|
2004
|
|
|
Bat batean, ordu arte beste
|
mundu
batean bezala egon ondoren, zaldi gorria irrintzika hasi zen, eta halako modu larrian hasi ere non bertan zendu behar zuela iruditu baitzitzaidan. Arrazoi zuen nire barruko Setatsuak:
|
|
2005
|
|
|
Bere testutan, era batera edo bestera, maiz aurkitzen dugu ideia hau eta, garrantzitsua delako, bere hainbat formulazio eskainiko ditugu jarraian adibide moduan: " Hitza erdian dagoen mundu bat da, kanpoan ageri denaren eta guregan ekiten duenaren erdian kokatzen dena" 89;" munduaren eta gizakiaren arteko kontaktua deskarga elektriko bat bezalakoa da, nondik hizkuntza ateratzen den" 90;" hizkuntza bigarren
|
mundu
bat bezala irudikatzen dugu, alegia, gizakiak bere baitatik eta egiazko mundutik jasotzen dituen inpresioetatik abiatuz objektibotu duen mundu bat bezala" 91; eta" hizkuntza benetako mundu bat da, hau da, espirituak, bere barne lanaren indarrari esker, beraren eta objektuen tartean jartzen duen mundu bat" 92 Adibide hauek guztiak bat datoz honako hau adierazterakoan:... hizkuntzari esker bakarrik ahal du gizakiak mundura iritsi eta munduak zerbait izan gizakiarentzat, hau da, hizkuntzak paper ordezkaezina jokatzen du, hain zuzen, gizakiaren eta munduaren artean bitartekotza egiten duelako.
|
|
|
Bere testutan, era batera edo bestera, maiz aurkitzen dugu ideia hau eta, garrantzitsua delako, bere hainbat formulazio eskainiko ditugu jarraian adibide moduan: ...dian dagoen mundu bat da, kanpoan ageri denaren eta guregan ekiten duenaren erdian kokatzen dena" 89;" munduaren eta gizakiaren arteko kontaktua deskarga elektriko bat bezalakoa da, nondik hizkuntza ateratzen den" 90;" hizkuntza bigarren mundu bat bezala irudikatzen dugu, alegia, gizakiak bere baitatik eta egiazko mundutik jasotzen dituen inpresioetatik abiatuz objektibotu duen
|
mundu
bat bezala" 91; eta" hizkuntza benetako mundu bat da, hau da, espirituak, bere barne lanaren indarrari esker, beraren eta objektuen tartean jartzen duen mundu bat" 92 Adibide hauek guztiak bat datoz honako hau adierazterakoan: hizkuntzari esker bakarrik ahal du gizakiak mundura iritsi eta munduak zerbait izan gizakiarentzat, hau da, hizkuntzak paper ordezkaezina jokatzen du, hain zuzen, gizakiaren eta munduaren artean bitartekotza egiten duelako.
|
|
2007
|
|
|
Zentzu honetan, Humboldtek, ikerketa antropologikoa eta linguistikoa estreinakoz uztartuz, honakoa dio: " Hizkuntza bigarren
|
mundu
bat bezala irudikatzen dugu, alegia, gizakiak berak —egiazko mundutik jasotako inpresioen arabera— objektibotutako bigarren mundu bat bezala" 118 Hizkuntzak ez du bakarrik errealitatea islatzen, baizik eta birsortu egiten du —gure artean ‘izena duen guztia omen da’ esan izan ohi da ere—, alegia, hizkuntzak aukera ematen dio gizakiari errealitatea atzemateko eta,... Horregatik aitortu diezaiokegu" giza hizkuntzari", Weisgerberrek egiten duen bezala," botere konfiguratzaile nabarmena":
|
|
|
Zentzu honetan, Humboldtek, ikerketa antropologikoa eta linguistikoa estreinakoz uztartuz, honakoa dio: " Hizkuntza bigarren mundu bat bezala irudikatzen dugu, alegia, gizakiak berak —egiazko mundutik jasotako inpresioen arabera— objektibotutako bigarren
|
mundu
bat bezala" 118 Hizkuntzak ez du bakarrik errealitatea islatzen, baizik eta birsortu egiten du —gure artean ‘izena duen guztia omen da’ esan izan ohi da ere—, alegia, hizkuntzak aukera ematen dio gizakiari errealitatea atzemateko eta, finean, giza errealitate bat eraikitzeko eta edukitzeko. Horregatik aitortu diezaiokegu" giza hizkuntzari", Weisgerberrek egiten duen bezala," botere konfiguratzaile nabarmena":
|
|
2008
|
|
|
Ez dit ezer esan. Leihotik so dago beste
|
mundu
batean bezala.
|
|
|
Ez dit ezer esan. Leihotik so dago beste
|
mundu
batean bezala.
|
|
2009
|
|
|
Damasok, gainera, ez zion berretsi besterik egin buruan aldez aurretik zuena; Gabinori entzun zionean, baina, begiak itxuragabeki zabaldu eta liluratuta bezala geratu zen Nazario: Gabinok horixe baitzuen ona, beste
|
mundu
batean bezala bizi zela, baina tarteka errealitatearen mundura egiten zuela, ez estralurtar bat bezala, lurtarrik lurtarrena bezala baizik, begirada zorrotz bezain zehatzaren jabe; izan ere, Damasok puntuz eta marraz betetzen zuen esan beharrekoaren koadroa, hitzez eta hitzez, alegia, era bateko zein bestekoez?, haiek guztiak puntu eta marren basoan difuminatuta geratzen ziren arte, hitzak hitzet... esan nahi baita horregatik aldatu zuela Nazario Orbek iritzia, ausaz, Gabinok marraztutako puntu bakarraren alde eginez, Damasoren puntuak eta marrak, hitzak eta hitzak?
|
|
|
Barre egitearekin batera, baina, Domingori so egiten zion Gonzalok; Domingo, ordea, beste
|
mundu
batean bezala zegoen, serio, oso serio ere bai, aurrean zuèn irudi hura atsegin ez balu bezala: ez irudia eta ez lagunek irudiari buruz egin zituztèn iruzkinak, itxura batean?, esfingearen begirada hotza betartean; Gonzalok, baina, mundua bere barrearen talaiatik neurtzen zuen heinean, ez zuen une hartan ulertzen, seguru ezetz?
|
|
|
Barre egitearekin batera, baina, Domingori so egiten zion Gonzalok; Domingo, ordea, beste
|
mundu
batean bezala zegoen, serio –oso serio ere bai, aurrean zuèn irudi hura atsegin ez balu bezala: ez irudia eta ez lagunek irudiari buruz egin zituztèn iruzkinak, itxura batean–, esfingearen begirada hotza betartean; Gonzalok, baina, mundua bere barrearen talaiatik neurtzen zuen heinean, ez zuen une hartan ulertzen –seguru ezetz– zergatik ez zuen Domingok barre egiten, lagunak Chaplinen ateraldia zehatz mehatz ulertu ez bazuen behintzat...; hartarako zegoen, ordea, bera, Gonzalo, lagunak konprenitu ez zuena konpreniarazteko:
|
|
|
Damasok, gainera, ez zion berretsi besterik egin buruan aldez aurretik zuena; Gabinori entzun zionean, baina, begiak itxuragabeki zabaldu eta liluratuta bezala geratu zen Nazario: Gabinok horixe baitzuen ona, beste
|
mundu
batean bezala bizi zela, baina tarteka errealitatearen mundura egiten zuela, ez estralurtar bat bezala, lurtarrik lurtarrena bezala baizik, begirada zorrotz bezain zehatzaren jabe; izan ere, Damasok puntuz eta marraz betetzen zuen esan beharrekoaren koadroa –hitzez eta hitzez, alegia, era bateko zein bestekoez–, haiek guztiak puntu eta marren basoan difuminatuta geratzen ziren arte, hit... esan nahi baita horregatik aldatu zuela Nazario Orbek iritzia, ausaz, Gabinok marraztutako puntu bakarraren alde eginez, Damasoren puntuak eta marrak –hitzak eta hitzak– alde batera utzita:
|
|
2010
|
|
|
Biba Euskal Herria, biba independentzia, biba errepublika aldarrikatu zuen, euskal herrietako moro arte hartan. Inork ezin zuen konprenitu, euskara ere beste
|
mundu
batekoa bezala baitzuen.
|
|
|
Aldaketak ezagutu bazituen Euskal Herritik Galiziara, eta gero Galiziatik Andaluziara, Marokon zeharo bestelakoak topatuko zituen gauzak. Beste
|
mundu
batera bezala jaitsiko zen ontzitik.
|
|
2013
|
|
|
zutitu zen, igo zen traktorera, jarri zuen martxan? Baina nola une hartan ere bertze
|
mundu
batean bezala baitzegoen, Allahren espirituarekin bat eginik ia, zeruan lurrean baino gehiago, bertzela erranda?, lehenengo martxa sartu beharrean, gibelkakoa sartu, azeleratu, urduritu, zerutik lurrera egiteko lauzpabortz segundo behar izan zituen, egia erran?, kolpetik balaztatu. Baina nola traktorea oker egina baitzegoen ordurako, gune aldapatsu batean, okerrak zuzentzeko berant?, irauli, ibilgailua alboka etzanda gelditu zen, airean bizpahiru txilinbuelta egin ondoren?
|
|
|
Artean ere belaunikatuta zegoen... baina orduantxe ekin zion, hain zuzen ere, altxatzeari... zutitu zen, igo zen traktorera, jarri zuen martxan... Baina nola une hartan ere bertze
|
mundu
batean bezala baitzegoen, Allahren espirituarekin bat eginik ia –zeruan lurrean baino gehiago, bertzela erranda–, lehenengo martxa sartu beharrean, gibelkakoa sartu, azeleratu, urduritu –zerutik lurrera egiteko lauzpabortz segundo behar izan zituen, egia erran–, kolpetik balaztatu... Baina nola traktorea oker egina baitzegoen ordurako, gune aldapatsu batean –okerrak zuzentzeko berant–, irauli –ibilgailua alboka etzanda gelditu zen, airean bizpahiru txilinbuelta egin ondoren– eta bertatik egotzi zuen Abdul Alim.
|
|
2015
|
|
|
1 Jesus izan bedi berorrekin. Toki horretan beste
|
mundu
batean bezala daudela dirudi. Jainkoak gorde nazala toki horretatik eta baita honetatik ere, ia etorri nintzenez geroztik osasun kaskarren bainabil, eta berorri ez esatearren ez diot idatzi nahi izan.
|
|
2016
|
|
|
Tombe la neige, et ce soir tu ne viendras kanta etorri zitzaion Carlosi berriro gogora, baina oraingoan bare eta oso urrutitik; ez iraganetik, Sabinoren hilketaren berri jaso zuen eski estaziotik, baizik eta beste
|
mundu
batetik bezala. Eta oroitzapen haren ildotik beste bigarren bat mamitu zitzaion, eta Sabino ikusi zuen ardo kopa bat eskuan zuela eta berari apalki hitz eginez:
|
|
2017
|
|
|
Zaila da hitzekin, hori guztia azaltzea. Bertan sartzerakoan, ametsetako
|
mundu
batean bezala barneratzen zara, hezkuntzarako ideal bat” gaineratu dute Arbizuko Herri Eskolakoek. Bizirik dagoen gune bat da El Martinet, haurrei begira egokitzeko prest dagoena.
|
|
|
Erritmoaz harantzago, egungo poesiak geldiegona zedarritu behar du. Kongo k bere paduretan hartzen duena. hain modu isilean non animaliek mutu diruditen lipar batzuetan, hotsik egin gabe mugitzen diren urpeko
|
mundu
batean bezala.
|
|
2021
|
|
|
Joana Garraldaren 4x4 berdea ez nuen ikusten. Zirraragarria zen, gauzak eta inguruak zehatzezinak ziren, kotoizko
|
mundu
batean bezala nirauen, bezperan egin, pentsatu eta hitz egin nuenaz oroitzen ez nintzela. Banuen entzutea lainoa zurbil eta trinko zenean, hilak eleketa hautematen zirela.
|