|
2016
|
|
|
EiTB ezagutzeak esan nahi du EiTBko profesionalak ezagutzea: haien izenak, haien ahotsak, haien aurpegiak eta bakoitzaren lan egiteko
|
modua
. EiTBk zabaltzen duen informazioa inoiz ez da anonimoa.
|
|
|
Iturri nagusi
|
modura
EiTBren eskaletaren bat erabiltzen denean, sinaduran hedabidearen izena jarriko da, eta egilearen izena ere jarri da, ezezkoa adierazi ezean.
|
|
|
3.2 Euskal Irrati Telebistak ezin dezake ezarri bere irizpidea abizendunaren irizpidearen gainetik. Pertsona batek garbi utzi badu?
|
modu
batez edo bestez, bere abizena grafia jakin batekin idaztea nahi duela, euskarazkoa izan zein gaztelaniazkoa izan, EiTBn errespetatu egingo dugu.
|
|
|
...Herri Erakundea sortzeko 5/ 1982 Legeak dioenez, gizarte komunikabide publikoak funtsezko tresna dira, besteak beste, «herritarren informazio eta parte hartze politikorako tresna», eta lege berak, EiTBren jarduera oinarritzeko printzipioak ezartzen dituenean, «pluralismo politiko, erlijioso, sozial, kultural eta linguistikoaren eta berdintasun printzipioaren errespetua» bermatzea dauka helburu
|
modura
.
|
|
|
Xede horiek gogoan, Erredakzio Estatutu hau onetsi da, behin EiTBko informazioaren profesionalek, Zuzendaritzak eta Administrazio Kontseiluak landu eta hitzartu ondoren. Estatutu honek elkarrizketako bide erraz eta iraunkorrak ezartzea du asmo nagusi
|
modura
, eta, halaber, ahalik eta ondoen uztartu nahi ditu, alde batetik, informatzeko lanaren independentziarik handiena eta, beste aldetik, komunikazio enpresa publiko batek dituen kudeaketa eta antolaketa beharrizanak, betiere EiTB sortzeko Legeak enpresaren gobernu organoei aitortzen dizkien eskumenetan eta une honetara arte Administrazio Kontseiluak hartu dituen erabakietan kalterik eragin gabe.
|
|
|
dakzio Kontseilua EiTBko ikus entzunezko profesional guztien ordezkaritza organo gorena izango da denei eragiten dieten gaietarako, eta, hartara, EiTBko Zuzendaritza Nagusiaren aurrean eta Administrazio Kontseiluaren aurrean solaskide
|
modura
agertuko da arazo profesional batengatik hala eskatzen zaionean.
|
|
|
22 art. Uko egingo zaio enpresa, gizabanako edo erakunde batek zinezko informazio
|
modura
aurkez
|
|
|
33 art. Eskubide horretaz baliatuta, informazioaren profesionalak uko egin diezaioke,
|
modu
arrazoi
|
|
|
Batzorde horretan ezin daiteke egon erredakzio kontseiluren baterako hautagaitza aurkezteko asmoa duen pertsonarik. Ordezko
|
modura
, Erredakzio Estatutuaren lanketan parte hartu duten profesionalak izan daitezke Batzordeko kide, eta, inor geratuko ez balitz, informazioaren profesional boluntarioak. Boluntariorik ez balego, zozketa bat egingo da hauteskundeetara aurkezten ez diren EiTBko informazioaren profesionalen artean.
|
|
|
Eskubide horien bermatzailea denez gero, EiTBk zorrozki zainduko du albistean azaltzen diren pertsonak ez gutxiestea, haien izen ona ez kaltetzea edo haien sinesgarritasuna ez suntsitzea informazioetan zabaltzen diren mezuen edo esateko
|
moduen bidez
. Hari horretatik, zorrozki zainduko du webguneetako eta ingurune multimedietako erabiltzaileen jarduera, edukien eta iritzien sortzaile diren aldetik. Egin litekeen kaltearen balorazioan, protagonisten proiekzio publikoa hartuko da aintzat.
|
|
|
Indarkeria sexistari buruzko informazioaren ezaugarriak ezin daitezke izan ikuskizuna, sentsazionalismoa edo morboa. Horrenbestez, gertaeren dramatizazioa eta sorberritzea, edo irudi eta testimonio bereziki gordinak, salbuespen
|
modura
erabiliko dira. Gertatutakoa ulertzeko informazio osagarria ematen dutenean baino ez da halakoetara joko.
|
|
|
helburu bat ezarri, eta aldaketaren bat eragiten ahalegintzen da. Kazetariaren betebeharra informatzea da, gizadiari laguntzeko
|
moduan
informatzea, eta ez gorrotoa edo harropuzkeria sustatzeko moduan. Albisteak bestearen ezaupidea handitzeko balio behar du, bestearen errespetua handitzeko.
|
|
|
helburu bat ezarri, eta aldaketaren bat eragiten ahalegintzen da. Kazetariaren betebeharra informatzea da, gizadiari laguntzeko moduan informatzea, eta ez gorrotoa edo harropuzkeria sustatzeko
|
moduan
. Albisteak bestearen ezaupidea handitzeko balio behar du, bestearen errespetua handitzeko.
|
|
|
Informazioak gizarte kohesioa bultzatuko du, bai eta immigrazioa nahiz talde kultural eta etniko guztiak
|
modu
positiboan ikusgai egitea ere. Euren nortasunari eusten laguntzen dieten gertakarien berri emango da, baina, horrez gainera, talde horiek presentzia normalizatzailea izango dute bestelako informazioetan.
|
|
|
Informazioan ez da «droga»
|
modu
orokorrean aipatu behar. Ezinbestekoa da zehaztasuna.
|
|
|
Etxeko talde edo kirolariek jokatzen dutenean, onargarria da profesionalak hurbiltasuna adieraztea eta garaipenak edo porrotak nabarmentzea. Komunitate bat kohesionatzeko elementu gisa kirolak betetzen duen zeregina
|
modu
eraikitzailean ulertu behar da, betiere aurkariaren eta haren komunitatearen errespetutik abiatuta.
|
|
|
Bide indarkeriaren ondorioak erakustea kontzientziatzeko
|
modu
bat da, baina ez da iritsi behar alderdirik odoltsuenetan atsegin hartzeraino edo morboa eta sentsazionalismoa erabiltzeraino. Sarritan eraginkorragoa izan daiteke epe ertain eta luzeko ondorioak erakustea (adibidez, istripuek eragindako desgaitasunak).
|
|
|
Arduragabekeriak eragindako istripuak indarkeria
|
modura
tratatuko dira, eta/ edo delitu gisa tipifikatuta dauden jokabide modura.
|
|
|
Arduragabekeriak eragindako istripuak indarkeria modura tratatuko dira, eta/ edo delitu gisa tipifikatuta dauden jokabide
|
modura
.
|
|
|
Bide segurtasunari eta trafiko istripuei buruzko albisteetan, ez da istripuaren kausez eta erantzukizunez espekulatuko. Gainera, ez da kolektibo oso bat (motorzaleak edo auto gidariak) errudun
|
modura
aurkeztu behar, beste erabiltzaile (txirrindulari edo patinatzaile) babesgabeago batzuen aldean. Ez da istripuaren erantzuletzat joko kalterik gutxien jasan duena; gauza bat da biktima izatea, eta beste bat, errurik edo erantzukizunik ez edukitzea.
|
|
|
Erakundeen begirunea izango da tratamendu informatiboaren giltzarria, inolako salbuespenik gabe. Hori ez da oztopo kazetariek erakundeen jarduerez informa dezaten
|
modu
arduratsuan.
|
|
|
Gai batean ere ez da itzalketa informatibora jo behar, hori ez baita ildo editoriala ezartzeko
|
modu
egokia.
|
|
|
Hauteskunde egunean zehar ematen den informazioan, gai orokorrak bakarrik aipatuko dira, esate baterako, hauteskundeetarako mekanismoak eta prozedurak, mahaien eraketa, herritarren... Egun horretan zabaltzen diren informazioek ez dute biderik eman behar aukera politiko baten alde edo kontra bozkatzeko gonbit
|
modura
uler daitezen.
|
|
|
Garrantzizkoa da elkarrizketa zelan egin den azaltzea: aurrez aurre, telefonoz, posta elektronikoz edo beste
|
modu
batean.
|
|
|
Kronikan, uneko giroaren erakusgarri bat hartzen da kontakizunaren ardatz
|
modura
, eta bere testuinguruan txertaturik aurkezten da. Horrek esan nahi du ondo deskribatu behar direla lekuak, ingurunea, egoerak, espektatibak, eta izan litezkeen ondorioak.
|
|
|
2.14 Kazetaria gertaera izan den lekuan bertan dagoela azpimarratzeko, gomendagarri da hasieran statement edo stand up bat egitea, kazetariak atzean informazio edo erreferentzia
|
moduan
balio dezakeen hondo bat duela.
|
|
|
Programa, saio edo atal batean
|
modu
adierazgarri edo errealistan gaur egungo gaiak nahiz gai historikoak erakutsi nahi direnean.
|
|
|
EiTBz kanpoko kolaboratzaileek
|
modu
partikularrean jarduten dutenean eta euren herriko hizkeran berba egin nahi dutenean.
|
|
|
Gaztelaniazko kanaletako kazetari, aurkezle, gidari eta esatariek ikusgai egingo dute euskara,
|
modu
naturalean. Ohikoa izango da agurrak euskaraz edo euskaraz eta gaztelaniaz egitea.
|
|
|
EiTBko kazetariek uko egin diezaiokete?
|
modu
arrazoituan, komunikazioaren printzipio etikoen kontra doazen informazioak prestatzeari, eta horrek ez die zigorrik edo kalterik ekarriko.
|
|
|
EiTBko langileek
|
modu
arrazoituan eta idatziz eskatuko dute kontzientzia klausula baliatzea. Eskaerari erantzun behar dion nagusiak ere modu arrazoituan eta idatziz egingo du.
|
|
|
EiTBko langileek modu arrazoituan eta idatziz eskatuko dute kontzientzia klausula baliatzea. Eskaerari erantzun behar dion nagusiak ere
|
modu
arrazoituan eta idatziz egingo du. Legaltasunaren barruan jokatuko da, bi alderdien aldetik inolako abusurik egon gabe.
|
|
|
Biktimen hitzek bi alderdi izan ditzakete, bereiziak. Batetik, zuzenean kaltetutako gizabanako
|
modura
, lehenengo pertsonan hitz egin dezakete gertatutakoaz, eta euren mina azaldu. Bestetik, adierazpen politiko edo sozial bat egin dezakete, kritikekin, eskariekin edo aldarrikapenekin.
|
|
|
1.3 Eskura dagoen informazioa hainbeste izanda, kazetariek gai bakoitzaren garrantzia seinalatzeko betebeharra dute, iturri fidagarriak bilatu behar dituzte, zorroztasunez eta audientzia zabal eta heterogeneo batek ulertzeko
|
moduan
informatu behar dute, presioen aurrean independentziari eutsi behar diote, eta jasangarritasunarekin konprometitutako jarrerak proposatu behar dituzte.
|
|
|
Printzipio orokor
|
modura
, emisioko hizkuntzan ez dagoen materiala azalpen bidez txertatuko da. Nabarmentasun bereziko pertsonak eta/ edo adierazpenak, telebistan, azpidatzi egingo dira, eta irratian, testuinguratu.
|
|
|
Ez datza itzulpen hutsean: testua egokitu egin behar da, hizkuntza ekonomia zorroztu, ortografia zaindu, eta puntuazioa
|
modurik
argienean erabili, EiTBren Estilo Liburuko II. eranskinean jaso bezala(. Azpidazketa bidezko itzulpena?, 169 or.).
|
|
|
EiTBren zuzeneko emankizunek berehalakotasuna, aldiberekotasuna eta gaurkotasuna dute ezaugarri
|
modura
. Zuzeneko emankizunek gure informazio zerbitzuen indarra erakusten dute, eta herritarrak «azken orduarekin» lotzen dituzte, iturri propioen bitartez eta plataforma guztietan.
|
|
|
Kazetariek ez diete jazarriko hondamendi edo istripu batek zauritu edo kaltetutako pertsonei, elkarrizketak lortzeko helburuz. Kontuan hartu beharra dago biktima nahastu bat ez dagoela baimena askatasunez emateko
|
moduan
.
|
|
|
Hala, errotik ezabatu behar dira emakumeak ikusezin egiten dituzten hizkuntza erabilerak, adibidez, gaztelaniaz maskulino generikoaz abusatzea («los padres» esatea, «las madres y los padres» esan ordez), edo euskaraz jakintzat ematea «17 urteko gazte bat» esapidea gizonezko bati dagokiola («17 urteko mutil bat» esan ordez, «17 urteko neska bat» esapidearen aurrez aurre). Errotik ezabatu behar dira emakumea
|
modu
distortsionatuan ikusgai egiten duten hizkuntza erabilerak. Ez da gizona hartu behar munduaren ardatz edo erreferentziatzat (ez genuke «sufragio unibertsala» esan behar emakumearen eskubidea jasota egon ezean).
|
|
|
Gizonak eta emakumeak berdin berdin agertuko dira ekintzaren subjektu gisa. Horrenbestez, hitz egiteko
|
modu
asimetrikoak baztertu egingo dira: «izendatu dute» emakume batez ari garela; «kargua hartu du» gizon batez ari garela.
|
|
|
Ildo horretatik, EiTBk lerro koherente bat izango du albistegietan zein taldearen programazio osoan. . Indarkeria matxista, ren baliokide
|
modura
,, genero indarkeria, eta, indarkeria sexista?
|
|
|
Informazio orokorra ilustratzeko bide publikoan dabiltzan pertsonak grabatzen direnean (baliabideplanoak), pertsonok ez ezagutzeko
|
moduan
egin behar da grabazioa, batez ere albisteak beroriekin zerikusirik ez badauka, edo gizarteak gaitzesten dituen jokaerak edo egoerak azaltzen badira.
|
|
|
3.7 Portaera marjinal batean, jokamolde estigmatizatu batean edo gizarteak gaitzetsitako jokabide batean ari diren pertsonak identifikatzeko
|
moduan
erakusten dituzten artxiboko materialak ez dira emititu behar.
|
|
|
2.12 Salbuespen
|
modura
, gertaera baten lekuko diren kazetariek zuzenean informa dezakete sare sozialen bitartez, aurretiaz editoreak horretarako baimena emanez gero.
|
|
|
EiTBk sare sozialetan irekitako kontuetan ez da albisterik argitaratuko, harik eta eitb.eus en edo Taldeko beste hedabide batzuetan argitaratu arte. Hala ere, informazio alertak zabal daitezke sare sozialen bidez, edukiak sustatzeko helburuarekin eta EiTBren marka irudia zerbitzu publiko eraginkor eta berehalako
|
modura
erakusteko helburuarekin.
|
|
|
Edukiak interes informatiboari jarraiki argitaratuko dira, eta moderatzaile batek aztertuko ditu aurretik edo ondoren. Ideien debatea edo informazio egokiaren ekarpena sustatu nahi denean, onuragarria izan daiteke parte hartzea
|
modu
aktiboan dinamizatzea.
|
|
|
Parte hartzeko
|
moduak
kostu ekonomikoa badauka, argi eta garbi jakinarazi behar zaie ikus entzuleei.
|
|
|
65 art. Administrazio Kontseilua jakitun jarri aurretik, Zuzendaritzak dagokion erredakzio kontseiluari jakinaraziko dio,
|
modu
konfidentzialean, Albistegi zuzendaria edo burua izendatzeko proposamena.
|
|
|
69 art. Era berean, Administrazio Kontseilua jakitun jarri aurretik, Zuzendaritzak dagokion erredakzio kontseiluari jakinaraziko dio,
|
modu
konfidentzialean, arduradun editorialak izendatzeko proposamena.
|
|
|
75 art. Gatazka edo desadostasunen bat gertatzen denean, bitartekari
|
moduan
aritu behar dute Zuzendaritzaren aurrean, arazoa dagokion profesionalak hala eskatuz gero.
|
|
|
9 art. Zuzendaritzak konfiantzako karguetarako izendatzen baditu, erredakzio kontseiluetako kideek bertan behera utzi dituzte kontseiluko eginkizunak. Hauteskundeetan erreserba
|
modura
geratutako kideek ordezkatuko dituzte.
|