|
2010
|
|
|
Eta nire osaba Manuelek ez daki paperean letra bat zuzen egiten. Itzaina izan da bere bizitza guztian.""
|
Lehen
ere esan dizut, diru asko egingo duzu Ameriketan. Oso bizkorra zara.
|
|
2013
|
|
|
"
|
Lehen
ere esana dut, ibai emaritsu hau populatzen duten nazioak gure alde baditugu, lan handirik gabe pasatu ahal izango garela, eta bestela ezinezkoa izango dela ia. Oraingoan inoiz baino argiago ikusi dut hori, kontuan izanda bertakoen laguntzarekin lau egun kostatu zaigula; eta, beren borondatez eskainitako laguntza horrekin guztiarekin ere, esan dezaket bidaia guztian ez naizela ibai hau pasatzen adina nekatu".
|
|
|
Orrazkera hau ez banatzeko, eserita egiten dute lo.
|
Lehen
ere esan dugu sobera margotzen dutela aurpegia kolore beltzez eta gorriz, baita emakumeek ere. Gizonezkoek gutxienez hiru zulo dauzkate belarrietan, gehienetan bost, eta belarritakoak
|
|
2014
|
|
|
—Carrascorengatik, Napoleon delako horrengatik.
|
Lehen
ere esan diat, Madrilen ezagutu nian. Nola esango nuke?
|
|
2017
|
|
|
Lagunen arteko konplizitate hori bizi ez duenak ezin dik ulertu.
|
Lehen
ere esan diat: oso joko noblea duk.
|
|
2018
|
|
|
Iruñean epaiketa militarra jasan zuten pertsonen kasuan, heriotza zigorra jaso ez zutenen kasuan, edo heriotza zigorra ezarri arren zigor hori nozitu ez zutenen kasuan, auzipetuak epaitu eta epaiak eman zituzten Epaimahai militarretako kideak daude adierazita epai guztiz sumario bakoitzean.
|
Lehen
ere esan bezala, oso gutxi dira Nafarroan ez baizik eta beste lurralde batzuetan epaituak izandako, heriotza zigorra jasotako eta fusilatuak gertatutako iruindarren kasuak.
|
|
|
Guk dakigula eta eskura dauzkagun datuetatik abiaturik, esan dezakegu 1057 gatibualdi kasu jaso ditugula Iruñeko auzokideentzat (hauetako batzuek kasu bat baino gehiago izan zuten).
|
Lehen
ere esan dugun bezala, ezin izan ditugu kontsultatu Iruñeko Herrialdeko Espetxeko funtsak 1939 urtetik aurrera. Zentzu horretan, beraz, herren geratzen da ikerlan honen emaitza.
|
|
|
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak elkarlanean jardun du eskuragarri dagoen informazioa kontrastatzeko eta osatzeko eginkizun honetan, informazioa galdegin zitzaien pertsona errepresaliatu guztiei buruzko datuak kontrastatu eta trukatu dira, eta
|
lehen
ere esan dugun bezala, informazio hori familiek eskainitako testigantzatik eta Iruñeko biztanleen Erroldaren kontsulta sistematikotik jasoa da.
|
|
|
Memoria Historikoari buruzko Informazio Bulegoan errepresaliatuen familien eskutik jasotako lekukotasunetatik hartuak dira informazio jakin batzuk, eta
|
lehen
ere esan dugun bezala, Iruñeko egungo udal korporazioak eskaini zion aipatu bulego hori UPNA NUPeko historialariek osatutako ikerketa taldeari txosten hau egin ahal izateko.
|
|
|
1939ko apiriletik 1975eko azarora arteko epean (edo 1978ko abendura artekoan, Francoren heriotzaren ostean gertatutakoari hobe egokitze aldera) ez dago preso egondako pertsonei buruzko informazio zehatzik, Iruñeko Herrialdeko Espetxeko Artxiboan dagoen informazioa, frankismoaren epe luzeari dagokiona, kontsultatzeko eskaerak sistematikoki ukatuak izan baitira.
|
Lehen
ere esan dugun bezala, oso garrantzitsua da NFDk bildutako informazioa, baina informazio hori balioztatzeko elementu adierazgarri gutxi ditu, eta horrek diktadura aldian preso egondako pertsonei leporatutako delitu mota zein izan zen argitzeko egiaztatze lan handia egin beharra eskatuko du ezinbestean. Beste iturri batzuetan oinarritutako beste ikerlan baten bidez baizik ez da delitu politiko motaren eta, ikuspuntu juridiko batetik hartuta, delitu arruntaren arteko bereizketa egiteko aukera izango; antzeko zerbait gertatzen da preso egondako pertsonen bizilekuak egiaztatzeko kontuarekin, iturri horren araberako zerrendetan, NFDren konturako mantenu gastuen zerrendetan, ez baitaude jasota erregistratutako presoen bizilekuak.
|
|
|
|
Lehen
ere esan dugun bezala, hiri bateko etxebizitza parkearen eboluzioaren bidez hauteman daiteke ongien hiri horrek bizi izandako hazkundea. Jarraian Iruñeko etxebizitza eta biztanle kopuruaren bilakaerari buruzko datu batzuk emango ditugu.
|
|
2019
|
|
|
Ni, inoiz ezer egin ez dudana eta etakideak bost potro inporta zaizkidana, hiru aldiz atxilotu naute, eta haietako batean ederki asko berotu ninduten, ostia zaparrada galanta jasota, ea zer aitortzen nuen, ea zer salatzen nuen, eta horrela ehunka eta ehunka pertsonarekin, eta neskei, emakumeei, egiten zietena... ezin da kontatu, denek ederki asko eskuztatuta amaitzen zuten, ederki asko umiliatuta ziegetan, eta batzuetan, bortxatuta. Horretaz guztiaz ez zen inoiz ezer esan prentsan, El Pais irakurtzen zuten intelektual espainiarrak ez ziren horretaz ohartzen, soilik etakideek burututako azken atentatua aipatuko zuten, besterik ez, eta kontuz,
|
lehen
ere esan baitizut atentatu horiek beti iruditu zaizkidala arbuiagarriak, kondenagarriak, oso lazgarriak.
|