|
2001
|
|
|
Bertsolaritzari dagozkion
|
lanetara
mugatu gara orain arte. Zavalak alor horretan egin duen lana besterik egin izan ez balu ere, harrigarria litzateke haren obra.
|
|
2002
|
|
|
Ezaguna denez, azpiegitura terminoaren atzean mota askotako baliabide etasareak sartzen dira; hala nola, garraiokoak, telekomunikabideen arlokoak, teknologiaren arlokoak, kulturakoak, energiaren arlokoak, hezkuntza eta osasun sistemakoak, eta abar. Horregatik, gure
|
lana
mugatu behar izan dugu. Agian, produkzio arloarekin lotuagoak direnak hartu ditugu edo, hobeto esanda, arlo horretakoakizan direnak, alegia garraio eta teknologia azpiegiturak, kontuan izanik liburuhonetan beste azpiegiturak modu batean edo bestean aipatuko direla.
|
|
|
Baina, gehienetan, oso
|
lan
mugatu eta sakabanatuak egin dira. Adibidez, Erdi Aroko Nafarroako eskulangintza mundua ia basamortu historiografikoa da, oinarrizko ikerketak falta baitira.
|
|
2005
|
|
|
|
lana
mugatzen badu oso zaila
|
|
2007
|
|
|
Ez, sekula ez. Beti eduki izan dut garbi nire emakume izatea, baina horrek ez du esan nahi frankismoak bultzatzen zuen emakume tradizional izatea gustatuko litzaidakeenik, sekula ez naiz identifikatu emakume pasibo, zaintzaile eta ama izatera eta etxeko
|
lanetara
mugatutako horrekin. Gehiago ikusten dut nire burua feminitate eta maskulinitate arrastoen nahasketan, baina inoiz ez dut zalantzan jarri nire emakume izatea.
|
|
2008
|
|
|
Laute jotzailea ez zen euskarri
|
lanetara
mugatu kontzertuan zehar, bakarlari uneak aldarrikatu eta bikain profitatu baitzituen. Adrian le Royren Prélude obra, garaiko dibertimento ezaguna zen Behiak gorde kantan oinarrituta dago, Bellocqen atzamarretan urguritasun zirraragarriz sentituz.
|
|
2009
|
|
|
bada arau horien arabera: gainontzekoa errakuntzak zuzentzeko
|
lanera
mugatzen da.
|
|
2010
|
|
|
Hernanin emandako prentsaurrekoan Apariciok eta Escuderok agertu dutenez, Jose Camacho, Euri Albizu, Josune Balda eta Juan Mari Mariezkurrenaren (Ibai Beobide ETAko ustezko kideari ezkutatzea leporatuta atxilotu zituzten) defentsa
|
lana
mugatuta eta baldintzatuta egon da Auzitegi Nazionalak agindutako inkomunikazioagatik.
|
|
2011
|
|
|
Txandaka lan egiten zuen lantegian, aste zenbaitetan gauez, gero goizez eta gero arratsaldeko txanda egiten zuen, eta alditasun horrek baserriko
|
lanak
mugatzen zizkion. Mendiko behor gorriak eta haragi aratxeak zeuzkan.
|
|
2012
|
|
|
«Halakorik gertatuko balitz, pertsona batzuek jakingo dute bidaiatuz gero agian atxilotu egin ditzaketela, beste herrialde bateko epaimahaiaren aurrera eramateko». Horrez gain, lurralde epaileren batek gaiari helduko dion itxaropena du Tamayok, Auzitegi Gorenaren sententziak horien
|
lana
mugatu arren. Nazio Batuen Erakundeak Amnistiaren Legea bertan behera uzteko eskaria, Maria Servini de Cubria epaile argentinarra egiten ari den ikerketa, biktimen lana...
|
|
|
Besteak beste, literaturaren azterketa, goi mailakotzat? jotzen ziren literatura
|
lanetara
mugatzea leporatu zien Even Zoharrek errusiar formalistei, eta hain garrantzitsutzat jotzen ez zituzten literatura sistema edo generoak, hala nola haur literatura edo literatura itzulia, beren azterketetatik kanpo utzi izana. Even Zoharren iritziz, aldiz, literatura itzulia da literatura polisistema batenbarruko sistemarik aktiboena:
|
|
|
Europako literaturaren barruan, bestalde, Sarrionandiaren hautua ez da hizkuntza hedatuenetan idatzitako
|
lanetara
mugatzen. Botere edo hedadura txikiagoko hizkuntzetan idatzitako Europako literatura modernoak ere interesatzen zaizkio; hala itzuli ditu, besteak beste, Lucian Blaga() eta Ana Blandiana (1942), errumaniarrak; Vladimir Holan() txekiarra; Sandor Petöfi(), Lajos Kassák() eta Attila József() hungariarrak; Leopold Staff poloniarra(), eta Arvo Turtiainen finlandiarra().
|
|
2013
|
|
|
Halere, gizonezkoen esparru gisa ikustarazten digute». Emakumeen lana aurkezle
|
lanetara
mugatzen dute askotan telebistan. «Beti neska panpoxa bat dago pantaila aurrean», dio Zapirainek.
|
|
|
Herritarrak badu informatua izateko eskubidea, eta ez bakarrik Siriako Alepoko irudiekin, Tunisiakoekin edo Tahrir-eko plazakoekin. Legeak babestu egiten du eskubide hori eta ez du ez hanka ez buru lege hori zaindu behar lukeen Ertzainak Arbelaitz eta beste kazetariak kioskora eramatea, beren
|
lana
mugatuz, gaineratu du.
|
|
|
Literatura sailean, JeanEtxepare anitzikertu da, nahiz eta gerlan idatzi izan zituenak ez hainbeste ikertuak izan. Eskualduna astekariari buruzko lan gehienakManex Hiriart Urrutiren
|
lanera
mugatuak izan dira. Hiriart Urrutiren testu anitz bildu da, haren biziaz anitz idatzi da, haren estiloaz, izaeraz eta abar.
|
|
2015
|
|
|
Horrela, esate baterako, North by Northwest (Con la muerte en los talones, 1959) filmean abionetari iheska korrika dabilen Cary Granten pertsonaia(, amerikar arrunta?), zentzugabeko arauez betetako gazteluan erori den K gizon anonimoaren baliokidetzat hartzen dute, eta Kenji Mizoguchiren filmetako dama japoniarren suizidio malenkoniatsuak zein atmosfera goibelak, Madame Bovary tragikoarekin lotzen dituzte. Honenbestez, Grezia klasikoko tragediekin hasi eta XIX. mendera arteko literatur
|
lanetara
mugatzen dituzte batik bat argumentu posibleak, oraingoan ere, Shakespearek daramalarik ehizakien zatirik handiena gerrikoan. Gainbegira ditzagun La semilla inmortal saioan proposatutako zerrendako zenbait:
|
|
|
Jardunaldi honetara, batez ere, irakaskuntzako eragileak etorri zaretenez, esparru horretan egindako
|
lanetara
mugatu eta kontatuko dizuet zer egoera topatu dudan ikastola eta euskaltegietan.
|
|
2016
|
|
|
Metacritic (http://www.metacritic.com/) sistema erabiliko dut horretarako, eta armiarma.eus webguneko Kritiken Hemerotekan argitaratutako prentsako iruzkinez baliatuko naiz; gauzak sinplifikatzeko, 2009ko Kritikaren Sariaren, finalera? iritsi omen ziren lau
|
lanetara
mugatuko dugu analisia, hau da, Bilbao New York Bilbao, Zulo bat uretan, La lutte finale eta Iragaitzaz, ilunbistan, nobeletara.
|
|
2017
|
|
|
80ko hamarkadan, munduan zehar talde askok Sex Pistols edota The Ramones hartu zituzten eredutzat eta punkaren parodia egin zuten. Artista batek iturri batetik bakarrik edaten badu, azkenean, bere
|
lana
mugatu eta txiro bihurtzen da. Horregatik, lagun askok punk musika bortitza, oldarkorra eta pobrea dela pentsatzen dute.
|
|
|
Aldaketa horrek zer ondorio demografiko ekarri zituen ez dut aztertuko oraingoz, baina hor dago Riddleren azterlana, gai horretaz jardun nahi duenarentzat. Hemen, azpimarratu nahi dut, emakumeei beren gorputzaren gaineko kontrola ukatzean, beren osotasun fisiko eta psikologikorako funtsezkoa zen baldintza bat kendu ziela estatuak, eta amatasuna degradatu zuela, gatibu lan bihurtuz; aurreko gizarteetan inoiz ez bezala, erreprodukzio
|
lanera
mugatu zuen emakumea. Hala eta guztiz, emakumeak beren gogoaren kontra ugaltzera edo, 1970eko hamarkadako kanta feminista batek zioen legez,, estatuarentzat umeak ekoiztera? 62 behartuz, hein batean soilik definitu zen sexuen araberako lan banaketan emakumeek bete zuten funtzioa.
|
|
|
Aztarna ugari utzi dituzte eskulangileen ahalegin horiek.64 Italian, Frantzian edota Alemanian, ofizialek agintariei eskatu zieten emakumeei beraiekin lehiatzen ez uzteko, beren artean emakumeak debekatzeko; eta debekua kontuan hartu ez zenean, greba hasi zuten, eta uko egin zioten emakumeekin lan egiten zuten gizonekin aritzeari. Gainera, badirudi emakumeak etxeko
|
lanetara
mugatzeko interes berezia zutela eskulangileek; izan ere, zailtasun ekonomikoak tarteko,, emaztea etxeko lanen kudeaketa egokiaz arduratzea, ezinbesteko baldintza bihurtu zen haientzat, hondoa ez jotzeko eta beren negozioari eusteko.
|
|
|
Klase kapitalistak lan indarraren erreprodukzioan epe luzera egin zuen inbertsioa islatzen du haren garapenak, zenbakiek adierazitako hedapenetik harago (fabriketan emakumeen eta haurren
|
lana
mugatzen zuen Fabrika Legeen Akta onartu ondoren). Matxinada baten mehatxupean,, lanik egiten ez zuten?
|
|
|
2016an egungo nafar narratibaren bilduma bat aurkeztu zekigun, hainbat idazleren narrazioekin osatua. Euskarazko presentzia bi idazleren
|
lanera
mugatzen zen; hots, indarrean dagoenari jarraiki, marginalian eta ikusezin geldituz. Horiek hola, baitezpadakoa zitzaigun euskarazko narratiba ezagutarazteko ekimen bat abiaraztea.
|
|
|
Emeki emeki, laborantza munduan ere eskuratu dituzte emazteek gizonen pareko zuzenak. Luzaz izan direlarik gure amatxiak ala amak" femme au foyer", barneko
|
lanetan
mugatuak legearen ikuspegitik, haurrak eta janariak ala xuriketak zituztela berengain, egunerokoan gizonaren aldean ere ibili behar zutela kanpoko lan gehienetan.
|
|
2018
|
|
|
Hasteko," naturaz" ez, baina bai" bortxaz" egiten da aukera, aurre historian behintzat: haur tikien ama baztertua izan zatekeen ehiza eta gerlatik bizi baldintzen bortxaz luzaz eman behar baitzuen titia eta biltze
|
lanetara
mugatuko zen. Eginkizun horiek zergatik ez diren gutiago balioztatuak ez dakigu.
|
|
|
Nor bere mina lagun bakarra zuela ixten zen bere logelan, baita gosaltzeko, bazkaltzeko edo afaltzeko ere. Rosanarekin zuten harremana etxeko
|
lanetara
mugatzen zen; batez ere Naomik utzi nahi izan zion argi haien artean derrigorrez eduki behar zutenez gero, egin beharreko lanak onartuko zituela, soldata justifika zezan, baina ez zuela batere harreman pertsonalik izango. Aiorak ere ez zuen harekin hitz egiten ia, zereginen antolakuntzarako ez bazen.
|
|
2019
|
|
|
Bibliaren garaiko juduek arabiarren usadioen antzekoak zituzten. Patriarkak poligamoak ziren, eta gogoak eman bezala arbuia zitzaketen emazteak; senarrarengana birjina iristea eskatzen zitzaion emazteari, zigor zorrotzak ezarrita; adulterioa eginez gero, harrikatu egingo zuten; etxeko
|
lanetara
mugatua zegoen, emakume indartsuaren erretratuak erakusten duen bezala: –Artilea eta lihoa lantzen ditu[...] argitu baino lehen jaikitzen da[...] Gauean, haren argia ez da itzaltzen[...] Ez du jaten alferkeriaren ogirik?.
|
|
|
Lan mota guztiak soldataren formapean burutzen ez badira ere, bai uste dugu langile klasearen erreprodukzioa hein handi batean soldatak bermatzen dituen diru sarreren menpe dagoela. Horregatik, gure azterketa, oraingo honetan behintzat, soldatapeko
|
lanera
mugatzea erabaki dugu. Ikuspegi honek dakartzan mugez kontziente gara, beraz" lan mota guztien krisiaren" azterketa burutzeke geratuko litzateke.
|
|
|
Ibid., 348, 591, 599, 630 Aipatutako azken hiru orrialdeetan, emakumeen fabrika lanak beren diziplinan eta lan erreproduktiboan zeukan eragina aztertzen da. Marxek esan bezala," egunetik egunera, langile klasearen mugimenduaren aitzinamendua gero eta mehatxagarriagoa zen; gainera, Ingalaterrako soroak guanoz* ongarritzeko beharra eragin zuen beharrizan berak fabrikako
|
lana
mugatzen zuen: irabaziak lortzeko desira itsuak lurra ahitu bazuen batean, nazioaren bizi indarra zuztarretik beretik bereganatu zuen bestean".
|
|
|
34. Ibid., 348, 591, 599, 630 Aipatutako azken hiru orrialdeetan, emakumeen fabrika lanak beren diziplinan eta lan erreproduktiboan zeukan eragina aztertzen da. Marxek esan bezala," egunetik egunera, langile klasearen mugimenduaren aitzinamendua gero eta mehatxagarriagoa zen; gainera, Ingalaterrako soroak guanoz* ongarritzeko beharra eragin zuen beharrizan berak fabrikako
|
lana
mugatzen zuen: irabaziak lortzeko desira itsuak lurra ahitu bazuen batean, nazioaren bizi indarra zuztarretik beretik bereganatu zuen bestean".
|
|
2020
|
|
|
Soldatapeko lana zati bat baizik ez da, mota bat, lana askoz gehiago da. Uste dut akatsa dela lan produktiboaren kontzeptua soldatapeko
|
lanera
mugatzearekin tematuta jarraitzea. Horrek ez die laguntzen ez emakumeei, ez gizonei, ez langile klaseari.
|
|
|
Peñaren arabera, bilaketa
|
lanak
mugatu dituzte luiziaren erdiko eta beheko eremuetara. Izan ere, lur jausia gertatu zen unean eremu horietako baskula batean zegoen, ustez, Alberto Sololuze desagertuetako bat, baita Joaquin Beltran beste desagertuaren autoa ere.
|
|
2021
|
|
|
Zenbat eta gehiago bete, are handiagoa egiten zitzaidan hutsunea, hori dutelako irudimenak eta nerabezaroak. Irudimenak eskatzen zidan
|
lana
mugatze aldera (nekagarria da irudikatzea, ez esan ezetz), presente egin nintzen zure bizitzan. Hortik gure topaketen sekuentziak.
|
|
2022
|
|
|
Gaurko Eliza katolikoa emazteen laguntzari esker bizi da nagusiki. Noiz arte sehi
|
lanera
mugatu behar dute, Martaren lekuan. Noiz ote Mariaren aulkia baimenduko zaie?
|
|
|
Azkena, Bi arnas dokumentalaren inguruan, hain zuzen. Hau da, langileok (torturatuok) eta gure familiak lagunak saiatzen garela elkarrekin fabrika eusten, baina sindikatuak (mugimendu politikoa) ez daudela gurekin borroka honetan, edo hori bulego
|
lanetara
mugatzen dela. Nola ulertu bestela, aurten, 2022 urtean, Iratxe Sorzabal 24 urteko kartzela zigorrera kondenatzea torturapean egindako deklarazioetan oinarrituta, eta horren kontra egindako salaketak beraren lagun eta familia ingurutik etorri izana?
|
|
|
Hegoaldetik ihes eginda etorritakoek aldatu zuten egoera. Baina gaur zelatari
|
lanetara
mugatua dagoen jendarmeari ez zitzaion apenas arazo horri aurre egiteko lana suertatu. Gehiago ibili zen lapurren kontra, kontrabandisten kontra, droga trafikatzaileen kontra, Baionan hasieran eta ondoren Hendaia inguruan, Bidasoaren ertzean, txikitako etxetik hurbil.
|
|
|
Aintzina isildu zen. Gero munduko bigarren gerla denboran berriz agertu zen, baina politika bazter utzirik, kultura
|
lanera
mugatuz. Sail horretan asko egin du bere bi garaietan, bereziki Lafitteren lumatik, ber izeneko aldizkaria eta liburuxka andana bat argitaratuz gai ezberdinez, bereziki literaturaz.
|
|
2023
|
|
|
Rekartek azaldu duenez, legearen 80.1 artikuluak dio irakaskuntza lanetarako bakarrik kontratatu daitezkeela ordezkoak orain. «Ezin dira lanaldi osoko kontratuak eskaini, irakaskuntza
|
lana
mugatu dutelako», zehaztu du. Zuzenketa bat jartzen saiatu ziren, baina ez zuten «arrakastarik izan».
|
|
|
Beren egoeraren hobetzeko, langileak mobilizatzen hasi ziren eta emeki emeki lehenbiziko aitzinamenduak kausitu zituzten. Frantziako estatuan, lege batzuek emazteen eta haurren
|
lana
mugatu zuten; 1864an, greba eskubidea erdietsi zen eta 1884an, askatasun sindikala. CGT (Confédération Générale du Travail) sindikatua 1895ean sortu zen.
|