|
2000
|
|
|
1994an kutsatutako gizakien
|
lehen
kasuak agertu ziren. Creutzfeldt Jakob-en gaitza, ordura arte nagusiek bakarrik jasan zezaketen gaixotasun degeneratibo eta hereditarioa gazteengan agertzen hasi zen.
|
|
2001
|
|
|
Lehen" behi eroa" agertu ondoren, murriztu egin dira 1999an izandako gorakada txikia, 1998 urtearekin alderatuta, eta 2000 urtean izandako goranzko joera apala. Behien entzefalopatia espongiformearen (BSE)
|
lehen
kasua agertu zenetik, behi haragia ez dastatzea erabaki duten kontsumitzaileen ehunekoa handia da. Eta hori guztia, tartean diren administrazioek osasuna babesteko ezarri dituzten neurri ugariak gorabehera.
|
|
2002
|
|
|
Behien entzefalopatia espongiformea (BEE) orain arte gaixotasunik gabe egon diren herrialdeetan antzematen hasi da. Aste honetan, Epizootien Nazioarteko Bulegoak (OIE) berretsi du" behi eroaren"
|
lehen
kasua agertu dela Israelen. Espainian, gero eta kasu gehiago daude, Galizian bi positibo agertu baitira.
|
|
|
bata, 74 hilabetekoa, eta, bestea, 65 hilabetekoa, A Coruñako eta Pontevedrako haztegietakoak, hurrenez hurren. Bi “positibo” berri horiek bat egin dute Espainian
|
lehen
kasua agertu zenetik atzemandako 135ekin, betiere Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioaren iturrien arabera.
|
|
2003
|
|
|
Ikusten diren porositateek belaki bat gogorarazten dute. Erresuma Batuan
|
lehen
kasuak agertu zirenetik, hainbat herrialdek jasan dute gaixotasuna, besteak beste, europar gehienek. Hala ere, AEBetan ez zen kasurik azaldu.
|
|
2004
|
|
|
2003an Txinan eta Asiako hego ekialdeko beste herrialde batzuetan Arnas Sindrome Akutu Larria (SARS, Severe Acute Arnaskatory Syndrome) deritzonaren
|
lehen
kasuak agertu zirenez, osasun arloko ikertzaile eta agintariek transmisio bide guztiak hartu behar izan dituzte kontuan. Gordailu nagusia seguruenik animalia motakoa izateak eta kaltetutako espezie batzuk herrialde horietan kontsumitzeak zalantzan jartzera eraman du gaixotasuna elikadura segurtasunaren arazoa ote den.
|
|
|
Kontabilizatutako 161 giza biktimekin eta milaka abelburu sakrifikatuekin batera, haiek ordaindu dute preziorik altuena Erresuma Batuan duela 8 urte sortutako behi eroen krisiagatik, behien entzefalopatia espongiformearen (EEB)
|
lehen
kasua agertu zenean. Animalien elikadurako abeltzain eta enpresaburuak dira, eta azken urteotan sektoreari kalte egin dioten murrizketa askori aurre egin behar izan diete.
|
|
2006
|
|
|
Elena Espinosa ministroak zuzentzen duen sailak hegaztien gripearen ordenari buruzko aldaketa bat tramitatu du, Zadorra eta Santa Engraziako urtegiak eta Salburuako putzuak gehitzeko. Horietan, Europar Batasuneko araudian ezarritako neurriak aplikatzen ziren, Espainian hegazti gripearen
|
lehen
kasua agertu ondoren. Bide hori ohikoa da, eta horren bidez, Ministerioak eremu horiek bere zerrendan sartzen ditu, autonomia erkidegoek beren eskumenak gauzatzean hala eskatuta, eta, horren bidez, hainbat eremu gehitu dira arrisku eremuen eta zaintza bereziaren artean.
|
|
|
Zehazki, espezialistek bisitak eginen dituzte zaintza eremuetara astean behin gutxienez, eta aldian behin analisiak eginen dituzte arriskuaren ebaluazioaren arabera. Koarentena Hurrengo egunetan, hegazti gripearen segimendua egiteko batzordea bilduko da, hilaren 7an, astelehena, Salburua inguruan ezarritako neurri murriztaile guztiak altxatzeko, hegazti gripearen
|
lehen
kasua agertzearen ondorioz. Aurreko astean amaitu zen H5N1 birusak kutsatutako hegaztia agertu zen lekuaren inguruan hamar kilometroko erradioa zuen koarentenako lehen fasea.
|
|
|
Oraingoz, 31 pertsonari eragin die sindrome horrek, eta 20 pertsona hil dira giltzurruneko gutxiegitasun larri baten ondorioz. Joan den igandean azken biktima erregistratu zen, eta bost pertsona egoera kritikoan daude duela astebete
|
lehen
kasuak agertu zirenetik. Gaixotasunaren hasieran goragalea, sukarra, ahultasuna eta beherakoa agertzen dira, giltzurrunak deserabiltzen dituen giltzurrunetako akats bat sortu arte, paralisi partziala eragiten du eta, azkenik, heriotza.
|
|
2007
|
|
|
Baserritarrak kezkatuak daude mingain urdinaren eritasuneko
|
lehen
kasuak agertu baitira Gipuzkoan. Gainera, Nafarroako mugatik hurbil agertu dira eritasun hauen kasuak, Oiartzun eta Errenteriako granjetan.
|
|
2008
|
|
|
Beste biktima 51 urteko leondarra da, eta maiz samar kontsumitzen zituen txekorrak. Osasun Sailak gogorarazi du EBBren
|
lehen
kasuak agertu zirenetik “animalia jatorriko pentsuak edo animalia proteinak aurkitu eta debekatu ziren, kutsatutako animaliak ezabatzeko sistema ezarri zen, eta giza kontsumorako erabili ezin ziren haragi zatiak finkatu ziren, kontsumorako berme handienak sartzeko”. Indarrean jarraitzen duten prebentzio eta kontrol neurri horiek “gure herrialdean kontsumitzen den haragiak segurtasun baldintza guztiak betetzen dituela bermatzen dute”.
|
|
|
Giza immuno eskasiaren birusa tximuetatik gizakietara XX. mendearen hasieran igaro zela uste dute zientzialariek, baina 1970a arte ez zen zabaltzen hasi. Horiek hala, 1981ean hasi ziren gaitza ikertzen, AEBetan
|
lehen
kasuak agertu ostean. Bi urte geroago Montagnier eta Barre Sinoussi buru zuen taldeak GIBa aurkitu zuen, gaitza zuten hainbat lagunen kasuak ikertu ostean.
|
|
2012
|
|
|
Torre Luzea eta Makatza dorretxea eraikita zeuden garai horretarako. Narrazioan kontatzen dudan bezala, egia da herritarrek Aia aldera eta barrualdera aldegin zutela,
|
lehen
kasuak agertzen hasi zirenean. Bi sendalariak fikziozkoak dira, eta, gainera, elkarrekin bizi dira.
|
|
2020
|
|
|
Bilbotik Lisboara, han eskala eta New Yorkera, Manhattanen aurkitu diguten hotel batean. Orain, azken asteetan, koronabirusa hedatzen ari da Europan Italian eta Espainiako estatuan bereziki, Euskal Herrian bortizki zabaltzen hasia da Gasteiz aldean, eta azken egunetan New York bertan
|
lehen
kasuak agertzen hasi dira ere. Dena hankaz gora gelditzen ari da:
|
|
|
|
Lehen
kasuak agertu zirenetik, bi aldeek elkarri egozten diote hura zabaldu izana kanpotik ekarritako mertzenarioen bidez. Tripoliko gobernuak Turkia eta Qatarren babesa du eta bere indaren artean ditu Siriako gerran aritutako milizianoak. Haftarrek, berriz, Sudango mertzenarioak kontratatu ditu, Errusiaren babesarekin.
|
|
|
Azken hiru egunetan Osasun Sailak Azkoitian hamazazpi kasu zenbatu baditu ere, atzo, astelehena, egindako PCR probetan Osakidetzak ez du kasu positibo berririk zenbatu herrian. Hala eta guztiz ere, 100.000 biztanleko zazpi eguneko tasa 367, 00koa da Osasun Sailak emandako datuen arabera. Azkoitian
|
lehen
kasua agertu zenez geroztik 144 azkoitiarrek eman dute positibo. Gainera, Azkoitiko Udalak gaur jakinarazi du urriaren 1etik aurrera herritarrek Azkoitian bertan egin ahal izango dituztela PCR probak, astelehenetik ostiralera bitartean.
|
|
2023
|
|
|
Adibidez: Euskal Herrian
|
lehen
kasuak agertu ziren egunean, OME Osasunerako Mundu Erakundeak esan zuen «pandemia» hitza saihestu egin behar zela: «Izan ere, esan nahiko luke edonork duela gaitza harrapatzeko arriskua».
|