|
2000
|
|
|
Frantziako krisi berriak eraginda, Iparraldean neurri bereziak hartu dira azken hilabeteotan. Espainiako
|
lehen
kasuen agerpenak, aldiz, Hegoaldean izan du eragina. Nahasmendu honetan gauzak argitu asmoz, egungo egoeraz gain, gaixotasun honen arrazoiak bilatu ditugu iraganean, pentsuak izan duen eragina aztertu dugu eta gizakiari ekarri dizkion ondorioak ere ditugu mintzagai.
|
|
|
Behi eroen gaitza (Behien Entzefalopatia Espongiformearen gaitza) Britainia Handian detektatu zen estrainekoz 80ko hamarkadako amaieran. Frantziako
|
lehen
kasua 1991 urtean agertu zen ostera. Gaitza Europako hainbat estatuetara hedatuz joan zen harrezkero.
|
|
|
1994an kutsatutako gizakien
|
lehen
kasuak agertu ziren. Creutzfeldt Jakob-en gaitza, ordura arte nagusiek bakarrik jasan zezaketen gaixotasun degeneratibo eta hereditarioa gazteengan agertzen hasi zen.
|
|
|
Talde terapeutikoa edo ikusleen taldea da, psikodrama
|
lehen
kasuan edosoziodrama bigarrenean.
|
|
2001
|
|
|
|
Lehen
kasuan, haurrak web orria oso osorik arakatu ahal izango du, unean uneko orria egokia den ala ez, programaren esku utzirik.
|
|
|
|
Lehen
kasuan, osasun agintariek zenbait espeziek gure osasunerako dituzten intoxikazio arriskuen berri ematen digute; izan ere, jangarritzat jotzen diren beste batzuekin nahas daitezke eta ondorio hilgarriak izan ditzakete. Bigarren kasuan, merkatuan edo saltoki espezializatuetan eskuratuta, produktuaren segurtasuna funtsezko alderdia da, eta bermatuta eta behar bezala kontrolatuta egon behar du, kontsumitzailearen itxaropenak benetan handiak baitira.
|
|
|
Janarien Segurtasunari buruzko Biltzarra, Hispacoop ek (Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kooperatiben Espainiako Konfederazioa) antolatuta, azaroaren 19an eta 20an egin zen Huelvan. Elikagaien segurtasun krisiari buruzko oinarrizko definizioekin hasi zen, hala nola dioxina belgikarren
|
lehen
kasuetatik hasi eta “behi eroen” gaitzeraino, osagai mediatiko indartsuetaraino eta ondorio sozialetaraino. Ez bakarrik segurtasunik ezaren sentsazioagatik, baita elikaduraren sektorean ondorio ekonomikoengatik ere.
|
|
|
Lehen" behi eroa" agertu ondoren, murriztu egin dira 1999an izandako gorakada txikia, 1998 urtearekin alderatuta, eta 2000 urtean izandako goranzko joera apala. Behien entzefalopatia espongiformearen (BSE)
|
lehen
kasua agertu zenetik, behi haragia ez dastatzea erabaki duten kontsumitzaileen ehunekoa handia da. Eta hori guztia, tartean diren administrazioek osasuna babesteko ezarri dituzten neurri ugariak gorabehera.
|
|
|
Horietako batzuetan, kontsumitzaileak" sentikorragoak" izan dira produktua kontsumitzeko orduan. Salbuespen gutxi batzuk izan ezik, autonomia erkidego gehienek," behi eroen"
|
lehen
kasua ofizialki deklaratu ondoren, kontsumoa gutxitzeko joera izan dute. Eragindako komunitateetako kontsumoa.
|
|
|
|
Lehen
kasuan, hedabideek eta haien barnean ziharduten intelektualen oilategiak legearen araberako jardueratzat hartu zuten jokabide hura eta deblauki ukatu zuten hartan inolako motibazio politikorik. Izan ziren, egia da, neurri hori matizatu zuten prentsa artikuluak eta interpretazioak, baita haren zilegitasuna zalantzan jartzen zuten batzuk ere, baina prentsa gehiena eta irrati eta telebista emisora guztiek ia ia, onetsi zuten erabakia eta gotortu ziren haren atzean.
|
|
|
Hala ere, beste kasuen ulermena errazteko bereizi egin behar da ‘regressus in infinitum’ eta ‘in indefnitum’ Osotasuna esperientzian ematen bada, orduan ‘in infnitum’ izango da, mugagabea, beraz; baina ilararen kide bat soilik ematen bada, orduan ‘in indefinitum’, amaigabea. Objekturen baten zatiketa
|
lehen
kasua litzateke. Hemen objektu bat eman zaigu eta hau zatituz beti ere enpirikoki bere osagai gehiago lortuko dira halabeharrez.
|
|
2002
|
|
|
|
Lehen
kasuan, inausketa zatika egin behar izaten da, landarea lore helduetatik garbituz, bere hazkuntza kontrolatzeko.
|
|
|
Kasualitatez,
|
lehen
kasu hori Europan behi eroen krisiak eztanda egitearekin batera agertu zen hori.
|
|
|
|
Lehen
kasua 1996an Erresuma Batuan detektatu zela eta animaliak gaitza garatzeko 5 urte behar dituela jakinda, 1994ko lehen neurria errespetatu izan balitz,, 1999an izango zen kasuen goiko puntua eta hortik aurrera beherantz hasiko zen kasu kopurua.
|
|
|
|
Lehen
kasuan, kopuruak argi adierazten du horrelako zenbat animalia dagoen.
|
|
|
Euren kulturari mesedegarri izango zaien komunikazio sistema propioa gura izaten dute Estatuek eta Nazioek. Goiko zerrendako
|
lehen
kasua hartuz gero, esate baterako, hor agertuko lirateke estaturik gabeko nazioaren beraren kultura (gutxitua, seguru asko) eta estatuan nagusi den elitearen kulturaren jarioa (seguru asko, zapaltzailea lehenarekiko). Baina ez hori bakarrik, kultura transnazionalen kasu askotarikoa ere kontuan hartu litzateke; esan gura baita, gutxienez, hedabide erraldoien jardun kultural transfronterizoa eta lurraldean arrotzak diren minoriek ekarritako kultura jarduna ere hor daudela.
|
|
|
|
Lehen
kasuan, albistearen edukiaren beraren egiazkotasunaz, hedabideak zor moral bat badu argitaratutakoaren egiazkotasuna frogatzeko, egiazkoa den ala ez jakiteko, edukiaren egiazkotasuna ikertzeko.
|
|
|
|
Lehen
kasuan, ilusioa egitatearen interpretazio okerra da, bisio bat, irudipena, ametsa. Bigarren kasuan, ilusioa itxaropena da, une latzetan gure bizimodu eskasa eramaten laguntzen duen esperantza.
|
|
|
|
Lehen
kasuan, nire lagunak heldu dira, komunikatu gura izan da; berba kodea errusiera idatzia da.
|
|
|
Gizakiak ezagutza errealaren gainean eraikitzen du. Kasu batzuetan, ezagutza horrek erreala modu zuzenean ezagutzen du, eta beste batzuetan modu okerrean; kasu horietan, benetako ezagutzaz dihardugu(
|
lehen
kasua) eta errakuntzazko ezagutzaz (bigarrenean). Ezagutzeak ez du derrigorrez erreala modu zuzenean ezagutzea ekartzen; pertsonekin ere gertatzen da hori, norbaitek mina eman eta «ezagutzen zintudala uste nuen, baina ziri ederra sartu didazu» esaten diogunean).
|
|
|
banan banan zehazten diren ordenan, edo maila bateko bakoitza beste mailako guztiekin.
|
Lehen
kasuan matched zehaztu da sententziaren bukaeran.
|
|
|
Frantziako estatuari egozten zaio, batetik, lege neurriak hartzeko pasibotasunagatik, eta, bestetik, haragi irinen fabrikazioaren sektore ekonomikoak presioa egiten dionean, neurri horiek nahita atzeratzen direlako. Txosten horrek onartezintzat jotzen du “Frantzian EEBren
|
lehen
kasua aurkitzean, agintari publikoek hamar urte inguru itxaron izana, animalia irinak erabiltzea erabat debekatu aurretik; eta agintari britainiarrek baino 25 hilabete geroago egin izana”. Badirudi egoitza judizialean egiten ari den ikerketak erakutsi nahi duela, ekoizleen, inportatzaileen eta banatzaileen erantzukizuna ez ezik, administrazio publikoak berak ere baduela erantzukizuna “affair” horretan.
|
|
|
Laboreetako batean ongarri naturalak erabili ziren, hala nola ongarriak, eta beste batzuetan ez.
|
Lehen
kasuan, lurzoruen energia murrizketa% 34 eta% 53 artekoa izan zen; pestizidak erabili zituzten laboreetan, berriz,% 97raino iritsi zen energia murrizketa. Gainera, ikerketaren arduradunek ziurtatzen dute erabilitako sistema ekologikoak askoz eraginkorragoak direla, gehiago produzitzen dutela eta organismo aniztasun handiagoa dutela.
|
|
|
Behien entzefalopatia espongiformea (BEE) orain arte gaixotasunik gabe egon diren herrialdeetan antzematen hasi da. Aste honetan, Epizootien Nazioarteko Bulegoak (OIE) berretsi du" behi eroaren"
|
lehen
kasua agertu dela Israelen. Espainian, gero eta kasu gehiago daude, Galizian bi positibo agertu baitira.
|
|
|
bata, 74 hilabetekoa, eta, bestea, 65 hilabetekoa, A Coruñako eta Pontevedrako haztegietakoak, hurrenez hurren. Bi “positibo” berri horiek bat egin dute Espainian
|
lehen
kasua agertu zenetik atzemandako 135ekin, betiere Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioaren iturrien arabera.
|
|
|
Anisakiak zizare makroskopikoak dira, eta itsasoko arrain askoren hesteak parasitatu ditzakete. Espainian deskribatu den
|
lehen
kasua 1994koa da, eta, larria izan arren, adituak ez dira itsasoko arraina paziente gehienei debekatzearen aldekoak; aitzitik, ondo eginda jatea eta hesteetatik hurbil dauden eremuak saihestea gomendatzen dute.
|
|
|
Azken bi egunetan, 500 pertsona inguru sartu dira osasun zentroetan, besteak beste, 15 urtetik beherako 300 haur. Biktima gehienek disenteria dute, Errusiako Larrialdi Ministerioak esan duenez, intoxikazioa geldiarazteko neurriak hartzen hasi da.
|
Lehen
kasuak joan den ostiralean hasi ziren erregistratzen, baina medikuek ez zuten alarma ahotsik eman, ez baitzuten uste disenteria izango zenik. Hala adierazi zuen atzo Piotr Yefremov Krasnadarreko Larrialdi Saileko buruak.
|
|
|
Ehun urteko amorruaren
|
lehen
kasua Britainia Handian, saguzar baten hozkadagatik
|
|
|
Britainiar batek amorrua harrapatu du saguzar batek hozka egin ondoren. Azken ehun urteotan Erresuma Batuan mota horretako
|
lehen
kasua izan da, eta atzo baieztatu zuen Taysideko (Eskozia) Osasun Zerbitzuak. David McRae 56 urtekoa da eta saguzarren zale den kontserbazionistak “Lyssavirus europar amorrua” du.
|
|
|
Horrez gain, ospitale publikoetan kutsatutako haurrentzako 15 arreta zentro irekitzea sustatuko da, eta nerabeentzako sentsibilizazio, informazio eta hezkuntza programak garatuko dira. Hiesa da Erdialdeko Amerikako herrialdean gehien hazi den osasun arazoetako bat, 1984an agertu ziren
|
lehen
kasuetatik. Ordutik hona, 3.481 kasu eta 3.337 seropositibo erregistratu dira.
|
|
|
Baina, izotzaren bihotzean, sua nabaritzen nuen, amorruaren eta ezinaren sua. Urte batzuk neramatzan medikuntzan, eta ohitua behar nuen antzeko egoeretara, ez baitzen hura egokitu zitzaidan
|
lehen
kasua. Ordea, neure onetik aterea sentitu nintzen, birao egiteko gogoz, zeru lurren kontra, existentziaren kontra eta mundu guztiaren kontra.
|
|
|
[filtik a: Supiztekoa izari gisa erabiltzeak cm-tan graduatua denaren erabiltzera prestatzen du (biek bi graduazio marren arteko luzera ongi erakusten dute,
|
lehen
kasuan supizteko baten marrazkiari esker, beste kasuan cm 1eko kolorezko xingola bati esker). Bi esamolde hauen arteko baliokidetasuna adieraziko dugu
|
|
|
� Ahozko kalkulua: 39 eta [fil
|
Lehen
kasuan koilarak{ ttipiak zein handiak) bilduz koilara bilduma egiten dela ulert erraza da; bigarren
|
|
2003
|
|
|
Baina hain teknika ezezaguna eta esklusiboa da Estatu Batuetako hiru ospitalek eta Europako beste hiruk bakarrik erabiltzen dutela. Eta horietako bat Bartzelonako Vall d´Hebrón Ospitalea da, Vicente Martínez Ibáñez zirujau pediatrikoak zuzendutako diziplina anitzeko talde batekin, Espainiako fetu kirurgiako
|
lehen
kasua burutu duena. Kasu hori aste honetan emango da ezagutzera Estatuan eta Europan, hernia diafragmatiko batean bizirik geratu den lehen mutikoa bertan dela.
|
|
|
Adibidez, nola azaltzen da pertsona batzuek gaixotasuna hartu izana eta odolean koronabirusaren presentzia ez hautematea? Bizkaitar gazteak pneumonia atipikoaren
|
lehen
kasua hartu zuen Espainian. Aurrerapen garrantzitsua Hala ere, Kanadan emandako aurrerapausoa aurrerapauso handia da gaixotasunaren aurkako borrokan.
|
|
|
Baina kezka logiko hori obsesio bihur daiteke. Jaki natural, puru eta dietetikoen kontsumo esklusiboan sortutako elikadura nahaste berri horri ortorexia izena eman zioten duela sei urte, eta dagoeneko hasi dira gure herrialdeko
|
lehen
kasuak atzematen. Nutrizionisten arabera, sukaldaritza ekologiko modernoa ezagutuz gero, ez da osasun hobea.
|
|
|
Oraindik ez da RSAren kasurik aurkitu Txinako kartzeletan, baina agintariek azkar hedatuko ote diren beldur dira, leku itxi batean agerraldia egin dela adierazten bada. Bestalde, Aaboko unibertsitate ospitaleak (Finlandia) atzo baieztatu zuen gaixotasunaren
|
lehen
kasu bat zegoela. Torontoko (Kanada) bidaia batetik itzuli berria zen gazte finlandiarra da.
|
|
|
Ebidentzia guztien arabera, GIBa Afrikan sortu zen oso antzeko birus bat txinpantze antzeko batek gizakiei transmititu dienean, agian kutsatutako haragiaren kontsumoaren bidez. Hala ere, oraindik ere zalantzak daude AEBetan GIBa nola eta noiz sartu zen jakiteko. Herrialde horretan, gaixotasun berriaren
|
lehen
kasu klinikoak aurkitu ziren. Orain, “Journal of Virology” aldizkarian argitaratutako azterlan batean, Gaixotasun Infekziosoak Kontrolatzeko Zentroko (CDC) ikertzaile talde batek informazio argigarria eman du, lehen pazienteei vih andui bakartuen sekuentzia genetikoa konparatu ondoren, eta eredu matematiko bat aplikatu du, zenbat aldatu den eta birusa zenbat hedatu den argitzeko.
|
|
|
Batez ere, Culicoides generoko intsektu artropodo hematofagoen ziztadek transmititzen dute, eta ez die gizakiei eragiten. Hizkera urdineko Euskadiko
|
lehen
kasua berretsita (2007ko azaroa)
|
|
|
Behien entzefalopatia espongiformeak Espainian izan duen bilakaerak, 2000ko azaroan Galizian
|
lehen
kasua ezagutu zenetik, Erresuma Batuan lehenengo bi urteetan izandakoaren antzeko patroia du, eta hirugarrenean, berriz, hasitako tonika hautsi du. Hirugarren urte honetako datuek, espero ez bezala, agerian uzten dute nolabaiteko kontrol sentsazioa dagoela gaixotasunaren dispertsioan.
|
|
|
AEBetako" behi eroen"
|
lehen
kasua egiaztatu ondoren. dendetako behi haragia zortzi estatutara eta Guam lurraldera eramatea
|
|
|
Cantongo Gaixotasunak Kontrolatzeko Zentroak pneumonia atipikoaren
|
lehen
kasua berretsi du sei hilabetean
|
|
|
Joan den astean Cantón probintziako (Txinako hegoaldea) ospitale batean biriketako pneumoniarekin ingresatutako kazetaria Asiako herrialdean sei hilabetean erregistratutako Arnas Sindrome Akutu Larriaren (SRAS)
|
lehen
kasua da, Kantongo Gaixotasun Infekziosoak Kontrolatzeko Zentroaren arabera. “Pneumonia atipikoaren kasua berretsi egin da, analisi guztiak positiboak izan dira”, adierazi zuen Feng Shaoming zentroko bozeramaileak.
|
|
|
Ikusten diren porositateek belaki bat gogorarazten dute. Erresuma Batuan
|
lehen
kasuak agertu zirenetik, hainbat herrialdek jasan dute gaixotasuna, besteak beste, europar gehienek. Hala ere, AEBetan ez zen kasurik azaldu.
|
|
|
Bigarrenean, berriz, Martin Ugalde Kultur Parkearen kontrako operazioa burutu zuten.
|
Lehen
kasuan atxilotutako batzuek tratu txarrak salatu zituzten epaitegian eta gizartea ren aurrean. Bai lehen kasuan eta bai bigarrenean bost eguneko inkomunikazioaldia pairatu behar izan zuten bahituek.
|
|
|
Lehen kasuan atxilotutako batzuek tratu txarrak salatu zituzten epaitegian eta gizartea ren aurrean. Bai
|
lehen
kasuan eta bai bigarrenean bost eguneko inkomunikazioaldia pairatu behar izan zuten bahituek. Gerora fidantzak ordaindurik irten diren arren, oraindik Iñaki Uriak, Euskaldunon Egunkari a-ko kontseilari delegatua zenak, kartzelan jarraitzen du.
|
|
2004
|
|
|
Eginbide hori aurkezleak ere sinatuko du, eta, ez badaki edo ez badu nahi,
|
lehen
kasuan, horren eskabidez lekuko batek sinatuko du, eta, bigarrenean, idazkariak aukeratutako bi lekukok.
|
|
|
Txinak erabaki du Cantongo merkatuetan 10.000 zizeta sakrifikatzea eta probintziako animalia basatien hiltegi guztiak ixtea, egin dituzten ikerketek frogatu baitute lotura dagoela espezie horren eta sei hilabetean erregistratutako arnas sindrome akutu eta larriaren (SRAG)
|
lehen
kasuaren artean. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) maiatzean identifikatu zuen animalia hori birusaren iturburu izango zela.
|
|
|
Arrain parasitatu gordina edo gutxi egina jaten badugu, larbak eskura ditzakegu. Anisakis bidezko parasitazioaren
|
lehen
kasuak Japonian eta Holandan deskribatu ziren. Herrialde horiek arrain gordinaren kontsumo handia dute.
|
|
|
AEBko Nekazaritza Saila. adierazi du proba genetikoek frogatzen dutela Washington estatuan “behi eroen” gaitzarekin infektatutako behia Kanadakoa zela. DNA probei esker, “ziurtasun handiz” egiazta dezakegu behien entzefalopatia espongiformearen
|
lehen
kasua (BEE) Albertako (Kanada) granja batetik inportatutako behi batek eragin zuela, esan zuen Ron DeHavenek, sail horretako albaitaritza zerbitzuko buruak. Abenduaren 23an iragarri zuten EEBren kasuan, hogeita hamar bat herrialdek blokeatu egin zuten AEBetako abelburuen inportazioa, besteak beste, erosle nagusiak (Mexiko, Japonia eta Taiwan).
|
|
|
“Langileekin ari gara hizketan elikagaiak nola manipulatzen dituzten jakiteko eta ingurumen faktore guztiak aztertzeko, baina oraindik goiz da ondorioak ateratzeko”, esan zuen Breimanek. Agintariek jakinarazi zuten
|
lehen
kasuan baino azkarrago baieztatuko dituztela gaixoaren emaitzak. Izan ere, Cantongo Gaixotasun Infekziosoak Kontrolatzeko Zentroak (CCEI) deklaratu zuenetik astebete igaro zen gaixoa, eta horrek zalantzan jartzen du Gobernuak iragarritako gardentasun informatiboa.
|
|
|
2003an Txinan eta Asiako hego ekialdeko beste herrialde batzuetan Arnas Sindrome Akutu Larria (SARS, Severe Acute Arnaskatory Syndrome) deritzonaren
|
lehen
kasuak agertu zirenez, osasun arloko ikertzaile eta agintariek transmisio bide guztiak hartu behar izan dituzte kontuan. Gordailu nagusia seguruenik animalia motakoa izateak eta kaltetutako espezie batzuk herrialde horietan kontsumitzeak zalantzan jartzera eraman du gaixotasuna elikadura segurtasunaren arazoa ote den.
|
|
|
Kanada izan zen, besteak beste, Txinako errepublikaren atzetik gaixotasunaren erasorik handiena jasan zuena.
|
Lehen
kasua, 2003ko uztailean OMEk agerraldien amaiera deklaratu ondoren, Guangzhou probintzia ezagunean izan zen, urte bereko abenduaren 16an. Infekzioaren sintomen ondoren, gaixoak ospitale mailan isolatu ziren, eta sendatu egin ziren ondorio bereziki negatiborik gabe.
|
|
|
“Oraingoz, ez dirudi kasu horien eta Texasen kutsatutako haztegiaren artean harremanik dagoenik”, gehitu zuen. Zenbait herrialdek, hala nola Japoniak, Hego Koreak eta Poloniak, erabaki zuten AEBetako oilaskoen inportazioa bertan behera uztea,
|
lehen
kasuak aurkitu ondoren.
|
|
|
Espainia osoan 74 kasu atzeman dira, eta Galizia da zerrendako lehena, 30 kasu egiaztatu baitira (13 Lugon, 9 A Coruñan, 5 Pontevedran eta 3 Ourensen). El Adelanto de Salamancak jakinarazi duenez, aurtengo
|
lehen
kasuak Balearretako bi ustiapenetan aurkitu dira, bata Mallorcan eta bestea Menorcan. Datuen arabera, urteko lehen seihilekoan %12 jaitsi da pixka bat, 2003koarekin alderatuta.
|
|
|
Intsektuek transmititu duten gaitza da, eta azkar zabaltzen da etxeko azienda eta hausnarkari basatien artean.
|
Lehen
kasuak aste honetan detektatu dira Cadizko zenbait abelburutan. Hasiera batean ez dakigu gizakiei eragin diezaiekeen, baina agintariek neurri hori prebentzio gisa hartzea erabaki dute.
|
|
|
Behien entzefalopatia espongiformeak Espainian izan duen bilakaerak, 2000ko azaroan Galizian
|
lehen
kasua ezagutu zenetik, Erresuma Batuan denboraldi berean erregistratutako ereduaren antzekoa du. Lehenengo lau urte horietan goranzko bilakaera nabari da gailur maximora iritsi arte.
|
|
|
Kontabilizatutako 161 giza biktimekin eta milaka abelburu sakrifikatuekin batera, haiek ordaindu dute preziorik altuena Erresuma Batuan duela 8 urte sortutako behi eroen krisiagatik, behien entzefalopatia espongiformearen (EEB)
|
lehen
kasua agertu zenean. Animalien elikadurako abeltzain eta enpresaburuak dira, eta azken urteotan sektoreari kalte egin dioten murrizketa askori aurre egin behar izan diete.
|
|
|
Ia dena debekatu zen, baina ez zen horregatik geratu gaixotasunaren aurrerapena gure inguruko txaboletan. Iaz EEBren
|
lehen
kasua izan zen Kanadan, eta duela 2 urte Polonia edo Israelera iritsi zen lehen aldiz. Espainian, 2000 urtean lehenengo behi eroak diagnostikatu ziren.
|
|
2005
|
|
|
kasutan erreferentziazko adjektiboak, edota erreferentziazkoen morfologia hera duten tasunezko adjektiboak34 ezinbestean mailegatu behar ditugu35 eta arrazoi hori erabiltzen dute hainbat hiztunek erreferentziazko erdal adjektiboak erruz mailegatzeko; heste hiztun batzuek aldiz, itsuki erabiltzen dute Euskaltzaindiaren gomendioa, adjektiboa mailegatzea egokiagoa denean ere horren euskal ordain bat bilatu nahirik.
|
Lehen
kasuan ondorioa erdal sistemarekiko hurbiltze ahulgarria da eta bigarrenean aldiz, justifikatu gaheko urruntzea, euskararen erabilgarritasuna mugatzen duena. Bi joera hauek batera gertatzeak dakarrena da euskararen barnean urrunduz doazen hi eredu sortzea, batasunerako kaltegarria dena.
|
|
|
eta, hemen? aditzondoen erabilera traketsa
|
lehen
kasuan eta ondo erabilia bigarren kasuan. Adibide biak telebistako albistegietan kazetariak zuzenean egindako adierazpenak dira:
|
|
|
Europako Batzordea ahuntz azienda erraiak kontsumitu aurretik garbitzera estatu kideak behartzeko aukera aztertzen ari da. Europako Erkidegoko agintariek neurri drastiko hori proposatu dute, behien entzefalopatia espongiformearen (BSE) berezko kutsaduraren
|
lehen
kasua berretsi ondoren, Bordeletik hurbil dagoen ustiategi frantses bateko ahuntz batean. Zantzu guztien arabera, 2000ko martxoan jaio eta 2002ko urrian artaldearen ondoan hil zen animaliak pentsuak jan zituen kutsatutako haragi irinekin, produktu horien gaineko debekua oraindik indarrean ez zegoenean.
|
|
|
Urtarrilaren 28an, Frantziako ahuntz batean behien entzefalopatia espongiformea (BEE) «egoera naturalean» kutsatzeko
|
lehen
kasua berretsi ondoren, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak datu zientifikoak biltzeko lan xelebrea du, ahuntz produktuen kontsumoarekin lotutako arriskuak ebaluatzeko. Erkidegoko aziendaren prebentzio eta kontrol neurriak indartzeak lehentasuna duela dirudi orain.
|
|
|
Gaixotasunaren kasu hori kolpe latza izango da sail horrek behi haragiaren esportazio estatubatuarra bultzatzeko egiten dituen ahaleginetarako, 2003 arte urtean 2.500 milioi dolarrekoa baitzen. AEBetako “behi eroen” gaitzaren
|
lehen
kasua. duela bi urte, Kanadako abelburu batean aurkitu zuten. Ondoren, herrialdeko Gobernuak abereen osasun kontrolak areagotu zituen hiltegietan.
|
|
|
Gertaera horren larritasuna gorabehera, arriskuaren pertzepzioa ez da 2000 urtean behi eroaren
|
lehen
kasua argi publikora atera zenean bezain handia; beraz, ez da ondorio kaltegarririk aurreikusten behi haragiaren ekoizpen sektorean. Osasun agintariek EBn sartu dituzten lege neurriek, arrisku materialak merkatutik kentzeak eta elikadura krisiaren bilakaerari buruzko komunikazio egokiak atzean utzi dituzte gaiari buruzko kezka orokorrak.
|
|
|
Biologoek hegaztiek leguminoso bat polinizatzeko Europako
|
lehen
kasua aurkitu dute Extremaduran
|
|
|
Extremadurako bi herritan hainbat urtez ikasi ondoren, Extremadurako Unibertsitateko (UEx) biologo talde batek jakin du Anagyris foetida leguminosoa landare ornitofiloko Europako
|
lehen
kasua dela. Horrek esan nahi du batez ere hegaztiek polinizatzen dutela.
|
|
|
Globalizazio faktorearen ondorioz gertatzen ari diren tentsioak kultur homologazioaren eta kultur ezberdintasunaren artean mugitzen dira.
|
Lehen
kasuari dagokionez, kultur operadore handi eta indartsuak ditugu ezkutuan; horiek, maila ideologikoan, new cultural standars edo pentsamendu bakarra deitua munduan zehar hedatzera jotzen dute. Eta harrigarria behintzat bada kultur globalizazioaren sustatzaileak nazioz gaindiko enpresak izatea; are gehiago, horiek ari dira herrialdeak ordezkatzen kultur globalizazioaren produkzio eta banaketan.
|
|
|
Zentzu horretan, interesgarria da argitalpen honetan" BILA" eta" ERABIL" indizeek eskaintzen diguten informazioa.
|
Lehenaren
kasuan, hiztunek aitortutako lehen hizkuntza gurutzatu da bere egungo gaitasunarekin etaho rrela euskaldun tipologia bakoitzaren ehunekoak eskaintzen dira: " euskaldun zaharrak"," jatorrizko elebidunak"," euskaldun berriak"...
|
|
|
Baina haren prozedura ez da berdina izango gure helburua errazte hori bada edo, bestela, hizkuntz estudio orokor eta zientifiko bat sustatzea bada.
|
Lehen
kasuan, nahikoa izango litzateke erabat ziurrak eta egiaz oinarrizkoak diren analogiak aurkeztearekin; azkeneko kasuan, berriz, analogi arrasto txikiena erakusten duen puntu bakoitza aztertu litzateke. Ze, azken honetan, gure obligazioa analogia hori txoko txikieneraino jarraitzea da, nahiz eta honetan guztian geroko ikerketek agian etekin aberatsagorik ez emateko arriskua egon.
|
|
2006
|
|
|
Duofold eta Online kamiseten osaketa ez da fabrikatzailek adierazten duten hori:
|
lehen
kasuan osagaiak %92 poliester eta %8 elastano dira (etiketak %96 eta %4 dioen arren) eta bigarrenean %78 poliamida eta %22 poliester (etiketak %85 eta %15 dio), arauak onartua duen desbideraketaz gainetik.
|
|
|
|
Lehen
kasuan, zortzi urteko mutikoak azalera handi batean, motxila hartu eta apaingarria erauzi dio.
|
|
|
Agentziak kontratua akastuna sortzea eragiten duen
|
lehen
kasuari dagokionez, kanpaina baten «oinarrizko elementua» zer den zehaztea gaitza gertatzen da kontratuan parte hartzen duten bi alderdientzat. Emaitza edo obra kontratua denez, iragarleari dagokio elementu horiek zehaztea, iragarlearen nahia publizitate mezua sortzea eta gauzatzea baita.
|
|
|
Besteren enkarguz diharduenak, beste alderdiari noren enkarguz diharduen esan diezaioke edo, aldiz, informazio hori ezkutatu.
|
Lehen
kasuan, agentziak besteren izenean eta besteren enkarguz dihardu; bigarrenean, berriz, bere izenean dihardu, eta kontratuaren beste alderdiak ez daki besteren interesen alde ari dela.
|
|
|
Albaitaritzako Osasun Alertako Batzorde Nazionalak atzo erabaki zuen indarrean zegoen segurtasun dispositiboari eustea, hegaztien gripea Espainiara irits ez zedin. Horren barruan sartzen da hegaztiak 10 kilometro inguruko perimetroan sartzea, arriskugarritzat jotzen diren 25 hezeguneren inguruan, baina ez konfinamendu osoa dekretatzea, Frantziak egin duen bezala, atzo gaixotasunaren
|
lehen
kasua iragarri baitzuen. “Gure egoera ez da Frantzian bezalakoa”, azaldu zuen Carlos Escribanok, Abeltzaintza zuzendari nagusiak.
|
|
|
Bainuetxeak berak egin du gomendio hori, kasuak sortu zituen gunea zehaztu arte. Zaintza epidemiologikoko zerbitzuek
|
lehen
kasuaren berri izan zuten joan den ostiralean, eta horri buruz ezarritako jarduera protokoloa aktibatu zen. Bainuetxeko arduradunekin harremanetan jarri ziren, eta une oro erakutsi dute prest daudela dagozkien lanetan laguntzeko, hasi ikerketakoetatik eta desinfekziokoetara, emisiogunea instalazioetan dagoela frogatzen bada.
|
|
|
“Laborategiak H5N1 birusa dela baieztatu zuen, guk uste genuen bezala”, adierazi zuen Berndt Klingeborn Albaitaritza Institutu Nazionaleko birologoak. Erakunde horrek berak jakinarazi zuen, halaber, hildako hontz baten
|
lehen
kasua detektatu zela Oxeloesundeko hegaztien gripearen ondorioz, Stockholmeko hego ekialdean. Birus hilgarria daramaten bi ahateak hilda aurkitu zituzten otsailaren amaieran Oskarshamnen, Eskandinaviako hego ekialdeko kostaldean.
|
|
|
Gaixotasun honi buruz artikulu eta iritzi asko argitaratu diren arren, batez ere pertsonei kutsatzeko arriskuari dagokionez, zalantzarik gabe animalien osasunaren arazoa da. Beldurrik zabalduenetako bat espezieen arteko transmisioarena da, batez ere katu alemanen
|
lehen
kasuak eta hegazti produktiboen agerraldi bat detektatu ondoren.
|
|
|
Erresuma Batuan 1986an hasi zen krisia, behi eroen
|
lehen
kasuak atzematearekin eta beste herrialde batzuetara bizkor hedatzearekin, badirudi gero eta urrunago geratzen ari dela. Gaixotasunak Europako eta Estatu Batuetako aziendetan jarraitzen duela ahaztu gabe, Epizootien Nazioarteko Erakundeak (OIE) gaixotasunaren beheranzko joera berresten duten datu berriak aurkeztu berri ditu, eta krisiaren hasieran iragarritako aurreikuspenak ziurtatzen dituzte, 2005 urtea aldaketa izan daitekeela onartzen baitute.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, AEBetako agintariek egin beharreko lanik berehalakoena animaliak identifikatzeko nahitaezko sistema bat ezartzeari buruzkoa da. Hori proposatu zuen Nekazaritza Idazkaritzak 2003ko abenduan, AEBn" behi eroen"
|
lehen
kasua berretsi ondoren. OIEren arabera, «oso garrantzitsua da trazabilitate sistema bat, animaliak jaiotzatik erosketa otarreraino identifikatzen lagunduko duena».
|
|
|
Autopsiaren emaitzen arabera, biriketako enbolismo baten ondorioz hil zen, ziurrenik eserita egondako ordu luzeen ondorioz. Komunikabideek albistearen berri eman zuten, klase turistikoaren sindromeagatik heriotza egozten zitzaion gazte baten
|
lehen
kasu ezaguna zelako. 2001 urtea zen, eta berriak espekulazio ugari ekarri zituen.
|
|
|
H5N1 oso patogenoa den birusa, Espainian hegazti gripearen
|
lehen
kasua eragin duena (Gasteizko Salburuako hezegunean aurkitutako somormujo bat), Europako hainbat herrialdetan aurkitutako birusen antzekoa da, eta ez ditu Afrikako herrialdeetako etxeko hegaztien eta hegazti basatien ezaugarri berak. Hori da Algeteko (Madril) Erreferentziazko Laborategi Nazionalaren atariko emaitzetako bat, birusaren aminoazido kateen sekuentziazio lanaren zati bat amaitu duena.
|
|
|
Txikien %88, 6 bikotekideek hartu zuten, eta %11, 4, berriz, bakarrik zeudenek. Horri dagokionez, Valcarcek jakinarazi zuen 2006an jadanik erregistratu direla adopzio tramiteak hasi dituzten bikote homosexualen
|
lehen
kasuak. Sexu bereko senar emazteak onartu ondoren, Espainiak lege aldaketak azaldu dizkie herrialdeei, eta alderdi teknikoetan lan egiten du, gainerako herritarrek bezala adoptatu nahi dituzten bikote horiei laguntzeko.
|
|
|
Elena Espinosa ministroak zuzentzen duen sailak hegaztien gripearen ordenari buruzko aldaketa bat tramitatu du, Zadorra eta Santa Engraziako urtegiak eta Salburuako putzuak gehitzeko. Horietan, Europar Batasuneko araudian ezarritako neurriak aplikatzen ziren, Espainian hegazti gripearen
|
lehen
kasua agertu ondoren. Bide hori ohikoa da, eta horren bidez, Ministerioak eremu horiek bere zerrendan sartzen ditu, autonomia erkidegoek beren eskumenak gauzatzean hala eskatuta, eta, horren bidez, hainbat eremu gehitu dira arrisku eremuen eta zaintza bereziaren artean.
|
|
|
Bide hori ohikoa da, eta horren bidez, Ministerioak eremu horiek bere zerrendan sartzen ditu, autonomia erkidegoek beren eskumenak gauzatzean hala eskatuta, eta, horren bidez, hainbat eremu gehitu dira arrisku eremuen eta zaintza bereziaren artean. Gobernuak, joan den ostiralean, hegazti gripea zaintzeko eta kontrolatzeko neurriak indartu zituen datorren urrira arte, uztailaren hasieran Salburuako (Gasteiz) hezegunean hilda agertu zen somormujo batean Espainiako gaixotasunaren
|
lehen
kasua detektatu ondoren. “Gogobetetasuna” Ministerioak hartutako neurriaren aurrean, Arabako nekazaritzako arduradunak, Eloy López de Forondak, ez zuen bere “gogobetetasuna” ezkutatu; izan ere, “nahiz eta printzipioz arazorik ez egon, positiboa da eremu horiek behar bezala zainduta egotea”.
|
|
|
Zehazki, espezialistek bisitak eginen dituzte zaintza eremuetara astean behin gutxienez, eta aldian behin analisiak eginen dituzte arriskuaren ebaluazioaren arabera. Koarentena Hurrengo egunetan, hegazti gripearen segimendua egiteko batzordea bilduko da, hilaren 7an, astelehena, Salburua inguruan ezarritako neurri murriztaile guztiak altxatzeko, hegazti gripearen
|
lehen
kasua agertzearen ondorioz. Aurreko astean amaitu zen H5N1 birusak kutsatutako hegaztia agertu zen lekuaren inguruan hamar kilometroko erradioa zuen koarentenako lehen fasea.
|
|
|
Hegaztien gripearen jarraipena egiteko Eusko Jaurlaritzak sortu duen batzordea gaur bilduko da Salburuako hezegune gasteiztarraren inguruan berrogeialdia egiteko. Han agertu zen Espainiako gaixotasunaren
|
lehen
kasua, ez baita beste hegazti kutsaturik hauteman. Uztailaren 27an amaitu zen koarentenako lehen fasea, babes perimetroan ezarritako neurri bereziak betetzeko (H5N1 birusak kutsatutako somormujoa agertu zen lekuaren inguruan hiru kilometro).
|
|
|
Hegazti gripearen jarraipena egiteko euskal batzordeak atzo bukatutzat eman zituen koarentena eta Salburuako (Gasteiz) hezegunearen inguruan ezarritako aparteko neurriak. Ekainaren 30ean H5N1 birusarekin kutsatutako somormujo bat agertu zen, Espainian atzemandako
|
lehen
kasua. Hori baieztatu zuen Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura sailburu Gonzalo Sáenz de Samaniegok, Eusko Jaurlaritzak, hiru euskal foru aldundiek, Neiker laborategiak eta Elika kalitaterako fundazioak osatzen duten batzordearen bilera amaitu eta gutxira.
|
|
|
Oraingoz, 31 pertsonari eragin die sindrome horrek, eta 20 pertsona hil dira giltzurruneko gutxiegitasun larri baten ondorioz. Joan den igandean azken biktima erregistratu zen, eta bost pertsona egoera kritikoan daude duela astebete
|
lehen
kasuak agertu zirenetik. Gaixotasunaren hasieran goragalea, sukarra, ahultasuna eta beherakoa agertzen dira, giltzurrunak deserabiltzen dituen giltzurrunetako akats bat sortu arte, paralisi partziala eragiten du eta, azkenik, heriotza.
|
|
|
Gure eskualdean, bi aldiz pasatuko da, matxoaren 30ean Baztanen eta apirilaren 1ean Bortzirietan eta Malerrekan.
|
Lehenaren
kasuan ordutegi egokia izanen da lasterka ibiltzeko. Eugitik etorriz, Iruritara ailegatu luke ortzirale arratsaldeko 16:00ak aldean.
|
|
|
Asteartean egingo zaion epaiketan, Asier Basabek bere jarrerari eutsiko dio aurretik jakinarazi duenez. EHEk nabarmendu du epaiketa hori"
|
lehen
kasua izanagatik, aurrekaria sortzeko erabili dezakete" Justizia Administrazioak zein Eusko Jaurlaritzak. Erakunde horiei ere leporatu die epaiketak euskaraz egiteko oztopoak jartzea.
|
|
2007
|
|
|
G tiklorturiko kreditu netoa dela-eta, A k zor bat jasaten du, zeina preseski berareneskaera finantzarioko salmenta netoaren emaitza baita.
|
Lehen
kasuan bezala, ondasun eta zerbitzu errealen erosketa netoa bono finantzarioko salmenta netobatek orekatzen du, horrela AM eta GM moneten artean ez da truke tasareninolako aldaketarik.
|
|
|
Hala ere, horrek ez du esan nahi nazioarteko ordainketak bide logikohutsean deskargatuak direla. Goian aipaturiko
|
lehen
kasuak egiaztatzen du hori.Izan ere, bere merkataritza inportazio netoak ordaintzearren, giltza moneta duenherrialdeak bere dirua bikoiztasun prozesu batera behartzen du, zeinak nazioartekokapital espekulatibo baten sormenera baitarama. Rueff (1980) izan zen euromoneten (hobe xeno moneten) analisia egin zuen lehen ekonomialaria, xenomonetak truke tasako fluktuazio erratikoak adierazteko giltza direlarik.
|
|
|
|
Lehen
kasu nabarmena, biologikoa da (edo naturala ere bai). Kasu askotanondoko parekatzeak espresuki edo inplizitoki egiten dira:
|
|
|
Duela hiru urte, gaur egun sei dituen neskato bat leuzemiaren biktima izan zen, eta bere zilborretik odol transfusioa jaso zuen. Teknika hori erabiltzen duen haur baten
|
lehen
kasua da. Kimioterapia gainditzen lagundu zion transplante aitzindariarengandik berreskuratuta dago.
|
|
|
Gehienak Madrilgo Erkidegoan gertatu ziren, baina Errioxan, Andaluzian, Kanarietan eta Valentziako Erkidegoan ere infekzio gehiago izan dira. Madrilgo agerraldia otsailaren 3an hasi zen, eta
|
lehen
kasuak Erresuma Batuko bi lehengusu izan ziren, txertorik ez zutenak. Alerta egoera Herrialde hartan txertoaren inguruko polemikak (autismo kasuekin zerikusia izan zezakeela iradoki ondoren) guraso britainiar askok seme alabak ez txertatzea erabaki dute.
|
|
|
Behien entzefalopatia espongiformea edo behi eroen gaixotasuna berriki agertu den gaixotasuna da. Gaixorik zeuden animalien
|
lehen
kasuak Erresuma Batuan deklaratu ziren 1986an. 1996an gaixotasun berri bat detektatu zen pertsonengan, Creutzfeldt Jakoben gaixotasunaren aldaera bat, behi aziendaren BSE epidemiarekin lotu zena.
|
|
|
Gaztela eta Leonek topillo izurrite bati egin behar dio aurre joan den urritik,
|
lehen
kasuak Tierra de Campos eskualdean, Valladolid probintziaren iparraldean eta Palentzia aldean detektatu zirenean. Harrezkero, karraskari txikiek lehorreko laboreak, ureztalurrak eta baita Toro Jatorri Deiturako (Zamora) eta Rueda eremuetako lehen mahastiak ere erasotu dituzte.
|
|
|
Himenopteroen pozoia, hala nola liztorrak eta erleak, istripuz jar daiteke mahastizaintzako eta ardogintzako upategietan, eta erreakzio alergikoak sor diezazkieke pertsona sentsibilizatuei. Orain dela hiru urte, Valladolideko Río Hortega ospitaleko alergologoek, Alicia Armentia doktorearen zuzendaritzapean, liztor pozoiak eragindako erreakzio alergikoa izan zuen gizon baten
|
lehen
kasua argitaratu zuten, ardoa edanda eta inolako ziztadarik izan gabe. Orduan pentsatu zen ohiz kanpoko gertaera izan zitekeela.
|
|
|
2000ko irailean, Nazio Batuen Milurtekoko Deklarazioa 189 herrialdek sinatu zuten, eta, horren ondorioz, ibilbide orri bat sortu zen, 2015erako helburuak ezartzen dituena. 1981az geroztik, HIESaren
|
lehen
kasuak dokumentatu zirenetik gaur egun arte, infekzioaren historia izugarri aldatu da. Botika antiretrobiral berriei esker, heriotza tasa handiko infekziotik patologia kronikora igaro da.
|