|
2023
|
|
|
3) Ahalbide printzipioak desbideraketak izan ditzake ez baita printzipio absolutua, baina norabide bakarreko desbideraketak izan daitezke, hain zuzen, ahalbidea duenak berari dagokiona baino gutxiago ordaintzea (salbuespen eta hobariak). Kasu horietan, tributua helburu estrafiskalak
|
lortzeko
erabiltzen da eta, tributu hori bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat etorri behar da gainerako aldeetan. Alderantzizko desbideraketa, ordea, ez da onartzen, alegia, ezin daiteke zergaduna behartu berari dagokiona baino gehiago ordaintzera, azken finean hori konfiskazioa izango litzatekeelako.
|
|
|
Zerga progresiboaren teknikak honako kasuan
|
lortzen
du bere helburua: zerga oinarriari tarifa progresiboa aplikatu eta oinarri hori ekonomia ahalbide osoa agertzen duen magnitudearen zenbatekoa denean.
|
|
|
6 Horiek horrela, urriaren 31ko 126/ 2019 epaian Konstituzio Auzitegiak adierazi duenez, Hiri lurreko Balio Gehikuntzaren gaineko Zergaren tributu kuotak lurra eskualdatzean benetan
|
lortutako
irabazia gainditzen badu, zerga hori bidegabea da ekonomia ahalbidearen eta konfiskaezintasunaren printzipioen aurkakoa delako, hots, ez dagoen errenta baten gainean ezartzen delako. Bi printzipio horiek, hurrenez hurren, tributuaren legitimazio eta muga bezala jardun behar dute edozein kasutan.
|
|
|
Tributua da legean oinarritutako betebehar edo eginbeharra, azken horrek ordaintze ahalbidearen printzipioa errespetatu behar duela; hortik, ordea, ezin ondoriozta daiteke ekonomia ahalbidea zerga egitatearen karia denik. Argiago esateko, zerga egitatea gauzatzeak ez du tributu betebeharra sortzen, baina gauzatze horrek Administrazioak tributu prestazioa eskuratzea justifikatzen du, sarrera edo eskuratze hori
|
lortzeko
erabili behar diren prozedurak gorabehera. Egin eginean ere, sarrera hori lor daiteke osorik ala zati batezzerga egitatea gauzatzeaz batera, geroago (likidazio egintza burutu ostean), edota aurretiaz (PFEZn bezala, atxikipen eta zatikako ordainketak direla bide).
|
|
|
Argiago esateko, zerga egitatea gauzatzeak ez du tributu betebeharra sortzen, baina gauzatze horrek Administrazioak tributu prestazioa eskuratzea justifikatzen du, sarrera edo eskuratze hori lortzeko erabili behar diren prozedurak gorabehera. Egin eginean ere, sarrera hori
|
lor
daiteke osorik ala zati batezzerga egitatea gauzatzeaz batera, geroago (likidazio egintza burutu ostean), edota aurretiaz (PFEZn bezala, atxikipen eta zatikako ordainketak direla bide).
|
|
|
Ezaugarri hori ageri agerian geratzen da zergaren legeak bere irizpide bereziak erabiltzen dituenean osagai subjektiboa zehazteko, Zuzenbide pribatu edota substantiboaren irizpideak bazter utzita. Ulerbidez, PFEZren kasuan, zergadunak etekin batzuk lortzearen ondorioz, zerga ordaindu behar duela ezartzen du lege fiskalak, nahiz eta Zuzenbide pribatuaren ikuspegitik etekin horiek
|
lortu
ez; horrela gertatzen da gardentasun fiskalpeko sozietateen mozkinekin, sozietatearen bazkideen urteko errentari egozten baitzaizkio mozkinak, horiek banatu ala ez.
|
|
|
Istantekoen kasuan, tributua ahitzen da zerga egitatea gauzatzen denean, eta hori beti gertatzen da une jakin batean (eskritura egiten denean, pertsona hiltzen denean.). Aldizkako tributuen zerga egitatea, ostera, denboran zehar luzatzen da, batzuetan, jarraian gauzatu, eta besteetan berriro gauzatzeko joera duelako (ondarearen titulartasuna, errentak
|
lortzea
, ur homidura...). Kasu horietan, ez dago zerga egitatea gauzatu dela zehazteko une jakinik, etengabe gauzatzen ari delako zerga egitatea.
|
|
|
Ikusmolde hori oso kritikatua izan denez, azken urteotan beste teoria bat zabaldu da eta, horren ariora, salbuespena ezartzen duen arauak zerga egitatea ere definitu behar du, kargaturiko egitatea ezartzen duen arauarekin batera. Gaur egun autore batzuentzat, salbuespen arauak lehen zuen salbuespenezko izaera galdu du, hau da, tributua ezabatzeko izaera hura; gaur egungo tributu sistemaren helburuak
|
lortzeko
tresna bihurtu da.
|
|
|
Egon ere, salbuespen kasuak zerga egitatearen barnean daude, eta horrexek bereizten ditu zergapetik kanpoko kasuetatik. PFEZren kasuan, zerga egitatea da pertsona fisiko egoiliarrak kostu bidez errenta
|
lortzea
. Batzuetan, ordea, nahiz eta pertsona fisikoak kostu bidez errenta lortu, ez du zergarik ordaintzen.
|
|
|
PFEZren kasuan, zerga egitatea da pertsona fisiko egoiliarrak kostu bidez errenta lortzea. Batzuetan, ordea, nahiz eta pertsona fisikoak kostu bidez errenta
|
lortu
, ez du zergarik ordaintzen. Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu).
|
|
|
Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu). Azkenik, beste irabazi batzuk zergapetik kanpo daude, pertsona fisikoek
|
lortzen
ez dituztelako (pertsona juridikoek lortzen dituzte), kostu bidezko irabaziak ez direlako (dohain bidezkoak baizik) edota egoiliarrek lortzen ez dituztelako (ez egoiliarrek lortzen dituzte).
|
|
|
Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu). Azkenik, beste irabazi batzuk zergapetik kanpo daude, pertsona fisikoek lortzen ez dituztelako (pertsona juridikoek
|
lortzen
dituzte), kostu bidezko irabaziak ez direlako (dohain bidezkoak baizik) edota egoiliarrek lortzen ez dituztelako (ez egoiliarrek lortzen dituzte).
|
|
|
Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu). Azkenik, beste irabazi batzuk zergapetik kanpo daude, pertsona fisikoek lortzen ez dituztelako (pertsona juridikoek lortzen dituzte), kostu bidezko irabaziak ez direlako (dohain bidezkoak baizik) edota egoiliarrek
|
lortzen
ez dituztelako (ez egoiliarrek lortzen dituzte).
|
|
|
Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu). Azkenik, beste irabazi batzuk zergapetik kanpo daude, pertsona fisikoek lortzen ez dituztelako (pertsona juridikoek lortzen dituzte), kostu bidezko irabaziak ez direlako (dohain bidezkoak baizik) edota egoiliarrek lortzen ez dituztelako (ez egoiliarrek
|
lortzen
dituzte).
|
|
|
Horregatik, zergapetik kanpokoen arauak ez du benetako izaera juridikorik. Zerga egitatea tipifikatzen dituzten arauak interpretatuz, legegileak aipatzen duen ondorio bera
|
lor
genezake. Hori dela eta, zergapetik kanpokoen araua ez da derrigorrekoa, eta arazorik gabe ezaba daiteke, tributu horren arauketa eta egitura aldatu barik.
|
|
|
Ez dago gaitasun juridiko berezirik tributuen arloan, horrek Kode Zibilaren indargabetzea ekarriko lukeelako, Kodeak gaitasun juridikoa aitortzeko betekizunak ezabatuz. Gainera, alferrekoa izango litzateke gaitasun berezi hori, nortasunik gabeko erakundeak ezin izango lukeelako tributuaren zerga egitatea gauzatu, gaitasun juridiko arruntik gabe, luke kontraturik egin, errentarik
|
lortu
... Hori dela medio, Tributu zuzenbidearen subjektu izateak antolamendu orokorreko subjektua izatea dakar.
|
|
|
Tributuaren helburua da ekonomia ahalbidea erakusten dutenek gastu publikoetan parte hartzea. Argi dago tributuaren bidez
|
lortu
nahi diren helburuak direla Administrazioarenak ere. Dena dela, kontuan izan behar dugu herri erakundeak ekonomia ahalbidea agertzen duela, gastu publiko hori gauzatu nahi duenean; hortaz, tributuak ordaindu balitu, gastu publikotik kendu genuke diru kopuru bat, gero gastu publikoan berriro inbertitzeko.
|
|
|
Solidaritatea aplikatu ahal izateko, pilaturiko betebeharpekoek oso osorik gauzatu behar dute betebeharraren egitezko kasua; ez da nahikoa betebeharraren zenbait osagai edo aspektu elkarrekin gauzatzea. Hori dela bide, zerga pertsonaletan oso zaila da solidaritatea aplikatzea, subjektu pasiboek batera
|
lortu
lituzketelako etekin guzti guztiak (baita norberaren etxebizitzak eratorritakoak ere). Dirudienez, solidaritatea zerga errealetan bakarrik aplika daiteke.
|
|
|
Erantzuleak adostasunagatik zehapena murriztu ahal izateko, beraz, ez du errekurtsorik jarri behar, zorra eta zehapena zuzenean ordaindu behar du, edo atzerapena eskatu eta ematen badiote. Horrela
|
lortutako
murrizketa galduko da baldin eta erantzuleak erantzukizuna adierazteko erabakia aurkaratzen badu.
|
|
|
Lehenengoen artean hurrengo hauek daude: a) Diru-laguntza nahiz laguntza publikoak
|
lortzeko
eskubidea kentzea, bai eta eskatu beharreko onurak edo pizgarriak aplikatzeko eskubidea kentzea ere. b) Zehapena ezarri duen Administrazio publikoarekin kontratuak egiteko debekua.
|
|
|
Bizkaian, datuak ezkutatzeko irizpidea aplikatu da Bizkaiko 196.etik 198 era bitarteko artikuluetako zehapenen kasuan (zorra ez ordaintzea, aitorpenak ez aurkeztea edo itzulketak bidegabe
|
lortzea
). Datuak ezkutatu direla uste da aitorpenik ez bada aurkeztu, aitorpen osatugabeak edo zehaztugabeak aurkeztu badira, edo aitorpenetan egitate edo eragiketa faltsuak edo ez direnak sartu badira, edota aitorpenetan eragiketak, sarrerak, errentak, ekoizkinak, ondasunak edo tributu zorra zehazteko behar den beste edozein datu osorik ala zati batean sartu ez badira, beti ere ordaindutako sarrera txikiagoa denean edo lortutako itzulketa handiagoa denean.
|
|
|
Bizkaian, datuak ezkutatzeko irizpidea aplikatu da Bizkaiko 196.etik 198 era bitarteko artikuluetako zehapenen kasuan (zorra ez ordaintzea, aitorpenak ez aurkeztea edo itzulketak bidegabe lortzea). ...tu direla uste da aitorpenik ez bada aurkeztu, aitorpen osatugabeak edo zehaztugabeak aurkeztu badira, edo aitorpenetan egitate edo eragiketa faltsuak edo ez direnak sartu badira, edota aitorpenetan eragiketak, sarrerak, errentak, ekoizkinak, ondasunak edo tributu zorra zehazteko behar den beste edozein datu osorik ala zati batean sartu ez badira, beti ere ordaindutako sarrera txikiagoa denean edo
|
lortutako
itzulketa handiagoa denean.
|
|
|
...enen Erregelamenduaren arabera, graduazio irizpide hau erabiliko da Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 195.etik 197.era bitarteko artikuluetan tipifikatutako arau hausteen kasuan, eta Bizkaiko TFAOren 196.etik 198.era bitarteko artikuluetako arau hausteen kasuan (autolikidazioaren ondoriozko zorra ez ordaintzea, likidatzeko aitorpenik ez aurkeztea ala aitorpen akastuna aurkeztea eta itzulketak bidegabe
|
lortzea
).
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako Lurralde Historikoetan bakarrik jaso da. Zehapenak graduatzeko irizpide hori aplikatuko da baldin eta ikuskatze jarduketetan interesdunak bere laguntza zintzoa erakusten badu Tributu administrazioak
|
lortzeko
gaitzak diren datuak borondatez ematean, tributu zorra gehitzeko.
|
|
|
Horiek horrela, Lurralde honetan murrizketa aplikatzeko ez da zorra ordaindu behar, ez baita ordainketa borondatezko epean egiteko beharra aipatzen, ezta geroratzea nahiz zatikatzea
|
lortzeko
aipamenik ere ez; gure ustez, horiek guztiak zerga bilketaren prozedurarako uzten dira. Haatik, adostasuna dagoelako presuntzioa jaso da kudeaketaeta ikuskapen organoek likidazioa eta zehapena jakinaraztean, baldin eta ez bataren ez bestearen aurka errekurtsorik jarri ez bada; errekurtsorik jarriz gero, ostera, murrizketaren zenbatekoa eskatuko da interesdunari horrela jakinarazita, besterik gabe.
|
|
|
Bizkaiko artikuluaren laugarren puntutan, eta Arabakoaren eta Gipuzkoakoaren seigarren puntuan, zehapenaren oinarria kalkulatzerakoan ñabardura bat sartu da: itzulketa bidegabe
|
lortu
den kasuetan, itzulketaz gain, autolikidaziorik ez aurkezteagatik edota autolikidazio akastuna aurkezteagatik ordaindu beharreko kopurua gertatu bada. Halakoetan, zehapenaren oinarria zehazteko batu behar dira bidegabe lortu den itzulketaren zenbatekoa eta autolikidazioaren ondorioz ordaindu zatekeen kopuru osoa.
|
|
|
itzulketa bidegabe lortu den kasuetan, itzulketaz gain, autolikidaziorik ez aurkezteagatik edota autolikidazio akastuna aurkezteagatik ordaindu beharreko kopurua gertatu bada. Halakoetan, zehapenaren oinarria zehazteko batu behar dira bidegabe
|
lortu
den itzulketaren zenbatekoa eta autolikidazioaren ondorioz ordaindu zatekeen kopuru osoa. Jakina denez, jokabide horregatik zehapena jartzea berariaz bazter utzi da Gipuzkoako eta Arabako TFAOen 197 artikuluaren tipoa dela-eta, eta Bizkaiko TFAOren 198 artikuluaren tipoa dela-eta, hots, itzulketak bidegabe lortzeagatik.
|
|
|
Halakoetan, zehapenaren oinarria zehazteko batu behar dira bidegabe lortu den itzulketaren zenbatekoa eta autolikidazioaren ondorioz ordaindu zatekeen kopuru osoa. Jakina denez, jokabide horregatik zehapena jartzea berariaz bazter utzi da Gipuzkoako eta Arabako TFAOen 197 artikuluaren tipoa dela-eta, eta Bizkaiko TFAOren 198 artikuluaren tipoa dela-eta, hots, itzulketak bidegabe
|
lortzeagatik
.
|
|
|
Antzeman ere, gogoratu behar da, tributuzko arau hausteak behin baino gehiagotan gauzatu diren ala ez ikusteko, hots, graduazio irizpide hori gertatu den antzemateko, artikulu horietan guztietan jasotako arau hausteak izaera berekoak direla uste da. Ezin daiteke bi jokabideak lokabe zehatzea baldin eta itzulketa bidegabe
|
lortzearekin batera
autolikidazioa aurkeztu bada zorra ordaindu gabe. Esan bezala, halako kasuetan, Araban eta
|
|
|
Gipuzkoan jokabide biak 195 artikuluko arau haustearen arabera bakarrik zigortuko da, edo Bizkaian 196 artikuluaren arabera, baina zehapenaren oinarrian batu behar dira bidegabe
|
lortutako
itzulketaren zenbatekoa eta ordaindu gabeko zorra, autolikidazioa behar bezala aurkeztu izan balitz ordaindu litzatekeen zorra, alegia.
|
|
|
Zehapenaren oinarria da bidegabe
|
lortutako
itzulketaren zenbatekoa.
|
|
|
Arau hauste honetan eta epigrafe honetako hurrengo puntuetako jokabideetan ez da zuzenean kalte ekonomikorik sortuko baina geroko iruzurra prestatzeko egintzak dira.
|
Lortu
ere, itzulketak eskatu direnean, arau haustearen tipoak behar du itzulketak lortu ez izana; jokabidea zigortuko da diruzko isun proportziozkoarekin, bidegabe eskatutako itzulketaren %15eko zehapenarekin. Arean bere, onura edo pizgarri fiskalak bidegabe eskatzeagatiko jokabidea, diruzko isun finkoarekin zigortuko da, 300 euroko isunarekin (600 eurokoarekin Bizkaian) baldin eta datu garrantzitsuak ezkutatu ez badira edota datu faltsuak sartu ez badira.
|
|
|
Arau hauste honetan eta epigrafe honetako hurrengo puntuetako jokabideetan ez da zuzenean kalte ekonomikorik sortuko baina geroko iruzurra prestatzeko egintzak dira. Lortu ere, itzulketak eskatu direnean, arau haustearen tipoak behar du itzulketak
|
lortu
ez izana; jokabidea zigortuko da diruzko isun proportziozkoarekin, bidegabe eskatutako itzulketaren %15eko zehapenarekin. Arean bere, onura edo pizgarri fiskalak bidegabe eskatzeagatiko jokabidea, diruzko isun finkoarekin zigortuko da, 300 euroko isunarekin (600 eurokoarekin Bizkaian) baldin eta datu garrantzitsuak ezkutatu ez badira edota datu faltsuak sartu ez badira.
|
|
|
Berehalako kalte ekonomikorik sortu ez denez, artikulu honetako zehapenak bateraezinak dira zorra ez ordaintzeagatiko zehapenarekin (aitorpen edo autolikidazioa ez delako aurkeztu ala aurkeztu dena akastuna bada); kalte ekonomikorik izanez gero, zorra ez ordaintzeagatiko zehapenak soilik aplikatuko lirateke. Halaber, ezin daiteke zigortu jokabide bakarra nahiz eta arau haustearen bi tipotan sar daitekeen itzulketak bidegabe
|
lortzea
eta onura edo pizgarri fiskalak bidegabe lortzea, ezta artikulu honetako arau haustearen bidez eta jarraian jorratuko dugun arau haustearen bidez ere.
|
|
|
Berehalako kalte ekonomikorik sortu ez denez, artikulu honetako zehapenak bateraezinak dira zorra ez ordaintzeagatiko zehapenarekin (aitorpen edo autolikidazioa ez delako aurkeztu ala aurkeztu dena akastuna bada); kalte ekonomikorik izanez gero, zorra ez ordaintzeagatiko zehapenak soilik aplikatuko lirateke. Halaber, ezin daiteke zigortu jokabide bakarra nahiz eta arau haustearen bi tipotan sar daitekeen itzulketak bidegabe lortzea eta onura edo pizgarri fiskalak bidegabe
|
lortzea
, ezta artikulu honetako arau haustearen bidez eta jarraian jorratuko dugun arau haustearen bidez ere.
|
|
|
Arau hauste honen aurrean egongo gara, halaber, errenta garbia, jasanarazitako kuotak, ken daitezkeen zenbatekoak edo kuotak edo pizgarri fiskalak oker aitortzen direnean, baldin eta kudeaketaedo ikuskapen prozedura batean kopuruak konpentsatu, kendu edo aplikatu ondoren ordainketaren faltarik ez bada egin edo bidegabeko itzulketa
|
lortu
ez bada.
|
|
|
Kasu honetan urratzailea Aldi Baterako Enpresa elkartea eta Ekonomia intereseko Elkartea da, nahiz eta Sozietateen gaineko Zerga ordaindu behar duena bazkide egoiliarra izan, errenta egotziak Zergaren bere zerga oinarrian sartuz. Hori dela-eta, erakundea zigortu badute autolikidazioa edo aitorpena aurkeztean zorra ez ordaintzeagatik edota itzulketak bidegabe
|
lortzeagatik
, ezin du artikulu honetako arau haustea gauzatu halako zehapenak erakarri duten zerga oinarriaren edo emaitzen zatiari begira.
|
|
|
Aurrekoaz gain, arau haustea emaitzakoa da, bestelakoa ezin baita izan (itzurpenaren aurkako klausula definitzean 14 artikuluak jaso duenez, klausula dago zerga egitatea ez bada osorik edo zati batean gauzatzen edota oinarri zein tributu zorra gutxitzen bada, egintza eta negozio artifiziosoen bidez aurrezpen fiskala
|
lortzeko
asmo bakarrekin). Arau haustea gauzatzeko, beraz, honako egoeraren bat dagoela egiaztatu behar da:
|
|
|
a) Tributu zor osoa edo zati bat tributu bakoitzaren arauketan ezarritako epean ordaindu ez bada (kasu tipikoa: autolikidazioa okerraren ondoriozko zorra ez ordaintzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 195 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 196 artikulua), Araban eta Gipuzkoan diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, ordaindu gabeko kopuruaren %50ekoa eta Bizkaian %100ekoa. b) Tributu bakoitzaren arauketatik eratorritako itzulketa bidegabe
|
lortzen
bada (kasu tipikoa: itzulketa bidegabe lortzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 196 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 198 artikulua), Araban eta Gipuzkoan diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, bidegabe itzulitako kopuruaren %50ekoa eta Bizkaian %100ekoa. c) Itzulketarik eta onura edo pizgarri fiskalik bidegabe eskatzen bada (kasu tipikoa:
|
|
|
autolikidazioa okerraren ondoriozko zorra ez ordaintzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 195 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 196 artikulua), Araban eta Gipuzkoan diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, ordaindu gabeko kopuruaren %50ekoa eta Bizkaian %100ekoa. b) Tributu bakoitzaren arauketatik eratorritako itzulketa bidegabe lortzen bada (kasu tipikoa: itzulketa bidegabe
|
lortzeagatik
, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 196 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 198 artikulua), Araban eta Gipuzkoan diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, bidegabe itzulitako kopuruaren %50ekoa eta Bizkaian %100ekoa. c) Itzulketarik eta onura edo pizgarri fiskalik bidegabe eskatzen bada (kasu tipikoa: itzulketak eta onura edo pizgarri fiskalak bidegabe
|
|
|
Horrenbestez, arau orokorra da itzurpenaren aurkako klausularen kasuan betebeharpekoaren jokabidea ezin daitekeela zigortu. Salbuespenez, betebeharpekoaren jokabidea izan bada zorra ez ordaintzekoa, tributuaren arauketaren ondoriozko itzulketa bidegabe
|
lortzea
, itzulketa edota onura edo pizgarri fiskala eskatzea, konpentsatzeko edo kentzeko tributu kredituak edo partidak bidegabe egiaztatzea, orduan halako jokabideak zehatu daitezke, beti ere artikulu honetan aipatzen diren gainerako betekizunak betetzen badira, batik bat, aurretiaz administrazio irizpidea badago, jokabidearekin bat datorrena, eta irizpide hori aurretiaz ere plazaratu bada.
|
|
|
Errekurtsoak edo erreklamazioak jartzeagatik, baita bide judizialekoak ere, epea geldiaraziz gero, ordainketa eskatzeko eskubidea geldiaraziko da aurkaraturiko egintzaren eragingarritasuna etetea soilik
|
lortu
denetan. Ostera, etetea lortu ezean, berrikuspen prozedura hasi bada ere, Administrazioak zorra biltzeko jarduketak jarrai ditzake.
|
|
|
Errekurtsoak edo erreklamazioak jartzeagatik, baita bide judizialekoak ere, epea geldiaraziz gero, ordainketa eskatzeko eskubidea geldiaraziko da aurkaraturiko egintzaren eragingarritasuna etetea soilik lortu denetan. Ostera, etetea
|
lortu
ezean, berrikuspen prozedura hasi bada ere, Administrazioak zorra biltzeko jarduketak jarrai ditzake.
|
|
|
6.3.4 Betebeharpekoaren eskubidea itzulketak
|
lortzeko
|
|
|
Zor ez diren sarrerak
|
lortzeko
, tributu arauketaren ondoriozko itzulketak lortzeko eta bermeen kostua berreskuratzea lortzeko, tributu betebeharpekoaren eskubidearen preskripzio epea arrazoi hauek direla-eta geldiaraz daiteke: a) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketa edo berreskurapena egitea bada. b) Tributu betebeharpekoaren modu sinesgarrian egiten duen edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketaren edo berreskurapenaren ordainketa eskatzea bada. c) Errekurtso edo erreklamazioen bat jartzeagatik, izapidetzeagatik edo ebazteagatik, edota Ekonomia Ituneko Arbitraje batzordean gatazka aurkezteagatik.
|
|
|
Zor ez diren sarrerak lortzeko, tributu arauketaren ondoriozko itzulketak
|
lortzeko
eta bermeen kostua berreskuratzea lortzeko, tributu betebeharpekoaren eskubidearen preskripzio epea arrazoi hauek direla-eta geldiaraz daiteke: a) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketa edo berreskurapena egitea bada. b) Tributu betebeharpekoaren modu sinesgarrian egiten duen edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketaren edo berreskurapenaren ordainketa eskatzea bada. c) Errekurtso edo erreklamazioen bat jartzeagatik, izapidetzeagatik edo ebazteagatik, edota Ekonomia Ituneko Arbitraje batzordean gatazka aurkezteagatik.
|
|
|
Zor ez diren sarrerak lortzeko, tributu arauketaren ondoriozko itzulketak lortzeko eta bermeen kostua berreskuratzea
|
lortzeko
, tributu betebeharpekoaren eskubidearen preskripzio epea arrazoi hauek direla-eta geldiaraz daiteke: a) Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketa edo berreskurapena egitea bada. b) Tributu betebeharpekoaren modu sinesgarrian egiten duen edozein jarduketagatik, baldin eta helburua itzulketaren edo berreskurapenaren ordainketa eskatzea bada. c) Errekurtso edo erreklamazioen bat jartzeagatik, izapidetzeagatik edo ebazteagatik, edota Ekonomia Ituneko Arbitraje batzordean gatazka aurkezteagatik.
|
|
|
Lehenengo kasuan, esaterako, demagun denborazko egozpenaren irizpideak aplikatzean desadostasuna dagoela eta aurreko ekitaldi batean tributu betebeharpekoak aitortu duen sarrera geroko zergaldira eraman nahi duela Ogasunak. Demagun ere, auzia urteen buruan ebazten dela betebeharpekoaren uziari ezezkoa emanez, behin sarrera aitortu zuen zergaldia preskribatu denean; orduan, ezin dezake zor ez diren sarreren itzulketa
|
lortu
, eta aldi berean, Ogasunak eskatu zuen geroko zergaldian sarrera ordaindu behar du. Kontrara, zergapetu gabeko egoerak ere gerta daitezke Administrazioak ordaintzeko edo itzultzeko kopuruak erregularizatu nahi dituenean denborazko egozpenaren irizpideetan desadostasunak daudelako.
|
|
|
Kontrakoa ezinezkoa izango litzatekeelako, tributu betebeharpekoaren ahalmena ez da iraungitzen, hots, itzulketak edo berreskurapenak eskatzeko eta
|
lortzeko
ahalmena. Administrazioak duen tributu zorra zehazteko ahala, ordea, iraungitzen da (baita zehapenak jartzeko ahala ere, gero ikusiko dugunez).
|
|
|
Zehapen prozeduraren instrukzioan tributu prozeduren garapenerako arau bereziak aplikatuko dira, besteak beste (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 95 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 97 artikulua): a) Lehenago aurkeztutako agiririk berriro ez emateko eskubidea, tributu arauek eskatzen ez badituzte edota Administrazioaren esku badira betebeharpekoak beste prozedura batera ekarri dituelako. b) Aurkeztutako autolikidazio, aitorpen eta komunikazioen kopia edo ziurtagiria eskatu eta
|
lortzeko
eskubidea, baita agiri horien zatiena ere. c) Bere pentsutan administrazio espedientean dauden agirien kopia ateratzeko eskubidea. d) Tributu betebeharpekoak esan beharrekoa entzun dadineko eskubidea ebazpena edo horren proposamena eman aurretik, baita bere aldeko
|
|
|
Zigor Kodearen 305 artikuluak Ogasun publikoaren aurkako delitua arautu du, guztion artean delitu fiskaltzat ezagutzen dena (1 lerrokada): " Norbaitek, egitez edo ez egitez, estatuko, autonomia erkidegoko, foru aldundiko edo tokiko ogasun publikoari iruzur egiten badio, tributuen ordainketari, atxikitako edo atxiki beharreko kopuruen ordainketari, edo konturako sarreren ordainketari itzuri eginez edo bidegabe itzulketak
|
lortuz
, edo onura fiskalak ere bidegabe hartuz, betiere 120.000 euro baino gehiagokoa denean iruzurpeko kuotaren zenbatekoa, edo ordaindu gabeko atxikipenen eta konturako sarreren zenbatekoa, edo bidegabe lortu nahiz hartutako itzulketen edo onura fiskalen zenbatekoa, orduan, pertsona horri urtebetetik bost arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio eta 120.000 eurotik horren sei halako arteko isuna, arti...
|
|
|
Zigor Kodearen 305 artikuluak Ogasun publikoaren aurkako delitua arautu du, guztion artean delitu fiskaltzat ezagutzen dena (1 lerrokada): ...iko ogasun publikoari iruzur egiten badio, tributuen ordainketari, atxikitako edo atxiki beharreko kopuruen ordainketari, edo konturako sarreren ordainketari itzuri eginez edo bidegabe itzulketak lortuz, edo onura fiskalak ere bidegabe hartuz, betiere 120.000 euro baino gehiagokoa denean iruzurpeko kuotaren zenbatekoa, edo ordaindu gabeko atxikipenen eta konturako sarreren zenbatekoa, edo bidegabe
|
lortu
nahiz hartutako itzulketen edo onura fiskalen zenbatekoa, orduan, pertsona horri urtebetetik bost arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio eta 120.000 eurotik horren sei halako arteko isuna, artikulu honen 4 lerrokadaren arabera urratzaileak bere tributu egoera erregularizatu izan ezik".
|
|
|
a) Delitua egitez aitorpena edo autolikidazio akastuna aurkezteagatikedo ez egitez aitorpenik ez aurkezteagatikgauzatu daiteke. b) Jokabide tipikoa ez da bakarra ezpada hiru jokabide dira: tributuen ordainketari iruzur egitea, itzulketak bidegabe
|
lortzea
eta onura fiskalak legez kontra hartzea. c) Iruzurra egin dakioke Administrazio guztien Ogasunari, hots, Estatukoari, autonomia erkidegokoari, Toki administrazioari eta, jakina, Foru administrazioari (baita Europar Batasuneko Ogasunari ere, 3 lerrokadan berezitasun batzuekin). d) Zigorgarritasunaren gutxieneko kopuru objektiboa ezarri da: 120.000 eurokoa; hortik behera ez da jokabide tipikoa gauzatuko.
|
|
|
Jokabide tipikoa ez da zorra ez ordaintzea besterik gabe. Jokabidea da aitorpen edo autolikidazio osatugabeak aurkezteagatik edo bat ere ez aurkezteagatik emaitza hori
|
lortzea
, hots, zorra ez ordaintzea. Zigor Kodea aldatzeko apirilaren 29ko 2/ 1985 Lege Organikoaren zioen azalpenean honako zioen Ogasun publikoaren aurkako delituei buruz:
|
|
|
Jokabide bat baino gehiago jaso da tipoan: zergadunaren betebeharretatik sortutako kuota ez ordaintzea, egin behar ziren atxikipenak edo konturako sarrerak eta egin ez zirenak, edota egin zirenak eta gero Ogasun publikoari ordaindu ez zitzaizkionak; itzulketak bidegabe
|
lortzea
, balio gutxitze handiagoa dakarrelako, hau da, Administrazioaren kutxatik dirua ateratzen delako eta ziurrenik, sarri askotan, bidegabe jasotako zenbatekoa itzultzeaz gain, ordaindu gabe utzitako zorra ere ordaindu delako; eta onura fiskalak bidegabe hartzea, ez ordaintzeko edota itzulketak bidegabe lortzeko jokabidearen baitan sar zitekeena.
|
|
|
Jokabide bat baino gehiago jaso da tipoan: ...dota egin zirenak eta gero Ogasun publikoari ordaindu ez zitzaizkionak; itzulketak bidegabe lortzea, balio gutxitze handiagoa dakarrelako, hau da, Administrazioaren kutxatik dirua ateratzen delako eta ziurrenik, sarri askotan, bidegabe jasotako zenbatekoa itzultzeaz gain, ordaindu gabe utzitako zorra ere ordaindu delako; eta onura fiskalak bidegabe hartzea, ez ordaintzeko edota itzulketak bidegabe
|
lortzeko
jokabidearen baitan sar zitekeena.
|
|
|
Beste alde batetik, zuzeneko egileak tributu betebeharpekoak soilik izan daitezke zorra ez ordaintzeagatik onura
|
lortzen
dutelako. Aldi berean, pertsona juridikoen kasuan, azken ñabardura horrek erantzukizun bikoitza erakar dezakeela esan daiteke:
|
|
|
Tributuak, atxikipenak edo konturako sarrerak ordaindu ez badira, delitua burutuko da autolikidazio aurkezteko epea amaitu denean edota aitorpenaren ondoriozko likidazioaren sarrera egiteko epea amaitu denean, delitua egitez zein ez egitez gauzatzen denean. Itzulketak bidegabe
|
lortu
badira, delitua burutuko da itzulketa benetan jaso denean. Eta onura fiskalak bidegabe hartu badira, delitua burutuko da zorra ordaindu ez denean edota itzulketa bidegabe lortu denean, aurreko erregelen arabera.
|
|
|
Itzulketak bidegabe lortu badira, delitua burutuko da itzulketa benetan jaso denean. Eta onura fiskalak bidegabe hartu badira, delitua burutuko da zorra ordaindu ez denean edota itzulketa bidegabe
|
lortu
denean, aurreko erregelen arabera.
|
|
|
Zigor bien kasuan, aurreko zigorrekin batera honako zigor osagarriak ezarriko dira: diru-laguntzak edo laguntza publikoak
|
lortzeko
eskubidea galtzea eta onura nahiz pizgarri fiskalak edo Gizarte Segurantzakoak gozatzeko eskubidea galtzea. Tipo orokorraren kasuan, hiru eta sei urteen artekoa da zigor osagarria, eta tipo astunduan, lau eta zortzi urteen artekoa.
|
|
|
Nolanahi den ere, pertsona juridikoen erantzukizunari buruz esandakoari jarraiki eta ZKren 310.bis. artikuluak ezarritakoa aplikatuz, erakundeari isuna ezar dakioke, iruzur egindako kopuruaren edota bidegabe
|
lortutako
kopuruaren besteko isunetik horren bi halako artekoa, baldin eta pertsona fisikoarentzat ezarritako espetxe aldi zigorra bi urtetik gorakoa bada. Isuna bikoitzetik horren lau halako artekoa izango da, ostera, pertsona fisikoaren espetxe aldi zigorra bost urtetik gorakoa bada.
|
|
|
Eta lehenago ikusi ditugun zigor osagarriak: diru-laguntzak edo laguntza publikoak
|
lortzeko
eskubidea galtzea eta onura nahiz pizgarri fiskalak edo Gizarte Segurantzakoak gozateko eskubidea galtzea, hiru eta sei urteen artean.
|
|
|
Abenduaren 27ko 7/ 2012 Lege Organikoak aringarri bat sartu zuen," egindako kaltea konpontzea" izenekoa (305 artikuluaren 6 lerrokada); aringarri horren bitartez, epaile eta auzitegiek delituaren egileari edo betebeharpekoari dagokion zigorra baino gradu bate do bi gutxiagokoa ezarriko dute, baldin eta zitazio judizialetik bi hilabete igaro baino lehen tributu zorra ordaindu badu (kuota, errekarguak eta interesak) eta epaiketan egitateak aitortu baditu. Inguruabar aringarria beste partaide batzuei ere aplika dakieke agintaritzarekin egitez elkarlanean aritzen direnean, bai beste erantzule batzuen identifikazio edo harrapaketarako froga erabakigarriak
|
lortzeko
, bai delituzko egitateak erabat argitzeko, bai tributu betebeharpekoaren edo delituaren beste erantzule batzuen ondarea bilatzeko.
|
|
|
Arau haustea da behin behineko zein behin betiko identifikazio fiskaleko zenbakiaren eskaeretan datu faltsuak edo faltsutuak jakinaraztea, eta 60.000 euroko diruzko isun finkoaren bidez zehatuko da (30.000 Gipuzkoan). Aurrekoaz gain, diruz besteko zehapen osagarria ere ezar daiteke, hots, diru-laguntza nahiz laguntza publikoak
|
lortzeko
eskubidea kentzea edo Administrazio publikoarekin kontratuak egiteko debekua, bi urteko epean.
|
|
|
Gaur egun, jokabide hau arau haustea izatea gutxitan gertatuko da. Jarri ere, Tributu administrazioek zergadunen eskura euren datuak jartzen dituzte bide telematikoz, datuok kontsultatzeko eta
|
lortzeko
hagitz erraztuz. Horiek horrela, autolikidazioak aurkezteko unean zergadunak baditu arau hausteak aipatzen dituen datuak, hirugarrenek Administrazioari eman baitizkiote horien artean, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzkoak, konturako sarrerak eta atxikipenak egin behar dituzten hirugarrenek emanda.
|
|
|
Edozein kasutan, artikuluak zehatu du atxikipenen edo konturako sarreren ziurtagiria eman beharra ez betetzea, errentak
|
lortu
dituzten tributu betebeharpekoei atxiki edo kendu ondoren. Zehapena 150 euroko diruzko isun finkoa da (Bizkaian, 300 eurokoa).
|
|
|
Horrek argi erakusten digu bi prozedura daudela: batetik, tributu egoera erregularizatzeko prozedura horren buruan likidazio bat emango da, adibidez, zorra ez ordaintzeagatik edo itzulketak bidegabe
|
lortzeagatik
; eta bestetik, arau haustea antzeman eta zehapena ezartzeko prozedura. Egia da lehenengo prozeduran arau haustea gauzatu delako egitateak antzematen direla, eta bigarren prozedura hastea eragiten dela, eta zehapen prozeduran irekitako espedientera ekarriko direla lehenengo prozeduraren datuak, inguruabarrak eta frogak.
|
|
|
Tributuzko arau hausteen osagaiei ekinez, TFAOen 188 artikuluak (eta TLOren 183 artikuluak) aipatzen duen erruduntasuna edo erantzukizuna dugu, Osagai horrek arau haustearen osagai subjektiboa osatzen du, eta horren bidez arau haustea borondatez zein mailaraino gauzatu den zehatz daiteke. Doloa dago urratzaileak arau haustearen emaitza
|
lortu
nahi duenean. Errua edo zabarkeria dago, egileak arau haustearen emaitza zuzenean ala zeharka lortu nahi ez badu ere, ez ditu emaitza saihesteko baliabideak erabili izan, hau da, ez da behar besteko arreta jartzen.
|
|
|
Doloa dago urratzaileak arau haustearen emaitza lortu nahi duenean. Errua edo zabarkeria dago, egileak arau haustearen emaitza zuzenean ala zeharka
|
lortu
nahi ez badu ere, ez ditu emaitza saihesteko baliabideak erabili izan, hau da, ez da behar besteko arreta jartzen. Arau haustea gauzatzearen ziozko erantzukizuna ez da objektiboa, baina zabarkeriaren edozein mailagatik zehatu egin daiteke.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 109 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 111 artikuluak (eta TLOren 113 artikuluak) jaso duenez, tributu prozeduretan, betebeharpeko baten egoitzan sartu behar bada, horren adostasuna edo epailearen baimena
|
lortu
behar da: arrazoitua eta zehatza.
|
|
|
Prozedura iraungiak ez du preskripzioa geldiaraziko eta ez da errekerimendutzat joko (besteak beste, borondatezko erregularizazioari begira). Prozedura iraungian egin diren jarduketak edo prozedura iraungian
|
lortu
diren agiri eta bestelako frogabideak baliozkoak eta eragingarriak dira, tributu betebeharpeko berdinarekin edo beste batekin geroago hasitako prozeduretan froga gisa erabiltzeko40.
|
|
|
Tributuen arloan Estatuen arteko elkarlana" konpondu gabeko arazoa" izan omen da egun arte, eta elkarlana garatu eta zehaztu ezinak neurri handi batean zaildu du Tributu administrazioaren eginkizunak erabat egikaritzea. Tributu arauen lurralde esparruak betebeharrak betetzea oztopatzen du baldin eta betebeharrak behar bezala betetzeko beste Estatu baten jurisdikzioan jardun behar bada lege eta prozedura ezberdinen bidez, bai jakinarazpenak egiteko, bai informazioa
|
lortzeko
edo kredituak kobratzeko ere. MUGURUZA ARRESEren hitzetan," tributuen prozedurak edota alderdi substantiboak arautzeko Estatuek duten eskumenak berarekin dakar ezinbestean Estatu bakoitzean Tributu administrazioaren ahalak eta pribilegioak eta norbanakoen bermeak modu ezberdinean arautzea.
|
|
|
Kontrara, betebeharpekoaren ustez, autolikidazioa bere interesen kaltetan bada, Tributu administrazioari idazki baten bidez eskatu behar dio autolikidazioa zuzentzeko edo baieztatzeko (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 116.4 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 118.2 artikulua). Prozedura horren ondorioz zor ez den sarrera edota tributu arauketaren ziozko itzulketa
|
lortzeko
eskubidea aitortzen bada, Administrazioak berandutza interesa ere ordaindu dio, betebeharpekoak halakoa eskatu ez badu ere: bigarren kasuan, autolikidazioa aurkezteko borondatezko epea amaitu denetik sei hilabete igaro direnetik aurrera edota idazkia aurkeztu denetik aurrera epez kanpo egin badaeta lehenengo kasuan, zor ez den sarrera ordaindu zenetik aurrera44.
|
|
|
Horrez gain, urtebeteko zenbaketa bazter uzten du eta delitua zigortu daiteke behin iruzurraren zenbatekoak gutxienekoa gainditu duenean baldin eta delitua talde edo antolakunde kriminal baten baitan gauzatu bada edota egiazko jarduera ekonomikoan itxuraz ari diren pertsona edo erakundeek gauzatu badute, benetan inolako jarduerarik gauzatu gabe. Nolanahi den ere, iruzurraren zenbatekoa 100.000 eurotik beherakoa baina 10.000 eurotik gorakoa bada, hiru hilabetetik urtebete arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio edo iruzurraren zenbatekotik horren hiru halako arteko isuna; aurrekoaz gain, zigor osagarria ere ezarriko zaio, hau da, diru-laguntzak edo laguntza publikoak
|
lortzeko
eskubidea galtzea eta onura nahiz pizgarri fiskalak edo Gizarte Segurantzakoak gozatzeko eskubidea galtzea, sei hilabete eta bi urteen artean.
|
|
|
desegitea, jarduera etetea, lokalak eta establezimenduak ixtea, etorkizunean jarduketa jakin batzuk gauzatzeko debekua eta epailearen esku hartzea. Horiekin batera, diru-laguntzak edo laguntza publikoak
|
lortzeko
eskubidea galtzea eta onura nahiz pizgarri fiskalak edo Gizarte Segurantzakoak gozatzeko eskubidea galtzea, sei hiru eta sei urteen artean (ZKren 310.bis artikulua).
|
|
|
Edozein kasutan formazko betebeharrak dira. Betebehar horiek aldizkakoak eta orokorrak direnean, informazioa hornidura bidez
|
lortzeko
jarduketa deritzo, eta banakako errekerimenduen bitartez informazioa eskatzen denean, bilketa bidez egin dela esan ohi da. Lehenengo motakoak ugariak dira, eta erregelamendu bidez zehaztu ohi dira:
|
|
|
Lehenengo motakoak ugariak dira, eta erregelamendu bidez zehaztu ohi dira: ulerbidez, enpresak urtero duen betebeharra bere langileek
|
lorturiko
ordainsariei buruzko eta horien gainean eginiko atxikipen eta konturako sarrerei buruzko informazioa; enpresari eta profesionalek euren bezero eta hornitzaileekin burututako salmentaeta erosketa eragiketei buruzko informazioa emateko beharra, kopuru batzuetatik gora; atzerrian kokatutako ondasun eta eskubideei buruzko informazioa ematekoa; edo azkenetarikoa, kriptomonetei buruzkoa.
|
|
|
Proposamen hori betebeharpekoari bidali behar zaio, eskubidez komeni zaiona alega dezan. Nolanahi den ere, proposamena ez da jakinarazi behar, eta ondorioz, likidazioa zuzenean jakinaraz daiteke, besteak beste, baldin eta aitorpen edo autolikidazioak formazko akatsak edo akats aritmetikoak baditu, datu aitortuak bat ez badatoz betebeharpekoak berak aurkeztutako beste aitorpen edo autolikidazio batzuetan sartutako datuekin edo hirugarrenek emandako informazio betebeharretik
|
lortu
eta Administrazioaren esku dauden datuekin, indarreko arauketa bidegabe aplikatu bada, edota likidazioa egiaztapen murriztuko prozedura batean oinarritzen bada. Halaber, Araban eta Gipuzkoan, bi lurraldetako TFAOren 27 artikuluaren aurreko errekerimendurik gabeko autolikidazio eta aitorpenak epez kanpo aurkezteagatik ezarritako errekarguak eta berandutze interesak kobratzeko soilik bada.
|
|
|
Horiek horrela, prezio batetik gorako ibilgailuen erosleei buruzko informazioa eskatu izan da, edota saltoki handi batean urtean 30.000 euro baino gehiago gastatu duten ordain txartelen titularren informazioa ere (2015eko otsailaren 18ko Auzitegi Goreneko Epaia). Bilketa bidez
|
lorturiko
informazio hau emateko eskaeren aurka ezin daiteke alegatu banku sekretuaren mende egonik informazioa babestuta dagoela. Lanbide sekretuaren mende badaude, ordea, informazioa babestuta legoke, nahiz eta sekretu horrek ezin babestu profesionala bera, ezta sekretua hautsi gabe eman daitezkeen datu ekonomikoak ere (esaterako, informazioa pilatuta lortzen denean).
|
|
|
Bilketa bidez lorturiko informazio hau emateko eskaeren aurka ezin daiteke alegatu banku sekretuaren mende egonik informazioa babestuta dagoela. Lanbide sekretuaren mende badaude, ordea, informazioa babestuta legoke, nahiz eta sekretu horrek ezin babestu profesionala bera, ezta sekretua hautsi gabe eman daitezkeen datu ekonomikoak ere (esaterako, informazioa pilatuta
|
lortzen
denean). Lanbide sekretupean daude ondare izaera ez duten datu pribatuak, baldin eta datuok profesionalen bezeroen ohore eta intimitatea ukitzen badituzte eta profesionalek euren jardueratik ezagutzen badituzte; bestetik, aholkularitza eta defentsa eginkizunak egikaritzean, profesionalek isilpeko datuak jakin badituzte.
|
|
|
Datuak lagatzeko arrazoiak arauak zerrendatzen ditu banan banan Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 92 eta 92.bis artikuluetan eta Bizkaiko 94 eta 94.bis artikuluetan (eta TLOren 95 artikuluan): jurisdikzio organoei eta Fiskaltzari laguntzea delitu publikoak ikertzen, adingabekoen eta ezgaitutakoen eskubideak eta interesak babesten, eta ebazpen irmoak betearazten; beste Administrazio batzuei laguntzea; Gizarte Segurantzaren eta Laneko Ikuskaritzari laguntzea, zorrak kobratzen, horren prestazioak bidegabe
|
lortzea
eragozten edota autonomoen eta bere konturako pertsonen kotizazioak erregularizatzen; parlamentuetako ikerketa batzordeei laguntzea; Aktiboak Berreskuratu eta Kudeatzeko Bulegoari laguntzea; Kontuen Auzitegiari laguntzea; edota kapitalak zuritzearen aurkako burrukan eta hori saihesteko laguntzea; Abokatuen Elkargoei laguntzea, doako aholkularitza juridikorako eskubidea aitortzean; edota Merkatari...
|
|
|
TFAOentzat (eta TLOrentzat), kuota
|
lortzeko
zerga oinarriari aplikatzen zaion kopurua, koefiziente edo ehunekoa da karga tasa (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 55.1 artikulua, Bizkaiko TFAOren 53.1 artikulua, eta TLOren 55.1 artikulua).
|
|
|
Bermeak arrazoi askogatik era daitezke: ordainketa geroratzea ala zatikatzea bermatzeko, errekurtso bidean etetea
|
lortzeko
, enbargoko kautelazko neurria kentzeko, besteak beste. Edozein kasutan, zorra ordaintzeko borondatezko epea gaindituta, bermea nahitaez erabili behar da premiamendu prozeduraren bitartez eta errekargua sortuz.
|
|
|
Ondasun eta eskubideak amaierarako utziko dira baldin eta horiek trabatzeko Konstituzioak babestutako egoitzan sartzea beharrezkoa bada. Aurrekoaz gain, enbargatutako ondasun eta eskubideak ordeztu daitezke betebeharpekoak aipatutakoekin, baldin eta horien bidez zorraren kobrantza bermatzen bada jada trabatuta daudenekin
|
lor
zitezkeen eragingarritasun eta arintasun berdinarekin, eta hirugarrenei kalterik egiten ez bazaie.
|
|
|
Enbargo eginbidearen aurka, premiamendu probidentziaren aurka gertatu bezala, arauak zehaztutako lau arrazoi erabil daitezke: a) Zorra azkentzea (ordaintzea, ordainketa eskatzeko akzioa preskribatzea, eta abar). b) Premiamendu probidentzia jakinarazi ez izana. c) Enbargoa arautzen dituzten erregelak ez betetzea. d) Zerga bilketako prozedura etetea (horien artean, ordainketa geroratzea edo zatikatzea
|
lortu
izana).
|
|
|
Kreditua kobraezina dela adieraziz gero, ez da kreditua bajan emango, ordainketa eskatzeko Administrazioak duen ahala egikaritzeko preskripzioepean, edozein unetan, premiamendu prozedura berriro has daiteke, betebeharpekoren batek kaudimena
|
lortu
duela Administrazioak ezagutzen badu. Ordainketa eskatzeko akzioaren preskripzio epea igarota zorra ordaindu gabe badago, kreditua behin betiko bajan emango da (TFAOen 177 artikulua).
|
|
|
Tributu administrazioak prozedura hasiko honako inguruabarren bat gertatuz gero: ...nguruabarren bat gertatzen dela, hala nola, aurreko behin behineko likidazioetan kontuan hartu ez diren beste inguruabar batzuk agertzen badira, aitorpen edo autolikidazioak formazko akatsak edo akats aritmetikoak baditu, datu aitortuak bat ez badatoz betebeharpekoak berak aurkeztutako beste aitorpen edo autolikidazio batzuetan sartutako datuekin edo hirugarrenek emandako informazio betebeharretik
|
lortu
eta Administrazioaren esku dauden datuekin, indarreko arauketa argiro bidegabe aplikatu bada, edota likidazioa egiaztapen murriztuko prozedura batean oinarritzen bada.
|
|
|
Arabako TFAOk, aldiz, beste bi modalitate gehiago arautzen ditu: ...ak ala Administrazioaren esku daudenak baino ez badira kontuan hartu, baina betebeharpekoak epe barruan errekerimenduari erantzunez gero behin behineko likidazio hori ezerezean geratuko da; eta bestetik, proposamenik ez da egin baldin eta berori egiteko betebeharpekoak berak aurkeztutako beste aitorpen edo autolikidazio batzuetan sartutako datuak ala hirugarrenek emandako informazio betebeharretik
|
lortu
eta Administrazioaren esku dauden datuak soilik erabili badira. Azken aukera hori ez da Bizkaiko eta Gipuzkoako TFAOetan jaso, proposamena beti aurretiaz jakinarazi behar delako eta interesdunari entzunaldirako beta eman behar zaiolako behin behineko likidazioa eman aurretik.
|
|
|
Organo horiek prozedura ere erabil dezakete autolikidaziorik edo aitorpenik aurkeztu ez duten betebeharpekoen egoera egiaztatzeko, ofizioz hasitako likidazio prozedura Administrazioak bere esku dituen datu eta aurrekarietan ala betebeharpekoak emandako datuetan bakarrik oinarritu baitaiteke. Hori dela-eta, aipatutako datuez gain, betebeharpekoarengandik edo hirugarrenengandik beste datu batzuk edo informazio ezberdinak
|
lortu
behar direnetan egiaztapen mugatuko prozedura erabili litzateke (2014ko abenduaren 19ko Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiaren Epaia/ 2012 errekurtsoaeta 2017ko otsailaren 14ko Epaia/ 2016 errekurtsoa).
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 135 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 134 artikuluak jaso duenez, tributu ikuskapena honako administrazio eginkizunak gauzatzean datza52: a) tributu betebeharren egitezko kasuak ikertzea, Administrazioak ezagutzen ez dituenen berri jakiteko; b) betebeharpekoek aurkeztutako aitorpenen eta autolikidazioen benetakotasuna eta zehaztasuna egiaztatzea; c) informazioa
|
lortzeko
jarduketak burutzea; d) tributu betebeharrak zehazteko beharrezkoak diren balioak egiaztatzea; e) onura fiskalak edo pizgarriak lortzeko, itzulketak lortzeko eta tributu araubide bereziak aplikatzeko baldintzak betetzen direla egiaztatzea; f) Ikuskapen jarduketak direla-eta betebeharpekoei euren eskubide eta betebeharren inguruko informazioa ematea, eta betebeharrak nola bete behar dituzten azalt... Eta Araban, gainera, esan dugun moduan, egiaztapen mugatuko jarduketak burutzea gehitu
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 135 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 134 artikuluak jaso duenez, tributu ikuskapena honako administrazio eginkizunak gauzatzean datza52: a) tributu betebeharren egitezko kasuak ikertzea, Administrazioak ezagutzen ez dituenen berri jakiteko; b) betebeharpekoek aurkeztutako aitorpenen eta autolikidazioen benetakotasuna eta zehaztasuna egiaztatzea; c) informazioa lortzeko jarduketak burutzea; d) tributu betebeharrak zehazteko beharrezkoak diren balioak egiaztatzea; e) onura fiskalak edo pizgarriak
|
lortzeko
, itzulketak lortzeko eta tributu araubide bereziak aplikatzeko baldintzak betetzen direla egiaztatzea; f) Ikuskapen jarduketak direla-eta betebeharpekoei euren eskubide eta betebeharren inguruko informazioa ematea, eta betebeharrak nola bete behar dituzten azaltzea; g) bere eskumeneko prozeduren ondorioz tributu likidazioak egitea; h) Administrazioaren beste organo batzuei aholkuak zein txostenak... Eta Araban, gainera, esan dugun moduan, egiaztapen mugatuko jarduketak burutzea gehitu
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 135 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 134 artikuluak jaso duenez, tributu ikuskapena honako administrazio eginkizunak gauzatzean datza52: a) tributu betebeharren egitezko kasuak ikertzea, Administrazioak ezagutzen ez dituenen berri jakiteko; b) betebeharpekoek aurkeztutako aitorpenen eta autolikidazioen benetakotasuna eta zehaztasuna egiaztatzea; c) informazioa lortzeko jarduketak burutzea; d) tributu betebeharrak zehazteko beharrezkoak diren balioak egiaztatzea; e) onura fiskalak edo pizgarriak lortzeko, itzulketak
|
lortzeko
eta tributu araubide bereziak aplikatzeko baldintzak betetzen direla egiaztatzea; f) Ikuskapen jarduketak direla-eta betebeharpekoei euren eskubide eta betebeharren inguruko informazioa ematea, eta betebeharrak nola bete behar dituzten azaltzea; g) bere eskumeneko prozeduren ondorioz tributu likidazioak egitea; h) Administrazioaren beste organo batzuei aholkuak zein txostenak ematea; i) tributuen... Eta Araban, gainera, esan dugun moduan, egiaztapen mugatuko jarduketak burutzea gehitu
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 136 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 135 artikuluak jaso duenez, Ikuskaritzak edozein jarduketa burutzeko ahalmenak ditu, tributu betebeharrak egiaztatu eta ikertzeko, baita merkataritzako kontabilitatea aztertzeko ere (jarduera ekonomikoei buruzko agiriak, liburuak, kontabilitate orokorra eta lagungarria, fitxategiak, fakturak, egiaztagiriak, informatizatutako datu baseak, programak eta artxibo informatikoak). Bestetik ondasunak, elementuak, ustiapenak ikuskatuko dira, eta tributu betebeharra behar bezala betetzeko Administrazioari eman behar zaizkion informazio guztiak
|
lortuko
ditu, horien artean hirugarrenei edo subjektu pasiboari eginiko errekerimenduak, bankuko kontuak ikertzea, eta abar. Ikuskapen prozedura kontrolik handiena egiten duen prozedura, kudeaketa prozeduretan ziren mugak gabe.
|
|
|
Ikuskapen prozedura kontrolik handiena egiten duen prozedura, kudeaketa prozeduretan ziren mugak gabe. Ikuskapen prozeduran ere, arau orokorren arabera zorra kobratuko dela ziurtatzeko har daitezkeen neurriez gain, kautelazko neurriak har daitezke; neurrien bidez, tributu betebeharra izan dela edo bete dela zehazten dituzten frogak ez desagertzea, ez suntsitzea edo ez aldatzea
|
lortu
nahi da.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 139 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 138 artikuluak ezarritakoaren arabera, hurrengo ikuskapen prozedurak arautu dira, besteak beste, banan banan aztertuko ditugun moduan: a) Egiaztapeneta ikerketa prozedura. b) Egiaztapen murriztuko prozedura. c) Egiaztapen laburtuko prozedura (Bizkaian soilik). d) Erregularizazio prozedura betebeharpekoa aurrean izan gabe. e) Informazioa
|
lortzeko
jarduketak. f) Egiaztapen mugatuko prozedura (Araban).
|
|
|
Egiaztapeneta ikerketa prozeduraren jarduketak amaitutzat joko dira, tributuen Ikuskaritzaren iritziz, eman beharreko administrazio egintzak oinarritzeko behar diren datuak eta frogak
|
lortu
direnean, betebeharpekoaren tributu egoera ontzat emateko edo hura Zuzenbidearen arabera erregularizatzeko proposatzeko.
|
|
|
Ikuskaritzak ez badu ikerketa jarduketarik, egiaztapen jarduketarik edo informazio
|
lortzeko
jarduketarik burutu behar, Ikuskaritzak erregularizazioa egin dezake tributu betebeharpekoa aurrean izan gabe (TFAOen 159.etik 161 era arteko artikuluak).
|
|
|
Etetea automatikoa
|
lortzeko
beharrezko berme bakarrak hauek izango dira: diruaren edo balore publikoen gordailua; kreditu erakunde edo elkarrekiko bermerako sozietate batek emandako abala nahiz fidantza solidarioa, edo kauzio aseguruaren ziurtagiria.
|
|
|
Amaitzeko, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 33 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 32 artikuluak aitortu duenez, betebeharpekoak abal eta bestelako bermeen kostuak berreskuratzeko eskubidea du, berandutze interesak eta guzti, baldin eta egintzaren betearazpena
|
lortzeko
ekarri behar izan baditu, eta epai edo administrazio ebazpen irmo batek egintza hori osorik ala zati batean bidegabekotzat jotzen badu. Bizkaian, itzulketa ofizioz egingo da, baldin eta Administrazioak duen informazioak hori posible egiten badu.
|
|
|
Ikus ditzagun, bada, zerga bilketaren eginkizunak: a) Behar diren jarduketa guztiak gauzatzea, tributu betebeharren ordainketa erraztu eta horietan laguntzeko. b) Informazioa
|
lortzeko
jarduketak burutzea, zorra kobratzeko edo, zorra ordaindu ez denean, tributu erantzukizuna eskatzeko. c) Zordunaren ondarearen aurkako jarduketak gauzatzea, zordunaren ondasunak eta eskubideak exekutatzeko edo kautelazko neurriak hartzeko. d) Tributu betebeharpekoek dituzten eskubide eta betebeharren berri eurei ematea.
|