduko
bigarren ekonomia bilakatu zuten. Baina, egun, 1990eko hamarkada hasieran etxebizitzaren burbuila lehertu zenetik gainbeheran da.
|
|
|
–Egonkortasun ekonomiko eta soziala da Txina
|
munduko
bigarren potentzia bilakatzeko bidea?
|
|
|
Ordea, mailuak eta igitaia ez, gudu tigre tankeak, J ehiza bonbaketariak eta 95 errifle distiratsua ziren atzo nagusi Tiananmen plazan, Pekinen, 60 urteko aurrerapenaren erakusgarri. Ez du alferrik Txinak munduko armadarik jendetsuena, eta ez da alferrik hautagai
|
munduko
bigarren potentzia izateko.
|
|
|
El Corte Ingles Europako banaketa enpresa handiena eta
|
munduko
bigarrena da, AEBetako Searsen atzetik, iaz 17.362 milioi euroren salmentak egin zituen. Orotara 75 merkataritza gune handi ditu, horietatik lau Euskal Herrian Bilbon, Gasteizen, Iruñean eta Eibarren.
|
|
|
...higatua; orain, aldiz, hitz hura entzun zuenean, lehen aldiz entzun balu bezala sentitu zen; maila batean, halaxe zen, gainera –Reginaren begiak, argitan blai...! –, seme edo alaba batek izen hartaz lehen aldiz deitu zion bakoitzean antzeko sentimenduak bereganatu baitzituen, zirrara atsegin batek sabelaren oinaze guztiak ezabatzen zizkiola eta urtzen, eta Domingo orduantxe jaio baitzen
|
mundura
bigarren aldiz, egun batzuetan hil edo bizi egon ondoren, heriotzatik hurbilago bizitzatik baino, itxuraz; horregatik, semearen ahotsak hartua eta onartua sentitu zenean, eskaini zizkion besoak bere gorputzaren gorputz izandakoari, eskaini zizkion musuak eta eskaini zizkion hitzak: " Seme, seme, seme...", ez zion besterik esaten, izen soil hura –apaingarririk eta adjektiborik gabekoa– seme galdua irabazi zuelako bermea balitz bezala.
|
|
|
Interneten eskura ditugun datuen arabera, Europa da, azalerari dagokionez,
|
munduko
bigarren kontinente txikiena, eta munduko biztanleen %10 pasatxo ditu. Biztanleriaren portzentajea gutxitu egingo da ondorengo hamarkadetan:
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, gu kexatzen bagara, biktimista deitzen digute. Euren lurraldean baizik hitz egiten ez den hizkuntzaren egoeraz kezkatzen dena biktimista bada, zer ez da izango
|
munduko
bigarren edo hirugarren hizkuntza omen denaren patuagatik negar baten hasten dena, espainiera Kataluniatik desagertzeko zorian dagoela esateko. Horixe egin zuten Luis Aragonesek eta Iker Casillasek zorioneko agiri harekin.
|
|
|
Atzera begiratuz, ikusten dugu aldaketa sakonak daudela beti. Txina
|
munduko
bigarren petrolio kontsumitzaile handiena bihurtu berri da, eta beraz lehia sortzen da lehen presente ez zeuden eragileen artean. Hori ongi dago, kontzientzia hartzera behartzen gaituelako, baina txinatar eta indiarrei orain hitz egiten diegu klima aldaketaz eta abar eta esaten digute:
|
|
|
Karlos Arguiñano eta Xabier Landa egileek bigarren postuarekin konformatu behar izan dute Cocina Vasca eta I love verdura liburuekin. Karlos Arguiñanoren Cocina Vasca
|
Munduko
Bigarren onena izan dute Sukaldaritza Erregionaleko Liburu Onenaren atalean. Bainetek editatu du liburua eta bertan txipiroiak, kokotxak edo marmitakoa prestatzeko trikimailuak eta aholkuak aurkeztu ditu sukaldariak.
|
|
|
Espainia,
|
munduko
bigarren herrialderik zaratatsuena
|
|
|
|
Munduko
bigarren antisorgailu erabiliena da eta lehena Europan eta Amerikan, baina Afrikako eta Asiako 200 milioi emakumek ez dute hain eskuragarri.
|
|
|
|
Munduko
bigarren antisorgailu erabiliena Margaret Sanger eta Katharine McCormick feministen lorpena izan zen; hirurogeita hamar urte bete zituztenean pilula magikoa lortu nahi izan zuten. Mende erdiren ostean, 215 milioi emakumetik gora beraien bizitzak planifikatzeko erabili dute.Margaret Sanger erizaina eta Katharine McCormick biologoak emakumearen emantzipazio tresna jotzen zutenaren ikerketa bultzatu zuten.
|
|
|
Bost hamarkada geroago,
|
munduko
bigarren antisorgailu erabiliena da pilula eta lehena Kontinente guztietan, Afrikan eta Asian ezik, 2009ko Nazio Batuen txosten baten arabera.
|
|
|
Paju ko atseden egunaren ondoren, espedizioa Baltoroko glaziarrean barrena abiatuko da. 57 kilometroko hedadurarekin munduko luzeenetarikoa da, lurralde polarrak kenduta, eta lau zortzimilakoen oinarrian kokatzen da, tartean K2-a (8.611 metro)
|
munduko
bigarren tontorrik garaiena. Baltoro eta Godwin Austen glaziarrek bat egiten duten eremua Concordia bezala da ezaguna, bertan ezarriko du espedizioak Oinarrizko Kanpalekua.
|
|
|
Zendu delarik, familiak ez baitzuen haren kantore herexik, erran nien entseiatuko nintzela haren kantore bilduma baten egitea. Ber denboran herriko historia maite baitut,
|
munduko
bigarren gerlako gertakarien ikertzen ari izan naiz. Pixkanaka ohartu naiz pasta bazela pastoral baten idazteko eta gehitu ditut Martxe Eihartzet, Germain Lechardoy, Lohidoi eta Etxahun Iruri.
|
|
|
Herrialde nipondarrak
|
munduko
bigarren potentziaren lekua gal dezake, kontsumo pribatuaren eta enpresa inbertsoen indar txikien eta Txinako ekonomiaren bultzadaren ondorioz.
|
|
|
Txina, bestalde, %10, 3 hazi da bigarren hiruhileko honetan eta 2010 urtea %9tik gorako hazkundearekin amaitzea espero du. Datu hauekin, Txina
|
munduko
bigarren ekonomia bihurtuko litzateke, AEBren atzetik.
|
|
|
Asfaltoaren Europako Zentro Teknologikoa Ciudad Realen kokatuko da, eta sektoreko
|
munduko
bigarrena izango da.
|
|
|
Haur umezurtz asko daude hiesaren ondorioz gurasoak hil zaizkielako. Tuberkulosiari dagokionez, GIBaren ondorengo
|
munduko
bigarren heriotza arrazoia, haren prebalentzia eta heriotza tasa erdira murriztea “kontrol esfortzuak eta beharrezko funtsak mantentzen badira bakarrik izango da posible”. Malariari dagokionez, intsektizidarekin tratatutako eltxoetarako sareen fabrikazioa eta banaketa handitu lirateke, gero eta haur gehiagok haiekin lo egiten badute ere, eta kanpoko fondoak laguntza osagarriarekin osatu.
|
|
|
Amazonas ibaiaren arroa da planetako zabalena. Brasilen atzean, mota guztietako espezie ugari daude, baina autore batzuek diote Kolonbia
|
munduko
bigarren herrialde erraldoia dela, planetako espezie guztien %10ekin. Ezagutzen diren landare baskularrak 48.000 dira (munduko guztizkoaren %20), hegaztienak 1.815, anfibioenak 634, narrastienak 520 eta ugaztunenak 456 Kolonbian, Brasilgoa baino zazpi aldiz txikiagoa, hainbat ekosistema elkartzen dira, hala nola basamortuak, Andeetako mazelak, oihan tropikalak, hezeguneak, lautadak eta basamortuak.
|
|
|
Iktus bat duten saguetan botika esperimental berri baten bidez NOX4 inhibitzen bada, nabarmen murrizten da garuneko kaltea, eta garuneko funtzioak zaintzen ditu, baita istripua gertatu eta ordu batzuetara ere. Iktus iskemikoa
|
munduko
bigarren heriotza arrazoia da, Christoph Kleinschnitzek, ikertzaileetako batek, dioenez. Gaur egun, onartutako terapia bakarra dago, baina haren eraginkortasuna neurrizkoa da, eta pazienteen %10ek bakarrik erabil dezake, kontraindikazioak direla eta.
|
|
|
Azken bi horiek herrialde gehiagorekin partekatzen dira. Espainia,
|
munduko
bigarrena Italiaren atzetik, 42 Ondasun kultural eta naturalekin Irudia: Rubén García/ Eroski Consumer 1984an, Gizateriaren Ondareko Ondasunen zerrenda espainiarra inauguratu zuten Alhambrako multzo historikoak eta Generalifeko lorategiek, Burgosko katedralak, Kordobako meskitak, monasterioak eta El Escorialeko Errege Lekuak, eta Gaudiren lanak.
|
|
|
egolatriak eta Ipar Korean ikusitako arkitektura propagandistiko monumentalaren ereduak bultzatuta, sozialismoaren estiloari jarraituz auzo administratibo berri oso bat altxatzea erabaki zuen. Bertan Herriaren Etxea (gobernuaren egoitza,
|
munduko
bigarren eraikinik handiena) eta partiduko partaideen goi mailako apartamentuak kokatuko ziren.
|
|
|
Gerraz jardun genuen beste tarte batez. Espainiakoaren eta
|
Munduko
Bigarrenaren ondoren, Lehenengoa —" irakurri duzu Robert Gravesek idatzitakoa. Sekula izan den ankerrena izan zela dio" eta Vietnamgoa hartu genituen aintzat.
|
|
2011
|
|
|
ekingo diote gaur Davis kopako finalari, Sevillako Cartuja estadioko lur harrotuan (Espainia).
|
Munduko
bigarren zerrendaburua da gaur egun Nadal, eta 26.a Monaco. Historian bosgarrenez Davis kopa irabaztea du helburu Espainiak, eta lehen garaikurra luke Argentinak.
|