|
2000
|
|
|
Ikuspuntuari dagokionez, hirugarren zein
|
lehen
pertsona darabil, eta zenbaitetan narratzaile orojakileak ere bere gogoetak gehitzen ditu. Haatik, idazle honek fokalizazioa askotan erabili ohi du, izan ere, pertsonaiek bere inguruan ikusten dituzten beste gizakienganako arreta jartzeko joera baitute:
|
|
2008
|
|
|
pastichetik parodiara pasatzen da, narratzaile desberdinak asmatuz, Marko Polo eta Rustichelloren ordez: hastapenean, Marko Polok
|
lehen
pertsona erabiltzen du («Nik, Marko Polo[?]», 25 or.), ondotik narratzaile berri bat mintzo da hirugarren pertsona erabiliz, jatorrizko testuan Rustichello k egiten duen bezala bere buruaz mintzo delarik («Horrela zen Rustichello Pisakoa hasi Marko Polok bizi izan zituen bidaia benturosen izkiriatzen», 25 or.), azken narratzaile orojakile eta A. Arkotxak asmatu bati lekua utzi aitzin, atal ba... Orduan zuen amets bat egin nehoiz Rustichellori aipatu ez ziona», 26 or.); baina atal bakoitzaren barnean, ahots narratiboa anizten da:
|
|
|
...unduari lotuak diren gauzak, Ihoan Mandabillaren bidaia kondairari esker, beste testu artxibatu eta argitaragabeen erreferentziei esker (adibidez Martin de Hoyarsabal ena, 101 or. aipatua, eta horretaz itzulpena egin zuen Piarres Dorre-rena, 135 or.), «orain goibelak» iruditzen zaizkigun lehengo mapen erreprodukzioei esker («désormais opaques», Septentrio, 2006), edo eleberri laburrari esker,
|
lehen
pertsona erabiltzen duena, eta Ipar iparreko tokietako herritarren eta euskaldun batzuen topaketa kontatzen duena, euskaldunak ahalkearekin ohartzen direla Historian zehar eskualde horretako esplotazioan parte hartu zutela:
|
|
|
Liburu honetan, baina,
|
lehen
pertsona erabiliko dut, singularrean nahiz pluralean. Eta lehen pertsona erabiliko dudanez, fikziozko pertsonaiak asmatzeari uko egingo diodanez, ez daukat batere argi zer idatziko dudan.
|
|
|
Liburu honetan, baina, lehen pertsona erabiliko dut, singularrean nahiz pluralean. Eta
|
lehen
pertsona erabiliko dudanez, fikziozko pertsonaiak asmatzeari uko egingo diodanez, ez daukat batere argi zer idatziko dudan. Errazagoa suertatuko li  tzaidake kontakizun hau pertsonaiaren baten  atzean ezkutatzea, istorioa mozorrotzea, horixe baita gehienetan egiten dudana, baina, tira, ezin korrituko dugu beti biderik xamurren eta motzena.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, sermoilariak ez ote du saihesten modestiako plurala? Itzuri egiten dio, esaterako,
|
lehen
pertsona erabiliz: esan> nahi> det> darabil eta ez horrekin> > dugu> esan> nahi.
|
|
2013
|
|
|
Haientzat, Ipar Euskal Herria Frantziako eskuald bat gehiago zen. Frantziaz mintzatzean, pluraleko
|
lehen
pertsona erabiltzen zuten, Frantziako eskualdeak beren eskualde gisa ikusten zituzten, Alsazia adibidez. Etengabe Frantzia goraipatzen zuten, eta agintari militarrak laudatzen zituzten.
|
|
|
Dudarik gabe, bai. Frantziaz mintzatzean
|
lehen
pertsona erabiltzea zen horren lekuko nabarmenena, baina ez hori bakarrik. Etengabe Frantziaren alde agertuz, alemanak hainbeste irainduz, gerlako gertakariak beti Frantziaren aldera aipatuz eta abar, Frantziaren baitako inplikazioa argiki erakusten zuten.
|
|
|
Eskualduna ko idazleek, bai Baionatik editorialak idazten zituztenek, bai gerla lekutik ari zirenek, euskaraz ari baziren ere, beren burua frantses gisa agertuz idazten zuten. Frantses gisa agertzearen lehen seinalea, aitzineko lan batean agertu genuen bezala, frantses soldaduei edo Frantziari buruz aritzean pluraleko
|
lehen
pertsona erabiltzea zen. Frantzia idazteko, maiz «gu» idazten zuten.
|
|
|
Aipatutako artikulu horretan frantsesak aipatzean ez zuen pluraleko
|
lehen
pertsona erabili. «Frantsesak» eta «alemanak» aipatzen zituen, baina ez «gu» eta alemanak edo «haiek».
|
|
|
Manex Hiriart Urrutiren eta Blaise Adémaren editorialetan ere beren burua frantses gisa ikusten zuten, Frantzia aipatzeko pluraleko
|
lehen
pertsona erabiltzen baitzuten, ia beti. Kasu guztiak zerrendatu behar balira, biziki luze litzateke.
|
|
|
Horiek horrela, ez zuen hainbesteko kezkarik frantses nortasunaren galtzeari begira. Gero aski fede erakutsi zuen Frantziaren baitan, zehaztuz frantsesek aski indar bazutela kanpoko jendea bertakotzeko eta frantses bilakarazteko, bistan denez, pluraleko
|
lehen
pertsona erabiliz, bera ere indar horren jabe eta frantses gisa kokatuz. Lehenago erakutsi badugu ere Euskal Herriarekiko atxikimendu eta herrimin bat bazela, Pierre Purseiglek ongi azaltzen dulekuko nortasuna frantses nazioarenganako atxikimenduaren helduleku bat baizik ez zela, gerla hartan.
|
|
|
Zerbitzari k guztiz Frantziaren parte eta gerla logikan kokatu zuen bere burua, alemanen kontrako gudu horretan. Beti pluraleko
|
lehen
pertsona erabiliz, Alemaniari hartu zizkion lurren doblea berriz hartu arte Frantziak ez zuela amore emanen idatzi zuen:
|
|
|
Horren harira, batzuetan guduetako parte hartzaile izan zela kontatu zuen, beste batzuetan lekuko zuzen gisa mintzo zen, eta beste batzuetan urrunago gertatu guduen berri eman zuen. Kronika orokor batean, adibidez, zegoen eskualde inguruetako gorabeherak zerrendatu zituen, laburki, pluraleko
|
lehen
pertsona erabiliz, baina ez bere erregimentuaz mintzatzeko, baizik eta bera armada osoaren partaide gisa mintzo zelako, hala nola Paueko eta Tarbeseko bi erregimentu Reimseko aldera joan zirela, beste batzuk Soissonsen aitzinatu zirela, Ville au Bois inguruan gudu bortitz bat izan zela, baina frantsesek gaina zutela erranik, bere eskualdean une lasaiak zituztela argitu zuen, 1915eko ekainaren 18a...
|
|
2015
|
|
|
objektu guztiek izaera mehatxagarria hartzen dute, leku guztietan atzematen da arriskua?. Literatura idatzian,
|
lehen
pertsona erabiltzen denean lortzen den antzeko efektua lortu nahi zen horrela, baina ez zuen filmak bete betean asmatzen. Zineman, oro har, offeko ahotsaren bidez imitatu izan da lehen pertsonaren ikuspuntua (istorio bat kontatzen digun detektibe narratzailea), nahiz eta zinegile zein gidoigile askok (McKee gidoilaritzako guruak, kasu) bide hau errazkeriatzat jo eta haren gehiegizko erabilera arbuiatzen duten.
|
|
2017
|
|
|
Oheburuaren kontra bizkarra tenkaturik nuela jarraitu nuen isilik. . Narratzaileak
|
lehen
pertsonan erabiltzen hasi zinenetik ez dakizu nor zaren ere. Idazteari utzi behar zenioke?, esan zuen eta orain bai, arnasa erabat lasaitu zitzaiola iruditu zitzaidan eta etenik gabeko zurrungak egiten hasi zen.
|
|
2019
|
|
|
Liburu honetan, baina,
|
lehen
pertsona erabiliko dut, singularrean nahiz pluralean. Eta lehen pertsona erabiliko dudanez, fikziozko pertsonaiak asmatzeari uko egingo diodanez, ez daukat batere argi zer idatziko dudan.
|
|
|
Liburu honetan, baina, lehen pertsona erabiliko dut, singularrean nahiz pluralean. Eta
|
lehen
pertsona erabiliko dudanez, fikziozko pertsonaiak asmatzeari uko egingo diodanez, ez daukat batere argi zer idatziko dudan. Errazagoa suertatuko litzaidake kontakizun hau pertsonaiaren baten atzean ezkutatzea, istorioa mozorrotzea, horixe baita gehienetan egiten dudana, baina, tira, ezin korrituko dugu beti biderik xamur eta motzena.
|
|
2021
|
|
|
Katuak helio 3 isotopoaren tenperatura hotzei buruzko artikulu bat sinatu zuen Physical Review Letters aldizkarian, 1975eko azaroan. Artikulua Hetheringtonek bakarrik idatzi zuen, baina idazketan, sarritan, pluraleko
|
lehen
pertsona erabili zuen. Zuzendu ezean, ez zioten argitaratuko.
|
|
|
Eta Polly Matzinger immunologoak, lehen ikerketetako batean, hirugarren pertsonan idatzi nahi ez zuenez eta singularreko lehen pertsonan idaztera ausartu ez zenez, pluraleko
|
lehen
pertsona erabili zuen. Baina ez zegoen beste ikertzailerik, eta Hetheringtonen moduan, animalia bat gehitu zuen:
|
|
|
Egon aditza era sintetikoan eta iraganeko
|
lehen
pertsonekin erabiltzen da. Pentsatzen nuen nik (zuk...), esaten nion nik neure buruari... horrelakoak adierazten ditu.
|
|
2022
|
|
|
Lehen pertsonako ahots oso markatua ageri den arren, ez dut pelikula intimista bat egin nahi izan diskurtso politiko desberdin bat artikulatzeko toki bakarra intimitatea balitz bezala.
|
Lehen
pertsona erabili dut, badakidalako filmean kontatzen denak ni gurutzatzen nauela, baina gutako bakoitzaren intimitatean intimitate komun bat dago. Egia da kartzelan egon den jende batek ez dituela kezka hauek bizi izan.
|
|
|
kazetariak eta abokatuak ez gara honen protagonistak. Barkatu zutabe honen hasieran hala iruditu bazaizu,
|
lehen
pertsona erabiltzea baliabide literario soila da. Kazetariok jo egiten gaituzte, hain zuzen ere, jende arruntarengan indarkeria gehiago erabili ahal izateko.
|
|
2023
|
|
|
Ohartu gabe, tonu inpertsonaletik
|
lehen
pertsona erabiltzera iragan zen enpresaburua. Rodrigo begira geratu zitzaion.
|