|
2009
|
|
|
Urte osoan zehar, menu errazetan, kontsumitzaileak
|
modu
osasungarrian elikatzeko aukera du, sukaldean ia denborarik eman gabe. Elikagaien industriak eskaintzen dituen laugarren eta bosgarren gamako produktuak bezalako osagai gutxi asko prestatuak erabiltzea da gakoa:
|
|
|
Haurrei, baina gurasoei eta arduradunei ere, informazio praktikoa ematen die, haurrak behar bezala elikatu eta obesitatea saihesteko. Joko originalak ere baditu, haurrek
|
modu
osasungarrian elikatzen ikas dezaten, dibertituz. CONSUMER eroski k herritarren elikadura ohiturak hobetzeko eskaintzen dituen beste elementu batzuk ia 3.000 errezeta dira, bakoitza bere iruzkin dietetikoarekin eta hainbat parametroren arabera ordenatuta (horien artean, energia ahalmena, zailtasun eta kostu maila), eta gidaliburu praktikoak (liburu monografikoak), eguneroko bizitzarako hain erabilgarriak direnak.
|
|
2011
|
|
|
Azken helburua informazio hobea lortzea da, herritarrei ematen zaizkien mezuak eraginkorrak izan daitezen. 3.000 emakumeri baino gehiagori egindako inkesta Biztanleria
|
modu
osasungarrian elikatzea eragozten duten ahultasunak bilatzeko, AEDNko zientzialari taldeak behaketaren zeharkako azterketa epidemiologikoa egin zuen, ordenagailuz lagundutako telefono elkarrizketa bakarraren bidez. Telefonoz deitu zitzaien 17 eta 97 urte bitarteko emakumeei, eta erdibitzailea 45 urterekin jarri zen. 3.012 telefono inkesta egin ziren autonomia erkidego guztietako hiri eta landa eremuetan.
|
|
|
Gure herrialdeko bi milioi ikaslek, gutxi gorabehera, asteko bost egunetan egiten dute otordu nagusia beren ikastetxean.
|
Modu
osasungarrian elikatzeak elikadura hezkuntza ona izatea esan nahi du. Hala ere, eskolek ikasleei eskaintzen dizkieten menuen kalitate dietetikoak okerrera egin du duela hiru urte egindako azken eskola menuen ebaluaziotik.
|
|
2012
|
|
|
Sahatsa belar dendako Tere Sarasola“Jaiotzen garen guztiok zor dugu hiltzea, baina
|
modu
osasungarrian elikatuta, beste modu batera bizi gaitezke”.Sahatsa belar dendak itzal luzeko bidea egina du herrian. Duela hogeita hamar urte zabaldu zuten lehen denda Txermin auzoan.
|
|
|
Tereren ustez, kasu batzuetan, pertsona gaixotu arte ez gara konturatzen osasuntsu jatearen garrantziaz, “ez diot belar dendetako produktuak soilik janda ez garenik gaixotu edota hilko. Jaiotzen garen guztiok zor dugu hiltzea, baina
|
modu
osasungarrian elikatuta, beste modu batera bizi gaitezke. Osasunarekin lotuta, kontzientzia landua duten bezeroak etortzen zaizkigu bereziki”.
|
|
2013
|
|
|
|
Modu
osasungarrian elikatzeko, elikagai osasungarriak hautatu beharra dago, dieta orekatu batentzat egokiak direnak, eta, horretaz gain, elikagai bakoitzetik kantitate egokia hartu behar da, norberaren beharrizanek eskatzen dutena eta kontsumo maiztasun gomendatuek agintzen dutena.
|
|
|
Horretarako,
|
modu
osasungarrian elikatu beharra dago: landare jatorriko elikagai askotarikoetan oinarritu behar da dieta, bakanago jan animalia jatorrikoak eta oso noizbehinka beharrezko ez direnak (opilak, haragi goriak, gozoak...).
|
|
|
|
Modu
osasungarrian elikatu nahi duenak gehiago jan behar du fruta, berdura, lekaleak eta osoko zerealak.
|
|
|
3.Pisua ezin da kontrolatu, ongi jaten ikasi gabe. Bistakoa badirudi ere, dieters asko ez dira konturatzen bizikletan ibiltzen ikasteko bizikleta batean ibili behar dela, eta ez patinete batean, modu osasungarrian jaten ikasteko (pisua kontrolatzeko funtsezko betekizuna),
|
modu
osasungarrian elikatu behar da. Edozein errutinak gutxieneko epe bat behar du arrakasta izateko, eta horregatik konstantzia da edozein osasun ohitura barneratzeko giltzarrietako bat.
|
|
|
Txakurra
|
modu
osasungarrian elikatzea, bost jarraibide
|
|
|
Egunero hainbat kilometro egiten dituen animalia batek korrika egiten du eta urduri dago.
|
modu
osasungarrian elikatzeko energia ekarpen gehigarria. 2 Txakurra elikatzea: errazioak aukeratzea Gizentasuna ohiko osasun arazoa da, eta elikadura desegokia da hori eragiten duen faktoreetako bat.
|
|
2014
|
|
|
Inkestan, %82k badakite elikadura eta nutrizioa bi kontzeptu direla, eta %68, gainera, jabetzen dira zenbait ezaugarri bete behar direla
|
modu
osasungarrian elikatzeko: elikadurak nahikoa izan behar du, osatua, orekatua, egokia, egokitua eta segurua.
|
|
|
Baina
|
modu
osasungarrian elikatzeko ohitura hartzeak ez luke izan behar obligazio bat, bizimodu bat baizik.
|
|
|
Latako elikagaiei esker, erraz samarra zaigu
|
modu
osasungarrian elikatzea, elikagaia jateko prest etortzen baita, kalitatean deus ere galdu gabe.
|
|
|
|
Modu
osasungarrian elikatzeko gida izeneko lanak ez zuen gomendio jakinik ematen kantitateen inguruan (lan hori 2007an argitaratu zuten SENC eta senFYC erakundeek).
|
|
|
Irudia: Larry Grubbs 1 Alex eta baratze magikoa Interneteko bideo eta ipuinek
|
modu
osasungarriagoan elikatzen lagun diezaiekete haurrei ‘Los mundos de Álex’ serieko protagonista da Alex. Goza itzazu abenturak itsasoan, oihanean eta baratze magikoan.
|
|
|
Felidoak sehaskara hurbiltzen denean, bere aurpegia ezagutzen du eta janaria eskaintzen dio, edo ez, egun osoan zenbat janari irentsi duen kontuan hartuta. Bideo honetan ikus daiteke nola funtzionatzen duen maskotak
|
modu
osasungarriagoan elikatzen. Katuei eta txakurrei osasuntsu mantentzen laguntzen dien teknologia «Teknologiari esker, gainera, oso goiz hauteman daiteke katu baten elikadura ohituretan aldaketa kezkagarri oro», gehitzen du Sunsunek.
|
|
2015
|
|
|
Heziketa programa bat da, elikadura eta ohitura osasungarrien ingurukoa; Lehen Hezkuntzako neska mutilekin lantzen da, eta helburua da
|
modu
osasungarrian elikatzeko eta ariketa maiz egiteko ohitura sustatzea, betiere ere modu dibertigarrian.
|
|
|
Nutrizio arloko adituek hainbat gomendio ematen dituzte
|
modu
osasungarrian elikatzeko, eta horien artean asko nabarmentzen dute egunean 5 otordu egin behar direla.
|
|
2016
|
|
|
Gauza guztien gainetik, hauxe dio AECOSAN erakundeak: Kontuan hartu behar da bihotz hodien osasuna sustatzeak (ariketa fisikoa maiz egiteak,
|
modu
osasungarrian elikatzeak, ez erretzeak, pisu gehiegi ez izateak eta arteria tentsioa maila normaletan izateak) %81eraino murriztu dezakeela edozein arrazoirengatik hiltzeko arriskua.
|
|
|
Oso lagungarria izaten da egunean egunean jango dugunetik harago antolatzea menua,
|
modu
osasungarrian elikatzeko aukera emango baitigu.
|
|
|
Zer nolako osagaiak erabiliko ditugun kontrolatzea ezinbestekoa da gure plateren nutrizio kalitatea hobetzeko eta
|
modu
osasungarrian elikatzeko: oliba olioa erabiltzea palma olioaren ordez, gurina hobestea margarinaren aurretik edo urdaiazpikoa hautatzea haren ordezko bat beharrean, erabaki txiki horiek hobetu egin dezakete gure elikadura.
|
|
|
Aditu askok azpimarratzen dute elikagaiak etxean prestatzea garrantzitsua dela
|
modu
osasungarrian elikatzeko.
|
|
2017
|
|
|
Jateko hazien inguruan hitz egiten hasita, esan behar da berebiziko garrantzia dutela edozein pertsona
|
modu
osasungarrian elikatu dadin, huts hutsik jan baitaitezke bere horretan, osorik edo ehota, beste elikagai batzuen zati gisa ere bai (ogia egiteko irinetan edo olioetan) eta berdin beste errezeta batzuetan ere (ogiak, gailetak, eta abar).
|
|
|
Barazki izoztuak funtsezko produktua dira eskolako jantokietan, haurrei
|
modu
osasungarrian elikatzeko eta nutrizio arloko heziketa errazteko.
|
|
2018
|
|
|
Kanoun batekin bizitzea, felidoen kasuan, 15 urtez edo 20 urte baino gehiagoz konpromisoa hartzea da. Urte horietan zehar
|
modu
osasungarrian elikatu behar da, albaitariarengana eraman, jolastu eta denbora pasa, eta ahalik eta bizi kalitate onena duela ziurtatu. Haurrek ez dakite kalkulatzen, eta dirua kostatzen da.
|
|
|
muffinak madalenak, gurutzaontziak eta antzeko opilak, gailetak barne. Orain, establezimendu askotan opil «integralak» hau da, ale osoa prozesatzetik datorren irinarekin egindako produktuak, kaloria ahalmena ia berdina izan arren. Hala ere, badakigu kaloriak ez direla funtsezko faktorea
|
modu
osasungarrian elikatzeko orduan (fruitu lehorrak oso kalorikoak dira teorian, eta, praktikan, ez dute gizentzen. , Julio Basulto dietista nutrizionistak dioenez), opilen kasuan, beste era batera funtzionatzen du:
|
|
2020
|
|
|
Propietate eta elikagai guztiak mantentzeaz gain, urte osoan aurki ditzakegu. Ingurumenean duen eragina oso txikia da,
|
modu
osasungarrian elikatzeko eta, hartara, bizitza osasuntsua izateko aukera ona da, eta dieta mediterraneoaren errezeta tradizionaletan sar ditzakegu.
|
|
2023
|
|
|
Egunero kanpoan jateak gastu ekonomiko handia ekar dezake, eta guztiei ez diete dietarik ordaintzen horregatik lanean. Beraz, táperrez jatea metodo egokia izango da aurrezteko eta
|
modu
osasungarrian elikatzeko. Irudia:
|