|
2005
|
|
|
Europan, Kanadan, Erdialdeko Amerikan, Hego Amerikan eta Estatu Batuetan daude, eta horietan “time dollars” deitzen zaie. Espainian,
|
lehen
denbora bankuak 1993koak dira, eta talde alternatibo solidarioek sustatu zituzten. Gaur egun ia hiri guztietan aurki daitezke.
|
|
2006
|
|
|
Beraz, inori ezer esan ez bazion ere, are, bere buruari ere aitortzen ez zion arren, ametsa beteko zelako susmo lauso eta gorpuztugabe batek–erlatiboki gazte hilko zelako segurantziak, eta hil baino
|
lehen
denbora tarte zehaztugabe baina atsegina pasako zelako fedeak– lagundurik bizi, ibili, mugitzen zen, betetzen zituen bere egitekoak. " Erlatiboki gazte" hil behar horrek, gainera, adin zehatzik finkatzen ez zuenez, eta hainbat urtetako tartea ematen zuenez –menturaz kinielak aberasturik biziko zen tarte hori bera–, osasunaren alde zerbait egin behar zelako ustean tinkotu zen.
|
|
2007
|
|
|
Ikastaro hoietan hizlarien aurkezpenak aspergarri xamarrak izan ohi dira. Hango titulua, hango liburua, hango ikerketa
|
Lehen
denbora gutxi edukitzen dute beraien hitzaldirako eta gainera laurden bat aurkezpenetan galdu.
|
|
|
— Anderea, nitan fida zaitez, ez zauzu dolutuko. Adindua naiz, zu baino
|
lehen
denbora ainhitz pasatu dut eta ikasi ere zuk ez dakizun gauza asko.
|
|
2008
|
|
|
Baina iraganari begira jarrita, oro har, eta gure Herriaren antzinatasunari so zenbateko historia dauka Euskadi izenak? ez al dago bertze erreferenterik gure herriaren historian, bertze egitura politikorik Euskadi baino
|
lehen
denboran eta garrantzian. Noren izenean borrokatu ziren Kalagorrin, Orreagan, Gasteizen, Noainen edo Amaiurren odolustu zirenak?
|
|
2009
|
|
|
Aharrausi egiten dut, totelka hitz egiten dut, gehiegi erretzen dut.
|
Lehen
denbora gutxiegi izaten nuen. Orain ez daukat denbora besterik.
|
|
|
|
Lehen
denboretan nik ere doinu berean erantzuten nion, baino ezkoztik nekatu naiz beti harekin kasaillan aritziaz, eta ez diot gehiago kasurik ematen.
|
|
2010
|
|
|
Maitasunarengatik, funtsean esaten dugunak inportantzia guti du. Denok badugu guti edo aski
|
leheneko
denborako nostalgia hori. Xipri Arbelbidek idatzi duen bezala, Arestiren poema horretaz, baina egia esan ez ditu gauzak horrela ikusten.
|
|
|
Haragi zati handi hauek behin kozinatuta eta labetik aterata, jan baino
|
lehen
denbora laburrez geldirik egon behar dira, hiru helburu garrantzitsu hauek betetzeko: zukuen rehidratazio difusiboa lortzeko (erditik muturretara, horrela zati osoa zukutsua eta biguna geratzen da), zuntz muskularrak erlaxatzeko eta kolorazio uniformeagoa lortzeko.
|
|
|
Añamari: Mmmrr... Agertuko dituztan datuak Paueko artxiboetan bilduak ditut gehienak, han denak baitira, gure herrietako artxibo guziak, baina ere notarioenak, anitz preziosak,
|
leheneko
denboretan, uste ez badugu ere, biziki akta egiten baitziren notarioz, eta funtsean kasik herri bakoitzean notario bat bazen... harritzekoa, hiriburuan bezala den herri ttipienean ere: Garruzen, Amenduzen, Ilarren, Behaskanen...
|
|
|
Ohaideak bai, ohaideak ukan ditut. O bai, ainitz
|
lehen
denbora batean. Bizia zilo guzietarik irentsi nahi izan banu bezala zen.
|
|
2011
|
|
|
Egunero pixka bat irakurtzea: une lasai bat aukeratzea, lotara joan baino
|
lehen
denbora hartzea bezala, adinera egokitutako ipuin txikiak irakurtzen hasteko. Praktika horri esker, irakurketa ekintza atsegin batekin lotu eta soinuak hitzekin lotzen hasiko dira.
|
|
|
Lourdesi ere gauza bera gertatu zitzaion.
|
Lehen
denboretan atera zituen kantuak, baina gero agortu egin zen, eta berak behar hori sentitzen zuen. Horretan ez genuen laguntzarik izan.
|
|
2012
|
|
|
Lan honetan aipatuko den trantsizio aldia beste bat izanen da, diktaduratik demokraziara doana hain zuzen. Trantsizio aldi honek zuzenki hunkitu gintuen, Euskadiko ezker iraultzailea frankismoaren azken denboretan sortzen baita, eta gaur arte egoki kontsideratu diren ikuspegi ideologikoak eta estrategikoak oraingo demokraziaren
|
lehen
denboretan garatzen direlako. Ikuspegi horien edukia eta garatzea ikertzea da lehen atal honen edukia.
|
|
|
ETAren modeloa ageri zen duela berrogei urte, ondu 1970 inguruan, eta sakonki aldatu 1980 pasa eta.
|
Lehen
denboretan, nazionalismo iraultzailearen ildotik, herri errebolta eta herriaren sostengu orokorrarekin lotu zen. Gero, trantsizioa bermatu eta, talde organizatu batek estatua kaltetzeko duen gaitasunarekin.
|
|
2013
|
|
|
1 Zein da denbora unitatea (marren arteko denbora tartea)
|
lehen
denbora lerroan. Eta bigarren denbora lerroan?
|
|
2014
|
|
|
Pertsona horien guztien artean identitate disoziatuaren nahastea zuten 14 kasu aurkitu zituzten. 14 pertsona horietatik 12k espetxeratu baino
|
lehen
denbora luzez jasan zuten identitate disoziatuaren nahastea: 9k entzumen haluzinazioak izan zituzten; 10ek irudimenezko konpainia, eta 8k trantzeak.
|
|
2015
|
|
|
|
Lehen
denbora gehiago hartzen ahal genuen, ez ginen hain kontrolatuak. Orain, berriz, kontagailua bada, diskoa, tiketa... nagusien lan handiena kontrolatzea da!
|
|
|
Aldaparen gainean, ezker aldetik daude Kastillu eta Montalibet izen arraroetako lekuak, ziur asko
|
leheneko
denboretako hiri, gaztelu edo gotorlekuak. Lehen sarde edo bidegurutze batekin topo eginda, eskuin alderat eta gorantz joko dugu.
|
|
|
1 Txioetan lurrikara bakoitzeko lortutako
|
lehen
denbora adierazpena gordetzen dugu. ordua: minutuapatroia erabili da denbora adierazpen hauek antzemateko. Segunduak ez ditugu kontuan hartzen.
|
|
|
Testu antolatzaile guziak bildu dira
|
lehen
denbora batean lan horrentzat, eta hiru multzotansailkatu dira, Larringanen (2007) lanetako irizpideak segituz. Lehenik, artxikonektore bezalaerabili diren testu antolatzaileak bildu dira (orotarikoak, loturazko funtzio guzietarako erabilidirenak), euskaraz hiru izan dira(, eta?,? (eta) gero,? (eta) orduan) eta frantsesez lau(, et),? (et) puis?,? (et) alors?,? (et) apres?).
|
|
|
Helburua orokorra da lehen hezkuntzaren luzeranikasle elebidunek barneratu hizkuntza gaitasunen errepresentazio bat ukaitea, ikerketatransbersala baten bidez, ikustea zer dakarren eskolatze elebidun batek, izan etxetikeuskaldunentzat, euskara lehen hizkuntza (H1) dutenentzat ala etxetik erdaldunentzat, euskarabigarren hizkuntza (H2) dutenentzat.
|
Lehen
denbora batean ereduko datuak aztertu dira, ondoko helburu berezi eta hipotesia hauekin.
|
|
|
Alde batetik euskarazko gaitasunak neurtu dira. Suposatu da gaitasun hauek garatuz joanenzirela adinean joan arau, bai eta ere maila hobea ukanen zutela etxetik euskaldunak zirenikasleek
|
lehen
denbora batean (eta lehen hezkuntzaren azken urteetan, etxetik erdaldunakzirenek gaitasun antzekoak ukanen zituztela).
|
|
|
" Errepublikaren
|
lehen
denbora hura izan zen Estatutuarena ere, hasieratik euskal nafarra. Han, Altsasun, azterketatik etxerakoan entzun nuen lehen garrasi idatzia:
|
|
|
Eta nola kargugabetu zuten Ziganda alkatea topa egiteagatik Nafarroako Foruei, desegokitasun egokiaz.
|
Lehen
denboretako aferak!
|
|
|
Zeren eta nik, Flux doktoreak munduko
|
lehen
denbora makina asmatu baitut!
|
|
|
Bidaiari bakotxak bere nortasun agiriko zenbakia aitzinetik emana zuen haatik, ez baita hola sartzen eraikin ongi zaindu hortara.
|
Lehen
denboretan, egoitza hori ikastetxe bat zen. 1982an zen Eusko Legebiltzarra bilakatu, legebiltzarrak ordu arte Bilbon zuelarik kafira.
|
|
|
Esklabotasuna
|
lehen
denborako errealitatea, igande huntan da haren ezeztapena ospatzen. Guadalupe uhartean, oroitarri bat eraiki dute, ezeztatze hori gogoan bizirik atxikitzeko, eta ezeztatze horren sorburua behin betikotz suntsitzeko.
|
|
2016
|
|
|
Umearentzat, usaimenak ere funtsezko garrantzia du, ukimenarekin batera, bere sena, lehen edoskitzaroan, amaren bularrera eramaten duen zentzu garrantzitsuena baita. Haurra larruazalean azala ukitzean Bestalde, haur baten eta amaren arteko kontaktu fisikoaren garrantzia ez da mugatzen erditu ondorengo
|
lehen
denboretara. Bere garapenean zehar, besarkadek haurraren eta gurasoen arteko lotura indartzen dute, haurrari segurtasuna ematen diote eta autoestimua hobetzen dute, erlaxatu egiten dute eta hobeto lo egiten dute.
|
|
|
Albistegietan
|
lehen
denbora dezente hartzen zuen errefuxistuen gaiak. Orain, ordea, gutxiago. Ez jakintasun asko al daukagu hemen?
|
|
|
Langintza hori guzia 1971n gelditu zelarik, 30 bat langile baizik ez zagon (kondatuz Donoztiri Garraldako harrobikoak, Luhusoko nausi berdinaren kondu ari zirenak). Erran behar da, haatik, lan baldintza zailak zituztela langileek, askok silikosa eritasuna ukanik ondorioz, bereziki
|
lehen
denboretakoek. Halere, saminki senditu zen langintza horren gelditzea, izan zen greba eta manifestaldi.
|
|
2017
|
|
|
Egoera irauli egin zait:
|
lehen
denborarik ez nuen nahi nituen gauzak egiteko, eta orain nahi beste denbora dut, baina dirurik ez. 630 euroko pentsio horrekin ahal dudana egiten dut.
|
|
|
La Perla hotela, haatik, beti hor da, eta badaki segurki nola jokatu behar den. Jendeari sinetsarazirik
|
lehen
denbora horietan Hemingway bere hoteleko klientea izan zela, hoteleko ganbara ospetsuena, nun Hemingwayk lo egin omen zuen, 2.600 eurotan pagarazten du gau bakar San Ferminetan, eta bertze ganbarak 1.900/ 2.000 eurotan, alabainan leihoek Estafeta kalera dute bista, hortik direla goizero entzierroko zezenak iragaiten". Eta prezio horietan ere ganbaren alokatzaileak ausarkian izanki, omen!
|
|
|
Geroztik ildo balios horrek beti dirau, 2015ean haatik formula aldaturik. Alabainan,
|
lehen
denboretan animatzaileak balinbazuen irakurtuko zen obra hautatzen, ahalaz idazlearen presentzia segurtatuz, orain irakurketa klub hortako partaide bakoitzak du bere etxean nahi duen obra irakurtzen liburu, artikulu, olerki... eta besteeri aurkezten.
|
|
2018
|
|
|
Musikan, esaldi baten hasieran eta konpas barraren aurretik jarrita dagoen nota bati edo nota talde bati esaten zaio anakrusa.
|
Lehen
denbora indartsuaren aurretik, beraz. Melodia hari indartsuagoen aurrekari bilaka daiteke Anakrusa musika saioa Blai gazte telebistarentzat.
|
|
|
3. Pompelo ren fundazioa eta
|
lehen
denboretako bilakaera
|
|
|
Horrek bide eman zien hiri erkidego pribilegiatuen status berria agerian jarriko zuen eszenatoki monumental bat garatzeko (foroak, basilikak, antzokiak, kultu inperialeko tenpluak...) 55 eta, bide batez, ideologia eta mundu inperialeko iruditeriaren leit-motiv edo gaien aldarri egiteko. Inguruko beste zenbait hiri erkidego, ordea, Graccurris edo Cascantum esaterako, behinola Sertorioren aurka aritutakoak56 eta, ondorioz, Zesarren ez oso aldekoak, moneta erromatarrak kaleratzen dokumentatzen dira augustar agintaldiaren
|
lehen
denboretan, baita latindar munizipioen eskubideaz goiz samar gozatzen57 eta eite berriko ekimen urbanistikoak protagonizatzen ere. Beste batzuek, azkenik eta hauen artean baskoi eta beroien geroko civitates edo hiri erkidego gehienek, ustez beti Ponpeioren alde eta Zesarren kontra jokatu zutenak, balaztatua eta kolokan ikusiko zuten euren aurrerabide juridikoa, eta, nolanahi ere, civitates stipendiariae edo zergapekoen zerrendan agertuko dira nahikoa berandu arte (hala Segia, Andelo, Libia, Cara, Jacca, nola Pompelo bera), 58 nahiz eta hauetako batzuek adur edo patu altuagoetara deituak ziruditen, eta urbanismo latindar mediterranearraren adierazpide nahiko goiztiarrez jantzirik agertzen diren.
|
|
|
Organoak, musika artearen tresna ospetsuenak, menditarrak liluratu zituen bere harmonia indartsuaz, zeren, iraultza jarraiki zenbaitengatik, aitagoi edo arbasoen berezko zibilizazioaz eta gizarte arteaz gabeturik izan baitziren. Egun, kristautasunaren
|
lehen
denboretan bezala, Euskal Herriko zeinahi ibarretan, populuak bere boz izarigabeaz apaizaren boza laguntzen du. Mezazaleek oroek, gizonek, haurrek, zaharrek eta emazteek, harekin batean kantatzen dute.
|
|
2019
|
|
|
Bai Buck, baita beste zakurrak ere.
|
Lehen
denbora asko galdua zuten eta Perrault ek, goizetik gaueraino ibilarazten zituen. Asko aurreratu zuten, eta inguratu ziren Five Fingers izeneko alderdira.
|
|
|
Hiru bide edo fase izan daitezkehonen egiteko:
|
lehen
denbora batean irakasleak onartuko ditu (bere aldetik eredu gisa formazuzenak erabiliz, ikaslearen hitz berak berriz hartuz eta molde egokian erabiliz), ondotik diskretukiberriz hartuko ditu esaldietako forma okerrak (ez egonkortzeko ikaslearengan), eta zuzenketenfasea etorriko da (Petit, 2001). Zuzenketak molde baikorrean egin behar dira, zehatz eta argikiizanez.
|
|
|
Ikasleek, beren H2 ikasteko prozesuan,
|
lehen
denbora batean esaldien zentzu orokorra ulertuko du, laguntzat hartuzlinguistikoak ez diren elementu guzi horiek, irakaslearen estrategia horiek (erritualak, jestu eta keinuak, begiradak, ikaskideen erreakzioak). Gero lehen interbentzioak eginen ditu, imitazioz (eta bere H1ean oinarrituz), esaldi zuzenakegiten hasi aitzin (Baker, 1993, Dalgalian, 2013; Lefebvre, 2008; Staniforth, 2011).
|
|
|
Asti falta ere izan zen, entrenamenduak garai hartan gero eta gogorragoak zirelako.Ikusiko zaitugu berriro euskaltegian. Nagia ematen dit... Gainera,
|
lehen
denbora gutxi neukan, eta orain, alabekin, are gutxiago.Biharko egunkarian ikusi nahiko zenukeen berria. Ez dago pobreziarik munduan.Zer moduz konpontzen zara sukaldean. Ez naiz sukaldari ona, baina konpontzen naiz. Ia egunero prestatzen dut bazkaria etxekoentzat.Zer ez da falta inoiz zure etxeko hozkailuan. Urdaiazpikoa.Zerk alaitzen dizu eguna. Familiarekin pozik gosaltzea modu ona da eguna ongi hasteko.Nola ikusten duzu zure burua 20 urte barru. Ile gutxiagorekin eta makurtzen hasia, kar kar!
|
|
2020
|
|
|
Espainiako txapelketan, berriz, zilarrezko domina eskuratu zenuten. Sailkapenetan
|
lehen
denbora lortu zenuten, baina ezin izan zenuten Valentziako Erkidegoko taldea garaitu finalean.
|
|
|
Gero bazkaldu. Bazkalduta,
|
lehen
denbora asko egoten zen, baina orain lixto xamar, 17:00ak aldera, etxera. Erromeritik jaisten denean, jendea nahikoa berotuta gainera, kalean Lizarragako lehengo dantza klaseak egiten dira”.
|
|
|
Hauxe da
|
lehen
denboraren esperimentua.
|
|
|
|
Lehen
denbora zirkuituak pizten dituzu.
|
|
2021
|
|
|
Jakintza elkarteak plazaratu du aurtengo bere lehen aldizkaria. Alde batetik kondatzen da Napoleon
|
lehenaren
denboran gradu pollit batetarat heldu izan zen soldadu baten bizia. Izena, Theophile Hourcade.
|
|
|
Nolanahi ere, seme alabak ditugunok eta zoriontsu izatea nahi dugunok, halako bizi kalitatea eman nahi diegu hezkuntzari, zainketei, ondasun materialei, oporrei eta abarri dagokienez. Eta hori baino
|
lehen
denbora gehiago ematen dugu prestatzen, lan munduan sartzea atzeratu egiten da eta, beraz, independentzia ekonomikoa ere bai familia bati eusteko. Eta hainbeste izatea bizitzeko hain beharrezkoa ez den arren, kultura eta gizarte mailako eskakizun hori handia da, eta, beraz, guraso izateko unea 35 urtera atzeratuko dugu (lehen gizakien batez besteko adina 30 urte ingurukoa da).
|
|
|
Aholku honek bereziki balio dezake emakume gazteentzat. Hobe da kritikarik edo iruzkinik irakurri baino
|
lehen
denbora apur bat pasatzen uztea. Liburu bat argitaratu ondoren, haragia gordinegi egon daiteke eta inoiz ez dakigu, kritikatu beharrean, ez ote diguten erasoko.
|
|
|
Bost ordu eta erdiko emanaldi hau laburra eta guzti egin zitzaigun, hiesaren
|
lehen
denboretako gorputz eta arimen suntsipena zorrotz agertzeagatik eta muntaiaren zein antzezpenen edertasun itzelarengatik.
|
|
|
Gaiaz okupatu ziren orduko edo
|
lehen
denboretako ikerle gehienek ez zuten dudarik. Garaiko iritzia, bat besteen artean hautaturik eta gehienak zentzu berean ari zirela kontutan, horrelako laburtu daiteke:
|
|
|
ETA Bosgarrenaren
|
lehen
denboretan Txekiara bidaiei buruz zerbait entzuna nuen eta han erosi iskiluak ikusi. Ez dut datu zehatzik.
|
|
|
57
|
Lehen
denboretako mentalitatea, bere liburuan: Jonan Fernandez, La Autova en el Espejo, Txalaparta, 1989 bagenuen, ETAk nahi zuen bezala". 58
|
|
|
Gernikan 1952an sortuan eta 1972an Iparraldean errefuxiatua, bereziekin sartu zen Erakunde batura eta
|
lehen
denboretan Antxonen txofer eta laguntzailea izan zela aipatua izan zen. Txelisen laguntzaile hurbila, iheslarientzat aterpe bila zebilen taldeko arduradun nagusia izan omen zen 1982 eta 1984 artean, bereziki Bretainia eta kosta atlantikoan.
|
|
|
Kontaktu bizi horiek eraiki omen zuten aktibisten artean izan zuen sostengua.
|
Lehen
denboretan, diotenez, harekin izan zuen beste militante bat, historikoa, Ameriketatik etorria: Eziolaza.
|
|
2022
|
|
|
Oilarren artean, Adam Yates-ek markatu du aintzat hartzeko
|
lehen
denbora ona: 10.06 Bihurguneetan arriskatzen ikusi zaio ingelesari, eta itzukia irabazteko asmoz etorri dela erakutsi du.
|
|
|
65 Ordu ‘ordulari’ Ohar bedi oren eta ordu hitzen arteko alde semantikoa,
|
lehena
denbora unitatearendako eta bigarrena gailuarendako. Ez dut bereizketa horren berririk inon aurkitu; bai, haatik, Lapurdin oren erabili izan dela erlojua izendatzeko (cf.
|
|
2023
|
|
|
Horregatik, Leclerc-ek ez zituen bere Txadeko erregimentuko soldaduak, hain bihotz handiarekin borrokatu zirenak, erabili ahal izan eta bere 2 dibisio blindatua osatzeko 15.000 gizon behar zituen. Orduan, 2000 espainol errepublikano soldaduen integrazioa berri ona zen,
|
lehen
denboretan elkarren arteko mesfidantza izanik ere, Evelyn Mesquidak kondatzen duen bezala: " Sozialista, komunista eta anarkista horiek aristokrata hortaz (Philippe Leclerc de Hauteclocque zen bere izen osoa) mesfidatzen ziren.
|
|
|
Lehen urrats bat ikus niro hor.
|
Leheneko
denboretan komentuetako buruzagisak apezkupuak bezain poteretsu agertzen zaizku Historian, fraidetegi handietako abade nabusiak bezala.
|