|
2006
|
|
|
a) amak eskubideadauka jaio aurreko azterketak egiteko eta erditzea prestatzeko teknikak ikasteko, horretarako behar duen denbora bere lanaldiaren barruan dagoenean, eta lanarauak ulertzen du bidezko kausa dela lanetik alde egiteko ordainsarirako eskubidea mantenduz; b) gerta daiteke haurdun dagoen langilearen lana arriskutsuaizatea berarentzat edo bere umekiaren osasunarentzat. Egoera honek enpresariarenzuzendaritza boterea muga dezake edota
|
lan
kontratuaren etendurari bide emandiezaioke; c) azkenik, erditzeak amarengan atseden hartzeko beharra sortzen dueta, beraz, lan kontratua eteteko bidezko kausa dela ulertzen da. Lan kontratuareneteteak esan nahi du langileak bidezko kausa duela lanera ez joateko:
|
|
|
Beste ondorio batzuk daude: aldi baterako lan kontratuak ere eten daitezke.Hemen sortzen den galdera da ea
|
lan
kontratuaren etendurak lan kontratuareniraupenaren gainean ondoriorik duenetz. Lan arauak, zehazki 2720/ 1998, abenduaren 18koak, 7 artikuluan dio iraupen mugatuko lan kontratuaren etendurak ez duela lan kontratuaren iraupena luzatzen, aurkakoa itundu ezik.Beraz hobeto esanda, lan kontratua eteteak ez du lan kontratuaren iraupe narenzenbaketa gelditzen, aurkakoa adosten ez den bitartean.
|
|
|
aldi baterako lan kontratuak ere eten daitezke.Hemen sortzen den galdera da ea lan kontratuaren etendurak lan kontratuareniraupenaren gainean ondoriorik duenetz. Lan arauak, zehazki 2720/ 1998, abenduaren 18koak, 7 artikuluan dio iraupen mugatuko
|
lan
kontratuaren etendurak ez duela lan kontratuaren iraupena luzatzen, aurkakoa itundu ezik.Beraz hobeto esanda, lan kontratua eteteak ez du lan kontratuaren iraupe narenzenbaketa gelditzen, aurkakoa adosten ez den bitartean.
|
|
|
Haurdunaldian arriskuagatik
|
lan
kontratuaren etendura bukatuko da amatasunbiologikoarengatik lan kontratuaren etendura hasten den egunean edo bere lanposturaedo bere egoerarekin bat datorren beste lanpostura itzultzeko ezintasuna desagertzendenean.
|
|
|
Haurdunaldian arriskuagatik lan kontratuaren etendura bukatuko da amatasunbiologikoarengatik
|
lan
kontratuaren etendura hasten den egunean edo bere lanposturaedo bere egoerarekin bat datorren beste lanpostura itzultzeko ezintasuna desagertzendenean.
|
|
|
Zehazki, sorospenarenzenbatekoa zehazteko aplikatu beharreko ehunekoa oinarri arautzailearen% 75ekoada. Sorospenaren oinarri arautzailea
|
lan
kontratuaren etendura hasi aurrekohilabeteari dagokion kotizazio oinarria da eta kotizazio oinarria langilearen soldatakontuan hartuta kalkulatzen da. AHPEren 17 artikuluak kotizazio oinarriari buruzko berezitasun batzuk arautzen ditu enplegu aniztasunari eta lanaldi partzialekolangileei dagokienez.
|
|
|
1.2.3
|
Lan
kontratuaren etendura amatasunaren ondorioz
|
|
|
Amatasun biologikoak egoeradesberdina sortzen du. LErentzat atsedenerako eskubidearen tituluduna amalangilea da, eta horrek baldintzak jartzen ditu aitak
|
lan
kontratuaren etendura gozadezan.
|
|
|
LEren 48.4 artikuluaren arabera, erditzearen kasuan lan kontratua eteteanahitaezkoa da amarentzat erditu eta hurrengo sei asteetan. Berez, LEren 48.4artikuluak lan kontratua gehienez hamasei astez eteteko posibilitatea ematen du;
|
lan
kontratuaren etendura erabakitzea langilearen esku geratzen da, erditu ondorengo sei aste horiek salbu. Etenduraren gainerako ezaugarriak gero aztertukoditugu.
|
|
|
1.3.1
|
Lan
kontratuaren etendura amatasunagatik
|
|
|
1.3.1.1
|
Lan
kontratuaren etendura erditzearen ondorioz
|
|
|
LEren 48.4 artikuluaren arabera, «erditzearen kasuan
|
lan
kontratuaren etendurak hamasei aste iraungo du». Legeak erditze multiplea kontuan hartzen duetenduraren gehienezko iraupena luzatzeko aukera emanez.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi aitak ezinduenik atsedenaldirik hartu baina amaren egoerak aitaren eskubideak baldintzatzenditu.
|
Lan
kontratuaren etendura aitatasun biologikoaren ondorioz bi kasutan gertadaiteke: amaren heriotzaren kasuan edo ama langileak horrela erabakitzen badu.
|
|
|
Lan kontratua etetea eska dezake, baina enpresariaren esku geratzenda eskaera horri bide ematea edo ez, baita etenduraren ondorioak zehaztea ere (lanpostuaren erreserba, eta abar). Gainera, aitak
|
lan
kontratuaren etendura lortzenbadu ere, ez du Gizarte Segurantzako prestazioak jasotzeko eskubiderik izango.Berriro diot, araua bidegabea da eta legearen xedea ez du errespetatzen. Argi dagolan araua (zentzu zabalean, Gizarte Segurantza barne hartuz) hobetu daitekeelaaitaren inplikazioaren eta berdintasun printzipioaren ikuspuntutik.
|
|
|
1.3.1.2
|
Lan
kontratuaren etendura adopzioaren edo familia harreraren ondorioz
|
|
|
LEren 48.4 artikuluak laugarren pasartean hau dio: adopzioaren eta familiaharreraren kasuan,
|
lan
kontratuaren etendurak hamasei aste jarraian iraungo du.Adopzio edo familia harrera multiplea kontuan hartzen da aldia luzatzeko: bigarrenseme edo alabatik aurrera, ume bakoitzeko bi aste gehiago eten daiteke kontratua (LE 48.4 art.). Kontuan izan behar da, arau honek gutxieneko izaera duela, hau da, negoziazio kolektiboaren bidez hobetu daitekeela, iraupena luzatuz.
|
|
|
Haurdunaldiko arriskuaren ondorioz
|
lan
kontratuaren etendura aztertzeanetenduraren ondorioei buruz esandako guztiak hemen ere balio du. Laburbilduz, langileak lanpostuaren erreserbarako eskubidea dauka.
|
|
|
Langilea, lanean hasi behar daetenaldia bukatu eta hurrengo egunean. Kontuan izan behar da halaber, lanarauaren arabera
|
lan
kontratuaren etendurak ez duela aldi baterako lan kontratuaren iraupenaren zenbaketa gelditzen, aurkakoa adosten ez den bitartean.
|
|
|
b. Onuraduna bere borondatez gehienezko epea igaro aurretik laneratzeagatik, hau da, gogoratu behar da, erditu osteko nahitaezko atsedeneko sei asteakizan ezik,
|
lan
kontratuaren etendura langilearentzat borondatezkoa dela, beraz, langileak edozein mementotan erabaki dezake lanera itzultzea; sorospena jasotzen badu (ohikoena izango ez bada ere) babestutako egoerabukatuko da, eta, ondorioz, sorospena jasotzeko eskubidea ere iraungikoda.
|
|
|
ordubetekolan baimena hartzea seme alabak ospitalean dauden bitartean edo lanaldia murriztea. Hurrengo azpiatalean ikusiko dugun legez, lanaldiaren murrizketak baimenekin baino
|
lan
kontratuaren etendurarekin antz handiagoa dauka. Lan baimenaksoldata kobratzeko eskubidea ematen die langileei.
|