|
2000
|
|
|
Lehen hotzarekin batean, atariak edo etxe hustuak bilatzen zitinan, eta negu beltzean, berriz, monjen aterpetxera jotzen zinan.
|
Lehen
eguzki printzek atararazten zitenan berriz aire zabalera.
|
|
2001
|
|
|
Gehiegizkoa dirudien arretaz aztertzen du zerumuga, nahiz eta tarteka, jarrera aldatu gabe, begirada gertuko puntuetan ipintzen duen. Udaberriko
|
lehen
eguzki izpien epelean paseatzen dabilen jendea bere aurretik nola igarotzen den, adibidez. Begiradarekin jarraitzen ditu ibiltariak orduan, antsikabe, automatikoki ia; eta nahigabe bezala, lepoaren mugimendua pare bat segundo gehiago luzatuz, bere ezkerrean dagoen neska koadrila zelatatzen du zeharka.
|
|
2002
|
|
|
Ondo gosaldu eta zortzietarako abiatu gara bezperako bide beretik,
|
lehen
eguzki errainuak Kartxillako tontorreko harkaitzak ukitu dituenean. Distantzian luzeagoa da gaurko bidea, atzokoa baino.
|
|
|
Udaberriko
|
lehen
eguzki izpiak nahikoa indartsuak dira lehen eguzki bainuak hartzera doazenak beren aurka babesteko, arropa, bisera eta babes kremak erabiliz. Donostiako Donostia Ospitaleko Dermatologia Sailaren arabera, urtaro horretako eguzki izpiak dira arriskutsuenak larruazalaren osotasunerako, bereziki haurrentzat.
|
|
|
Udaberriko lehen eguzki izpiak nahikoa indartsuak dira
|
lehen
eguzki bainuak hartzera doazenak beren aurka babesteko, arropa, bisera eta babes kremak erabiliz. Donostiako Donostia Ospitaleko Dermatologia Sailaren arabera, urtaro horretako eguzki izpiak dira arriskutsuenak larruazalaren osotasunerako, bereziki haurrentzat.
|
|
|
Eguzkiaren aurrean dugun defentsa naturala da.
|
Lehen
eguzki bainuetan babes handia jarri behar da, gorputza estalkatuta egon baita eta ez baitu defentsa natural hori egin. Zuriak eta babesgabeak gara.
|
|
|
Adela Deras Gustu eta behar berezi guztietarako daude: diabetikoentzako egokiak, pisua zaintzen dutenentzako kaloria gutxikoak… Izan ere,
|
lehen
eguzki egunak iristean, makina izoztaileak askatzen dira, eta establezimenduetako beira arasak postre hotzez betetzen dira. Atzean, sektoreko konpainia eta enpresak urduri daude, aurreko hilabeteetan egindako ahalegin eta azterketa guztiek espero den erantzuna izango ote duten pentsatuz.Dena prest dago izozki goxo eta freskagarrien denboraldi berri bati ekiteko.Gaurko kontsumitzailea oso zorrotza denez, “berrikuntza” hitza sakratu bihurtu behar da marketin kanpainak egiteko eginkizuna dutenentzat.
|
|
|
Goizaldeko
|
lehen
eguzki printzek ahultasunez argitzen dute geltokia beirazko teilatua zeharkatuz. Ez dakit non nagoen, o: raindik esnatu berria naiz eta ezinezkoa zait argitasunez pentsatzea.
|
|
2003
|
|
|
Udaberria datorren 21era arte iristen ez bada ere, penintsula gehienek urtaroaren aurrerakina jasotzen dute egun hauetan.
|
Lehen
eguzki izpiak hartzeko grinak direla eta, jende asko jausi daiteke arropa beroak kentzeko tentazioan. Keinu horrek hotzeriak eta erredurak eragin ditzake azalean.
|
|
2004
|
|
|
Irrintzi isil haiek eztarria urratu zioten. Orratzik gabeko erlojuan, denbora aurrera zihoan eta
|
lehen
eguzki izpiak itsaso barean bainatzen hasiak ziren. Sabela huts hutsik zuen gizonak eta hankak txingurrituta; gau osoan aulki hartatik ez mugitu izanagatik seguruenik ere.
|
|
|
Istorioak Abdullah aurkezten du, Saharako maratoian parte hartzeko gogoz prestatzen ari den gizona. Sasoi betean egon nahi du Tindufeko saharar iheslarien kanpalekuetan egingo den maratoirako; horregatik ateratzen da lasterka egitera
|
lehen
eguzki izpiak lagun dituela. Jakin badaki sailkapenean goreneko postu bat lortzeak herritarrak asko poztuko dituela, ordu batzuetarako besterik ez bada ere.
|
|
2005
|
|
|
“Eguzki kandela batek propultsatutako espazio ontziak 80 metroko fuselajea luke bultzada nahikoa lortzeko” esan zuen Murphyk. AEBn. eguzki kandeletarako hainbat diseinutako probak egiten dira, eta Sociedad Planetarioak, irabazi asmorik gabeko taldeak, bere
|
lehen
eguzki bela errusiar misil batean jaurtitzeko prestatzen du. Susan Lendrothek, Sociedad Planetarioko bozeramaileak, esan zuenez, “Kandela Lurraren orbitan egon liteke erre baino aste batzuk lehenago”.
|
|
2006
|
|
|
Eta
|
lehen
eguzkiak zer argitzen du?
|
|
|
Abuztu sargoritsu honetako goiz goizeko
|
lehen
eguzki errainuak Iñigo Ugarteren izaretan ispilatu orduko, bera baegoan berehala etxetik urteteko behar ebazan gauza guztiak atontzen. Armozua arin hartuta autoaren bila joan zan, ia karraderan joan be.
|
|
|
|
Lehen
eguzki izpiak hiriko muino handia argitzen hasi dira; baina, mendian, dagoeneko jarri da argia. Hauxe da hiria atzean utzi, eta natura hostotsuan murgiltzeko ordurik onena.
|
|
|
hego mendebaldera orientatutako hormari dagokiona, hain zuzen ere. Irakurleak asmatuko duen bezala, kasu honetan, goizeko
|
lehen
eguzki izpiak galduko ditugu eguzki erloju honekin; ez, ordea, arratsaldeko azkenengoak.
|
|
|
Ikasle kopuruaren arabera, eskolek eguzki panel bat edo bi dituzte. Global Humanitaria GKEak ziurtatu du bizilagunek ez zutela ezkutatu beren harridura eta kitzikapena, beren begiekin ikusi baitzuten eguzki energia energia elektriko bihurtzeko aukera, eta, horri esker,
|
lehen
eguzkia sartzean eten behar ziren lanak egin ahal izango dituzte. “Askok entzun zuten asmakizun horretaz, baina inork ez zuen ikusi bere begiekin.
|
|
|
Haiengandik urte haietako oroitzapen ederren bat atxikitzekotan, haien larru-azal biluziarena da. Zortzi bederatzi urtetan, udako goiztiri beroetan, Gilen eta biok ohantzean egoten ginen isil isilik,
|
lehen
eguzki izpiek leiho hetsia noiz urratuko. Zortea aldeko izanez gero, argiztaturik ikuskatuko genituen haren arreben gorputz lokartuak, deusen estalkirik gabe.
|
|
|
Goiz esnatu nintzen. Ermita barnetik irtetean, liburu txikitxo bat irakurriz ikusi nuen Bernat,
|
lehen
eguzki errainuei begira. Soin enborra eta burua aurrera eta atzera mugituz irakurtzen zuen.
|
|
|
Baina nik seietako kanpai hotsak entzun aurretik uzten nuen ohea, eta galtza motzak eta elastiko arre kolorea janzten nituen. Leihoan
|
lehen
eguzki printzak ikusten ziren; edo kristalen ertz izoztuak, mastika zikinaren kontra; edo argi apala, euriak eta lanbroak gandutua. Berdin zitzaidan eguraldia:
|
|
2007
|
|
|
Agurainen dago Euskal Herriko
|
lehen
eguzki energiako" baratzea"
|
|
|
Hori dela eta, eguzki energia gero eta garrantzitsuagoa da. Horren adibide da Arabako Agurain herrian Euskal Autonomia Erkidegoko
|
lehen
eguzki baratzea inauguratu izana. Lehen fasea duela hiru urte hasi zen sortzen, eta José Ramón González Erquicia Tierrasolar enpresa sustatzaile eta instalatzailearen zuzendari nagusiak azaldu zuenez, azkenean argia ikusi du.
|
|
|
Zientzialarien ustez, bizpahiru urtean zelula horiek “indoor” gailuetan erabiltzen hasi ahal izango dira, hala nola jostailuetan, erlojuetan edo kalkulagailuetan, beti eguzkitan egon beharrik ez dutenean. Nafarroako Ingurumen Baliabideen Zentroak, berriz, duela gutxi aurkeztu du “hotza eta beroa sortzen dituen
|
lehen
eguzki plaka termodinamikoa”. Sistema Kordobako Energy Panel enpresak garatu du, eta energia gutxi kontsumitzen du eta leku gutxiago behar du, aproposa bizitegi eta zerbitzuen sektoreko eraikinetarako.
|
|
2008
|
|
|
Udaberriko
|
lehen
eguzki printzak iritsi zaizkigunean, eta berberak azkenak bilakatuko direnean, sentimen berezi batek lausotu dit bihotza, begiak puztu egin zaizkit eta begirada enbor zartatu batean pausatu zait. Halako batean maite ditudanak etorri zaizkit gogora, maitatu nahi baina ezin ditudanak, gurekin egon ezin dutenak, etxean zain bakarrik direnak eta batez ere gure herri zahar hau zutik mantendu dutenak.Arrosa ederra izan da gure Euskal Herria, izaera berezi eta maitasunez beteriko herria, inguruan ordea putre asko ibili izan da mendez mende arrosa usteldu dadin borrokan.
|
|
|
Biharamunean, isilik abiatu dira bordatik gora,
|
lehen
eguzki izpiek mundua ezagutu aitzin. Piau, Géla eta Gerbats menditzarrak dauzkate zelatari, zein baino zein.
|
|
|
Zelula horiek eraikuntzako elementu arkitektonikoetan erabiltzen diren material zeramikoetan integratzen dira. ITMko ikertzaileek dagoeneko garatu dituzte material horrekin egindako
|
lehen
eguzki zelulen prototipoak. Energia xurgatzeko gai den plaka zeramiko bat lortzea da azken helburua.
|
|
|
Goizean goiz, ia egunak argitu orduko joan ohi da jendea lekua hartzera. Uriguen parkea kolore zuri urdinez beteko da
|
lehen
eguzki printzak agertzen direnerako. Iaz, esaterako, 298 kazola aurkeztu ziren lehiaketara.
|
|
2009
|
|
|
Zer akordu argi eta ederrak Orbelaungoak. Etxe aurreko hariztia ikusten dut
|
lehen
eguzkiak argitua eta zeharkatua. Atarteko atea oroitzen dut kanpotik barrura eguzkiak urrezko tronpetaz janzten zuenean, eta amarekin gomutatzen naiz arto garauak zeramatzala oiloei deika, purraka?
|
|
|
Goizaldean esnatu eta lokartu ezinik egona zen, irudi lazgarriek erasoturik. Bere burua behartu zuen ohean egotera, baina
|
lehen
eguzki printzak sumatu orduko, jauzi egin zuen tapakien artetik.
|
|
|
–Nola botako dut neure burua trenbidera, bizitza oso bat badut aurretik, eguzki ibiltariak eta ilargi beteak zerumugan!? esan zuen bezperan, baina zer eguzki ibiltari eta zer arraio zen hura, baldin eta leihotik sartutako
|
lehen
eguzki hark suzko oinazearen zirkulu perfektuaren antza bazuen!;. Nola botako dut neure burua, etxekoei sekulako disgustua emango diet-eta!, esan zuen bezperan, baina ez al zen hobe bizitzarekin bukatu eta disgustu bakar bat eman, bizitzan mila disgustu eman baino?;. Eta egin beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez??
|
|
|
Peka bakoitza bere tamainan ote zegoen begirarazi didazu, argazkiak atera behar dizkiegula esan, bestela ez dugula jakingo hazten ote diren,, ohartzen garenerako berandu izango da; metastasia iragarriko digute?. Itsasoan bainatzea gustatzen zaizunarekin,
|
lehen
eguzki izpiak etxeko itzalean pasa dituzu pertsianak jaitsita, Internet vademecum tzat. Ez zioten inoiz zure lagun bati minbizirik diagnostikatu,, urte bat?
|
|
|
zabaldu orduko, ordea, itxi zuen, baita intziri mingarri bat egin ere, begiak itxi eta eskuak lokietara zeramatzan bitartean, leihotik bat batean sartutako eguzki printzak orratzen gisakoak gertatu balitzaizkio bezala, burmuinak zulatzen zizkiotenak; Adak, beraz, gaizki behar zuen... sekulako biharamuna zuen, egia esan, halako moldez, non ohean eseri eta negar batean hasi baitzen, bat batean; zergatik, bezperan bizitzaren aldeko hautua egin bazuen?; bazirudien, aldiz, Ana Kareninaren tesietatik hurbilago zegoela une hartan: " Nola botako dut neure burua trenbidera, bizitza oso bat badut aurretik, eguzki ibiltariak eta ilargi beteak zerumugan!" esan zuen bezperan, baina zer eguzki ibiltari eta zer arraio zen hura, baldin eta leihotik sartutako
|
lehen
eguzki hark suzko oinazearen zirkulu perfektuaren antza bazuen!;" Nola botako dut neure burua, etxekoei sekulako disgustua emango diet-eta!" esan zuen bezperan, baina ez al zen hobe bizitzarekin bukatu eta disgustu bakar bat eman, bizitzan mila disgustu eman baino?;" Eta egin beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez..." esan zion Txarok noizbait...
|
|
2010
|
|
|
Urraitz tontorrera igo aurretik, mendi horren inguruan dagoen kondaira bat gogora ekartzea merezi du. Tradizioak dioenez, Urraitza edo Urrezko haitzaren oinean,
|
lehen
eguzki izpiak jotzen duen lekuan, ardi batek hankarekin aztarrika egin eta markatzen omen du urrezko txanponez beteta dagoen zezen larru bat lurperatuta dagoen lekua. Agian, Urdileko lepoan egun deseginik dagoen trikuharriak kontakizun hori gorpuztu du gaurdaino iraun araziz.
|
|
|
|
Lehen
eguzki izpia
|
|
|
Zu, berriz, burbuila batean bizi zinen, Gabino, umetan. Ez al zara gogoratzen nola hasten zenituen zure marrazkiak, beti zerutik,
|
lehenik
eguzkia eta hodeiak marrazten zenituela, zerua lurtzat harturik. Eta orain, poesia den otoitza duzu burbuila, eta otoitza den poesia duzu zeru berri.
|
|
|
Prozesu hau XX. mendeko 50eko hamarkadan garatu zen prozesu industrial gisa, bai elikagaigintzan bai industria farmazeutikoan, nahiz eta antzinatik erabili izan den. Amerikako inkek, esaterako, gauez elikagaiak izozten uzten zituzten Andeetan eta goizeko
|
lehen
eguzki printzei eta presio atmosferiko baxuari esker, izoztutako uraren sublimazioa gertatzen zen. Azken prozesu hori «liofilizazio naturala» izenaz ezagutzen da.
|
|
|
Europako Biomedikuntza Institutuak
|
lehen
eguzki egunean 15 minutu baino gehiago ez ematea gomendatzen du.
|
|
|
Hala ere, orain arte, enpresa bakar batek ere ez du eskala handian ekoitzi, baina hala izatea espero da.
|
Lehen
eguzki kremak hirurogeiko hamarkadaren amaieran garatu ziren, eta eritema eta erredurak eragiten zituzten UVB izpien kontra babesten zuten. Geroago, UVA izpietara zabaldu zen, zahartze goiztiarra eta Eguzkiarekiko erreakzio alergikoak eragiten baitituzte.
|
|
|
Zu, berriz, burbuila batean bizi zinen, Gabino, umetan. Ez al zara gogoratzen nola hasten zenituen zure marrazkiak, beti zerutik,
|
lehenik
eguzkia eta hodeiak marrazten zenituela, zerua lurtzat harturik. Eta orain, poesia den otoitza duzu burbuila, eta otoitza den poesia duzu zeru berri.
|
|
|
Egunaren
|
lehen
eguzki printzek agerian utziko dituzte
|
|
2011
|
|
|
Dena den, Euskal Herriaren kokalekua ez zen hoberena urteko
|
lehen
Eguzki eklipsea behatzeko. 08:00etan hasi eta 09:30erako Ilargiak Eguzkiaren %75 estali zuen Lur planetatik begiratuta.
|
|
|
Eguraldi onaren zain jarriak gaude, udaberritik udari begira, baina
|
lehen
eguzki izpiek eta murgilaldiek badute arriskutxo bat ere: begietan hanturak ager daitezke konjuntibitisa, alegia.
|
|
|
Azken maniobra atzerantz egin, isatseko bagoi pare bat askatu, eta aurrerantz ekin dio azkenik, lerro osoa bortizki astindu duten burrundarek zertxobait arindurik bezala. Geltokia utzi orduko, eta izotz ondoko
|
lehen
eguzki printzak leihatilako lurruna desegiten hasi direlarik, beira gaineko lausoa eskuaz gardendu eta bertan bermatu dut masaila, zabaldi hormatuari, mendialde umelean murgildu aurretik, azken behako bat ematen niola.
|
|
|
Gero, galtzariko zinta askatu eta gorpu zaharraren uniformeko poltsikoan sartu zuen, alaba erregalutzat. Leihoaren markoan eserita egon zen gaubeilan,
|
lehen
eguzki printzek jo zuten arte. Arratsaldeko hileta elizkarien ondoren, estazio lohi honetara etorri da, oroitzeko edo, ez daki, ahazteko.
|
|
|
Elurte handia eginen du goizaldean eta malutak ez dira urtuko, irinezkoak balira bezala geratuko dira gauza guztien gainean, zuhaitz adarrak ere zuritasunaren azpian makurrarazirik, eta altzairuan bezala islatuko dira
|
lehen
eguzki errainuak, ahul eta ausartak. Orduan, egunsenti gardenean, ezkurdian barrena nora ezean ibiliko da Lorelei, eta elurtzan erdi estaliriko sonbreiru bat aurkituko du.
|
|
|
Elurte handia eginen du goizaldean eta malutak ez dira urtuko, irinezkoak balira bezala geratuko dira gauza guztien gainean, zuhaitz adarrak ere zuritasunaren azpian makurrarazirik, eta altzairuan bezala islatuko dira
|
lehen
eguzki errainuak, ahul eta ausartak. Orduan, egunsenti gardenean, ezkurdian barrena nora ezean ibiliko da Lorelei, eta elurtzan erdi estaliriko sonbreiru bat aurkituko du.
|
|
|
Denbora gehiago lortzen dutenen multzo txikian onartua izan naiz. Birjilioren istorioa amaitu zuenerako
|
lehen
eguzki izpiak sumatzen ziren urrunean eta bere lana lasai egiteko denbora faltaren aitzakian, egun bat gehiago eskaini zidan Heriok.
|
|
|
Beste inor baino lehenago jaikitzen zen goizean, horretarako.
|
Lehen
eguzki izpien bakardadeaz zelaiak zeharkatu eta, marrubi guztien artean ederrena bilatzen zuen.
|
|
|
Bigarren marklinari errotorea jarri engranajea estutu pinoia begiratu engranajea lotu eta kaxara.
|
Lehen
eguzki printzak hasi ziren sartzen lantegiko teilatu ondoko leihoetatik. Hirugarren marklinari errotorea jarri engranajea estutu eta kaxara.
|
|
|
Ageri da orain, satorra atzeman nahi duenak ezagutu behar lukeela ohantzetik langialako bide hori, ezen egunean zortzi aldiz bederen badabil satorra harat edo honat bide horretan. Bai, zortzi aldiz bederen egunean, zeren satorrak baititu lau alha aldi egun bakoitz;
|
lehena
eguzkia agertzean, bigarrena bederatziak inguruan, hirurgarrena bi orenetarik harat eta azkena arratsalde apalean. Alha aldi bakoitzaren ondotik nola itzultzen baita bere ohantzerat, lau aldiz bederen egiten ohi du erdiko bide horretan harat honata; eta ardurago oraino, lanean ari delarik zerbaitek izutzen badu.
|
|
2012
|
|
|
Zenbait arropa busti ari zen lehortzen tximinia barruan. Burtzina, suhatzak eta hauspoaren mokoa diz diz zeuden altzairu arradatua bezala, eta hormetan zehar, berriz, ugari hedatzen zen sukalde tresneria, non mirailatzen baitzen desberdinki surtako gar argia, leiarretatik zetozen
|
lehen
eguzki zohargiekin bateraturik.
|
|
|
Aitari eman zioten beraietako batekin bizitzen jartzeko aukera, baina burugogor xamarra izan denez beti, ezezko garbia eman zien. harrezkero, aita bera bakarrik konpondu da baserrian, egunero joaten zaio emakume kolonbiar bat etxeko lanak egin eta zer edo zer prestatzera bazkalordurako, gustura bizi da gizona. Baratzeko lanak eta animaliak gobernatzen ibiltzen da goizeko
|
lehen
eguzki printzetik ilundu arte. Maiz, Iñakiren seme zaharrena, Eneko, joaten zaio aitonari laguntzera,
|
|
|
Berriro ekin diote eguraldiaz hitz egiteari:
|
lehenik
eguzkia eta gero euria, hasieran beroa eta gero hotza, lau urte sasoiak egun bakarrean. Elkar agurtzen hasi direnean, Norak bere sakelako telefonoaren zenbakia eman dio, eta Anderrek agur esateko modu luze batekin erantzun dio:
|
|
2013
|
|
|
Udako
|
lehen
eguzki printzekin batera, gaztetxoak atzean utzi du etxeko atea. Maleta eskuan, udalekuak ditu helmuga.
|
|
|
Irudia: Goodargia Aste Santuko oporrak egokiak dira bidaiatzeko,
|
lehen
eguzki izpiak hartzeko eta aisialdiko jarduera gehiago egiteko. Atseden horretaz gozatzeko eta izualdirik ez izateko, osasuna zaintzea komeni da, bai eritasun kronikorik izanez gero, bai osasuntsu egonez gero.
|
|
|
5 Babestu lehenengo eguzki bainuetatik Aukera asko uztea eta oporrak zoragarriak izango direla pentsatzea ez dator bat errealitatearekin. Eguraldi onak
|
lehen
eguzki bainuak hartzera bultzatzen du. Baina erakusketa neurrian eta pixkanaka, batez ere azala argi dutenentzat.
|
|
2014
|
|
|
Oihal haiek diz diz egiten zuten
|
lehen
eguzki printzen argitan, eta gaueko ikuskizun harrigarria etorri zitzaion gogora. Gonetako xafla txiki haiek aritzen ziren txinpartaka iluntasunean, lurrunontziaren tximiniak sugarren bat botatzen zuen bakoitzean.
|
|
|
Udako
|
lehen
eguzki izpiak ateratzearekin batera hankak erakutsiz zebiltzan haiek leporaino tapatuta dabiltza dagoeneko. Udako arropa armairuko azken apalera igo dute amek –kasu gutxitan aitek– eta negukoa jaitsi ere bai.
|
|
|
Harrapa ezinak dira, izpirituaz ari naiz, uste ez dugun tokian, paradoxa eta zirtoa lantzen dute. Ardura nire buruari galde egin diot herriko besten sistema ikusiz, adibidez, artzainak Ezterenzubikoak zirenez edo Orbaizetakoak,
|
lehen
eguzkiz eguzki baitzen ardien ibiltzeko legea eta muga ez baitzuen errespetatzen. Hasteko argi da bazketarik goiti joaten zirelarik etxera zihoazela eta etxea etxola zela haientzat.
|
|
|
Goizeko
|
lehen
eguzki printzekin esnatu zen Xabi. Aitak behatz lodia estutuz esnatzen zuenekoa gogoratu zitzaion, eta bizitzan lehen aldiz faltan bota zuen aitaren ohitura zakar hura.
|
|
2015
|
|
|
Aztarnak ezabatu nituen, den dena garbi eta birjin gelditzen zela egiaztatu nuen. Ordurako hasita zeuden
|
lehen
eguzki printzak pagoen adaburu sarrien artetik barneratzen.
|
|
|
Oskarbi argitu du egunak Steingrimsfjordur badia zabalean, eta
|
lehen
eguzki izpiak ekialdetik agertu direnerako, bi talaiari zain dira fiordoaren gaineko Baejarfell mendian, lehen baleak ikusteko irrikan. Urrutiko ikuspegia eskaintzen du fiordoen gaineko bazter menditsuak eta, laino faltan, ikusmena bikaina da egunsentian.
|
|
|
Ihesa gertatu eta egun batzuk beranduago eguerdiko 12ak izateko minutu gutxi falta zirela, eguneko
|
lehen
eguzki izpia kale nagusiko hezetasun eta iluntasunaren aurka indarrean hasten zen momentuan, herriko bi guardia zibilek lagunduta, inspektoreak 28 zenbakiko azken solairuko atea jo zuen. Aitagatik galdetu zuen, eta Ramonak lanean zela adierazi zion.
|
|
|
Errexa!
|
Lehen
iguzki izpia agertzerakoan?
|
|
2016
|
|
|
Baliteke I Enerrek uda honetan berean martxan ematea
|
lehen
eguzki taulak Uztaritzen.
|
|
|
Ezin zutituz nengoen, erabat zorabiaturik eta hanken gainean altxatzeko saiakera guziek lo leku neukan ohiko lur simaurrera botatzen ninduten, berriz eta berriro. Asmaturiko leihotik, zeharka sartzen hasi zitzaizkidan
|
lehen
eguzkiaren izpiak ez nituen batere lagungarri izan ere, desoreka ene baitan sartu zitzaidalako, LSD aren indarrez gogoa galtzen banu bezala.
|
|
|
Ez zen ohiko kakararik entzuten kanpotik; barrura sartzean, betiko lasto eta zirin usaina zen nagusi.
|
Lehen
eguzki printzek agerian utzi zituzten zoruan, han hemenka, elkarren gainean pilaturik, akabatuta zeutzan oiloak. Haien gainean, euli andana hegaka.
|
|
|
Sarrerako atea ixten entzutean, esnatu egin zen Berta. Pertsiana zirrikitutik
|
lehen
eguzki printzak sartzen hasiak ziren. Nestor, aspaldian sarriegi gertatzen zen bezala, alkohol eta tabako kiratsa zeriola iritsiko zen etxera; biluztuko zen eta Bertaren alboan etzango; jarraian, barkamena eskatuko zion haserretu izanagatik; gero, musuka hasiko zitzaion, eta. Utikan!?
|
|
|
ogitarteko bat eta botila txiki bat ur. Udaberriko
|
lehen
eguzki izpien laztanen bila atera dira dozenaka herritar kalera, eta turistaz lepo dago Kale Nagusia. Erlojua begiratu du polo berdedun gizonak, eta erritmoa bizkortu.
|
|
|
Goizeko
|
lehen
eguzki printzekin zure izena etortzen zitzaidan ezpainetara: Martin.
|
|
|
Lamiña atzetik jarraitu zitzaion mendian behera orrazi eske. Harrapatzear zuen ortzi mugatik egunaren
|
lehen
eguzki izpiek artzainaren arropak ukitu zutenean. Orduan esan zion:
|
|
2017
|
|
|
Beste inor baino lehenago jaikitzen zen goizean, horretarako.
|
Lehen
eguzki izpien bakardadeaz zelaiak zeharkatu, eta marrubi guztien artean ederrena bilatzen zuen.
|
|
|
Berotasun haren alboan eserita kontatzen zizkidan hamaika histori, hainbat gertaera eta beste hainbeste kontu zahar. Berak zioenez, antzina gertatutako kontuak ziren, baserrietako jendea iluntzearekin batera oheratu eta eguneko
|
lehen
eguzki izpien argitasunpean lanean hasten zirenekoak.
|
|
|
Ordu batzuk beranduago Bartzelonara eramango ninduen trenean nengoen, klaserik baxuenari zegokion bagoian. Bertan hiru astez aritu nintzen fruitu bilketan, sortaldean
|
lehen
eguzki printzak azaltzen zirenetik eguzkia ezkutatu arte jo eta su lanean. Ez nuen denbora asko behar izan hura ez zela nik amestutako paradisua ohartzeko. izan ere, arrazakeriaren ondorioak pairatu behar izan nituen lehen une tik:
|
|
|
haiek. Urteak pasa ahala, udako
|
lehen
eguzkiak etorri eta noiz berriz markatuko irrikan egoten nintzen. Mila bider musu emango nien marka ezin ederrago horiei, eta esango nizun beti, eder eta elegante zahartuko zara?.
|
|
|
Nahiz eta Skin Cancer Foundation elkarteak gomendatzen duen eguzki fotobabesleak urte oro erabiltzea, ez da jarraitzaile asko dituen praktika bat, oso pertsona gutxik erabiltzen baitituzte neguan. Espezialistek, urtez urte,
|
lehen
eguzki izpiak jasotzean, hondartzan, mendian eta, jakina, hirian ere erabiltzen dituzte. Baina babesteko, krema fotobabesleak ez ezik, beste neurri batzuk ere badaude.
|
|
|
|
Lehen
eguzki izpiak agertu ziren lainoen artean. Egunsentiko argi zuriaren aldean, tonu beroagoak hondarretan.
|
|
2018
|
|
|
Hurrengo eguneko
|
lehen
eguzki izpiekin Qandildik irteteko prest nengoen, baina horrek ez du esan nahi lortu nuenik. Dagoeneko badut eskarmentu apur bat.
|
|
|
Bortxaz jaio nintzen beraz, eta adinez ia nagusi; zehazki, 16 urte, bi hilabete eta lau egun nituela. Goizak ez zuen apartekorik iragarri, ez bada negu luzearen osteko
|
lehen
eguzki printzek berez ekarri zutena. Alegia, biziberritzeko premia.
|
|
|
Zoriontasuna ebasten da, hartu egiten da. Zoriontasuna, hamar minutuko unea Arrosa gainean dauden ihintz ttintta
|
Lehen
iduzki dirdirak desegina.
|
|
2019
|
|
|
Hori bera gertatu zen neguko solstizioaren inguruan ospatzen ziren besta eta erritual magiko guztiekin. Eliza katolikoak Jesukristoren sortze eguna neguko solstiziotik gertu kokatu zuen,
|
lehen
eguzki jaio berriaren besta zena Jesus Haurraren sortze eguna bilaka zedin.
|
|
2020
|
|
|
Eskerrak eman, beraz. Horregatik eta udako
|
lehen
eguzki printza kilikagarriak urtarrilera aurreratzeagatik, neguko hotz, haize eta elurrik gabe.
|
|
|
Aitzitik, biziak ziren biak ala biak, oso biziak. Eta goiz hartan,
|
lehen
eguzki izpi laranjekin batera, Lamuk etxe aurreko iturrian aurpegia garbitzen zuen unean berean, haien bizitasuna zedarritu zuten. Orduantxe, etxolaren gaineko maldan 30 kilodun belarri haundi bana bizkarrean huntzaz lotuta zekartela agertu baitziren, erakutsiz ez zirela gehiago bi ume.
|
|
|
Bertze inor agurtu gabe atera da ostatutik, eta karrikako
|
lehen
eguzki printza itsugarriek min egin diote begietan. Argiago ikusten zituen gauzak ostatuko ilunpean; ez zuen alde egin nahi parranda den errealitatearekiko ihesalditik.
|
|
|
Erotzekoa da,
|
lehen
eguzki genuen eta orain euria ari du.
|
|
|
Etxeko bat ere sartu beharra dago, 2018ko Gabonetako egunsenti bat, lankide batzuekin goizean goiz atarakoa Aitxiki eta Alluitz parean, ezkerrean Udalaitz eta erdibidean eguneko
|
lehen
eguzki izpiak ikusten direla. (Argazki gehiago Instagramen:
|
|
2021
|
|
|
|
Lehen
eguzki taulak Uztaritzen, Irulegin eta Hendaian pausatu zituen I Enerrek. Ondotik, Izura Azme, Bidarrai, Arrosa, Makea, Bardoze, Lehuntze, Anhauze, Eiheralarre eta Baigorri herrietako eraikin publiko batzuetan.
|
|
|
Zuhaitzen azpian egunsentia ikustea gustatzen zait, ihintzaren laztana azalean sentitzea. Goiza, eguna estreinatzea
|
lehen
eguzki izpiaren zain, eta gero, irudiak, uneak, sentsazioak... oroitzapenen albumean artxibatzea, non udaberriarekin batera sortzen diren lehen kimuak gordetzen ditudan, lehen prilulak, amapolen gorritasun amaigabea gari berdearen artean. Baita eguzki marratxo batzuk ere, adarren artean kulunkatuz belarretan lurreratzen direnak edo ihintz tantetan hosto berdeen gainean errebotatzen dutenak, haien gainean izar ñimiño distiratsu bihurtuz.
|
|
|
Zerua, ordea, ez da lar argitu, izarren mapa eder eta gardena eskaini arren. Ilargia agertu da hodeiek garbitutako sabaian,
|
lehen
eguzkia Malthusi ezkutatu zaion tokian. Irakiten sentitzen du odola.
|
|
|
Begiratu egin nuen. Baina
|
lehenik
eguzkiaren argia nabaritu nuen haren aurpegian, masaileko eta lepoko lerroak laztanduz. Nola deskribatuko nizuke aurrean geneukan ikuspegia?
|
|
|
Udaberriko
|
lehen
eguzkiak ondo erreta
|
|
2022
|
|
|
Egiazki, haren eskuei begiratu besterik ez dago ikusteko gutxitan uzten duela bazter eguerdiko paseoa. Beltzaran ditu behatzak, aurtengo
|
lehen
eguzki izpiak jadanik dastatuak dituen seinale.
|
|
|
Hasi dira udaberriko
|
lehen
eguzki printzak itsasoko uretan dir dir egiten, eta laster hasiko dira hondartzak betetzen: turistak, batetik; hirian bizi direnak, bestetik.
|
|
|
Bada, horren alde egiteko, goizeko hamarretan izan zen irekiera ekitaldia. Eguneko
|
lehen
eguzki izpien pean, baina Olarizuko etxaldeak eman zezakeen gerizpe apurrean, banaka hartu zuten hitza erakundeetako ordezkariek, gizonezkoak guztiak. Are, ikasleek eginiko dantza ikuskizun bat ere egon zen.
|
|
|
Handik aurrera, isilik egin dute instituturako bidea. Zerua hodei mehe batek estaltzen du, eta
|
lehen
eguzki printzek kolore morez margotu dute Bertokiko zerua. Ateri dagoen arren, Muruagako tontorreko lainotzar beltzak ekaitza datorrela igartzen du.
|
|
|
Erdi korrika egiten ditu kaskagorriak taxiengana heltzeko ibili behar dituen ehun metroak. Etxera heltzen denean atertu du eta
|
lehen
eguzki izpiek pizten dute asfaltoa. Kanpotik entzuten du txakurrak egiten dion ongietorria.
|
|
2023
|
|
|
Beti saiatzen zen zetorren giroa zeruertzera begira definitzen, eta orduan iritsi zen egunsenti hura.
|
Lehen
eguzki izpiarekin bat egin zuen, itsasoak ezinezko sarrera egiten duen lekura begira, goiz hartako kolore aniztasunei so. Eguzkiak motel irten zuen, eta gustatu zitzaion etxetik ikusi ahal izana bor bor egin zuenean.
|
|
|
Plazer bekaitzaz hantzen ari nintzen ni gainera, Nadia etxera etorriko zelako Santuenera heldu bezain laster. Esperantza birla potoloa lehertu zitzaidan bihotzaren aldean eta zeruaren erdian sutzen zihoan
|
lehen
eguzki arraioari beha egon nintzaion, zoriontsu:
|
|
|
Azalari binorri baiaren aroma min bezain toxiko bezain itzuri ezina dario. Eta usain hordigarri hark seko kutsatu nau, hasieran dardarka izan bada ere, luzaroan eremu mortu izandako nire soin laiotza esnatzen hasi zait poliki, izotz ondoko
|
lehen
eguzki izpiak jasoz; eta une hartan zein zauritua nengoen ohartu naiz, zelako mina egin didan otso beltzak, zein arrasto sakon, zenbat eden, zenbat zauri, zenbat min laga duen nire azal mamietan. Galgo jipoitu bat naiz gorputz uzkur akurituaz.
|
|
|
Orain arte, eraikin publikoen teilatuetan jarri izan ditu instalazio fotovoltaikoak I ENER sozietateak. Ipar Euskal Herriko lurreko
|
lehen
eguzki parkea izango litzateke Senperekoa. Azpimarratu nahi izan dute Zaluagako lurra ez dela eraikigarria.
|