|
2000
|
|
|
– Hodei ilunak zatozak –esan nuen nik, zeruari begira– Uste diat iluntzea baino
|
lehen
euria izango dugula.
|
|
2002
|
|
|
Gorabehera dezenteko bidean, nekea ahaztu egiten da arroilen ebaki ikusgarriei, udazkeneko basoen koloreei, belardi leunei eta Pirinioetako tontor elurtuei begira. Zerua ere lagun izan dugu, goizeko
|
lehen
euri eta lanbroek eguzkiari egin baitiote bide; eta bigarren etapari ekin baino lehen ere, opari ederra egin digu zeruak.
|
|
2003
|
|
|
Itsasoak Seuraten koadro bat zirudien, Chagallen eldarnio bat.
|
Lehen
euri tantak jausi ziren hondar urrezkoaren gainera, eta norbaitek ikusi uste izan zituen, urrunean, sirenen distirak, suzko zohargi bat. Ez zen inor iritsi, ordea.
|
|
2005
|
|
|
Afrikan nintzelarik, asteartean meza Kpakobo herrian eman nuen, asteazkenean Ahuakron eta ostegunean Mbrinbon. Sasoi idorretik landako
|
lehen
euri balios haiek zenbait aste hartan berantetsiak eta euria zurrupitan hasi zen nik meza Ahuakron eman eta oren baten buruan. Kpakobon eman eta biharamunean beraz, Mbrinbora abiatzekotan nintzelarik.
|
|
|
“Rita” urakana bat batean norabidea aldatzen ari da, eta orain New Orleans etik hurbilago lurra ukitzeko mehatxua egin du, hasieran aurreikusi baino, Hurakanen Zentro Nazionalak (CNH) esan zuenez. Jazzaren sorlekua dagoeneko hasi da zikloiak eragindako
|
lehen
euriak nabaritzen. “Rita” Saffir Simpson intentsitate eskalako laugarren kategoriara jaitsi da, baina oraindik ere arriskutsua da.
|
|
|
Barre egin dugu gogotik. Golpes ek A Santa Compaña dakar, haizeak
|
lehen
euri kolpeak. Gure mahai ondoko leihotik Jabo Irureta bistaratu dugu, pausoa azkartzen duelarik.
|
|
2008
|
|
|
2005eko irailaren 24a.
|
Lehen
Euria. Hala izendatu zuen Israelek erretiratzearen ondoren Gazan egin zuen erasoa.
|
|
2009
|
|
|
Adak ere. Maria Bibianak bezainbat, baita gehiago ere, beharbada? ...ro, gertakari haietan, han zeudenen artean, parterik txarrena, nola baitzen izugarrikeriaren irudiari aurre egin behar izatea, haurraren heriotzaren eragile izateaz gain; horregatik, premia premiazko zerbait sinetsi nahi zuelako, zabaldu zituen eskuak eta zabaldu zituen adimenaren ate eta leiho guztiak, zernahi hartzeko prest, edozeren zain, basamortuko eguzki haizeak astindutako lur idor kiskalia
|
lehen
euri tantaren zain geratzen den bezala; ondoren, handik, adimenaren ate leihoetatik, sartu zitzaizkion amaren hitzak; guztiaz ere, Ada urduri zegoen, antsietateak jota, eta antsietateak berak eragotzi zion gauza batzuk ulertzea?, probidentziala?
|
|
|
...ro, gertakari haietan, han zeudenen artean, parterik txarrena, nola baitzen izugarrikeriaren irudiari aurre egin behar izatea, haurraren heriotzaren eragile izateaz gain; horregatik, premia premiazko zerbait sinetsi nahi zuelako, zabaldu zituen eskuak eta zabaldu zituen adimenaren ate eta leiho guztiak, zernahi hartzeko prest, edozeren zain, basamortuko eguzki haizeak astindutako lur idor kiskalia
|
lehen
euri tantaren zain geratzen den bezala; ondoren, handik –adimenaren ate leihoetatik– sartu zitzaizkion amaren hitzak; guztiaz ere, Ada urduri zegoen, antsietateak jota, eta antsietateak berak eragotzi zion gauza batzuk ulertzea –" probidentziala" eta" abstraktua" bezalako kontzeptuak ere ulergaitzak egiten zitzaizkion, ausaz–; argi eta garbi ulertu zuen, ba... Guztiek esaten zuten Adak musikarako dohain berezia zuela, kantatu ere primeran kantatzen zuen, bere ahots zuri ezin garbiagoarekin, halako eran, non askotan eskatzen baitzioten –urtemugetan edo etxean gonbidatuak zituztenetan– kanta zezala, baina berari ez zitzaion behartuta kantatzea gustatzen, barru barrutik sortzen zitzaionean baizik, txori abeslari apetatsu bat iduri; orduan itxuraldatu egiten zen, eta entzuleak itxuraldatzen zituen, bai baitzirudien ezen berari hezur muinetatik irten zitzaiona entzuleei ere hezur muinetaraino iristen zitzaiela, Adaren ahots zuriaren bibrazioek entzuleen sentiberatasunaren hariak bibraraziko balituzte bezala, tonu eta frekuentzia berean; une hartan, baina, amak gramofonoan Haendelen Aleluia jarri zuenean, alderantziz gertatu zitzaion, bera baitzen orduan hartzailea eta beste batzuk –diskoa grabatu zutèn koruko partaideak– emaileak; berdin zitzaion, musika gizakiaren espirituan halako zirrara hil edo bizikoa eragiteko gai denean, inportanteena ez baita, apika, nor den emailea eta nor hartzailea, musika bera baizik:
|
|
2010
|
|
|
Jai da udako
|
lehen
euri egun honetan.
|
|
2011
|
|
|
Horrela pilota edo opiltxo bakoitzak barruan hiru hazi mota eramango ditu. Batetik,
|
lehen
euriekin erneko diren belar eta lekaleak. Horiekin batean zuhaixka eta sastraken haziak.
|
|
|
|
lehen
euriak iristean amaitzen da urtaro lehorra. Ta orduantxe
|
|
|
agertzen da,
|
lehen
euriekin batera. Eskualde honetan urtean lau
|
|
2012
|
|
|
|
lehen
euri tanta beroak heldu direnean.
|
|
2013
|
|
|
eguraldia beroa izaten jarraitzen du egunez eta arratsaldeak oraindik luzeak dira. Gainera, estazio horretan,
|
lehen
euri handiek lurra prestatzen dute perretxikoak basoetan agertzeko, eta, beraz, onddoen bilatzaileei beren zaletasun gogokoenera bultza egiten diete. Oro har, penintsula osoa “setero lurraldea” da, baina batez ere iparraldeko erdiguneek (bereziki, Katalunia, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoa) niskalo zukutsuak, boletus ederrak eta beste hainbat espezie biltzeko eta prestatzeko tradizio sendoa dute.
|
|
|
Udazkeneko
|
lehen
eurietatik ihesi
|
|
|
• Edan dut izan daitekeen duterik goxoena," matxa" dute berde xoragarriena eta gelditzen zaidan hondar honetan ikusi dut ene etxe ondoan den istila, primaderako
|
lehen
eurien ondotik. Oh... barka, eltzegile jauna, denbora galarazten dizut ene ezdeuskeriekin...
|
|
|
• Edan dut izan daitekeen duterik goxoena," matxa" dute berde xoragarriena eta gelditzen zaidan hondar honetan ikusi dut ene etxe ondoan den istila, primaderako
|
lehen
eurien ondotik. Oh... barka, eltzegile jauna, denbora galarazten dizut ene ezdeuskeriekin...
|
|
|
|
Lehen
euritan ere etortzen zinen.
|
|
2014
|
|
|
Zertarako, hori larritua zeukana koitaduak. Orduan sumatu nituen
|
lehen
euri tantak barrunbean. Zirimiria bakarrik zen oraindik; segituan pasako da, engainatu nuen neure burua.
|
|
|
Ureztatu ondoren, lurra zapaltzeko moduan dagoela, azterketa orokorra egingo da; behar izanez gero, oker dauden landareak zuzenduko dira; ureztatu ondoren edo
|
lehen
eurien ondoren agerian gelditutako sustraiak estali egingo dira, beherantz egindako landareak pixka bat atera eta lurrazalean gehiegi ikusten direnak estali.
|
|
|
Egitarauari dagokionez, arratsaldean karrika buelta egin zuten Plaza Zaharretik Antoiuko parkera. Bertan, haur eta gurasoen artean Guk euskaraz murala margotu zuten, baina
|
lehen
euri tantekin, berriz ere plazara joatea erabaki zuten. Beratan, Euskararen fruitu goxoak jokoan aritu ziren, guraso batek eta haur batek osatutako bikotetan.
|
|
|
Ez baita harritzekorik baldintza horietan.
|
Lehen
euriak izanak eta, arto ereiten ari ziren, gehienak jorraia ttipi bat eskuan. Zenbait, asto edo metro bat gorako behitto batek tiratu golde nabarrekin.
|
|
2015
|
|
|
Desira loratzen doaneko unea da preziagarriena, hasi aurretiko gauza anitz bezala, gorputzak oraindik estaliak direnean, misterio kotsiarekin: ekaitzaren aitzineko
|
lehen
euri tanta lodiak. Luza genezake.
|
|
2016
|
|
|
Irudia: Steve_ Allen Udazkeneko
|
lehen
euriak iristean, jarduera mikologikoa hasten da basoetan, perretxiko saskiak bete eta gero kontsumitzeko. Baina praktika hori sinplea eta tolesgabea izan daiteke, jateko espezieak ondo ezagutzen ez badira eta toxikoetatik ondo bereizten ez bada.
|
|
2017
|
|
|
goizeko
|
lehen
euri tantekin esnatu arte.
|
|
|
Hondarra alderik alde mugitzen hasten zen, jendearen begietara sartzen, arropa azpietara, eta haizea, aldiz, toallak eramaten aurrena, eta terrazetako aulki mahaiak ere bai gero.
|
Lehen
euri tantak sumatzeaz batera hasten zen bainularien exodoa, denak hondartzako gauzak hala moduz bilduta, lastozko txapela beherantz eusten haizeak eraman ez dezan, denak halako larritasun deskribaezin batekin.Egun hartan, ordea, ez zen galernarik izan. Ilundu zuen, eta herriraino helduko ez ziren tximistei begira zegoen B. Ez zen ez haize zakarrik, ez euri tantarik ere izan, eta aspaldi izan zuen galera sentsazio handiena sortu zitzaion:
|
|
|
«Zera aterako du eguraldi ona», esan zuen Jasonek. «Eguerdia baino
|
lehen
euria izango diagu goian behean». Zerurantz begiratu zuen, euria imajinatuz, buztinezko errepide irristakorrak, eta bera herritik kilometro batzuetara, automobila lokatzetan hondoratuta.
|
|
|
Presatu beharra nuen.
|
Lehen
euri tanta nire sudurrean lehertu berria zen eta aita otoitzetik itzuli orduko egon nahi nuen manten azpian. Ez nintzen, beraz, aise ere gehiago urrundu.
|
|
|
parrilak, butanozko sukaldeak, harraskak, mahai luze bat... denak tejabanapetan babestuak. Han sartu direnean,
|
lehen
euri bisutsa zena zaparradatxo bihurtu dela ikusi dute.
|
|
|
Joan ala ez? Ateko kristaletik begiratu nuen, kalerantz, eta espaloietan
|
lehen
euri tantak erortzen ikusi nituen. Tantatxoak, tantak gero, tantatzarrak jarraian.
|
|
|
Arreta jarri galtzadaren marretan, eta kontuz balaztatu. Galtzadaren pinturak asko irrist egiten du (oinezkoen pasabideak, adibidez), batez ere
|
lehen
euri tantekin. Horregatik, kontu handiz ibili behar da eremu horietan, pinturaz, bai eta elementu metalikoez ere, hala nola estolderia estalkiez.
|
|
|
Eguraldi nahasiarekin jokatuko da gaurko Nahaste Borrastea. Aterri zela hasi da proba, baina lehen txirrindulariak plazara ailegatzen hasi direnean jausi dira
|
lehen
euri tantak eta zorua irristakor eta arriskutsu gelditu da. Bizikletako zazpi kilometroak egin ostean, Iñigo Lariz ailegatu da lehen postuan Kalegoen plazara, Hasier Murua orpoz orpo zuela.
|
|
|
Itsasoa izozten den geografia hori.
|
Lehen
euri tanta haizetakoan. Mutu, buruan azken hilabeteak errepasatzen saiatu nintzen.
|
|
|
|
Lehen
euri tantekin sartu ginen uretan. Leporaino murgildu eta begiak itxi nituen.
|
|
2018
|
|
|
Mugalariak erran zidan nekazari handi batena zela, emaztea eta semearekin bizi zenarena. Etxeko atera lagundu ninduen eta goizean goizik bila etorriko zitzaidala hitz eman zidan. Kontrabandista gau ederra dugu!, erran zuen eskua luzatuz
|
lehen
euri xortak sentitzeko. Ahal baledi ekaitzak argitu arte irautea eta hogei kintal kresal, huts gabe, sartuko da oldartuen bolborategian.
|
|
2019
|
|
|
Onena, pentsatu zuen Martxelok, une batez gelditzea izango zen, itxoitea eta gero ez ikusiarena egitea. Lipar batez nahikoa da gizakien hutsalkeriak izerdi eta neke piloak lortutako bakea zapuzteko,
|
lehen
euri tantak hondartza eguna zapuzten duen bezain azkar. Etsita gelditu zen Martxelo makiletan bermaturik eta gertatu beharreko eszenari begira.
|
|
|
Oneratzen ari da neska gaztea haizeak ekarritako
|
lehen
euri tantak sentitu dituztenean. Euri langarra dakar, oraindik haiengana iritsi ez diren hodei beltzek isuritakoa.
|
|
|
Kanpotik zetorren soinu batek atentzioa eman zion. Hasieran kosta egin zitzaion ezagutzea, baina segituan ulertu zuen euri uharren zurrumurrua besterik ez zela, itsasora amildu baino
|
lehen
euri urek osatzen zituzten errekastoen marmarra.
|
|
|
Berehala erori ziren
|
lehen
euri tantak. Trumoiak gero eta gertuago entzuten ziren, nahiz eta oraindik segundo asko pasatzen ziren tximistaren eta durundiaren artean.
|
|
|
Eguna hotzetik hasi dugu eta behe lainoa sortu da zenbait txokotan, baina goizean eguraldia lasai samarra izango da.
|
Lehen
euri zaparradak goizean bota ditzakeen arren, leku gehienetan arratsaldera arte ateri eutsiko dio. Eguerditik aurrera berriz, ekialdetik fronte bat sartu eta euritara joko du, gainera euria barra barra egingo du arratsaldean eta gauean.
|
|
2020
|
|
|
Kanpin dendetara iritsi zirenerako,
|
lehen
euri tanta lodiak botatzen hasita zen. Kostaldetik haize handia altxatu zen.
|
|
2021
|
|
|
eta berriro entzuten ditut
|
lehen
euri tantak
|
|
2022
|
|
|
Ez zekien nora hedatu zen. Adarrak puskatu zituen; teilatuak amorru itsuz astindu; azken elur hondarrak ekarri zituen muinora; eta orain, ekaitzak nahastutako zeru ilunetik, udaberriko
|
lehen
euria zerion, oraindik hotz, baina zarra zarra, presati, bidea irekiz zuhaitzen zuztar ilunetaraino, lurraren magal beltz sakoneraino.
|
|
|
Beste behin, dagoeneko Erradikalak ginen ekin ari ginela, iluntzean programatu zuten gure emanaldia Hernaniko Leoka labaderoan. Leku zoragarria da zinez, baina ez dauka aterperik, eta eguraldi iragarpenak zioenez, bazitekeen guk emanaldia bukatu baino
|
lehen
euria hastea. Ohiko modura dena lotuta eta dena kontrolpean izateko beharra medio, Ane kezkatuta zegoen hasi aurretik eta honako galdera zuen buruan biraka:
|
|
2023
|
|
|
|
Lehen
euri tantak kopetara erori zaizkionean, irribarre egin du Limak. Mourak berriz kezkatuta begiratu du zerura:
|