|
2000
|
|
|
Entzuleek, bere baitan bizi diren edo hiltzen ez direlako hiltzen ote diren eztabaida  tzen ari direla, bat batean, argi zerutiar orlegi
|
moduko
bat ikusi dute ate zirrikitu batetik sartzen. Poliki hurreratu dira atera; irekita dago; kezka eta zalantza dator berriz ere jendearen gogoetara:
|
|
|
Zeruaren amildegian berdeak ikusten zaizkit begiak, esan ohi zuen William Lang paraxutistak, hegazkinetik jauzi egin aurretik. Errezo
|
moduko
bat zen, amuletoa. William Langek, ordea, marroiak zituen begiak, ez berdeak.
|
|
|
Zuekin, orain, Abdul Ib Abraham Josef Celorrio". Abdulek eskuez agurtu zituen ikusleak, hamar metro gora ipini zuten urrezko kaiola
|
moduko
batetik. Galtzak orkatiletan zituen, eta zakila belaunen artean ezkutatzen zuen, suge bekatariaren antzirudira.
|
|
|
Gainera, nire atzoko zelataldiak zer edo zertarako balio izan du: atzo esan nizunez, Tom Las Vegasen tatuaje denda batera sartu zen eta, gaur, nahiko ostendua izan arren, ezkerreko belarriaren ondoan zeukan izar
|
moduko
bati igarri diot, eta egingo nuke halakoxe bat ikusi nuela aurrekoan hartu nion pasaporteko argazkian. Ez dakit, Dabid, ez dakit, baina gizon horrengandik ez dut ezer onik espero.
|
|
|
Agian bihar zuri kontatzeko xehetasun gehiago izango dut. Amaitze aldera, jakizu atzo diskoteka
|
moduko
batean egon ginela, eta Rakelek Ruben atera zuela dantza egitera, baina kantu bat besterik ez zen izan eta hortik aurrera elkarrengandik nabarmen urrun ibili ziren. Ez dakit Rakelen egunerokoak zer esango duen, Dabid, baina moteltxo ikusten dut, bai bere buruarekin bai apaizgaiarekin.
|
|
|
Horregatik, berri gutxi eman ahal dizut, ezpada bikote bananduei buruzko artikulu bat irakurtzen eta koaderno batean idazten jardun zuela, ez zuela ezer jan eta komunera ez zela behin ere joan, azafatari tapaki bat eskatu ziola, eta gehiago ezer gutxi. Gaurko kontuez, ostera, esango dizut goizean tourné touristique
|
moduko
bat egin ostean, Rakelek ospa egin duela, aspaldiko lagun batekin geratua zela esanez. Nik hasieran sinetsi egin diot:
|
|
2001
|
|
|
Udaberria galaz jantzia zen, bilkura zelaia ezinago berde eta laua. Ohiturari muzin egin gabe, gudariak, burua makurtuz, elkarren parez pare jarri, eta halako mêlée
|
moduko
batean bildu ziren. Nagusiek, eraiki berria zen espazio bero hartan sartu, eta, eroso eserita, elkarrizketa luzea eduki zuten.
|
|
|
Nahiago nuke, nolanahi ere, hitzaurre
|
modukoren
bat sartu ararteko gisa, orain etxateilapean ditugun hitzen hizpideek izan baitute aitzinsolas luze zabalik arestiko eta aspaldiko atarian. Komeni litzaigukeelakoan, agian, gure atergabeko lan deslana egin desegiteari begiralditxo bat eskaintzea, ea noizbait norenbaitek bukatua ikus dezakeen.
|
|
|
Besteak beste, gainera, hemen aurki dezakegu Christauaren doctrina ere. Eranskin
|
moduko
batean badugu argitasun franko Larramendik Mendibururekin (eta Kardaberaz Mendibururekin dabil, batik bat) izan zituen harremanez. Eta eskualdien arteko aldakuntza eta guzti eman zaizkigun testuen aurretik, ikerlan trinkoa dator.
|
|
2002
|
|
|
Gomarekin jolasteari utzi eta hatz erakuslea mugitzen hasten da atzera eta aurrera. Irribarrea izan nahi lukeen imintzio
|
moduko
bat egiten dit, baina ordurako badakit mehatxuka ari zaidala.
|
|
|
Orain arte idatzi ditudanak berrirakurrita, ez dut argi zer nolako irudia ematen ari naizen Pertiren gainean. Harenganako miresmen
|
moduko
bat isuri dut agian. Bi neskek, berriz, destainaz hitz egin zuten bai Pertiri buruz, bai haren eskolez.
|
|
|
Une horretan, itzal
|
moduko
bat ateratzen da taberna ondoko ezkaratzetik. Gizon ilunarengana hurbiltzen da.
|
|
|
koska bat gehiago estutzera ausartu izan balira, kritikariek ez lioketela deituko 90eko urteei" eleberriaren hamarkada"," eleberritzarrarena" baizik;" nobeloiarena", nahiago izanez gero. Nobelaren krisiaz gero eta gehiago hitz egiten den garai honetan (baina, noiz ez da krisian egon nobela?), generoaren aldarrikapen Â
|
moduko
bat nagusitzen da euskararen alorrean, baina ez edozein nobela motarena, baizik eta âkritikari gehienen ustezâ bere eredu klasikoarena, ia dezimononikoa: lineala, errealista, eta kontatzeko, narratzeko gozamen soila berreskuratu nahi duena, esperimentalismoak alde batera utzita.
|
|
|
Adibidez. Alde horretatik, eta Umberto Ecoren nomenklatura erabiliz, integratu bat naiz (dena dela, masa kultura guztiz arbuiatzen duten apokaliptikoentzat, aurkitu dut kontsumoko literaturara  hurbiltzeko gonbit
|
moduko
bat: Giuseppe Tomasi di Lampedusa idazle italiarra, Il Gatoppardoren egilea, irakurle amorratua zen, antza, eta denetik irakurtzen zuen, ez soilik  goi literaturako lanak, baita bigarren eta are hirugarren  mailakoak ere.
|
|
2003
|
|
|
Humboldtek egiten duen erretratuan, euskaldunak erakunde libreen bitartez gobernatzen dira, batzarrak era demokratikoan eginez. Berarentzat bezala, garaiko beste behatzaile askorentzat Euskal Herriaren ongizatearen azalpena baserrian zetzan; are, euskal probintzietan demokrazia landatar
|
moduko
bat ikusten zuten, honako ezaugarriak biltzen zituena: " autogobierno interno e independencia polÃtica casi total; sin distinción de clases, sin señorÃos, sin diferencias económicas lo bastante grandes como para alterar la fundamental igualdad de todos los miembros del pueblo vasco... unos sólidos valores familiares y morales, apoyados en una profunda religiosidad cimentaban la estabilidad de esta sociedad..." (DomÃnguez OrtÃz, 1976: 168).
|
|
2005
|
|
|
Adelak historia ezkutu bat zeraman begietan, eta nik barne  belarri
|
moduko
baten bidez entzuten nion. Halako gauzak gertatzen zitzaizkidanean, aitaren hitzak oroitzen nituen, esaten zuelarik ezen mekanikari batek belarri ona behar duela batez ere, eguneroko bizitzaren gorabehera guztietan doinuak eta erritmoak entzuten dituen musikari batek bezain fina.
|
|
|
zuk maite nauzun bezala maite ninduela berak ere. Aitorpen
|
moduko
bat izan zitekeen: " Begira zein maitatu dugun biok, lagun", eta, aldi berean, auzo honetan, lur honetan, hemengo haurrekin egin dudan lana goresten ari zen.
|
|
|
txingarrak suberrituak zirela nigan; buru belarri ekin nion lanari, sukar
|
moduko
batek harturik: goizeko seietan jaikitzen nintzen, dutxa hotz bizkor bat eta yoga ariketa gutxi batzuk egin, eta, hogei minuturen buruan, bizarra eginik eta jantzirik nengoen, argi mehe baten pean ikasi eta ikasi, harik eta, zortziak laurden gutxi aldera, amak prestaturiko zukua edan, ahoa intxaurrez bete, amak berak prestaturiko ogitartekoa hartu, berari musu bat eman, eta eskailerak hirunaka jaitsiz joaten nintzen arte, herrena ahaztuta.
|
|
|
1948an" Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsala" izan zenez geroztik, eskubideak bi maila independentetan bereizi izan dira: alde batetik askatasun indibidualak ditugu, adierazpen askatasunetik hasi eta tortura galaraztera iritsiz; eta bestetik multzo zabalago bat, bertan baitira osasunerako eskubidea, etxebizitzarako eskubidea, etab. Horrela, eta eskubide multzoa handitzera joz gero mugimenduaren eraginkortasuna, oro har, ahulduko ote zen beldurrez, halako errefus
|
moduko
bat ikusten da ingurumena giza eskubidetzat hartzeko unean, nahiz itun biek berariaz aipatzen duten natur ingurunea. Ingurumen egokiak, Lurreko pertsonen bizitzarako funtsezko eskubide gisa, ezagu  tzarik lortu ez duelarik historian zehar nazioarteko zuzenbidean, ingurumenaren babesa eta planetaren beraren mugak saihestu egin dira nolabait.
|
|
2006
|
|
|
Oasi
|
moduko
bat Renon.
|
|
|
Downtowneko kasinoetako argiak iraungitzen ari ziren. Egunsentia zen, lanbro
|
moduko
bat zabalduz zihoan ibai aldetik, kasinoetako neoiak purpuraz iragazten zituela.
|
|
|
Aniak Everything But The Girl taldearen historia ezagutuko balu, sorpresa txiki bat hartuko luke, Walking Wounded horren aurreko diskoek ez baitute zerikusirik musika elektronikoarekin, pop lasai eta jazzy
|
moduko
batekin baizik: Aniari, ziurrenik, ez litzaizkioke asko gustatuko.
|
|
|
azken batean, badira urte batzuk merkaturatu zirela Tetrak, eta, iragarkietan ez ezik, zenbait film eta telesailetan izan dugu haiek ikusteko aukera. Nire begien aurrean beste gela bat zabaldu zen, gris kolore ia metalikoduna, dirdira ñimiño
|
moduko
bat isurtzen zuena etengabe; horregatik deitzen zaie Tetrei" gela grisak" ere. Sei metro luze eta sei metro zabal zen, eta hutsik zegoen, noski.
|
|
|
emakumez jantzitako eta makilatutako Javierreren bat. Eta istorio bat kontatu zion, istorio posible bat, zeinetan klubak, ikuskizun
|
moduko
bat eta hiri handi bateko gaueko giroa nahasten baitziren, xehetasun ugariekin, nahiz eta xehetasun horiek, Antoniok berak ahoan maiz izaten zuen esapide paradoxikoa erabiltzearren, xehetasun lausoak izan, nolabait; toponimo zehatzik gabekoak, esaterako. Jolas baten moduan hartu zuen Antoniok, eta Edurnek ez zuen ezer egin inpresio horri aurre egiteko.
|
|
|
Ez dakit nolakoa zuen aurpegia, nola ibiltzen zen. Pelikuletan eta lagun bat identifikatzerik nahi ez denean, itzal
|
moduko
batez difuminatzen da haren aurpegia. Halaxe lausotu du nire oroimenak ere arrebaren irudia.
|
|
|
Alegia, euskaldun ez baina erdaldun ere ez diren hainbat hiztuni eusteko tresna. Erreserba
|
moduko
bat.
|
|
|
Bada, Nafarroako Gobernua bera da Bartzelonan onartutako Hizkuntza Eskubideen Deklarazio Unibertsala izeneko testuaren argitaratzailea. Ez dakit exortzismo
|
moduko
bat izan ote den, Gobernuak bere barruko deabrua argitalpen formatuan kanporatu nahi ote zuen, baina kontua da urratzaileetan urratzaileenak argitaratu duela testu bikain hori. Akaso borondate oneko funtzionario edo kudeatzaile baten erabakia edo izan zen, baina hala izanagatik paradoxikoa, eta absurdoa?
|
|
|
Baina badira absurdoaren mugan koka daitezkeen bestelako itzulpenak ere. Ongi egindakoak dira, askotan, edo zehazkiago esateko," zuzenak" dira, baina haiek irakurtzeko garaian euskaldunari sentsazio arraro
|
moduko
bat gailentzen zaio: " bai, baina ez; irakurtzen dut, akaso ulertu, baina ezin dut irentsi".
|
|
|
Hala ere, aitortu beharra daukat aditz forma horiek sentsazio bitxia sortzen didatela: barregura, harridura eta xinpatiaren arteko nahaste
|
moduko
bat, alegia.
|
|
|
Eta beste argudio
|
moduko
bat: umea jaiotzen denean gauza da behar dituen proteinak sintetizatzeko.
|
|
2007
|
|
|
Hil dadila pistoleroa bake osoan, konforme, baina film honek kredituen aurreko epilogoa falta du. Flashback
|
moduko
bat.
|
|
2008
|
|
|
Ostiral arratsalde batean Beñatek niri esan zidan baietz, nirekin etorriko zela zinemara, eta niri emandako baiezko hura (eta Maiderri emandako ezezkoa) bi hilabeteko adiskidetasun berezi batean amaitu zen. Egun hura garaipen
|
moduko
bat izan zen, Beñat nirea izango zelako eta bide batez Maiderri irabazi niolako. Eta orain txorakeria iruditzen zaiguna, eta Maider-ek eta nik barre egingo dugun arren egun hura gogoratzen dugun bakoitzean, egun handia izan zen niretzat; ikastolatik etxera nindoala, neska guztiak niri begira zeudela iruditu zitzaidan, inbidiaz errerik.
|
|
|
Cargo. Zubi baten azpian zegoen, eraikin hutsak bi aldamenetan, bi kale lotzen dituen pasabide
|
moduko
batean.
|
|
|
Aitzakia
|
moduko
bat jartzen zidan bigarren aldia zen arren, ez nintzen askorik kezkatu. Aitzitik, ezagutu nuen gau hartatik bertatik erakarri ninduen Ewan en alde misteriotsu hark.
|
|
|
Eta berak aipatu zidan terapia
|
moduko
bat jarraitu dut azken hogeita zazpi egunetan. Egunero hitz bat aukeratu behar nuen, bat bakarra, alfabetoko ordenaren arabera, eta horri buruz bururatzen zitzaidan guztia idatzi.
|
|
|
zulo
|
moduko
bat nire buruan
|
|
|
Gaur festa batera gonbidatu naute; lekua Darwin, s Theorytik milia dezentera dagoela ziurtatu ondoren, baietz esan diot Harrisoni, edo Marki?, eta haiekin abiatu naiz Ford Mustang zahar batean. Short Branch Saloonera eraman naute, larru ehiztarien eta urre meatzarien garai mitikoetako trepetez dekoratutako taberna
|
moduko
bat, guztia parke tematiko bihurtzeko hemengo joeraren erakusle. Zerbitzariak Daniel Boonena bezalako bonetaz estalita doaz, edo tranpa jartzailez mozorrotuta; morroi bat Kanadako Polizia Zaldidunaz jantzita ikusi dut goitik behera, nahiko inkongruenteki.
|
|
|
Ziurrenik zer ikusia izango du irakasgaiarekin amaitzen ari naizela, eta euskal historiaren azkeneko txanpaz aritzea baino ez zaidala falta, XX. eta XXI. mendeez alegia; gero, ikasleen laburpenak jaso, zuzendu, eta kito nire lana. Apunteen idazketa pasa den astean amaitu nuen, eta aldez aurretiko melankolia
|
moduko
bat sentitzen dut nire begiek idazmahaian dotore ordenatutako folio eta fitxen pilotxoekin egiten dutenean topo. Zerbait guztiz burutuaren itxura osoa dauka, atzeraezina den zer edo zerena, oraindik azkeneko eskolak eman ez ditudan arren.
|
|
|
Ero diagnostikatu bat (ez gure
|
moduko
bat) tabernan latakada bizian sumatu dut, gure moduko bati izugarrizko beroa ematen, ezdakitnongo leku euskalgabe baten izenaren euskalduntasunaz. (Badakigu ero diagnostikatuak eta gure modukoak bereizten dituen pareta mehea dela oso eta ezin ikusizkoa kasik).
|
|
|
Ero diagnostikatu bat (ez gure moduko bat) tabernan latakada bizian sumatu dut, gure
|
moduko
bati izugarrizko beroa ematen, ezdakitnongo leku euskalgabe baten izenaren euskalduntasunaz. (Badakigu ero diagnostikatuak eta gure modukoak bereizten dituen pareta mehea dela oso eta ezin ikusizkoa kasik).
|
|
|
(Neuk ere sentitzen dut boladatan uniforme
|
moduko
bat soinean. Ez dut nik definituko.
|
|
|
Ikusten duzuenez, ez naiz gai" zergatik?" galderari erantzun zehatz eta asebetetzeko
|
moduko
bat emateko. Câest la vie!
|
|
2009
|
|
|
–Zer uste zenuen, hain fededuna, hain inozoa nintzela? Zer uste zenuen, benetan ikusten zintudala nire aurrean agertu nahi zenuen bezala, mediku garrantzitsu bat, asmatzaile jeniala, ia bigarren Freud
|
moduko
bat. Txerpolari bat, horixe zara zu!
|
|
|
Espero izatekoa zen lagun batzuk etxean agertzea, zoriondu eta haien omenez xanpain kopa bat hartzera; Darioren eta Elinorren lagunak ez ziren, ordea, jende gehienak dituenak bezalakoak, baizik eta halako harreman multzo handi bat, gorte bat; nor ez da bizi Parisen, ospe pixka bat izanez gero, halako gorte
|
moduko
batek inguraturik. Ez zuten inor gutxietsi edo baztertu nahi; hala, zortzigarren barrutiko udaletxetik bueltatu zirenean, gonbidatu mordoa zuten zain, Hoche hiribidean.
|
|
|
Mekanografoaren konfidentziak gogoratzea zen poza lausotzen zion gauza bakarra; izan ere, haren arabera, Wardes andreak ez baitzuen odol gaiztorik egiten, berak bakarrik eramaten zuen enpresa eta mediku famatu baten amorantea zen, Dario Asfar ena: abenturazale
|
moduko
bat, txerpolaria.
|
|
|
Beste nonbait joaten zitzaion burua, alde egiten zioten pentsamenduek, beren kabuz eta Wardesen berebiziko ahaleginei muzin eginez, haien bidea egiten zuten, lehendik ere mila bider egina. Insomnioak larritasuna eragiten zion; hasieran, halako egonezin arraro bat, umore ilun
|
moduko
bat, izaten zen eta gero, barruko aztoramen bihurtzen zen, osorik hartzen zuena, dardara batean eta babesgabe uzten baitzuen eta, azkenean, beldurrak jota. Zeren beldur zen, baina?
|
|
|
Zigor baten mehatxupean sentitzen naiz, egin eta ahaztu nuen krimen batengatik. Gero, larritasuna sumin bilakatzen da, barruko amorru
|
moduko
bat: barrutik jaten nau eta ez du irtenbiderik aurkitzen hurkoaren gainean proiektatzen den arte eta ekintza bortitzak egitera bultzatzen nau, kontrolik gabe, zuk zeuk konprobatu ahal izan zenuen bezala.
|
|
|
Neskak Wardesi bizkarra eman eta loak hartu zuen. Tarteka, haren arnasa arin, eten eta txistukaria gaizki sendatutako bronkitisaren intziri sor
|
moduko
bat bihurtzen zen. Amorruz eta adi adi entzuten zituen Wardesek zurrungatxo ahul haiek.
|
|
|
Gero, halako zorabio
|
moduko
batean murgildu zen, zorabio benetakoa eta itxurazkoa aldi berean. Tarteka, entzuten zuen eta ikusten.
|
|
|
Oroitzapenek, alabaina, halako oihartzun bat zekarten orainaldira, babesgabetasunaren luzamendu
|
moduko
bat, jasanezina ia.
|
|
|
Ohi bezala, Irenek urrutitik begiratzen zien, eta jolasean ari ziren bi haur begitantzen zitzaizkion, nor bere argudioei kartsuki eutsiz. Hala ere, luze gabe, itzal
|
moduko
batek zeharkatzen zion gogoa. Normaltasunari eutsi nahian ari ziren denak, bera barne.
|
|
|
nerabezaroko plazer bat berrituz, orri markatzaile bat hartu eta Ana Kareninaren aitzin orrian jarri zuen, hurrengo egunean irakurtzen hasteko asmoz. Liburua zain zuela jakiteak, irrika
|
moduko
bat ematen zion, liburuarekin itun sekretu bat balu bezala. Eta itun sekretu hura, irakurtzeaz haratago zihoan.
|
|
|
Kronskyk kapela jantzi eta erreberentzia
|
moduko
bat egin zuen kafetegiko atetik galdu aurretik. Beste garai bateko gizasemea zirudien.
|
|
|
Baina, batik bat, begietan. Itzalitako bere begirada zen arazoa; ezer esaten ez zuten begi haiek, ilunpe
|
moduko
batean blaituak. Amore emanda, sofan atzera eseri eta eskuetan zuen zigarroa piztu zuen, etxean ainguratuta geratzeko asmoz.
|
|
|
Edaria dastatu bitartean egin zuten elkarren ezagutza Irenek eta Ricardok. Planta oneko gizona zen, ez altuegia ez baxuegia; begiak ur berde koloreak zituen, eta ilea belarrietatik behera erortzen zitzaion, galdera ikur
|
moduko
bat osatuz buruaren bi aldeetan. Atseginak zituen bai irribarrea bai ahotsa ere.
|
|
|
Breitnerrek serio gehitu zuen, Kardec ez zela Cardek iruzurtiarekin nahastu behar, zeina zezen bat hipnotizatzen saiatu baitzen zezenketa batean. Irene azkura
|
moduko
bat sumatzen hasi zen begietan, eta luze gabe jakin zuen negarrez hasiko zela inork ez bazuen eragozten. Eta negarrez ez bazen, are okerrago, botaka.
|
|
|
Irenek, baina, bidean irudikatzen zituen liburuak, tren bateko eserlekuan utzita edota ibai batean buruz behera uretan, gorpu bat bezala, izenburuaren anonimotasuna babestuz. Nonbait irakurria zuen liburuek badutela sen
|
moduko
bat, jabe egokiengana bultzatzen dituena. Liburu zurtz batzuk irudikatu zituen hurrena.
|
|
|
Kronskyk pausa txikia egin zuen. Eskua zabaldu zuen, artikulazioan mina edota azkura
|
moduko
bat balu bezala. Kikara inguruan bueltaka zebilen euli bat uxatu zuen hurrena.
|
|
|
Aurpegiaren jabeak agur keinua egin zion kapela apur bat goratuz, begiak Irenerengan iltzatzen zituela. Begirada apartatu zuen Irenek, begi haiek ilunpe
|
moduko
batera bultzatuko ote zuten beldur. Beldurra baino areago, ondorioztatu zuen emakumeak, nazka eta ezinegona zen.
|
|
|
Irenek pausoa bizkortu zuen etxera lasterrago iristeko. Ahoan hauts zaporea zuen, eta, hortzetan, hondar karraska
|
moduko
bat.
|
|
|
Kopatxo bat jarri eta likidoari begira geratu zen, hausnarrean. Ezinegon
|
moduko
bat zuen oraindik barruan. Trago labur batean zintzurreratu zuen edaria.
|
|
|
Bete beharreko zuzemenak burutu ostean, emakumea kalera atera zen. Erostetxe handiko sarrera jendez gero eta gizenago zegoen, denen artean giza korapilo
|
moduko
bat osatzeraino, odolki baten antza zuena. Irenek aurrera egin zuen, udazken iritsi berriaren freskotasuna aurpegian sentituz.
|
|
|
Bizardun hura une batez baino ez zuan agertu nire bizitzan, mamu baten antzera. Gerora konturatu nauk, ordea, Nietzsche irakurri ahala, nolabait yoghi zaharraren ifrentzu
|
moduko
bat izan zela bizarduna. Izaki nietzschearrak izan zituan biak ala biak, yoghi zaharra eta bizarduna; bakoitza bere bidean, gizon osoak, erabatekoak, alferrikako tolesik gabeak, erdi gixonon gizarte honetan, salbuespen.
|
|
|
Halako saiakera ugari izan zuan, beraz, gerra aurrean. Bat batean, Miranderen argazki bat etorri zitzaidaan burura, euskal poetarik heterodoxoenetakoa bera; argazkian, egiptoar janzkera
|
moduko
batekin agertzen zuan; batzuek diotenez, druiden janzkera ere izan zitekean. Morroi hura, inondik ere, erritu esoterikoetan sartuta ibiltzen zuan bere adiskide bretoiekin, nazi pentsaerakoak guztiak.
|
|
|
Hamazazpi urte bete zenituenean oparitu nizun guardasolaz ari naiz. Kostatu zitzaidan zuretzat egoki
|
moduko
bat aurkitzen. Herriko denda guztietan begiratu nuen.
|
|
|
Kontratu
|
moduko
bat egiten da norbanakoaren eta jendartearen artean: jendarteak eskatzen dio umeari/ gaztetxoari konbentzio kulturalak eta arau sozialak barneratzeko, eta umeak/ gaztetxoak, bere aldetik, ziurtatu diezaiotela leku bat bere proiekturako, gurasoen epaietatik independentea izango den tokia.
|
|
|
Horren ondorioz, kanta adierazpen erritmiko konplexu bihurtzen da, ikono bihurtutako" frontman"
|
moduko
batek interpretatua, zeina, ikus entzunezko sistemak tartean daudelarik, irudi gisa proiektatua baita. Kanta, beraz, diskurtsoa tinbre eredu gero eta errepikorragoen eta aurreikusten errazagoen bidez modulatzeko aukera ematen duen ikus entzunezko komunikazio sistema bat da.
|
|
|
Bere garaian burgesia botere politikoaren goren mailatara iritsi zen uneari estuki lotua egon zen ikusmoldea dugu abiapuntu. Lehenago gizatalde aristokratikoenen eskura baino ez zeuden adierazpen kulturalez jabetzeak iraultza
|
moduko
bat eragin zuen kulturari buruzko ikusmoldean bertan, horrek guztiak errotikako aldakuntza eragin zuen, noski, jabetze eta ondoko nazionalizazio horri loturiko balioetan.
|
|
|
honako helburu hau zuen: " kanta mugimendu berri oso bat sortzea eta Euskal Herrian sortzen ari ziren kultur mugimendu guztiekin koordinatzea, hala alor poetikoan nola politikoan, ordura arte hutsik egondako eremu bat betetzera zetorren fronte berri
|
moduko
bat eratzea". Esan beharra dago taldeak, berez, ez zuela luze iraun, lau urte?, baina aurrerako azalduko dugun bezala, urte horiek garrantzi handikoak izan ziren handik gutxira Europako kantagintzaren gune interesgarrienetako bat izango zena abian jartzeko.
|
|
|
Bart zegoen giroa gordetzerik balego!... Ez dakit nola, baina, kontserba
|
modukoren
bat lortu behar litzateke aro atsegin konpletoa deneko aldarte horietakoak, ez bideoan, ez argazkietan, ezta memorian ere, baizik, bestela... gero halakoxe gutizia sortzen zaizunean, errepika ahal izateko. Hura zen giroa, hura!
|
|
2010
|
|
|
Behin baino gehiagotan galdetu nion, etsamina entregatutakoan, ea zer prestatu zuen tenore hartarako, eta egiten ari zen bitartean harrapatu ez nuenez gero, nola kopiatu zuen esaten bazidan ez nuela suspendituko esaten nion. Segituan, Bic boligrafo batean orratz batekin idatzitako txuletak erakusten zizkidan, edo mahai azpian paperez egindako kajoi
|
moduko
bat... " Baña estot kopixau, e?", esan ohi zidan, badaezpada ere.
|
|
|
Euzkadin). Ale hura aurkezteko, antzerki
|
moduko
bat egin zuten Donostiako Parte Zaharreko Los Ángeles ikastetxean, 1982ko apirilaren 23an. Data hori apuntatu nuen sarreran banatu zuten" irakurketa kolektiborako kaieran".
|
|
|
–Beraiek izan daitezen zutaz hitz egin beharra dutenak, zutaz interesatzen direnak, eta zure balentriak buruz ikas ditzaten. . Halako gehiagotasun
|
moduko
batez begiratu dio?. Ergela ematen duzu batzuetan, txapeldun!
|
|
2011
|
|
|
Bere arbasoen artean juduren bat edo beste ba omen zen, eta jatorri horrek zekarkion desohorea nonbait garbitu nahirik, juduen aurkako eraso basatiak eta sistematikoak egin zituen. 1941ean, Txekoslovakia Alemaniaren mende erori zen, eta Hitlerren aginduak betetzeko, Heydrich hango erregeorde
|
moduko
bat bilakatu zen. Pragako jauregian bizi zen, eta denbora gutxi behar izan zuen," Pragako harakina" izengoitia eskuratzeko, hain ziren odoltsuak bere metodoak.
|
|
|
Bertan neska gazte bat ikusten zen, tunika urdin luze batez jantzirik, zuzen zuzenean begiratzen zuena. Eskuineko eskuan kriseilu
|
moduko
bat zeraman, inguratzen zuen iluntasunari argi pixka bat ekartzeko; ezkerrekoan, plater zabal batean, puxtarri moduko bi biribiltxo.
|
|
|
argi hori eta gorrixkak, tokiari giro goxoa ematen ziotenak. Gela bakarrekoa zen etxea; hala ere, atearen beste muturrean, eskailera kiribil batek ganbara
|
moduko
batera ematen zuen eta han ohe handi bat zegoen. Franek sofa batean eserarazi zuen Anna, eta beheko sua pizteari ekin zion.
|
|
|
–Detektibe
|
moduko
bat orduan?
|
|
|
Lanak ematen dizkio ibiltzen hasteak, giharrak gogortuta geratu zaizkiolako; hala ere, ahaleginak eginda, hanka bat mugitzen du lehen, eta gero bestea, eta apurka apurka argi dardartia dagoen tokira hurbiltzen da. Gerturatu ahala, itzal
|
moduko
bat ikusten du mugitzen; gehiago gerturatu, eta itzal hori gorpu bat dela konturatu da, beltzez jantzita goitik behera, soka batetik eskegita. Zangoetan igota eta izterrei ondo helduta, nano bana dago, indar guztiarekin oinetik behera tiraka, urkatuaren kontura trufa egiteko edo, ausaz, arinago hiltzen lagunduz haren sufrimendua arintzeko.
|
|
|
Une horretan bertan suhiltzaileak agertu ziren eskailera mailetan gora, eta arriskuari jaramonik egin gabe, barrura sartu ziren euren tresna guztiekin. Jan kanpoan geratu zen, etxean zer ari zen jazotzen ikusi nahian, baina ezinda, urarekin kea harroturik baitzebilen, eta gortina beltz
|
moduko
bat sortzen zuen atearen parean.
|
|
|
Nahiz eta maila gutxi izan, aldapatsu samarrak zirenez, estu eta larri ibili ziren guztiak. Gora ailegatu zirenean, ate baxu bat zeharkatu, eta atari
|
moduko
batera irten ziren. Kanpoan zeuden, haize zabalean, elurraren gainean eta gau izartsuaren azpian.
|
|
|
Gizaki arrunt hori" esnatzen" denean, eta gauzak diren bezala ikusten dituenean, zoratu egin dela pentsatu ohi du. Orduantxe konturatzen da jaio denetik erakutsi dioten guztia gezurra baino ez dela, inguratzen duten guztiak ametsetan daudela, kontzentrazio esparru batean bizi dela, eroetxe erraldoi
|
moduko
batean, Zoro Handiaren aginduetara. Presondegitik alde egite aldera, bere buruaz beste egitea erabaki dezake, baina alferrik.
|
|
|
Onena harresiaren gainetik pasatzea, baina nola igo ia hiru metro haiek? Irtenbide bat bilatzen ari zela, marraska
|
moduko
bat entzun zuen Franek haren atzean; begiratu, eta Anna ikusi zuen botaka. Neska kukubilkaturik zegoen, busti busti eginda, kale gorrian galdutako txakur baten moduan.
|
|
|
–Joan gaitezen astiroago, eten zuen Janek, bi eguneko bizarra laztantzen zuela?. Ondo ulertu badut, sekta bat bildu da bart, eta akelarre
|
moduko
batean, gizon bat hil dute.
|
|
|
Eta aurrekora bueltatuz: fidatzeko
|
moduko
baten batekin mintzatzea lortzekotan, zer esan behar zioten. Sekta bateko kideek euren burua hiltzen zutela martiri kristauen oinazeak imitatuz, Argiaren Erreinuko mezulari batek esan zielako hura zela Lurraren kartzelatik ihes egiteko bidea?
|
|
|
Halako batean Franek poltsikoan zeraman telefonoak txilibitu hots
|
moduko
bat egin zuen: mezu bat jaso izanaren seinale.
|
|
|
Egia zen, halako txistu hots bat, aiuma
|
moduko
bat zetorren beheko sutik. Liluraturik nengoen entzuten eta negarrez imajinatzen nuen egur hura, urki, gerezi eta haritz ilinti haiek, beren negar malkoak zilarrezko tanta mardul gisa isurtzen.
|
|
|
–Nahiko ohitua nago horretara, esan zuen andreak, irribarre
|
moduko
bat eginez.
|
|
|
Marcellek ez zuen zirkinik egin. Amonari negar zotin
|
moduko
bat itzuri zitzaion.
|
|
|
Zergatik esan ote zion Georgesi emakumeek oso erraz ahazten dutela iragana? Bat batean otu zitzaion askotan esaten zizkiola gezurrak, lotsa
|
moduko
bategatik, beste arrazoirik gabe. Ez ba, ez dugu ahazten.
|
|
|
Argitasun handi eta distiratsu batetik ihes egindako argi izpi
|
moduko
bat sumatzen zuen, konpentsazio bat; kalte ordain bat bezala zen Alinek bere amarena izandako bizitzari berriro ekitea, baina zoriona lortzeko aukerarekin oraingoan.
|
|
|
Dantzariak ez du garrasirik egin. Harridurazko hasperen
|
moduko
bat eta zerraldo erori da. Hauts laino bero bat harrotu da kasinoko lorategietan eta igerian dabil aire geldian, ilargiaren argitasuna lausotuz.
|
|
|
Automobilak bere mozkor eta neska kargamenduarekin, aurrera jarraitzen duen bitartean, elkarri begiratu diote; Annek begirada apaldu du, eta Luc alde batera jiratu da. Oihu zehazgabeak; argiak banaka banaka atzean utziz doaz; itzal trinkoa; gero, berriz ere, erruki, harridura, sinpatia
|
moduko
batekin, Annek eta Lucek elkarri begiratu diote.
|
|
|
Nire ahizpa bisitan etorria zen eta ikusi egin nahi zituen. Kanapean eserita aurkitu nituen, elkarren ondoan, geldi geldi eta isilik; estalpe
|
moduko
bat eratua zuten altzariak babesteko oihalarekin, eta haren azpian zeuden. Sartu nintzen.
|
|
|
Agurmaria bat. Gero, errezoa bukatzeko, jakulatoria
|
moduko
bat, zeuk asmatua. Edo zeuk asmatua dela esaten duzu behintzat:
|
|
|
Hangoa, ordea, Bartzelonako etxea da. Hau baino askoz ere dotoreagoa eta erosoagoa, baina honen apendize
|
moduko
bat baino ez. Ia ia ez etxe bat, batak zein besteak beren baitan gordetzen dituzten argiei, oihartzunei eta usainei erreparatuz gero, behintzat.
|
|
|
Garai hartan komunak balkoi moduko gelatxoak ziren, egurrez eginak, dorrearen hormatik kanpoko aldean airean geratzen zirenak. Zulodun aulki
|
moduko
batean eserita, hantxe egiten ziren mokordoak eta besteak, hegaz lurrera erortzen zirela. Gau batez Ibarguengo dorreraino joan zen Butroikoa eta, Ibarguengo jauna komunean eserita bere betebeharrak egiten ari zen bitartean, azpitik gezi bat bota zion ipurdian sartzeko asmoarekin.
|
|
|
Alde batetik euren lana delako ongien ezagutzen dudana, doktore tesia kronika horretaz osatu bainuen; eta bestetik kronista bi hauen lana aurreko mendeetako kronisten argumentu, ideia eta istorioez osatua delako. Bestela esanda, Ibarguen Cachopin Kronika bera garaiko euskal kronistikaren bilduma
|
moduko
bat dela esan genezake. Eskura zituzten kronika zaharrak erabilita, gogoz ahalegindu ziren identitate historikoaren bila eta metodologia berbera aplikatu zuten euren mikrokosmosa (leinuaren, jaioterriaren eta lurraldearen historia) zein makrokosmosa (munduko eta Espainiako historia) azaltzean, eta bata bestearen testuinguruan txertatzen saiatu ziren.
|
|
|
Hurbildu nintzen eta hamalau arrautza zituela ikusi nuen. Etxera eraman eta ganbaran utzi nuen belarrarekin egin nion habia
|
moduko
batean jarrita. Ongi geratu zen eta aitari esan nion tarteka jaten emateko.
|
|
|
Horixe eskatzen zidan barruak. Tesi
|
moduko
bat ere banerabilen buruan, laster azalduko dudan bezala. Hori da, ordea, maiz gertatzen zaiguna:
|
|
|
Nahikoa kezkatuta nago errekontziliazioaren ideiarekin, piedadearen ideiarekin, barkazioaren gorabeherarekin. Azkenean, eta hori nire aitarengandik ikasi nuen?, norberaren bizitza ironiaz hartu behar dela eta ez dagoela absoluturik, eta errekontziliazio
|
moduko
baten beharra dagoela, mundu hau eramangarri bihur dadin. Nik ez dakit pentsamendu honen sustraiak kristauak diren, ala piedadearen ideia hori posmodernidadeari dagokiona den, zeren eta Gianni Battimok hitzaldi batean esan zuen piedadea zela salbatuko gintuzkeen gauza bakarra, piedadea konprensiotzat ulertuta?:
|