|
2000
|
|
|
Saia gaitezen gauzak ematen, adibidez: arropa, janaria, jostailuak, liburuak,
|
lan
tresnak... Gu ondo portatzen bagara pobreekin, beraiek ondo portatuko dira gurekin, arriskua daukagunean, zerbait behar dugunean... Saia gaitezen denok eta ez gara damutuko.
|
|
|
Zalantza barik handia da honen guztiaren gainean egin beharreko lana. Euskara
|
lan
tresna duten bizkaitar zenbaitek lan zaila iritzi dio, oraindik euskara batuaren inguruko azken erabakiak eguneratzeko arazoak izaten direlarik, bestelako erregistro batean, eta halaber hizkuntza bereko molde biren jabe izanda, zaila delakoan.
|
|
|
Mendebalderen jardunaldietan deklinabiderako proposamena plazaratu zuen Jazinto Iturbek. Bizkaiera
|
lan
tresna dutenek ezin dute erabakien zain egon ordea, eta egindako lana ere iturri izan da. Gainontzean, euskara batuari sarritan leporatu zaion kortse estua ez litzatekeela bizkaierarekin errepikatu behar ere esan izan da, hau da, gutxi gutxieneko eredu batetik abian, nork beretik jarraitu ahal izatea.
|
|
|
Behin hori garbi utzita, Paulo VI.ari aitatzen entzun berri zizkion auziak mahaigaineratzen zituen: " Gosea... aur galtzeak... gizona
|
lan
tresna biurtzea... gizonari buruzpide jakin batzuk ezartzea... itxura gabeko giltzaperatzeak... erbesteratzeak... zigortzeak... Baiturak... erailketak... askatasuna eta nortasun ezak".
|
|
|
Gestaltista askok, bere terapia prozesu indibidual edo taldekoaren jarraipenean ere, zikloa
|
lan
tresna nagusitzat hartzen dute. Prozesu hau moztu edo eteten denean, kontuan hartu ditugu zein erresistentzia izan diren etena sortu dutenak.
|
|
|
Gai horri dagokionez, Kultura Sailak euskararen erabilpena normaltzea du xede. Gure erkidegoaren egoera soziolinguistikoa kontuan harturik, elebitasunari erantzun ahal izateko, euskarak behar dituen
|
lan
tresnak (deskribapen bibliografikorako terminologia, sarrera puntuak, nazioarteko katalogazio arauen egokitzapena eta datu bibliografikoak euskarri informatikoan emateko MARC formatura egokitzea) eskaini behar ditugu.
|
|
|
Itsasontzien maketak ekarriko zizkiotela agindu bai, baina ez da horien aztarrenik.
|
Lan
tresnarik ere ez. Denari baietz esaten diote tailerretako arduradunak eta hezitzaileak.
|
|
2001
|
|
|
\ Euskaraz
|
lanerako
tresna duenak pairu handiko pertsona behar al du. Hori bakoitzak esan du.
|
|
|
teorian bertan esaten den bezala, ulertze hutsetik ere ikasleakbeti aterako du onuraren bat bere hizkuntz konpetentziaren garapenerako. Eta, pixka bat harantzago joanda, behin gutxieneko ulermen maila ziurtatuz gero, telebistak aukera zabala eskaintzen du xede berezietara (idazmena lantzea, mintzamena lantzea, etab.) fokalizatutako
|
lan
tresna didaktiko gisa.
|
|
|
Bistan denez,
|
lan
tresna da helburu komunikatiboen zerrenda hau. Jokamoldekomunikatiboa aurrera eramateko ezinbesteko lana, irakasleari bere egunerokoklasean ikuspegi komunikatiboa mantentzea ahalbidetuko diona.
|
|
|
|
Lanerako
tresna modura, eta hemen ere arazoak izango ditugula aurreikustendugu, analisi kontrastiboaren teknikak erabiliko ditugu.
|
|
|
Sistema horien alderik iluneneta ezkutuena kulturarena da, dudarik gabe. Ordea, ez dugu
|
lan
tresna honenezaugarrietan sakonduko, ez baita hori gure oraingo asmoa.
|
|
|
Garai jakin batean, adituen erreferentzia marko komuna izendatzeko, paradigma nozioa proposatu zuen Thomas Khun ek, aldaketa zientifikoari buruz hain zuzen (1970). Egitarau oro, beraz, jakintza eta gaitasun linguistikoakhelburu pedagogiko moduan eskainiko dituen
|
lan
tresna izan nahi duen heinean, dagokion unean nagusi den paradigmaren ondorioa izango da.
|
|
|
Hala, behar den dokumentazioa izan dute erabiltzen diren lehengaiak eta biltegiratzen, hornitzen, saltzen edo zerbitzatzen dituzten produktuak hornitzaile hurrenari frogatzeko. Beste baldintzetako batek lehengaiak, bitarteko produktuak eta azken produktuak ukitzeko
|
lanerako
tresna eta tresnak edukitzera behartzen ditu establezimenduak. Tresna horiek korrosioarekiko erresistenteak diren materialez eginak izan dute eta erraz garbitu eta desinfektatu dira.
|
|
2002
|
|
|
Eskola liburuak, irakur gaiak, ikasle txikiek berek egiten zituzten, nahi zituzten hitzak jarriz. Irakur liburua baino gehiago, beste eskoletako haurrekin idatziz zituzten harremanak zerabilzkiten
|
lan
tresnatzat. Haurrak berak aurki zezala jakinduria, nahi zuen Freinet ek, eta inolaz ere ez jakinduria haurrei ezarri indarrez bezala.
|
|
|
denbora eta beste muga batzuk, zehaztu beharreko batzuk... Baina horiekin guztiekin saiatzen baldin bazara zehatza izaten, oso «egia»ri lotua izaten, oso objektiboa izaten posible den neurrian behintzat saiatzen baldin bazara era jakin batean forma ematen, zure
|
lan
tresnarekin, alegia, hizkuntzarekin jolas egiten, ekinbide horretan literatura etortzen zaizu burura...
|
|
|
Gazte jendearen lanabes peto petoa izatetik,
|
lanerako
tresna apropos ere izan daitezkeela frogatu dute programa horiek.
|
|
|
Industriarekiko harremanak. Kolaborazio proiektuen bidez lantegietaneuskara
|
lan
tresna bihurtzen lagun dezakegu.
|
|
|
Gizartearen nazioartekotasun hazkorrak edozein lurraldetako giza baliabideetarik euskarri nagusienetariko bat bihurtu du hizkuntza ezberdinak menperatzea.Gaur egun
|
lanerako
tresna garrantzitsu gisa agertzen da atzerriko hizkuntzen erabilpena, baita kanpoko jatorria duten teknologia berriak hartzeko ezinbestekobaliabide gisa ere.
|
|
|
Baina itzul gaitezen orain gure ikasgeletara. Bada, hor, bistan denez, tresnainformatiko guztiak baino garrantzitsuagoa eta erabiliagoa den
|
lan
tresna komunikatibo bat daukagu: euskara, ikasgelan erabil litezkeen beste baliabide guztienerabilera baldintzatzen du?, eta euskarari tresna tekniko komunikatibo modukoazterketa egin geniezaioke, beste software bati egin geniezaiokeen bezala.
|
|
|
UNESCOren ordezkari honen ustetan, globalizazioa eta teknologiaberriak gutxiengoen mesederako ere erabil daitezke, horiek erabiltzeko moduandago gakoa, ez horrenbeste fenomeno horien baitan. Beraz, iritzi horrekin bateginez gero, ezer baino lehen teknologia berriak eta globalizazioaren fenomenoakeskaintzen dizkiguten bideak eta tresnak ezagutu genituzke eta horiekgaratzen eta erabiltzen hasi genuke, gaur bertan, euskararen mesedean.Etorkizunean gerta daitekeenaren inguruko beste hipotesi ezkorragoetara lerratukobagina, aldiz, ez genuke irtenbiderik aurkituko eta
|
lanerako
tresnarik gabegeldituko ginateke. Horregatik, nik behintzat, apustu egingo dut fenomeno horiekguztiek eskaintzen dizkiguten bideak eta tresnak garatzearen alde.
|
|
|
Halere, merkatarientzat euskara
|
lan
tresna da. Euren helburua saltzea da, etaeuskarak horretan laguntzen dien neurrian ikusiko dute beharrezkoa eta motibagarria.
|
|
|
2
|
LAN
TRESNAK: DOKUMENTAZIOA
|
|
|
...eta garbi dago guztiz faltsuadela dokumentazio ezagatik Euskal Herria historiarik gabeko herria delako iritzia.Bakoitzari bere meritua eman behar bazaio, begi bistakoa da Eusko IkaskuntzarenColeccion de Fuentes Medievales de Pais Vasco bildumaren nagusitasuna.Aipaturiko bilduma, hasieran Jose Luis Orella Unzue irakasleak zuzendu zuena etagaur egun Aingeru Zabalaren ardurapean dagoena, ezinbesteko
|
lan
tresna bihurtuda gure Berant Erdi Aroko historian interesaturik daudenentzat. Eusko Ikaskuntzak1982an ekin zion dokumentazioa argitaratzeko asmoari, Elena Barrenaren Ordenanzas de la Hermandad de Guipuzcoa plazaratuz.
|
|
|
3
|
LAN
TRESNAK: BILKETA TOPONIMIKOAK
|
|
|
|
Lan
tresnak ez dira gutun bildumetara mugatzen. Azken horiekin batera, toponimia zerrendek erabilgarritasun ukaezina dute.
|
|
|
Sarrera lexikoak oinarrizko
|
lan
tresna dira, hau da, informazioa. Gero etorriko da morfotaktika horiek elkartzera eta testu hitzak gauzatzera, baina fase honetan lanerako materiala dugu.
|
|
|
Aztertu beharreko beste gai interesgarri eta garrantzitsu batzuk bolkana eremuen kontserbazioa eta hezkuntza metodologiaren garapena izango dira. Landa
|
lanak
tresna bolkanologikoetan teknologia berriak erabiltzeko moduan planifikatu dira. Halaber, Kanarietako sumendien alderdi bereizgarrienak ezagutzeko aukera emango dute, bereziki, zaintza sare bat edo arrisku mapa bat ezartzeko orduan garrantzi handiena dutenak.
|
|
|
Hala ere, oro har, animalien gorotz materiarekin harremana saihestezina da. Ohiko landetxe batean, gorozkiak erraz sakabanatzen dira
|
lan
tresnekin edo gainazalekin kontaktuan, batez ere, zerriekin edo behiekin. Hesteetako edukia, bestalde, animalientzat eta/ edo pertsonentzat ahalmen patogenikoa duten bakterioek kutsatzen dute maiz.
|
|
2003
|
|
|
|
Lan
tresna modernoak sortu eta garatu badira ere, upelak egiteko era ez da funtsean gehiegi aldatu. Artisau lana da.
|
|
|
Nire ustez abiapuntua ez da bera. Euskadi Irratiaren
|
lan
tresna euskara da, hau da:
|
|
|
Radio Euskadiren
|
lan
tresna gaztelania da:
|
|
|
Etnografiari eskainitako sailean, baserrietako lanabesak, arrantzale eta ikazkinen
|
lan
tresnak, altzariak... desagertzear dagoen mundu baten azken hondarrak topatuko ditugu. Bitxikerien artean bi aipa ditzakegu:
|
|
|
ondarea 3.000 errealekoa izanik. Guri bertan agertzen diren honako
|
lan
tresnak interesatzen zaizkigu:
|
|
|
c.1
|
lan
tresnak euren prezioekin (Gorrotxategi, 1987: 108):
|
|
|
|
LAN
TRESNAK
|
|
|
Globalizazio neoliberalaren aurkako Euskal Herriko nahiz mundu osoko mugimenduak, posiblea da beste mundu bat? leloa aldarrikatu du, aldaketa sozialaren ezinbesteko bilaketa adierazteko eta gaurko globalizazio prozesuari gatazkapolitikoaren bidez amaiera eman beharraren alde egiteko; eta, horretarako
|
lan
tresnatzat gizabanakoen autodeterminazioa (bakoitzarena nahiz taldearena) sortzekokritika soziala eta eztabaida kolektiboa aukeratu ditu.
|
|
|
helburuak, barne egitura eta eman beharreko urrats praktikoak. Euskal Herri osoan euskararen erabilpenaren normalizazioa lortzea zen erakunde berriaren helburu nagusia, eskualdeko bereizketarik egin gabe eta horretarako
|
lan
tresna nagusia ekintza publikoak bultzatzea izango zen.
|
|
|
Orberen esanetan, hiru ziren liburu horiek bete nahi zituzten helburuak: hizkuntza finkatzea, udarako
|
lan
tresnak eskaintzea eta euskal unibertsitaterako baliagarria izango zen fondo bibliografikoa osatzea.
|
|
|
Mikroorganismo patogenoak sartzeko biderik ohikoenak, elikagaiez gain,
|
laneko
tresna eta gainazal kutsatuak dira. Desinfektatzea funtsezko helburua da higiene baldintza onak izan nahi badira, bai industrian, bai etxean.
|
|
|
Idatzi bat bidali zuen Zurutuzari buruz eta Baiteko ordezkari batek irakurri zuen. Etxanizen idatziak zioenez, Zurutuzak lan handia egin izan du baserrietan eta abeltzaintzan," beti ere euskara
|
lan
tresnatzat hartuz", eta La Voz de Guipuzcoa irratian Oñatibiarekin batera egiten zuen saio arrakastatsua ere aipatu zuen.
|
|
|
–Azpildar maiteok –esan zuen–: Azpil herri atzeratua da, pobrea, eta zuen aitzur, eskuare eta
|
lan
tresna guztiak atzeratuak geratu zaizkizue. Izan ere, munduan dena aldatzen ari da, eta guk ere egokitu beharra dugu.
|
|
|
Teknikarekin, gainera, garabiak, hondeagailuak eta nik al dakit zer
|
lan
tresna iritsi diren...! Ondorioz, lehen mamu horietako bat urtebetean edo bi urtetan eraikitzen bazizuten, gaur denbora laurdenean bukatuko dizute.
|
|
2004
|
|
|
Dena den, alde onak ere aipatzen dira txostenean: lekuak garbi zeuden, desinfektatzeko errazak ziren, eta
|
laneko
tresna guztiak behar bezala esterilizatuta eta gordeta zeuden.
|
|
|
Etxe honetan eta tabernaren ondoan, lezeen sorrera eta ezaugarriak modu laburrean azaltzen diren museotxo bat dago, baita gizakiaren bilakaeran igarotako garai ezberdinen adibide eta argibideak ere. Halaber, lezeetan kausitutako
|
lan
tresnak, apaingarriak, pinturak, hezurrak eta beste hainbat elementuren kopiak erakusten dira.
|
|
|
\ Toponimia edo leku izenak: Baserriko bizitzan, artzaintzan, basogintzan edo herriko beste edozein
|
lanetan
tresna bakoitzak duen antzeko garrantzia dute tokien izenek. Ardi galdu bat azkenekoz non ikusi duten edo haizeak botatako zuhaitz adar batek bidea non moztu duen esateko, leku izenak jakitea ezinbestekoa da.
|
|
|
Izan ere, hainbat neurri sustatu ditu, euskara benetan eta eragingarritasunez erabil dadin Justizia Administrazioan: bateko, langileak trebatuz, eta, besteko, euskaraz jardun nahi duten legelarientzat euskarazko
|
lan
tresnak prestatuz.
|
|
|
Baina ez dira horiek hemen mintzagai ditugunak. Historia egin gura bada, euskal, aleman zein txinatar ikuspegitik izanda ere, diziplina honi dagozkion
|
lan
tresna kritikoak errespetatuz egin da. Era horretara, ikerketetan modu kritikoan sakonduz, ikuspegi desberdinen arteko hurbilketa lor daiteke.
|
|
|
Dakigunez, gizaldiaren hasieran taylorismoa agertu zitzaigun; taylorismoaklan prozesua partzelatu zuen,, lanaren antolaketa zientifikoaren? hastapenak1 ezarrizituen eta artisauen trebetasunetik zetorren botere sindikala, edo
|
lan
tresnaren gainartisauak zuen kontrola ezabatu zituen. Taylorismoak lan-postu barnean zeudendenbora hilak ezabatu zituen eta artisauen lan prozesua partzelatu zuen. fordismoak, aldi berean, (taylorismoak egindako lan antolaketa onartu ondoren) lanpostuen koordinaketan zeuden denbora hilak ezabatu zituen; muntaketakatea ezarrizuen, eta, horrela, lanaren erritmoa, kanpotik?
|
|
|
Iraultza mikroelektronikoak emandako
|
lan
tresna edo teknologia berriak produkzioprozesuan sartzerakoan (material berriak, kontrol numerikoa daramaten makinak,, transfer lineak, fabrikazio malguan oinarritutako sistemak, automata programagarria, industria errobota, telematika, kudeaketarako sistema informatizatua eta abar) produkzioa eta kudeaketarako sistemak aldatu ziren.
|
|
|
Edozein artezaiekErrenazimentuari buruzko liburu zientifiko eta ordenatua topatuko du hurrengoorrialdeetan. Zer esanik ez unibertsitatean Errenazimentuari buruzko irakasgaia irakasten dugunontzat
|
lan
tresna ezinbestekoa eta euskal ikasleentzat inoiz izan duenhutsunerik handiena betetzcko laguntza, bai edukien aidetik, baina baita bibliografiaren aukeraketa zaindua duelako, ikaslea gai zehatz batzuetara ondo bideratzeko.
|
|
|
Horren ondorioz, pinturak hormaren gainean duen itxura ez da leuna, tolesak balitu bezala edo “zimurtua” balitz bezala baizik. Horregatik,
|
lan
tresna ez da gehiegi kargatu behar. Brotxa edo arrabola pinturan busti ondoren, xukatzen utzi behar da, soberakoa erori eta paretara eraman ez dadin.
|
|
|
Mintzamenak Ahotsaren Nazioarteko Egunean komunikatzeko eta
|
lan
tresna gisa duen garrantzia gogoratzen dute
|
|
|
Gaur egungo estroboskopioen bidez, argi gehiagorekin eta seinalearen digitalizazioarekin, zehaztasun handiko irudiak lortzen dira, diagnostikoari asko laguntzen diotenak.
|
Lan
tresna Ahotsaren profesionalak dira kantariak, esatariak, irakasleak, aktoreak, hizlariak, saltzaileak edo teleoperadoreak, nahiz eta guztiok erabiltzen dugun baliabide hori neurri handiagoan edo txikiagoan. Arazo gehien dituen talde profesionala ikastetxeetako irakasleak dira, %20 eta %25 artean lesioak dituzte eta kolektibo horretan lan baja gehien eragiten duen bigarren arrazoia da; horiek onartzeko gaitasun gutxien dutenak kantariak dira, eta horien artean lirikoak.
|
|
|
Elikagaien manipulazio industrialean baldintza egokiak eta seguruak izateko, ekoizpen sistemaren puntu kritikoetan kontrolatzeaz gain, gainazalen, ekipamenduen eta
|
lan
tresnen erabateko higienea bermatuko duten mekanismoak ezarri behar dira. Horren arrazoia oso sinplea da:
|
|
|
Hantxe banuen lagun bat fabore ttikiak egiten zizkidana. Bera maiz joaten zen Goizuetara, eta
|
lanerako
tresnak eta belarra eramaten zituenez, gurdia erabiltzen zuen. Nik paketea belarrarekin ongi estaltzen nuen, eta listo.
|
|
2005
|
|
|
Hortik datorkio izena, nahiz eta askok ingelesez penek duen esanguratik datorkiola uste izan; bolaluma, alegia. Apurka baina, multzoa zabaltzen joan da eta idazleez gain, hitza
|
lan
tresna duten profesional guztien multzo bilakatu da. Egun, 14.000 kide inguru ditu, 141 zentro eta 98 herrialdetan banatuta.
|
|
|
35 Hemen bizi diren kanguruei waluru deitzen zaie, eta belardi latzeko zelaietan ugaritzen dira
|
lan
tresna artean. Batere lotsa barik, egitura mekanikoak erabiltzen dituzte gerizpetzat udako berotik babesteko.
|
|
|
Lafon, C. C. Uhlenbeck, eta A. Tovar, euskara guztiz arrotza gertatzen zaie. Beraz hauen
|
lan
tresnak bi dira: bigarren mailako iturriak, eta hiztegi elebidunak.
|
|
|
Ikastetxeko irakasleek duten
|
lan
tresna bat da: tresna honek irakaslearengelako lanari koherentzia ematen dio.
|
|
|
Curriculuma irakaslearen
|
lan
tresna da. Beraz, irakasleak, curriculuma lantzen aridenean, zer, nola eta zergatik?
|
|
|
Funtsezko
|
lan
tresna da erakundearen helburuak lortzeko.
|
|
|
Egia esan, agerraldiaren ondoren, guztira 4 ikuskapen egin ziren; azkena, 2002ko uztailean. Agerraldia jakin bezain laster, Osasun Saileko teknikariak 2002ko ekainaren 25ean aurkeztu ziren pastelgintzan, eta higiene gabeziak atzeman zituzten lantegiko nabean, biltegian eta establezimenduko instalazioetan; besteak beste, erraz garbitu eta desinfektatu ezin diren gainazalak, euliak, desordena eta zikinkeria hondarrak
|
lan
tresna eta ekipoetan, hozte zantzuak, oxidazio ganberako hotz kamerak, eta tenperik gabeko hotz kamerak. Gainera, ikuskapen aktan jaso zen kremaren egostea ez zela egin gozotegiko prestalekuan, baizik eta horretarako egokia ez den biltegiko txoko batean, atea patio batera irekita eta eltxo sare gabe.
|
|
|
Entsalada eta arrain errea, postrerik gabe jan nituen nik, eta Irantzuk, beti erregimenean zegoenez, ez zuen askoz gehiago jango. Sukaldaria naiz eta jakiak
|
lanerako
tresnak dira niretzat, ez besterik, besteen plazererako balio duten lan tresnak.
|
|
|
Entsalada eta arrain errea, postrerik gabe jan nituen nik, eta Irantzuk, beti erregimenean zegoenez, ez zuen askoz gehiago jango. Sukaldaria naiz eta jakiak lanerako tresnak dira niretzat, ez besterik, besteen plazererako balio duten
|
lan
tresnak.
|
|
|
Batzuek uste dute sukaldariek, piztien eta abereen gorpuekin lan egitean, askotan gibelak eta birikak izaten ditugunez esku artean, horrelako gauzek inpresio txikiagoa egiten digutela; ez da horrela. Guk gibelak eta saiheskiak, arrain hilak eta abereen gorpuak ez ditugu izaki biziak bezala ikusten, ez gara pentsatzen hasten hauek orain gutxi mugitu egiten zirela eta arnasa hartzen zutela; gure
|
lan
tresnak dira, zein saltsa etorriko zaien ondoen pentsatzen dugu, edo zer barazki jarriko diegun inguruan, jostun batek udako ezkontza batean eramateko zein ehun etorriko zaion hobeto pentsa dezakeen antzera.
|
|
2006
|
|
|
Burujabetzaren bidean aitzina egiteko ezinbestekoa zuten lurraren jabetza. Beraz, lurra eta bere kudeatzea, espekulaziorik gabe, berebiziko
|
lan
tresna izan da historian burujabe izateko. Egun, berriz, pribatizazioaren bidez zertara iritsi garen ikusi besterik ez dago, laborariak kapitalismoaren tresna bilakatu gara.
|
|
|
Etxalde handiak eta ttipiak daude, eta laborantzaren politika sistema kontrolatu baten ondorioz handiak gero eta handiagoak dira. Laborari tipiak borrokatzen ari dira, ez lurraren jabe izateko bakarrik, lurra
|
lan
tresna ukaiteko eta bizitzeko baizik. Manexek lurraren jabetza nork zuen, nork ez, eta zergatik nahi zuen ederki agertu zuen.
|
|
|
Etxetiko
|
lanerako
tresnak
|
|
|
Koartza bakartiak bere kabuz moldatu behar du. Egonarria du
|
lanerako
tresna nagusi, baina arrantza egunetan, zoriak agintzen du sarritanâ? ¦ zoritxarrak gaurkoan.
|
|
|
Antonio Ubieto Artetak Donemiliaga Kukullako monasterioaren kartularioaren transkripzioa argitaratu arte, aita Serranok 1930ean eginiko bilduma diplomatikoa genuen
|
lan
tresna (Serrano, 1930). Ubieto k berak dioen legez, bertan, Donemiliagak adbokaziopean zeuden elizetako149agiriak bildu zituen.
|
|
|
Bukatzeko, esan, gure lan hau beste hobe batzuk zirikatzeko hasiera izatea espero dugula eta, hutsuneak hutsune,
|
lanerako
tresna edonola ere.
|
|
|
Espainiako ordezkaritzaren iturriek “nahiko garrantzitsutzat” jo dituzte bilerako emaitzak. Herrialde bakoitzeko dibertsitate biologikoaren egoera eta Hitzarmenaren helburu nagusia (2010 urtean biodibertsitatearen galera geldiaraztea) lortzeko aukerak ezagutzeko
|
lan
tresna berriak sustatu direla nabarmendu dute. Espainiako Ingurumen Ministerioko Biodibertsitatearen zuzendari nagusiak, José Luis Herranzek, nabarmendu du datozen hilabeteetan hasiko direla baliabide genetikoen “jatorri ziurtagiriak” ezartzen, arau horren esparruan.
|
|
|
Ikerketaren inguruko iturri horrek baieztatu du Gaston H. zurginaren hilketa tortura ankerrenen ondoriozkoa izan zela. Antza denez, hiltzaileek hildakoaren
|
lan
tresnak erabili zituzten: Gaston H.ren gorpuak eskuak falta zituen, eta agenteek odoleztaturiko zerra bat aurkitu zuten tailerrean.
|
|
2007
|
|
|
Horregatik, Valverdek, Odriozolak ez bezala, lapitza eta pintzelaz gainera, ordenagailua jarri du etxeko lantokian. Hala ere, beste
|
lan
tresna bat bezala erabiltzen omen du, ez du bere lana horretara mugatu.
|
|
|
Horrelako bat hain gertutik ikusten dugun lehenengo aldia da eta abioi komertzialak baino askoz txikiagoa bada ere, gure errespetu guztia irabazi du. Capdequik ere errespetuz hitz egiten du bere
|
lan
tresnaz. " Ikusiko duzue zein bista ederrak dituen nire bulegoak", dio irribarretsu.Aireratu aurretik, hegazkinaren, eguraldiaren eta inguruaren ikuskapen zorrotza egitea garrantzitsua dela azaldu du pilotuak.
|
|
|
Gainera norberak bere lengoaia, bere antzerkia bilatzea da eskolaren xede nagusia eta horrek asko erakartzen nau. Dogmak baino,
|
lanerako
tresnak eskuratzeko".
|
|
|
AHT Gelditu! Elkarlanak informazioa eta mobilizazioa ditu ardatz nagusiak, horiek dira gure
|
lan
tresnak. Sabotajeak?
|
|
|
|
Lan
tresnen esparrua da beste bat, argi erakusten diguna denboraren aldatzea; horretara, bada, antzinako oletako beharginek erabiltzen zituzten tresnak, museoko piezak izateaz gain, liburuetan dauden izenak baino ez dira. Ontzioletan erabiltzen zirenak beste horrenbeste, eta industriaren arloko hainbat eremutan beste hainbeste.
|
|
|
Erabili zen eurotaxia ez zegoen ongi egokiturik (autoa aspaldikoa zen, egoera txarrean zegoen eta, gainera, gurpildun aulkia altxatzeko plataforman
|
lan
tresnak zeuden).
|
|
|
zientzia hauek ez dira zaharrak. Oraindik atzo sortzen eta antolatzen ari ziren, euren kontzeptuak, h. d.,
|
lan
tresnak, asmatzen, entseatzen.
|
|
|
(Voltaire, Herder, Hegel, zientzia horiek diziplina autonomo gisa konstituitu baino lehenagokoak dira).
|
Lan
tresna batzuk denborarekin desbaliatu ere egiten direla ezaguna da, eta berriak egokitu behar izaten direla orduan.
|
|
|
Munduaren ulermenerako eta haren kontakizunerako, kazetariak
|
lan
tresna asko behar ditu. Konplexutasun handiko uretan murgiltzen baita bere jardun profesionalean komunikatzailea.
|
|
|
Konplexutasun handiko uretan murgiltzen baita bere jardun profesionalean komunikatzailea.
|
Lan
tresna horietako batzuk azaltzera datoz orrialde hauek.
|
|
|
· Metafora: historikoki konparaketa laburtutzat jo izan dena, identifikazio magikorako
|
lan
tresna ezaguna da; troporik gutiziatuena askorentzat, maila gorengoa.
|
|
|
Entzuleria unibertsalari begira izan dakizkiguke baliagarriak bai arau orokorra, bai gertakaria, bai egia, baita presuntzioa bera ere, abiapuntuko hitzarmena ezartzeko unean. Baina, horietaz gain, badira zenbait
|
lan
tresna abiapuntuko hitzarmena adosten lagun lezaketenak, batez ere unibertsalaz beherako auditorioak kontuan hartuta. Zerrenda agortzeko asmo barik, har ditzagun kontuan honako hauek:
|
|
|
Ezaugarri oso orokorreko premisak ere izan litezke abiapuntuko hitzarmena bilatzen duten
|
lan
tresnak. Leku deitzen zaie horiei.
|
|
|
Edozelan ere, gutxi dira
|
lan
tresna diskurtsibo bakarra erabiltzen duten mezuak. Ohikoa da mezu berean apelazio emozionalak eta arrazionalak aurkitzea, diskurtso arlo edo atal ahulik ez uzteko.
|
|
|
Balizko gizaki libreen hirian, ekintza politikorako
|
lan
tresna baliotsua da berba.
|
|
|
Oro har, konbentzitzea bilatzen du erretorikaren laguntzaz baliatzen den diskurtsoak. Tesiak eta ideiak josten eta argudiatzen lagun dezake erretorikak, pentsamendurako eta azalpenetarako
|
lan
tresnak eskaintzen dituen heinean.
|
|
|
Argudioak bide ematen du iritziak azaltzeko, bai eta iritziak sortzeko ere, zeren argudioaren bideak modua eskaintzen baitu gaiak sakon aztertzeko, posizio desberdinak ikusteko, norberaren arrazoiak indartzeko nahiz aldatzeko, eta posizio horiek guztiak berrikusteko. Tradizionalki, erretorikaren sistemaren baitan aztertu izan da argudiatzea; horren baitan,
|
lan
tresna bikoitza izan da argudioa: pentsatzeko eta azaltzeko (Plantin, 2002).
|
|
|
Guretzat, kazetariontzat, komunikatzaileontzat, diskurtsoa eraikitzeko eta antolatzeko modu bat da argumentazioa; ikuspuntu horretatik begiratuta,
|
lan
tresna diskurtsibo bat da, beste batzuen arteko bat. Helburu eta jomuga argia du diskurtso eredu argumentatuak:
|
|
|
Eztabaida-gune eta gatazka guneetan da batez ere baliagarria argumentazioa. Bizitza publikoan nahiz pribatuan, bai ezarpena, bai jazarpena eta bai bortxa baztertzeko ere
|
lan
tresna egokia izan daiteke argumentazioa; batez ere, adostasunik ez dagoenean, adostasunik eza salatzeko, gabezia horren irtenbideak lantzeko, edo, egonik ere irtenbide modukoren bat, hori justua ez baldin bada, ustezko adostasun hori edo adostasun faltsu hori bera zalantzan jartzeko.
|
|
|
Jakina denez, hizkuntzari erabat lotuta dago pentsamendua; hizkuntzaren ezaupideak berak bideratzen du pertsonak pentsatu ahal izatea, pentsamendua egituratzea eta hura plazaratzea. Iritziaren eta pentsamenduaren munduan, argudioen sorkuntzan eta sozializazioan,
|
lan
tresna egokiak eskaintzen dizkie gizarteari oro har eta kazetariari berari bereziki hizkuntzari lotutako logikak.
|
|
|
Antzekotasunaren jokoaren barruan funtzionatzen duen
|
lan
tresna da metafora. Eta, antzekotasunaren joko horretan, erretorika klasikoaren zenbait tratatutan, metaforarekin batera, hiperbolea, sinestesia, ironia eta alegoria aztertu ohi dira (Mayoral, 1994).
|
|
|
Horretan dira desberdinak adibidea eta ilustrazioa. Legea sortzeko oinarria da lehena (adibidea), legea indartzeko
|
lan
tresna da bigarrena (ilustrazioa).
|
|
|
Atal honetan, hiru urrats nagusi egingo dira. Alde batetik, argudioa zalantzazkoa bihurtzeko jarrai litekeen bidearen azalpena eskainiko da; diogun bideak kontrako argudioa eraikitzeko
|
lan
tresna logikoa eskainiko du. Errefusaren anatomia deitu zaio ariketa horri.
|
|
|
Hirugarren urrats batean, norberaren argudioei eusteko gutxieneko
|
lan
tresna batzuk azalduko dira. Eztabaidan, giltza da besteei kritika egitea, bai eta norberarena indartzea ere.
|
|
|
Bi tresna horien eginkizuna kasu bakoitzerako behar diren pertsonak, tresnak eta materialak sostengatzea da. Erabiltzaileen osotasun fisikoa ziurtatzeko eta pertsonak eta
|
laneko
tresnak eror ez daitezen, ezinbestekoa da letraren oinean muntatu eta erabiltzeko segurtasun arauak betetzea.
|
|
|
Erraz instalatzen da, eta eman nahi zaien erabileraren arabera komeni den tamaina aukeratu daiteke:
|
lanerako
tresna espezifikoak jartzea edo maite dituzten pertsonei beti hurbil sentiarazten dieten argazkiak.
|