|
2008
|
|
|
Halakoetan, metodorik zaharrena egunerokoena da, erabilgarria baitzen grabatzeko teknologiarik ez zegoenean, edo berau garestiegia zenean. Ospetsuak dira Stern senar emazteek (Stern eta Stern, 1907) edo Leopold ek() aurreko mendearen
|
lehen
erdialdean egindakoak. Edozelan ere, gurasoen informazioetan oinarritzen diren metodoak ez dira egunerokoak jasotzera mugatzen.
|
|
2011
|
|
|
Ordurako UEUn zenbait testuliburu argitaratuta zituen, baita Elhuyar aldizkarian zenbait artikulu ere. 80ko hamarkadaren
|
lehen
erdialdean, Jesus Mari Txurrukarekin batera Zientzia Fakultateko ikasketak euskalduntzeko ekimenetan parte hartu zuen. Elkarrekin, dekanoaren zein errektorearen bulegoetara joaten ziren baliabideak, baimenak eta abar lortzeko.
|
|
|
ohiko ordutegien barruan txertatu ziren293 Bestalde, ikasturte horretan Euskal Filologia espezialitatea abian jarri zen (eta horiek euskarazko lehen ikasketa ofizialak izan ziren aipatutako Irakasle Eskolan). Azkenik, 80ko hamarkadaren
|
lehen
erdialdean eskolaren edozein espezialitateko irakasgaia euskaraz ikas zitekeen. Segidan prozesu osoa zelan gauzatu zen azalduko dugu.
|
|
|
Laburbilduz, Bilboko Irakasle Eskolan, 70eko hamarkadaren
|
lehen
erdialdean eskaintza akademikoa absolutuki gaztelaniaz zen, baina aipatutako hamarkadaren bigarren erdialdetik aurrera euskara sartzen hasi zen. Hasiera batean euskal hizkuntzaren iraskaskuntza zen, euskalduntzea edo alfabetatzea.
|
|
|
76) zirela. Baina EKTak 70eko hamarkadaren
|
lehen
erdialdetik aurrera sortu ziren fakultate eta unibertsitate eskoletan euskal hizkuntza eta kultura sustatzeko unibertsitatean. Noski, Euskal Unibertsitatearen kanpaina edo barruti bakarraren eskarien garaian, beronen alde jarri ziren, baina talde horiek sortzeko arrazoia ez zen barrutiarena izan235.
|
|
|
Unibertsitate publikoan, hau da, Bilboko Unibertsitatean, lerro nagusitan esan daiteke 70eko hamarkadaren
|
lehen
erdialdean fakultate eta eskola batzuetan euskara ikasteko eskolak bazirela, baina eskola orduetatik kanpo eta modu ez ofizial batean, eta gehienetan zentroko euskal kultur elkarteek antolatzen zituen. 1976 urtetik aurrera, zentroetako kultur elkarteek legezko izaera hartzean, hau da, elkarte kultural gisa legezko izaera hartzean, beraiek antolatutako jarduerak, euskara eskolak barne, unibertsitatearen (diru) laguntza jaso zuten.
|
|
|
UEUren helburua euskara eta unibertsitatea uztartzea izan da, osorik euskaraz funtzionatuko zuen Euskal Unibertsitatearen alde. UEU sortu zenean 70eko hamarkadaren
|
lehen
erdialdean, Euskal Herria unibertsitate barruti desberdinetan sakabanatuta egoteaz gainera, euskararen presentzia, arestian aipatu dugunez, hutsala zen, ez zuen unibertsitate bizitzan inongo entitate ofizialik.
|
|
|
Euskal Unibertsitatea, euskalduntze alfabetatzearen koordinazioa, euskara tituluen kudeaketa...), 70eko hamarkadan ez zegoelako beste erakunde konpetenterik horretarako. 80ko hamarkadaren
|
lehen
erdialdean horietako asko eskualdatu egin zituen.
|
|
|
Labayruk Litterae Vasconiae. Euskararen Iker Atalak (1982) eta Idatz & Mintz, literatur atalen sortaCuadernos de Sección (1983) argitaratu zituen, Eusko Ikaskuntzak, berriz, sailetako koadernoak() 80ko hamarkadaren
|
lehen
erdialdean. Labayruren euskara hutsezko aldizkaria Literaturari buruzkoa da (Idatz & Mintz, 1983), eta Eusko Ikaskuntzaren kasuan, Zuzenbideari buruzkoa (Eleria, 1996).
|
|
|
Gerraoste latzean, euskarazko ekoizpenek jaso zuten etenarekin, itzulpengintzak ere atzera egin zuen. 50eko
|
lehen
erdialdean bi euskaratzaile aipagarri ditugu: Bingen Ametzaga eta Jokin Zaitegi.
|
|
2014
|
|
|
Lan luzeei dagokienez, Beriainen eta Elizalderen lanak ezagutzen dira, baina ez da haien edizio kritikoegokirik; bi autoreon dotrinak argitaratu zituen Pagolak (1994 eta 1995a); halaere, iruditzen zaigu edizio kritiko osoago baten beharra badutela, Beriainen mezatratatuak bezala. Horietaz landara, badira XVIII. mendeko
|
lehen
erdialdeko hainbatsermoi, edizio argitaraturik izan ez dutenak, eta beharrezko deritzogu, Satrustegik (1987) eta Ondarrak (1989) argitaratutakoen osagarri, horiek ere argitaratuak etaaztertuak izateari. Azterketa hori, ziur gaude, laguntza ezin hobea izango da garai zaharrenetan bilakabidea nondik norakoa izan zen, nondik edatenzuen eta norantz jotzen zuen ezagutzeko.
|
|
2015
|
|
|
Kultur gaiak aipa zitezkeen bakarrik euskaraz. XX.mendearen
|
lehen
erdialde osoan, Ipar Euskal Herrian jaun eta jabe izan zen Aberri handi aberritipi ideologiarekin bete betean bat zetorren premisa hau. Aberri txikiari (Hots, Euskal Herriari) eta haren nortasun ezaugarriei (partikularismo deituei, tartean zelarik hizkuntza) folkloretikgertu behar zuen kultur eremu murritz bat uzten zitzaien, Aberri Handiari zegozkiongainontzeko gaietan (politika, lan harremanak, arlo soziala...) ez sartzeko baldintzarekin (Martinez, 2014).
|