|
2000
|
|
|
Nik ere uste dut bilbotar argia, edonon delarik ere, pozik dagokeela bere obretarik bi berak bere gaztaroan bultzatu zuen hizkuntzan argitaraturik12 eta UPV/ Euskal Herriko Unibertsitatean honezkero enborreko irakasgaien% 50 euskaraz ematen direla ikustean, mintzaira hori, bere kritika zorrotzei esker, hirugarren milurtekoaren hasieran, jakite hegoek igoa, jadanik kultur hizkuntza izateraino heldurik. Horrela bete da, gainera,
|
lehen
euskal idazleak, Bernard Etxeparek, 1545.ean profetikoki aldarrikatu zigun nahi zaharra: heuskara, habil mundu guzira.
|
|
2001
|
|
|
Euskal literaturaren historiari begirada txikia botaz gero, bat batean konturatuko gara ez dela Atxaga irudia erabiltzen duen
|
lehen
euskal idazlea. Prozedura ezaguna da eta herri lirikan aurki dezakegu neke handirik gabe.
|
|
2004
|
|
|
Bakarrik pentsamenduarekin hizketan. Bestalde, Orixe izan da bere lumatik bizitzen arriskatu zen
|
lehen
euskal idazlea.
|
|
2008
|
|
|
Etxaidek euskaltzaletasuna eta ohiko kristau balioak osoki baturik eta bere baitan nola bere lanetan ezin elkarretarik bereizirik zeuzkan. Pentsa dai teke euskal kultura oraino hatsik ezin hartuz zegoen 1950eko hamarkadako urte etsigarri haietan literaturako gaiak berriz aipatzean eta euskal autoreak aurkeztean, gogor zitzaiola Etxaideri
|
lehen
euskal idazlearen neurtitzak, kris tau kontzientziak manatzen ziokeen bezala, euskaldun irakurleen aitzinean besterik gabe gaitzestea.7 Gisa horretan egoki gertatu zitzaion, espainol litera turan bere tokia aitortzen zitzaion Ruizekilako konparantza. Hau ere apaiz izan baitzen eta denbora berean erlijiozko eta amodiozko gaiak bere lanetan franko libroki erabili baitzituen, esperientzia (Altamira eta Etxaideren ustez) biografikoak baliatuz horretarako.
|
|
2011
|
|
|
Martin Ugalde izan omen zen ipuina literatur genero moderno gisa landu zuen
|
lehen
euskal idazlea. 1961era goaz, orduantxe argitaratu baitzuen Ugaldek, Venezuelan, bere euskarazko lehen ipuin bilduma:
|
|
2012
|
|
|
69). Zentzu horretan, Miranderengan nolabaiteko aurrekariak agertzen diren arren, Pott bandakoak izan ziren literaturaren autonomia modu erabatekoan aldarrikatu eta praktikan jarri zuten
|
lehen
euskal idazleak: –Alegia, Pott izan zen lehena literatur talde gisa eratzen euskal hizkuntzalaritza eta politika abertzalearen arduretatik kanpo?
|
|
2013
|
|
|
Zuberoako
|
lehen
euskal idazlea
|
|
|
Litekeena.
|
Lehen
euskal idazle laikoa dela esan da, 2004an Lazarragaren eskuizkribuak azaldu arte.
|
|
2016
|
|
|
Bizenta Mogeli, emakumezko
|
lehen
euskal idazleetakoa izanari, omenalditxoa egin diote egileek jolasaren izenarekin: " Beste proiektu batean geundela, Bizenta Mogelen idatzi batzuk topatu genituen.
|
|
|
Markinako apaizetxean irudikatzen ditut biak, 1800 urtean, euskarak aitormen eta estatus sozialik batere ez zuen garaietan, osabak etxean izan zitzakeen euskarazko irakurgai apurrak leitu eta orri horituak zirriborratzen. Bizenta izan zen, dakigula behintzat, emakumezko
|
lehen
euskal idazlea. Oso gazterik idatzi zuen “Ipuin Onak” liburua, 22 urte besterik ez zuela.
|
|
|
Mayi Pelot euskal idazlea zen, Maiatz taldean hastapenetik agertu zena. Zientzia fikziozko
|
lehen
euskal idazleetarik izan da. Bi liburu agertu ditu Maiatz argitaletxean:
|
|
2019
|
|
|
Tarte honetan berean, orain zortzi urte inguru, debate ezdeus bat ebazten saiatu ginen: Martin Ugalde, Gabriel Aresti, nor izan ote zen ipuina literatur genero moderno gisa landu zuen
|
lehen
euskal idazlea. Ebazten saiatu baino planteatu egin genuen, lehena nor izan zen ez baita sobera garrantzitsua; bai, ordea, jakitea garai bertsuan kezka bertsuei erantzun bertsuak ematen saiatu zela idazle bat baino gehiago.
|
|
|
Aho batez aitortua da narratiba kriminaleko
|
lehen
euskal idazleek gizarteko auziak edo arazo soziopolitikoak islatzeari uko egin ziotela berandu arte; hirurogeitako narratiba abangoardistaren bidez eta laurogeitako narratiba fantastikoaren eta errealismo magikoaren bidez hura iradokitzeari ekin zioten, hala nola arestian aipaturiko Saizarbitoriak Egunero hasten delako (1969a) 8 eta 100 metro (1974) eleberrietan, Juan Mari Irigoienen Oilarraren p...
|
|
2020
|
|
|
Tarte honetan berean, orain zortzi urte inguru, debate ezdeus bat ebazten saiatu ginen: Martin Ugalde, Gabriel Aresti, nor izan ote zen ipuina literatur genero moderno gisa landu zuen
|
lehen
euskal idazlea. Ebazten saiatu baino planteatu egin genuen, lehena nor izan zen ez baita sobera garrantzitsua; bai, ordea, jakitea garai bertsuan kezka bertsuei erantzun bertsuak ematen saiatu zela idazle bat baino gehiago.
|
|
|
Martin Ugalde izan omen zen ipuina literatur genero moderno gisa landu zuen
|
lehen
euskal idazlea. 1961era goaz, orduantxe argitaratu baitzuen Ugaldek, Venezuelan, bere euskarazko lehen ipuin bilduma:
|