|
2002
|
|
|
Esaldia literala da.
|
Lan
mundua euskaldundu ezean, neurri batean behintzat, jai dugu.
|
|
2005
|
|
|
Eta, oro har, ez dute proposamen eraginkorrik egiten hainbat arlotan:
|
lan
mundua euskalduntzen, hedabideak euskalduntzen, dirulaguntzabeha rretan, Euskalgintzaren babesean, eta udal politikari dagokionez hutsuneak nabari dira PP, UA eta PSEren egitarauetan; halaber, ez dute konpromisorik hartzen barne euskalduntzean.
|
|
2006
|
|
|
|
Lan
mundua euskalduntzeko, diru laguntzen bidez ahalegin berezia egiten ari zarete. Enpresak diru horren beharrik ez sentitzea gerta liteke.
|
|
|
HPSk estrategikotzat du
|
lan
mundua euskalduntzea eta diru-laguntzak bideratuak ditu horretara. Enpresek laguntza horiek erabiltzeko premiarik izango ote dute?
|
|
2007
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera bultzatzeko bestelako neurriak guztiz beharrezkoak dira: aisialdia eta
|
lan
mundua euskalduntzeko plangintza irmoak egitea, adibidez.
|
|
|
Azken urteotan
|
lan
mundua euskalduntzeko ahalegin bereziak egiten ari da hainbat eragile pribatu zein publiko eta zalantzarik gabe lan hori egin beharrezkoa da. Edonola, Euskara Elkarteen ikuspegitik azpimarratu beharrean gaude" etxegiroa, auzo ingurua eta bizi esparru amankomunak (gertuko Komunitatea)" euskalduntzeak eragin beharreko lehentasunezko esparrua izaten jarraitu behar duela.
|
|
|
Elkarlana oinarri
|
lan
mundua euskalduntzeko
|
|
|
Horregatik,
|
lan
mundua euskalduntzea estrategikoa da hizkuntza normalizazioan. Bultzada eta ahalegin bereziaz gainera, lankidetza behar du euskarak esparru zabal horretan garapen osoa izan dezan.
|
|
2008
|
|
|
Eta helburu nagusi bat dugu:
|
lan
munduaren euskalduntzean eragitea. Komertzioek, enpresa industrialek, finantza erakundeek, aseguru etxeek, kirol taldeek, kultur elkarteek, ikastetxeek, komunikabideek eta beste hainbatek profesionaltasun, independentzia eta gertukotasun hori baloratu egin dute.
|
|
|
Dokumentu horrek gaur egungo hizkuntza politika indartu eta garatzeko hamar neurri proposatzen ditu: indarrean dauden irakaskuntza ereduak gainditu eta hezkuntza sistema birmoldatzea, belaunaldi berriak guztiz euskalduntzeko; hizkuntza politikarako lehendakariordetza sortzea; Administrazioa eta
|
lan
mundua euskalduntzea; euskara, gaztelania bezala, berezko, lehentasunezko eta beharrezko hizkuntza dela aitortzea; helduen euskalduntzea, hedabideei euskararen erabilera sustatuko duten kuotak ezartzea eta euskararen aurrekontuak gainditzea; Unibertsitatea nahiz Lanbide Heziketa euskalduntzea eta hizkuntza politika egokia ezartzea.
|
|
|
Bidean hainbat tresna garrantzitsu sortu ditugu. Bai Euskarari ziurtagiria, adibidez, tresna garrantzitsua izaten ari da
|
lan
mundua euskalduntzeko. Dagoeneko 1.600 bat ziurtagiri banatu ditugu.
|
|
2009
|
|
|
Hizkuntza eskubideak. Ez dago
|
lan
mundua euskalduntzeko planik, administraziora euskaraz jotzeko aukerarik ez eta haurrak euskaraz matrikulatzeko hamaika oztopo. Dekretuek erasoaldi iraunkorrari lege babesa eman diotela deritzo.
|
|
|
Horrexegatik dihardu Ziurtagiriaren Elkarteak Bai Euskarari Ziurtagiria ren bitartez lanean. Eta horrexegatik jarraituko du azken bederatzi urte hauetan bezala,
|
lan
munduaren euskalduntzean eragiteko lanean, krisi garaian ere balioa eta berrikuntzaren aldeko apustua egiten.
|
|
2010
|
|
|
Historian sekula ez bezala, euskal unibertsitario (euskaraz alfabetatu) andana dugu, beraz. Baina horrek ez du, badakigu,
|
lan
munduaren euskalduntzean aurrerapauso nabarmenegirik ekarri. Alegia, lan mundua (enpresa pribatua), gizartea bera oro har den baino erdaldunagoa da oraindik ere.
|
|
|
Historian sekula ez bezala, euskal unibertsitario (euskaraz alfabetatu) andana dugu, beraz. Baina horrek ez du, badakigu,
|
lan
munduaren euskalduntzean aurrerapauso nabarmenegirik ekarri.
|
|
|
pentsamendua garatzetik helburuak lortzera. Urte ugari daramatza euskararen normalizaziorako planak lan munduan sustatzen; azken urteotan propio ari da egiteko horretan EMUN
|
lan
mundua euskalduntzeko kooperatiban. Ikerketa horrekin, orain arte susmo edo zantzu huts zirenak begien bistako errealitate direla erakutsi du:
|
|
2012
|
|
|
Erabilerarekin lotuta dauden kontuak ere elkarlanean egin ditugu, eta horrek apur bat gure esparrua gainditzen du. Bestalde,
|
lan
mundua euskaldundu behar da, hor ere beste merkatu moduko bat daukagu eta hor ere sartuta gaude. Hor dago ESEP [HPSren Euskara Sustatzeko Ekintza Plana] eta goazen jartzera helburu neurgarriak.
|
|
2013
|
|
|
Eurek egindako lana txalotu du Arritxu Zelaia elkarteko presidenteak: " Bertako ostalari, merkatari, elkarte nahiz enpresek Bai Euskarari egitasmoarekin eta
|
lan
mundua euskalduntzeko helburuarekin erakutsitako konpromisoaz gain, lan jardunean euskararen erabilera areagotzen jarraitzeko helburua berresten dute urtez urte". Bestalde, Antzuolako Elay enpresako kidea da Anaje Narbaiza, eta enpresan garatutako euskara planagatik eman diote saria.
|
|
|
Rober Gutierrez (Gasteiz, 1970) Bai Euskarari Ziurtagiriaren Elkarteko zuzendaria da. Elkarteak
|
lan
mundua euskalduntzea du helburu eta Bai Euskarari Ziurtagiria da euren proiektu garrantzitsuenetako bat. Ziurtagiriaz, enpresen euskalduntzeko ahaleginaz eta Enpresarean egitasmoaz aritu gara.
|
|
|
Alor sozio-ekonomikoan ari gara lanean, eta aktore bakoitzak bere zereginak ondo finkatuta eduki behar ditu. Garrantzitsua da
|
lan
mundua euskalduntzeari begira zeresana duten aktoreak ezagutzea eta horietako bakoitzak zein funtzio bete behar duen argitzea. Zer dagokio administrazioari?
|
|
|
urte bitarteko ikerketa lanak hiru gai multzotan sailkatu ditu: udalerri edo hiriburuetako hizkuntza egoeren azterketak,
|
lan
mundua euskalduntzeko plangintzak, eta gazteen eta euskararen arteko harremana.
|
|
|
Oro har, hauexek dira ikasleei gehien interesatu zaizkien eta landutako gaiak: udalerri edo hiriburuetako hizkuntza egoeren azterketak (Gipuzkoa eta Bizkaiako herrialdeak, nagusiki),
|
lan
mundua euskalduntzeko plangintzak, eta gazteen eta euskararen arteko harremana. Webgunean eskuragarri dauden lan guztiak kontuan hartuta, berriz, lan munduari buruzko gaiak dira gailentzen direnak, horien atzetik herrien inguruko azterketak daude.
|
|
|
Joan Ramon Sole Durany Kataluniako Generalitateko Hizkuntza Politiketako Zuzendaritza Nagusiko ordezkariak «oso ongi» baloratu du atzoko konferentzia,
|
lan
mundua euskalduntzeari buruz Arrasaten egindakoa. Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak antolatua izaki, enpresa, sindikatu, kontsumitzaile elkarte eta administrazio publikoetako ordezkariak bildu ziren, eta elkarren artean euskaraz egitea ongi baloratu du Sole Duranyk.
|
|
|
Kontseiluak aurkeztutako bide orria,
|
lan
mundua euskalduntzekoa
|
|
|
ERAGILEEN GIDALERROAK Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak
|
lan
mundua euskalduntzeko konferentzia egin zuen atzo, Arrasaten. Konferentzia baliatuta, lan mundua euskalduntzeko eragile bakoitzarentzako gidalerroak aurkeztu zituen Kontseiluak.
|
|
|
ERAGILEEN GIDALERROAK Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak lan mundua euskalduntzeko konferentzia egin zuen atzo, Arrasaten. Konferentzia baliatuta,
|
lan
mundua euskalduntzeko eragile bakoitzarentzako gidalerroak aurkeztu zituen Kontseiluak. –
|
|
|
Euskalgintza. Kontseiluak aurreratu du
|
lan
munduaren euskalduntze prozesuan erantzukizunez jokatzeko konpromisoa hartuko duela euskalgintzak. Gidalerroei helduko dieten eragileei lankidetza eta babesa eskaini diete.
|
|
|
Ez bakarrik hedabideen kasuan: kulturgintzan, unibertsitate ametsaren gaian,
|
lan
mundua euskalduntzean.... Hau da, arlokako estrategiak bultzatu eta trinkotu, eta indar politikoen mahai gainean sinesgarritasunez jartzeko moduko planteamendu eta estrategietara iritsi.
|
|
|
1990eko hamarkadan abiatu ziren lehenbiziko planak, eta azken urteetan enpresa gehiago atxiki zaizkio euskara bultzatzeko lanari. Emunek(
|
Lan
Mundua Euskalduntzeko Kooperatiba) emandako datuen arabera, euskara planak 250 enpresatan dituzte indarrean. Beraz, pixkanaka Euskal Herriko enpresen jarduna euskaldunduz doa.
|
|
|
Euskaraz bizitzeko hautua egiten dutenek lanean ere euskaraz aritu nahi dute. Horregatik,
|
lan
mundua euskalduntzea garrantzitsua da Ima Elexpuru Emuneko teknikariaren esanetan. Etxebarriko (Bizkaia) Eika enpresa euskalduntzeko lanean dabil.
|
|
|
Hortaz, garrantzi handia du alor sozioekonomikoak betetzen dituen milaka espazioetan euskarari lekua egiteak.
|
Lan
munduaren euskalduntzean urrats esanguratsuak ematea beharrezkoa dela, garaia iritsi dela eta posible dela pentsatzen dugu. Esan gabe doa, lan munduaren euskalduntzeak herritarron eguneroko bizitzan duen eragin luze zabala.
|
|
|
Lan munduaren euskalduntzean urrats esanguratsuak ematea beharrezkoa dela, garaia iritsi dela eta posible dela pentsatzen dugu. Esan gabe doa,
|
lan
munduaren euskalduntzeak herritarron eguneroko bizitzan duen eragin luze zabala. Bertan langile bezala igarotako orduengatik edota lan mundutik datozkigun zerbitzu eta produktuen kontsumitzaile izateagatik, sakoneko eragina du lan munduak gu guztion eguneroko bizitza eta hizkuntza jardunean.
|
|
|
Argi dugu euskalgintzak bere kabuz ezin duela
|
lan
mundua euskalduntzea lortu. Halere, gure ustez, helburu hori lorgarria da lan munduaren euskalduntzean zeresana duten eragile nagusien, enpresarien, langileen, kontsumitzaileen eta administrazioen laguntzarekin.
|
|
|
Argi dugu euskalgintzak bere kabuz ezin duela lan mundua euskalduntzea lortu. Halere, gure ustez, helburu hori lorgarria da
|
lan
munduaren euskalduntzean zeresana duten eragile nagusien, enpresarien, langileen, kontsumitzaileen eta administrazioen laguntzarekin.
|
|
|
Hori guztia jorratzeari begira, 2013 urtean lan munduko eragile nagusiekin ariketa bat egin du Kontseiluak; hain zuzen ere,
|
lan
munduaren euskalduntzean urrats eragingarriak egiteko beharrezkoa litzatekeen bidaia orria zehaztu du. Jardun hori lan munduaren euskalduntzean urtetako eskarmentua duten gure bazkide Ahize AEK, Artez, Iberba, Elhuyar eta Emun erakundeekin, bai eta Ziurtagiriaren Elkartearekin ere, egin dugu.
|
|
|
Hori guztia jorratzeari begira, 2013 urtean lan munduko eragile nagusiekin ariketa bat egin du Kontseiluak; hain zuzen ere, lan munduaren euskalduntzean urrats eragingarriak egiteko beharrezkoa litzatekeen bidaia orria zehaztu du. Jardun hori
|
lan
munduaren euskalduntzean urtetako eskarmentua duten gure bazkide Ahize AEK, Artez, Iberba, Elhuyar eta Emun erakundeekin, bai eta Ziurtagiriaren Elkartearekin ere, egin dugu.
|
|
|
Gauzak horrela, udaberriaren hondarrean Kontseiluak eremu sozioekonomikoko eragile gehientsuenak bildu zituen
|
lan
mundua euskalduntzeko konferentzia batean, eta gune hori baliatu zen eremu sozioekonomikoan aurrera egiteko ibilbide orria zehazteko.
|
|
|
Horrela, Kontseiluak aurkeztutako ibilbide orrian, enpresei, langileei, bezero kontsumitzaileei, administrazioei eta euskalgintzari berari zer dagokien ondorioztatu zuen; ondorengo urteetan sektore horietako kide guztiekin plangintza zehaztuak prestatu ditugu
|
lan
munduaren euskalduntzean benetako iraulketa emateko.
|
|
|
Eta, noski, euskalgintzak ere
|
lan
munduaren euskalduntze prozesuan erantzukizunez jokatzeko konpromisoa hartua du. Horrela, eskua luzatu diegu gure ibilbide orrian jaso diren korapilo nagusiei erantzuteko prestutasuna agertzen duten eragileei.
|
|
|
Ertainetako bat: adibidez,
|
lan
mundua euskalduntzeko arloa. Demagun esparru horretako etorkizun ikuspegia eta estrategia garatzeko ondo egiten direla horretan zeresana duten EGEen artean.
|
|
2014
|
|
|
Krisi galanta bizi dugu, eta amaierarik ez da garbi ikusten. Euskararen erabilerak ez du goranzko biderik hartzen, espazio funtzional berriak bilatzeko eta lortzeko egundoko ahalegina egiten bada ere, arlo sozioekonomikoan duela urte batzuetako loraldia eten egin da, eta
|
lan
munduaren euskalduntzea deitu izan dena stand by egoeran dago, krisiaren erruz neurri batean, baina lan arloarekiko estrategia bera krisian sartu delako baita ere. Euskararen berreskurapen prozesua birpentsatu eta birplanteatu beharra dago beraz, baita esparru sozio-ekonomikoan ere.
|
|
|
Euskararen erabilerak ez du goranzko biderik hartzen, espazio funtzional berriak bilatzeko eta lortzeko egundoko ahalegina egiten bada ere, arlo sozioekonomikoan duela urte batzuetako loraldia eten egin da, eta
|
lan
munduaren euskalduntzea deitu izan dena stand by egoeran dago, krisiaren erruz neurri batean, baina lan arloarekiko estrategia bera krisian sartu delako baita ere.
|
|
|
Euskara nahi izate hori norberaren esku dago, norberaren gogo eta beharren baitan”. Ikasle talde baten testigantzekin bideo bat prestatu dute. ...baita bestela, ikasturte berriarekin batera,. eus domeinua estreinatu berri duten AEK ren web orrialdean. Denboraldi honetarako eskaintza zabala, ohi bezala;" bi orduko euskalduntze ikastaroak, ikastaro trinkoak, titulu homologatuak lortzeko aukera maila guztietan, 3 maila/ EGA eta 4.a barne, auto-ikaskuntza, on line ikastaroak www.egela.aek.org gunean, mintzamena lantzeko praktika jarduerak,
|
lan
mundua euskalduntzeko egitasmoak, itzulpen zerbitzua, irakur zaletasuna sustatzeko AIZU! aldizkaria...". 2014 ikasturtea era berean, Korrika urtea ere izango dugu.
|
|
2015
|
|
|
Fermin Lazkano IMHko Berrikuntzarako Tkgune Fabrikazio sareko zuzendariaren ustez,
|
lan
mundua euskalduntzeko prozesua moteldu egingo da. Oraindik ez da hala gertatu, beste alor batzuekin alderatuz (aisialdia, irakaskuntza, administrazioa...) berandu hasi garelako lantzen.
|
|
|
Lau zutabe ditu
|
lan
munduaren euskalduntze prozesuak Paul Bilbao Kontseiluko idazkari nagusiaren iritziz: enpresak, langileak, bezeroak, eta erakunde publikoak.
|
|
2016
|
|
|
Proiektuak egin izan dituzte
|
lan
mundua euskalduntzeko, baina mugatua izan da eragina. Sakabanaketa egon da, Rober Gutierrezen iritzian. Bai Euskarari Ziurtagiriaren Elkarteko zuzendaria da?.
|
|
|
Beste alor batzuetan egon dena falta izan da hemen».
|
Lan
mundua euskalduntzearekin zerikusia duten aktoreen arteko harreman korapilatsuek eragina dutela dio Gutierrezek. «Gaur arte ez gara denok mahai batean eseri».
|
|
|
|
LAN
MUNDUA EUSKALDUNTZEKO
|
|
|
Euskararen Gizarte Erakundeen KONTSEILUAk hasieratik hartu du estrategikotzat
|
lan
munduaren euskalduntzea eta duela hamazortzi urte sortu zenetik hainbat ekarpen egin izan ditu urrats eragingarriak eman daitezen. Finean, gure bizitzaren zati handi bat lanean ematen dugu eta beste zati handi bat besteren zerbitzuak jasotzen.
|
|
|
Bestalde, tresna horietaz haratago, Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak bestelako proposamenak ere egin izan ditu
|
lan
munduaren euskalduntzean urratsak emateko. Hor kokatuko genuke Kontseiluko 2009ko Batzar Nagusiak onartu zuen hizkuntza politika berri eraginkorrerako proposamena.
|
|
|
Hor kokatuko genuke Kontseiluko 2009ko Batzar Nagusiak onartu zuen hizkuntza politika berri eraginkorrerako proposamena. Proposamen horretan, euskararen lege egoki baterako oinarriak ere zehaztu ziren, bai eta
|
lan
munduaren euskalduntzearen inguruko hainbat proposamen eta irizpide ere.
|
|
|
KONSEILUko aholkularitza sektoreko bazkideetako ordezkariak?
|
Lan
mundua euskalduntzeko adierzapena, aurkeztu zuten 2013ko ekainean
|
|
|
Argi dago
|
lan
mundua euskalduntzea ez dagoela zuzenean ez aholkularitzen, ez eta Kontseiluaren esku ere. Lan munduaren euskalduntzean, zeresan nabarmena dute bestelako eragile edota aktore ugarik.
|
|
|
Argi dago lan mundua euskalduntzea ez dagoela zuzenean ez aholkularitzen, ez eta Kontseiluaren esku ere.
|
Lan
munduaren euskalduntzean, zeresan nabarmena dute bestelako eragile edota aktore ugarik. Hortaz, ezein estrategia zehazteko garaian garrantzitsua da, lan munduaren euskalduntzeari begira zeresana duten aktore horiek identifikatu eta ezagutzea.
|
|
|
Lan munduaren euskalduntzean, zeresan nabarmena dute bestelako eragile edota aktore ugarik. Hortaz, ezein estrategia zehazteko garaian garrantzitsua da,
|
lan
munduaren euskalduntzeari begira zeresana duten aktore horiek identifikatu eta ezagutzea.
|
|
|
Kontseiluaren baitako aholkularitzen estrategia bateratzeko garaian, argitu beharreko gaia izan zen, beraz, zeintzuk ziren
|
lan
mundua euskalduntzeari begira, aintzat hartu beharreko aktoreak eta horietako bakoitzak zein funtzio bete lukeen. Jarraian duzuen osatutako aktore nagusien mapa:
|
|
|
|
Lan
mundua euskalduntzeko aktore nagusien mapa
|
|
|
Argi dago horiek guztiek izaera, funtzio eta pisu espezifiko desberdina dutela
|
lan
munduaren euskalduntzearen ikuspegitik. Hori aintzat hartuta, lan munduaren euskalduntzeari begira euskalgintzatik eragin beharreko multzo nagusiak zeintzuk ziren aztertu zen.
|
|
|
Argi dago horiek guztiek izaera, funtzio eta pisu espezifiko desberdina dutela lan munduaren euskalduntzearen ikuspegitik. Hori aintzat hartuta,
|
lan
munduaren euskalduntzeari begira euskalgintzatik eragin beharreko multzo nagusiak zeintzuk ziren aztertu zen.
|
|
|
Hortaz, multzo horien baitan kokatzen diren eragileen posizionamenduan, jarreretan eta portaeretan eragitea behar beharrezkotzat jo zen
|
lan
munduaren euskalduntzean urrats esanguratsua emango bada.
|
|
|
Enpresa traktoreak aktibatu eta
|
lan
munduaren euskalduntzean enpresa hauek lidergo maila bat euren gain hartu beharra.
|
|
|
|
Lan
mundua euskalduntzeko corpus juridikoa hobetu beharra.
|
|
|
2013ko ekainaren 13an Euskararen Gizarte Erakundeen KONTSEILUAk
|
lan
mundua euskalduntzeko konferentzia antolatu zuen Arrasateko Garaia berrikuntza zentroan. Konferentzian lan eremuaren euskalduntzean zutabe diren lau eremuetako ordezkariak izan genituen, hain zuzen ere, instituzioak, enpresak, kontsumitzaileak eta sindikatuak eta bertan iritziak jasotzeko aukera izan genuen.
|
|
|
2013ko ekainaren 14an antolatu zuen Kontseiluak Arrasaten
|
lan
mundua euskalduntzeko konferentzia
|
|
|
Konferentzia horren ondorio gisa, Kontseiluak?
|
Lan
Mundua Euskalduntzeko Adierazpena, izeneko dokumentua aurkeztu zuen, eta bertan eremu sozioekonomikoaren euskalduntzea urrats eragingarriak egiteko bide orria zehaztu zuen.
|
|
|
|
Lan
munduaren euskalduntzean urrats esanguratsuak ematea beharrezkoa dela, garaia iritsi dela eta posible dela pentsatzen dugu. Ezin da ahaztu lan munduaren euskalduntzeak herritarron eguneroko bizitzan duen eragin luze zabala.
|
|
|
Lan munduaren euskalduntzean urrats esanguratsuak ematea beharrezkoa dela, garaia iritsi dela eta posible dela pentsatzen dugu. Ezin da ahaztu
|
lan
munduaren euskalduntzeak herritarron eguneroko bizitzan duen eragin luze zabala. Bertan langile bezala igarotako orduengatik edota lan mundutik datozkigun zerbitzu eta produktuen kontsumitzaile izateagatik, sakoneko eragina du lan munduak gu guztion eguneroko bizitzan eta hizkuntza jardunean.
|
|
|
Argi dago euskalgintzak bere kaxa ezin duela
|
lan
mundua euskalduntzea lortu. Halere, gure ustez, helburu hori lorgarria da lan munduaren euskalduntzean zeresana duten eragile nagusien, enpresarien, langileen, sindikatuen, kontsumitzaileen eta administrazioen laguntzarekin.
|
|
|
Argi dago euskalgintzak bere kaxa ezin duela lan mundua euskalduntzea lortu. Halere, gure ustez, helburu hori lorgarria da
|
lan
munduaren euskalduntzean zeresana duten eragile nagusien, enpresarien, langileen, sindikatuen, kontsumitzaileen eta administrazioen laguntzarekin.
|
|
|
Lehen esan bezala, lau eragin gune aurreikusi ziren
|
lan
mundua euskalduntzeko adierazpenean: enpresariak/ enpresak, langileria/ sindikatuak, herritarrak/ kontsumitzaileak eta administrazioa.
|
|
|
Alegia, denek erabiltzen eta kudeatzen dituzte hizkuntzak egunerokoan eta hori modu batera edo bestera egiteak, guztiak bihurtze gaitu norabide bateko edo besteko eragile. Hortaz, haien ibilbideak aintzat hartuta,
|
lan
munduaren euskalduntzean urrats berriak emateko aukerak zabaldu eta eragin zitzaketela ikusi genuen.
|
|
|
Eragile aktibo izatea,
|
lan
munduaren euskalduntzean zeresana duten beste eragileen hizkuntza politiketan eragiten saiatuz.
|
|
|
Are gehiago, 2016rako ekinbide nagusia ere definitu genuen: Batzordean bildu diren enpresek erabaki dute, haien jarduera euskaraz garatzeko eta
|
lan
munduaren euskalduntzean laguntzeko ere, urrats garrantzitsua izan daitekeela, haien hornitzaile nagusiei zerbitzua euskaraz jaso dezagun eskaera luzatzea. Horrela, komunean izan ditzaketen hornitzaileekin prozesu bat hasiko dute eurek ere zerbitzua euskaraz jaso dezaten konpromisoak hartu eta urratsak eman ditzaten.
|
|
|
Modu horretan, guztiok irabaziko dugu: enpresek zerbitzua euskaraz jasoz, hornitzaileek euren zerbitzua eta kalitatea hobetuaz eta gizarteak oro har
|
lan
munduaren euskalduntzean urrats berriak emanez.
|
|
|
Zalantzarik ez, urrats ausartu egin dutela enpresa horiek guztiek, eta
|
lan
mundua euskalduntzeari begira eredugarria izango dela. Halere, ez da nahikoa.
|
|
|
langileak, sindikatuak, enpresariak, kontsumitzaileak, administrazioak? Pozik gaude lehen zutabea mugitzen hasi bezain pronto, bidaide berriak aurkitu ditugulako
|
lan
munduaren euskalduntzean, eta horrexegatik, Euskaragileak batzordeari gure laguntza guztia eskainiko diogu. Dena den, espero dezagun, berandu baino lehen, aipatutako beste eremu horietan ere horrelako ekimenak abian jartzea.
|
|
|
Euskara eta lan mundua uztartzeko helburuarekin hasi ziren lanean, eta helburu horrekin berarekin antolatu dituzte aurten Hizkelan jardunaldiak, Laneki elkartearekin elkarlanean.Eragile askok parte hartu zuten Hizkelan jardunaldietan, joan den urriaren 19an, eta askotariko gaiak landu zituzten; besteak beste, Araba, Bizkai eta Gipuzkoan euskararen erabilera sustatzen diharduten enpresa sare, elkarte eta ekimenen azken berritasunen berri jaso zuten bertaratutakoek eta bukaeran IMHren bi lantegiak eta museoa bisitatu zituzten IMHren bueltako irudi paisaia eta lan estrategiak ezagutzeko. Ideia asko nabarmendu zituzten jardunaldietan, eta eragile guztiak bat etorri ziren esatean
|
lan
mundua euskalduntzeko behar beharrezkoa dela eragile guztien parte hartzea.
|
|
|
Bigarren saria Zugarramurdiko Sorginen Museoa eta Lezeak ukan du. Mikel Lezamizi eman diote Bai Euskarari Laguna saria,
|
lan
mundua euskalduntzeko egin duen lanarengatik. Kooperatibagintzan aria da, eta Mondragon Korporazioko Hedapen Kooperatiboko arduraduna eta euskara koordinatzailea izan da azken urtetan.
|
|
|
Bestetik, lanbide heziketan gure eskaintza zabaldu gura genuke. Oraindik ere lanbide heziketako eskaintza nahiko erdalduna da, eta
|
lan
mundua euskalduntzeko ezinbestekoa deritzogu zikloak euskaraz eskaintzea. Bestalde, gizarte arloan dugun erronkarik handiena talde ikuspegia lantzea dela esango nuke.
|
|
2017
|
|
|
Eskualdeko arlo sozioekonomikoa euskalduntzea, alegia. Abiapuntua 2013ko ekainean jarri zuten,
|
Lan
Mundua Euskalduntzeko Konferentzian. Adierazpen bat aurkeztu zuten bertan, eta horren bidez, adierazi zuten edozein hizkuntzaren normalizazio prozesuak bi ardatz dituela:
|
|
|
Oraindik orain ez da bermatzen herritarrek zerbitzu publikoak euskaraz errezebitzeko dugun eskubidea, ez eta sektore horietako langileena euskaraz lan egiteko. Guzi honengatik,
|
lan
mundua euskalduntzeko eta langileen hizkuntza eskubideak bermatzeko planifikazioa, baliabideak eta neurri eraginkorren beharra azpimarratzen dugu.
|
|
2018
|
|
|
Plan horren barruan, hurrengo urteotan arloz arloko kanpainak egin zituen, euskara biziberritzeko:
|
Lan
Mundua Euskalduntzeko Plana (2003an), Udalaren Erabilera Plana (2004an)," Euskara sasoian" kirol elkarteak euskalduntzeko (2004an) eta" Euskaraz, kiroltasunez" (2005ean);" Merkataritzan ere euskara txanpan" (2005ean); abizenak euskarazko grafiaz jartzeko kanpaina (2005ean)... Halaber, euskara ikasteko edo euskaraz aritzeko, diru-laguntzez gain, Udalak programa bereziak bultzatu zituen:
|
|
|
Denen inplikazioa behar da
|
lan
mundua euskalduntzeko neurriak erabaki eta aplikatzeko
|
|
|
Administrazioa ez ezik, enpresariak, sindikatuak, kontsumitzaileen elkarteak, euskararen sustapenean ari diren erakundeak... denen inplikazioa behar da
|
lan
mundua euskalduntzeko ezinbestekoak diren neurriak erabaki eta eraginkortasunez aplikatzeko:
|
|
|
|
Lan
munduaren euskalduntzea, aukera bat da euskalgintzarentzat ere bai
|
|
|
Bat, Patxi Saezen Elefantea ikusi
|
lan
munduaren euskalduntze beharrari buruz mintzatzen dena, eta bestea Leire Narbaizaren Euskaltegiaren heriotza euskaltegien egoera eta mugak aztertzen dituena.
|
|
|
|
Lan
munduaren euskalduntzeak, euskara hornitzaileei eta euskalgintzari oro har, enpresak eta langileen mundua hurbilago ezagutzeko aukera ematen die. Izan ere, enpresen mundutik ikasi ahal dugu gure eskaintza beraien beharretara egokitzen balio handiagoa eman ahal izateko.
|
|
|
|
Lan
munduaren euskalduntzea ez da soilik enpresa eta langileak euskara ikas dezaten edo erabil dezaten konbentzitzea. Lan munduaren euskalduntzea baita ere aukera bat da.
|
|
|
Lan munduaren euskalduntzea ez da soilik enpresa eta langileak euskara ikas dezaten edo erabil dezaten konbentzitzea.
|
Lan
munduaren euskalduntzea baita ere aukera bat da. Euskalgintza eta euskararen irakaskuntza, gizarte errealitate handiago bat ezagutzea aukera bat da eta lan munduaren beharrei enpresari eta langileari egokitzeko aukera.
|
|
|
Patxi Saezek eskatzen duena iraultza zientifiko bat da, elefantea ikustea eta elefantearekin zer egin erabakitzea. Eta elefantea, Patxi Saezentzat,
|
lan
munduaren euskalduntzea da.
|
|
|
Hizkuntzaren kasuan, ez da soilik euskara kontuan hartzea, berau garatzeko egin beharreko moldaketa eta aldaketei ere lekua egin behar zaie. Eta horretarako,
|
lan
mundua euskalduntzeko, beharrezkoak direnak zeintzuk diren jakitea zaila da: baliabideak, harremanen konfigurazio berria, material berriak, enpresetako dinamika berriak,...
|
|
|
Azken urteotan lan handia egiten ari da alor horretan eragiteari begira.
|
Lan
Mundua euskalduntzeko konferentzia nabarmenduko nuke eta ondoren egiten ari den lan guztia. Enpresariekin, sindikatuekin, kontsumitzaileen elkarteekin zein administrazioko ordezkariekin hitz egin da egoeraren gainean.
|
|
|
Enpresariekin, sindikatuekin, kontsumitzaileen elkarteekin zein administrazioko ordezkariekin hitz egin da egoeraren gainean.
|
Lan
mundua euskalduntzeko ezinbestekoak diren neurrien inguruan aritu gara eragile horiekin guztiekin:
|
|
|
Euskararen normalizazioaren ikuspegitik, lan munduaren inguruan egiten diren afirmazio askorekin bat egiten dut: " euskaraz biziko bagara
|
lan
mundua euskaldundu behar da"," gizarteak belaunaldi berriak euskalduntzeko egindako saiakera guztiak zapuztu egiten ditu lan munduak"," lantokian euskara nagusi ez izateak bigarren mailako hizkuntza bihurtzen du gizartearentzat"...
|
|
|
Baina arazoaren nagusitasunaren inguruko zalantza izanagatik ere, nik ere lan munduan eragitea garrantzitsua dela uste dut. Hala ere, beste hainbat zalantza sortzen zaizkit artikuluak
|
lan
mundua euskalduntzeko planteatzen duen estrategiaren inguruan. Ez dut uste lan mundua euskalduntzeko estrategia egokiena enpresei pizgarri ekonomikoak ematea denik.
|
|
|
Hala ere, beste hainbat zalantza sortzen zaizkit artikuluak lan mundua euskalduntzeko planteatzen duen estrategiaren inguruan. Ez dut uste
|
lan
mundua euskalduntzeko estrategia egokiena enpresei pizgarri ekonomikoak ematea denik. Eta ez estrategia desegokia bakarrik, estrategia hori gizartearentzat justua ez litzatekeela izango esatera ere ausartuko naiz.
|
|
|
Ziurrenik estrategia ezberdinak erabilita ere lan handia egin dugu
|
lan
mundua euskalduntzeko, baina euskararen normalizaziorako estrategia ezberdinetan sakontu eta adostasunak biltzea ezinbestekoa izango dugu, aurrera egin nahi badugu.
|
|
|
Galderen ondoren baieztapen pare bat ere egin lirateke, nire ustez,
|
lan
munduaren euskalduntzeari buruz ari bagara:
|
|
|
Eta, noski, Patxik artikuluan aipatzen duen lan mundua espazio horietan kokatzen da neurri handi batean. Izan ere, ezin da ahaztu
|
lan
munduaren euskalduntzeak herritarron eguneroko bizitzan duen eragin luze zabala. Bertan langile bezala igarotako orduengatik edota lan mundutik datozkigun zerbitzu eta produktuen kontsumitzaile izateagatik, sakoneko eragina du lan munduak gu guztion eguneroko bizitzan eta hizkuntza jardunean.
|
|
|
Ondorioz,
|
lan
munduaren euskalduntzeaz ari garenean euskaraz bizitzeko nahiaz ere ari gara, euskaraz saldu, erosi edota lan egitea euskaraz bizitzea baita.
|