|
2000
|
|
|
Bai, baina niretzat hau guztia
|
lan
munduaren barnean dago. Niri asko gustatzen zait musika egitea.
|
|
2001
|
|
|
Zifra horren barruan sartzen dira lehen lanpostuaren bila dabiltzan gazteak (472.000), lana izan arren hainbat arrazoigatik lanpostua aldatzeko prest daudenak (%32 inguru, 1999ko CIS erakundearen ikerketa baten arabera), unean uneko edo iraupen luzeko langabetuak eta berriro lan merkatura sartu nahi luketen pertsonak (adibidez, denbora batez
|
lan
mundutik kanpo egon ondoren berriro lanera itzuli nahi duten emakumeak)
|
|
|
Zifra horren barruan sartzen dira lehen lanpostuaren bila dabiltzan gazteak (472.000), lana izan arren hainbat arrazoigatik lanpostua aldatzeko prest daudenak (%32 inguru, 1999ko CIS erakundearen ikerketa baten arabera), unean uneko edo iraupen luzeko langabetuak eta berriro lan merkatura sartu nahi luketen pertsonak (adibidez, denbora batez
|
lan
mundutik kanpo egon ondoren berriro lanera itzuli nahi duten emakumeak).
|
|
2004
|
|
|
Lanean hasi nintzenetik 25 urte pasa dira eta zorionez gauza asko hobetu dira. Bidea gelditzen da oraindik egiteko, baina
|
lan
munduan egoteko nire modua nire alabarentzat eta datozen besteentzat lagungarri izango dela espero dut. Lan mundua gizonek egin dute, gizonentzako.
|
|
2009
|
|
|
Lantzen ditugun hiru atalak oso zabalak dira (enpresa/ lan mundua, merkataritza, elkarteak) eta
|
lan
munduari dagokionean, kasurako, badago zerbitzuetako profesionalen esparrua (abokatuak, osasun zerbitzu pribatuak, aseguru etxeak,...), oraintsu jorratzen hasi garena. Hortxe daukagu erronkarik argiena, beti ere lortu duguna egonkortzeko lanari eutsiz:
|
|
2010
|
|
|
Sarritan, telefono mugikorrak erabiltzailea bere nagusiekin, erantzukizun profesionalak eta, orokorra,
|
lan
munduari dagokion guztiarekin. Horregatik, ona litzateke oporretan etxean uztea.
|
|
2013
|
|
|
Emakume euskaldunek bere gain hartzen dute oraindik lan hori,% 75ean. Hau da,
|
lan
munduan daude, kanpoan, baina zama hori daramate gainean eta horrek ere eragin handia du lan munduan edo erabakiguneetan daukaten presentziarekin. Bai, lanean badaude emakumeak, baina enpresa handienetako administrazio kontseiluetan, adibidez, ez daude.
|
|
2014
|
|
|
Bilketa hori amaituta, zenbait ondorio atera zuen Maiderrek.
|
Lan
munduari dagokionez, esaterako, gehiago dira langabezian dauden emakumeak gizonezkoak baino. Lanean ari diren emakumeak, bestalde, baldintza kaskarragoetan aritzen dira eta ezkutuko ekonomian ere emakumeak ari dira gehienbat”.Atalez atalAmatasunak emakumeei dakarkien ondorio bat ere azpimarratu du diagnosiak.
|
|
2016
|
|
|
Horien artean dago Lizarrako Uztaldi nekazarien mikro kooperatiba: "
|
Lan
munduan dagoen prekarietatea, langabezia eta egoera txarra ikusita, alternatibak sortu eta gazteon ahalduntzea izan da helburua", azaldu digu Uztaldiko kide Erik Ruizek.
|
|
|
Hain harrigarria iruditzen al zitzaion?
|
Lan
mundua zegoen moduan, ez zen batere arraroa. Batez ere gazteen kasuan.
|
|
2017
|
|
|
|
Lan
munduan daudenen artean, berriz, %2 egin du gora zortzi urtean, nahiz eta azken urtean ia %1 jaitsi den.
|
|
|
Weberek ondo ikusi zuen eskola eta unibertsitatea
|
lan
munduaren mende zeudela erabat. Horrenbestez, lan munduan arrakasta izateko behar bezala diseinatua izan da 0skola.
|
|
2018
|
|
|
Horren gainean egindako hausnarketa eta proposamenak zabaldu ditu, bat nabarmenduz: euskararen elefantea, batez ere,
|
lan
munduan dagoela eta hor eragin behar dela. Eta Euskaltzaindiari eskatu dio euskarak behar duen aro berri horren" gidaritza eta buruzagitza" hartzeko.
|
|
|
Ausartegia litzateke arazo nagusia
|
lan
munduan dagoela esatea
|
|
|
Oraindik euskal gizartearen %70tik gora erdaldun elebakarra da, badaude eredu ikastetxeak non ikasleek atetik atera bezain pronto gaztelaniaz egiten duten, udalerri euskaldun askotako arazo bihurtzen ari da guraso euskaldunak gaztelaniaz aritzea parkean, administrazioa ez da gai bere zerbitzu guztiak euskaraz eskaintzeko, hedabideen kontsumorako aukeren artean euskararena ez da %5era ere iristen... Horien guztien jakitun izanda, ausartegia litzatekeela uste dut arazo nagusia
|
lan
munduan dagoela esatea. Agian ados egon ninteke arazo nagusienetako dela esatearekin.
|
|
|
Euskara biziberritzeko orain arteko paradigmaren tresna nagusia eskola izan den bezalaxe, ziklo berrian, ondorengo urteetan, euskarak heldu beharreko" elefantea"
|
lan
munduan dago. Euskarak ezinbestean zabaldu beharreko ziklo berrian euskara gizartearen erdigunean jartzeko giltza izango da lan mundua.
|
|
|
Bada,
|
lan
munduari dagokionean ere, antzeko helburu bat jar genezakeela uste dut: 40 urtean euskalduntzekoa, adibidez.
|
|
|
Bukatzeko, eta
|
lan
munduari dagokionez, Patxik iradokitako bideari ekarpen bat egingo diot: euskara sustatzeko Patxik proposatzen duen bidean aurrera egingo balitz, interesgarria litzateke politika publikoek udalerri euskaldunenetako enpresetan eragiteari lehentasun argia ematea, euskararen etorkizuna bermatzeko hil edo bizikoa baita euskal guneak trinkotzea eta arnasguneak babestea.
|
|
|
Bat nator zurekin esaten duzunean euskararen hutsune handi bat
|
lan
munduan dagoela. Baita prestigio falta duela eta botereari lotutako elite parte handi batek ez duela euskararen aldeko jarrerarik izan.
|
|
|
Nire iritzian, garbi esanda, giltzarri nagusiak dira, lan munduan protagonista diren askotariko eragileen gogoa eta jarrera, eta adostasun sozial eta politiko sendoa. Komeni zaigu ez ahaztea hizkuntza status aren plangintzaz ari garenean eta hori da bete betean
|
lan
munduari dagokiona status sozialaren aldaketaz ari garela, hots, hizkuntzaren status plangintzaren erdigunean dagoena ez dela hizkuntza, baizik eta erdigunean daudenak direla hiztuna, hiztunen komunitatea, hiztun ez diren herritarrak eta gizartea bere osotasunean. Beste era batera ere esan liteke:
|
|
|
Ausartegia litzateke arazo nagusia
|
lan
munduan dagoela esatea
|
|
2019
|
|
|
Eta belaunaldi gazte honek euskararen aldeko urratsa modu masiboan eman dezan, Euskal Herriko administrazio desberdinek eta ardura postuetan dauden belaunaldi zaharragoetako pertsonek (baita erdaldunek ere) euskaraz egin dezaten baldintzak sortu dituzte, erraztasunak eman eta horretara bultzatu. Bizi dugun testuinguru politiko sozialean, garbi dago,
|
lan
munduari dagokionez behintzat, EAEko administrazioei eta enpresa publiko nahiz pribatuetako zuzendari eta arduradunei dagokiela aitzindaritza prozesu honetan. Lidergo linguistikoa praktikara eramatea, alegia, euskaldunak nahiz erdaldunak izan.
|
|
|
Ikerketa guztihauetan emakumeen presentzia apala ingeniaritza tradizionalki ezaugarri maskulinoen inguruaneratu izanaren bidez azaltzen da. Ikasketa eremuari dagokionez, emakumeen kopuru txikiaunibertsitatean bultzatzen diren baloreak, erakusten diren edukiak, gizonen artekohomosozialitatea eta ikasketetatik
|
lan
mundura dagoen saltoaren bidez azaldu izan da (Du, 2006, Powell et al., 2009; Sulaiman eta Almuftah, 2010). Lan munduari dagokionez, lanbidemaskulinizatuetan emakumeen presentzia apala kultura profesionaletan nagusitzen diren baloreeta ideologia generizatuen bidez azaltzen da.
|
|
|
Ikasketa eremuari dagokionez, emakumeen kopuru txikiaunibertsitatean bultzatzen diren baloreak, erakusten diren edukiak, gizonen artekohomosozialitatea eta ikasketetatik lan mundura dagoen saltoaren bidez azaldu izan da (Du, 2006, Powell et al., 2009; Sulaiman eta Almuftah, 2010).
|
Lan
munduari dagokionez, lanbidemaskulinizatuetan emakumeen presentzia apala kultura profesionaletan nagusitzen diren baloreeta ideologia generizatuen bidez azaltzen da. Esate baterako, gaitasun teknikoa esklusibokigizonezkoei atxikitzearen bidez (Cockburn, 1983) edota dedikazioa bezalako baloreaklanbidearen berezko ezaugarri bezala ulertzearen bidez (Zolesio, 2009).
|
|
|
Gaur egun, klase ertaineko bi etxetatik batek arazo ekonomikoak ditu eta familien %40 ez da gai ustekabeko bati aurre egiteko.
|
Lan
munduan dagoen ziurgabetasuna ere aspektu adierazgarria da. Klase ertainean mantentzeko kualifikazio maila asko handitu den bitartean, hezkuntza espezializatua eta graduondokoak nabarmen garestitu dira eta, gainera, automatizazio eta robotizazioaren ondorioz, klase ertaineko profesionalen eskuetan dauden sei enplegutatik bat desagertzeko arriskuan dago epe ertainera.
|
|
2020
|
|
|
Horiek
|
lan
munduari dagozkionak.
|
|
|
Gogoratu du mugikortasuna" mugatua" dagoela, eta herritarrek hori betetzeko hartutako" konpromisoa" eskertu du: " Ekimen bakoitzak bizitza bat salba dezake".
|
Lan
munduari dagokionez, enpresa bakoitzaren esku utzi du ezarritako gomendioak eta baldintzak betetzeko beharrezko neurriak hartzea: " Enpresa bakoitzak jakingo du nola egokitu".
|
|
2021
|
|
|
Familiaburuaren heriotzak oso egoera latz eta prekarioan uzten zituen emakumeak. Batzuek pentsio bat kobratzen zuten, baina emakumeak soldatapeko
|
lan
mundutik kanpo egoteak urritasun eta behartasun larrian jarri zituen alargun asko, baita beraien ardurapean zeuden seme alabak ere. Kasu hauetan, emakume alargunek ekonomia beltzaren barruan zeuden lanak egiten zituzten edo seme alabak lanean jartzen zituzten, baita oso gazteak zirenak ere, adingabeak lan munduan sartzeak zekartzan gehiegikeria eta istorio latzekin.
|
|
2022
|
|
|
Landu beharreko beste oinarri bat
|
lan
munduan dago, baina ez da erraza sektore horretara iristea, Udalaren eskumenetik kanpo geratzen direlako enpresen jarduera asko.
|
|
|
Landu beharreko beste oinarri bat
|
lan
munduan dago, baina ez da erraza sektore horretara iristea, Udalaren eskumenetik kanpo geratzen direlako enpresen jarduera asko. Duela 15 bat urtetik hasita, zenbait programa garatu ditu Urola Kosta udal elkarteak eskualde mailan, eta bada Zumaian enpresa handi bat euskara plana indarrean duena25 Euskara teknikarien 2021eko Udaltop jardunaldiak26 gai hori erakunde publikoekin elkarlanean jorratzen jarraitzeko aukera eman zuen, eta argibide baliagarriak jaso genituen udaletan aurrerapausoak emateko.
|
|
|
Bingen Zupiria Gobernuaren bozeramaileak Emakunderen azken bi txostenen datu esanguratsuenak plazaratu ditu Gobernu Kontseiluaren osteko prentsaurrekoan. Txostenen arabera,
|
lan
munduari dagokionez, emakumeen okupazio tasa gizonena baino apalagoa da. Bestalde, lanaldi partziala duten langile gehienak emakumeak dira, ia %80 Horrez gain, seme alabak zaintzeko eskatzen diren lanuzte baimenen %70 emakumeek eskatzen dituzte.
|
|
|
Gure artean oso ongi moldatu ginen. Orain ere horrela elkarri lagunduz gero, ez ziren izango
|
lan
munduan dauden baldintzak. Orduan ez genuen pentsatzen lankide hori gorago dago, ni gutxiago naiz...
|