|
2000
|
|
|
Enfasia egiteko moduko gertaera dela dirudi: Hego Nafarroako ingurumen sozialaren barnetik sekula emakume batek idatziriko kreaziozko
|
lehen
euskal liburua eman digu 2000 urteak.
|
|
2002
|
|
|
argitaletxe berriak sortu ziren eta, horren ondorioz, euskarazko literatur produkzioa areagotu egin zen, batez ere, 1970eko hamarkadan (garai horretan sortu ziren argitaletxeen artean dauzkagu, besteak beste, Gordailu [1969], Lur [1969], Etor [1970], Iker [1972], Gero [1973], Elkar [1973]). Honetaz gain, Euskal kantagintza berriari5 eman zitzaion hasiera, Ez dok amairu (1965) taldearekin; 1965ean egin zen Durangon
|
lehen
Euskal Liburuaren Azoka; dantza talde (Argia) edo antzerki talde (Jarrai) berritzaileak sortu ziren..., eta argitalpen politika serioa eskatu zuenik ere izan zen, euskara kultura eremu guztietara irits zedin lortzearren. Garai hartako ortodoxia kulturalari heterodoxia kultural eta politikoa kontrajarri zitzaiola esan izan da, G. Aresti, K. Mitxelena (1915) filologo entzutetsu eta J. Oteiza (1908) eskultorearen eskutik, besteak beste.
|
|
2006
|
|
|
Etxepare, Bernard, Eiheralarreko erretorea. Linguae vasconum primitiae
|
lehen
euskal liburuaren egilea (1545, Bordele).
|
|
2008
|
|
|
Aurreko lerroetan erakutsia izan da Echepareren erdi arokotasuna baiez tatzeko ekarri argumentuak franko ahulak zirela, eta Frantziako literaturaren testuinguruan kokaturik bederen, ez zela literatura anakronismoren beharrik
|
lehen
euskal liburuaren edukien ulertzeko. Hondar hitz honetan beste kontu bat oraino aipatu nahi nuke, bazterretik bederen orain arte erranak hunkitzen dituena.
|
|
2009
|
|
|
Etxepare, Bernard (1480??), Eiheralarreko erretorea. Linguae vasconum primitiae
|
lehen
euskal liburuaren egilea (1545, Bordele).
|
|
|
Joan Mari Torrealdaik diokunez (1997: 69)«(?)
|
lehen
euskal liburua atera zenerako Euskal Herrian bazen inprimategirik. 1489tik dago Brocar Iruñean(...)».
|
|
|
Irakurritako
|
lehen
euskal liburuen artean, bi dauzkat akorduan: lehendabizi, hamabi bat urterekin, Plazido Mujikak euskaratutako Svensonen itsas giroko Noni eta Mani nobelatxo xaloa irakurri nuen, eta ondoren Jon Etxaideren Alos Torrea narrazioa:
|
|
2013
|
|
|
Liburuko euskarari bagagozkio, Eiheralarre ibarreko euskara darabil Etchamendyk. Bernard Etxepare
|
lehen
euskal liburuaren egilea Eiheralarrekoa zen etaGaraziko euskaraz izkribatu zuen. Ezterenzubikoa ere Garaziko euskara dugu.Etchamendyren euskara, Manezandi idazle handiarena bezalaxe, Garazikoa dugu.Garaziko euskara bere erro naturaletan aztertu nahi duenak altxor handia duliburu honetan.
|
|
2018
|
|
|
" [Gabriel Arestiren] Harri eta Herri izan zen euskara batua eraiki genuen belaunaldiko idazle askok euskaraz irakurri genuen lehen liburua. Gure
|
lehen
euskal liburua, h a normal erabiltzen zen liburu bat izan zen. Liburu hori 1964an argitaratu zen, Baionako Biltzarreko proposamenak baino urtebete lehenago" (22 or.)
|
|
2019
|
|
|
Donostiaz landa, Euskal Herriko beste hainbat tokitan egingo dituzte Argia-ren omenezko ekitaldiak datozen aste eta hilabeteetan.Larunbat honetan, esaterako, txangoa antolatu dute Leurtzako urtegira (Urrotz, Nafarroa), hango anfibioak eta narrastiak ezagutzeko, Iñaki Sanz Azkue eta Ander Izagirre Egaña biologoekin (bete dira leku guztiak). Ekainaren 1ean,
|
lehen
euskal liburu eta disko azoka egingo dute Ziburun (Lapurdi). Antolatzaileek, Baltsan elkarteak, Argia-ri eskainiko diote azoka.Ekainaren 5ean Argia ko artikuluak irakurriko dituzte Hendaiako X. Irakurraldian.
|
|
|
|
Lehen
euskal liburuaren argitalpen faksimilea gehi itzulpena sei hizkuntza hauetara: galegoa, katalana, errumaniera, txinera, kitxua eta arabiera.
|
|
2023
|
|
|
Linguae Vasconum Primitiae
|
lehen
euskal liburuaren egile Bernart Etxepare (Sarasketa, Nafarroa Beherea, 1480 1545) izan du konpainiak inspirazio iturri. Haren Amorosen partizia olerkitik hartua dute, hain zuzen, obraren izena.
|