2002
|
|
Nazioarteko historia sozialaren eta antropologiarenikuspegiak geurera ekarriz, balantzea eskaintzen digu gai honen inguruan EuskalHerrian egin denaz eta egiteko dagoenaz. Bloke hau amaituz, Xabier Alberdik, AroBerrian Gipuzkoaren eta Lapurdiren artean izan zen merkataritza harremanaaztertzen du,
|
lehen
eskuko iturriak baliatuz.
|
|
Herriarekiko harreman zuzena eskaintzen zuen eremuan lan egitea funtsezkoa jotzen zuten, bakoitzak berean eta bere euskalkia erabiliz, iturrietatik bertatik informazioa eta lekukotasuna eskaini ahal zutelako, eta horretan zetzan beste komunikabide batzuekiko desberdintasun nagusia: teletipoetako, prentsaurreetako edota beste edonork bidalitako informazioan oinarritu beharrean,
|
lehen
eskuko adierazpenak, datuak eta lekukotasunak eskaini ahal zituzten, herritarrek berek emanda, haientzat herri txiki horietara heltzea errazagoa baitzen, kate handientzat baino. Herritarrekiko harreman hori, gainera, euskaraz garatu nahi izan dute emisora horiek, batzuek gaztelania ere erabiltzen duten arren.
|
|
Dena dela aipatzekoa da Radio Emisora Bilbaína zelakoak eskaintzen zuen Alas izeneko albistegia, zeinak oso garrantzi handia hartu baitzuen gerra garaian. 1936ko erdialdean, Guda Zibila heltzean frogatu zuen irratiak bere balioa zuzeneko eta
|
lehen
eskuko albisteen berriemale gisa.
|
|
Irudikapenak gizakiarenak dira; egitateak, ostera, munduari dagozkio. Egitate baten lekuko izatea, haren
|
lehen
eskuko irudikapenaren jabe izatea da, ez besterik. Egitate bat kontatzea, eraikia izan den errealitateari buruz berba egitea da.
|
|
Informazioaren produkzio zeregin horietan, praktika periodistikoan? gutxitan gertatzen delako, zerbait apartekoa da
|
lehen
eskuko albisteak kontatzea; normalean, zerbitzu enpresaren batek, agentziaren batek, kasu, garraiatzen du hedabideraino albistea; gero, kontsumo masiborako zabalduko du albiste hori hedabideak.
|
2006
|
|
Bi inskripzioen balioa oso handia da,
|
lehen
eskuko dokumentuak izanik, nahiz eta testuingurua galdu diogun Momorenari. Garai horretan ez dago dokumentazio asko Euskal Herrian, oro har, eta, are gutxiago, mendebaldean, ez lehen eskukorik ez eta bigarren eskuko testu literariorik (ezta kanpoko iturriek lurralde honi buruz egindakorik).
|
2010
|
|
Ez dira erantzun errazeko itaunak hauek, garai hartan euskal erakundeek eginzituzten estatistikak ez zirelako zehatzak izan eta gaur egun dugun dokumentazioarekin zaila egiten zaigulako orduan egin ez zuten lana osatzea. Bada beste arazobat eta da bertan momentuan egin ziren zerrenda eta fitxa asko Frantziaren okupazio garaian Espainiako agente frankistek eskuratu egin zituztela eta Espainiara bidali agiriotan ageri ziren errepublikanoen kontrako neurri errepresiboak hartzeko.Horretara,
|
lehen
eskuko materialaren faltan gaude. Hala eta guztiz ere, hurbilketabat egin daiteke, batez ere Euzkadiko Jaurlaritzak kudeatzen zituen babes etxeetanhartutako jendearen kopurua zehazteko, baita gobernu berak diruz lagun tzenzituen errefuxiatuen zifrak neurtzeko ere.
|
2011
|
|
Oharrotan elkarte bakoitzak bere sorrera urtea, ibilbidea eta proiektu nagusiak aipatu zituen. Horregatik, hain zuzen ere, urregorria balio du Jakin aldizkariko artikuluak,
|
lehen
eskuko informazioa ematen duelako unibertsitateetako kultur elkarteen gainean. Hala badakigu Sarrikoko Euskal Ikaskuntza Taldeak (EIT) hasiera batean euskara klaseak antolatu zituela, baina 1974/ 75 ikasturtean legalki funtzionatzen hasi zenean, bestelako ekintzak ere gertatu zituela, hala nola mintegiak eta jaialdiak (noski, euskara klaseez gain), eta 1975/ 76 ikasturtean foruei buruzko aste kultural bat antolatu zuela erdaraz (Fueros, Estatutos, Conciertos (Hainbat egile, 1977:
|