|
2001
|
|
|
Zifra horren barruan sartzen dira lehen lanpostuaren bila dabiltzan gazteak (472.000), lana izan arren hainbat arrazoigatik lanpostua aldatzeko prest daudenak (%32 inguru, 1999ko CIS erakundearen ikerketa baten arabera), unean uneko edo iraupen luzeko langabetuak eta berriro lan merkatura sartu nahi luketen pertsonak (adibidez, denbora batez lan mundutik kanpo egon ondoren berriro
|
lanera
itzuli nahi duten emakumeak)
|
|
|
Zifra horren barruan sartzen dira lehen lanpostuaren bila dabiltzan gazteak (472.000), lana izan arren hainbat arrazoigatik lanpostua aldatzeko prest daudenak (%32 inguru, 1999ko CIS erakundearen ikerketa baten arabera), unean uneko edo iraupen luzeko langabetuak eta berriro lan merkatura sartu nahi luketen pertsonak (adibidez, denbora batez lan mundutik kanpo egon ondoren berriro
|
lanera
itzuli nahi duten emakumeak).
|
|
2002
|
|
|
Irregulartasun hori saihesteko, Gobernuak geldialdiaren ordainketa atzeratuko du langileak oporrak hartu behar zituen aldian, langileak oporrak finikitoan ordaindu dituen edo ez kontuan hartu gabe”. Erditu ondoren
|
lanera
itzultzea Proposamenak Enpleguari buruzko Oinarrizko Legearen erreforma ere islatzen du, EIN eta zerbitzu publikoak modernizatzeko beharra onartzen du. Eta, azkenik, urtebeteko Gizarte Segurantzako kostuen %100eko hobaria ezartzen du, erditu ondoko 24 hilabeteetan lanera itzuliko diren emakumeak kontratatzean.
|
|
|
Erditu ondoren lanera itzultzea Proposamenak Enpleguari buruzko Oinarrizko Legearen erreforma ere islatzen du, EIN eta zerbitzu publikoak modernizatzeko beharra onartzen du. Eta, azkenik, urtebeteko Gizarte Segurantzako kostuen %100eko hobaria ezartzen du, erditu ondoko 24 hilabeteetan
|
lanera
itzuliko diren emakumeak kontratatzean. “Enplegu egokia” kontzeptuaren aldaketarekin batera, Gobernuaren erreformaren ardatzak honako hauek dira:
|
|
2003
|
|
|
Psikologoen arabera,
|
lanera
itzultzea gogorik ezari eta antsietateari lotuta egon daiteke.
|
|
|
Gaur, astelehena, milaka lagun
|
lanera
itzuli dira oporren ondoren. Langile askori, lanera itzultzeko prozesu horrek neurri handiagoan edo txikiagoan eragiten die, eta, horren ondorioz, behin behineko asaldura bat sortzen da, adituek “oporren ondoko sindrome” gisa kalifikatzen dutena, eta horrek zenbait desoreka fisiko eta psikiko dakartza, bi astetan desagertzeko joera dutenak.
|
|
|
Gaur, astelehena, milaka lagun lanera itzuli dira oporren ondoren. Langile askori,
|
lanera
itzultzeko prozesu horrek neurri handiagoan edo txikiagoan eragiten die, eta, horren ondorioz, behin behineko asaldura bat sortzen da, adituek “oporren ondoko sindrome” gisa kalifikatzen dutena, eta horrek zenbait desoreka fisiko eta psikiko dakartza, bi astetan desagertzeko joera dutenak. Ignacio Ferrando Sanitaseko Programa Medikoen zuzendariak esan duenez, “ordutegiei dagokienez, desoreka bat dago, eta desoreka hori lau edo bost egunen buruan berreskuratzen da, eta sentsazio oso orokorra dago:
|
|
|
Inplikazio handiko lanbideetan edo hierarkia oso zurruna duten pertsonetan ere gertatzen da”, erantsi du aditu horrek. Baina “oporren ondoko sindromea” izateak ez ditu beti ezkutatzen langilearentzat desatseginak diren egoerak; aitzitik, batzuetan,
|
lanera
itzultzean pertsona batzuek jasaten duten egokitze aldia besterik ez da, eta ez du zertan gaitz larriagorik sortu, depresio edo antsietate koadroak dituen etapa batean soilik. “Aldaketa egoera atsegin bat galtzea eta egoera ezatsegin bat sartzea bezala ikusten badu, depresiboa izateko joera izango du; baina egoera berriak asko eskatzen badio eta langileak erantzuteko gaitasunik ez badu, sintoma emozionalak izango ditu, depresiboak baino ezaugarri antsietatsuagoak dituztenak”, azaldu du Malagako Psikologia Eskolako dekanoak, Rosa González kasu klinikoetan adituak.
|
|
|
“Aldaketa egoera atsegin bat galtzea eta egoera ezatsegin bat sartzea bezala ikusten badu, depresiboa izateko joera izango du; baina egoera berriak asko eskatzen badio eta langileak erantzuteko gaitasunik ez badu, sintoma emozionalak izango ditu, depresiboak baino ezaugarri antsietatsuagoak dituztenak”, azaldu du Malagako Psikologia Eskolako dekanoak, Rosa González kasu klinikoetan adituak. Oporren amaierari lotutako egonezina eta ondoeza
|
lanera
itzuli aurretik ere izaten dira. Ignacio Ferrandoren arabera, batzuek “itzuli baino bizpahiru egun lehenago ditu sintoma horiek”.
|
|
|
Hala ere, “zaila da sindrome zehaztugabe baten ehunekoak ematea”, uste du Fierrok, funtsean, egoera arin batean pertsona gehienek jasaten dutelako. Are gehiago, badira astelehenero “asteburuko sindromea” delakoa izaten hasten direnak ere, iratzargailuak berriro jotzen duenean, eta
|
lanera
itzuli behar izaten dutenean egun pare batez deskonexio fisikoa eta mentala automatikoki egiten denean. Oporretako hilabete batean," txipa itzali" eta lan arazoak ahazteaz gain," errealitate batetik atera eta beste ondasun batean sakonki sartzeko" esan du Rosa Gonzálezek.
|
|
|
Gaixotasun edo ezgaitasun bat duten pertsonek aukera gutxiago dute adin berantiarrera iristeko, eta, oro har, ezgaitasunik gabeko pertsona batek baino hezkuntza gutxiago jaso dute. Azterlanak alderdi positibotzat jotzen du jardunbide egokiak trukatzea, EB osoan
|
lanera
itzultzeko tasa handia orokortzeko metodo gisa. Nolanahi ere, gehitu du politika publikoak lagundu egin diezaiekeela enpresei pertsona ezgaitu bat itzultzeko ahaleginetan.
|
|
2006
|
|
|
Gaur egungo ezjakintasuna baieztatzen duten beste datu batzuk hauek dira: Osasun Sistema Publikoan tratatutako kasuen %16 lan munduarekin lotuta egon daiteke, edo langileen %50
|
lanera
itzuli da gaixotasun profesionalagatiko baja baten ondoren, enpresak narriadura fisikoa eragin duen jarduera garatzen zuen baldintzak zuzendu gabe. Parteen herena 30 urtetik beherakoak dira.
|
|
|
Quintanillak aurreratu zuenez, 2007ko Estatuko Aurrekontuetan errenta maileguetarako eta graduatu ondoko beketarako berariazko partida bat sartuko da, eta ez zuen baztertu etorkizunean finantzazio sistema berrikusiko denik, unibertsitate publikoa finantzatzeko azterketa batzordearen ondorioak ikusita. Nazioaren Egoerari buruzko Eztabaida irekitzeko hitzaldian, Gobernuko lehendakariak jakinarazi zuen berariazko programa batek 35 urte bitarteko gazteentzako graduondoko ikasketak finantzatuko dituela, zero interes tasako beka edo kreditu “bigunen” bidez, eta gehienez 15.000 euro,
|
lanera
itzuli ondoren.
|
|
|
Bilera horretan egiaztatu denez, “itsasoko urari egindako analisien emaitzak negatiboak dira kutsaduran”. Itsaski bankua berriz ireki da O Sarridoko (Cambados) itsaski bankua berriro ireki ahal izan da ostiralean itxi zuten, kautelaz, eta Arousako itsasadarrean
|
lanera
itzultzeko aukera eman du. Horrek baikortasuna sortu du sektorean, eta uste du hartzen ari diren neurriek inguruko orban urdindu handi baten aurrerapena geldiaraziko dutela.
|
|
2007
|
|
|
Muga egunero zeharkatzea lanera joateko eta
|
lanetik
itzultzeko ohitura ohikoa da “mugaz gaindiko” langileentzat. Atzerritartasunari buruzko Erregelamenduak aukera ematen du lan kategoria horretan sartzeko gure herrialdearekin mugakide diren eremuetan bizi diren eta beren jarduera bertan egin nahi duten herritarrak, beren kontura nahiz besteren kontura.
|
|
2008
|
|
|
Espainian, langileen %26 inguruk etxetik kanpo bazkaltzen du, enpresek ematen dizkieten janari tiketak trukatuz. Ordutegi zatitua eta lantoki gehienetan jantokirik ez izatea, eta etxera bazkaltzera joateko eta
|
lanera
itzultzeko zailtasunak —batez ere hiri handietan— direla eta, metodo hori langile eta enpresaburuen gustukoenetako bat da. Baleak enpresaren jantokiko zerbitzua emateko zeharkako formula bat dira, eta Espainian 350 milioi euroko fakturazio bolumena dute.
|
|
|
Hala, proposatzen da zainketa aringarriak gehiago erabiltzea minbiziaren aurkako borrokan, eta EBk eremu horretako ekintza ildoak zehaztea. Era berean, kide diren herrialde guztietan Pazienteen Eskubideen Gutuna sartu nahi da, lan esparruan babesteko, eta, askotan gertatzen denaren aurka, tratamenduan zehar lana utzi beharrik ez izateko eta ondoren
|
lanera
itzultzea errazteko. Ezgaitasunaren definizio komun bat sortzea ere aurreikusten da, minbizia duten pazienteak gaixotasun kronikoa duten pertsona gisa hartuko dituena.
|
|
|
Izterren eremuan egoten da, baina hanketako, besoetako edo abdomeneko beste leku batzuetan ere ager daiteke, noizean behin. Afekzio horrek ez du larritasunik, eta itzulgarria da eragiten duten sintomak desagertzen direnean —hau da," eraikin gaixoaren" arrazoiak zuzentzen direnean, eta horren ondorioz agertu dira—, baina berriro ager daiteke
|
lanera
itzultzean, eraikinaren akatsak zuzendu ez badira. Hala ere," azterketa berrienek erakusten dute langileek lanorduetan jasotzen dituzten deskarga elektrostatikoak, altzariak, gailu teknologikoen kontzentrazioa, erabilitako materialak eta eremu elektromagnetikoak zergatik gerta daitezkeen… Elementu horiek guztiak erabakigarriak izan daitezke lipoatrofia erdizirkularra agertzean", dio Morének.
|
|
2009
|
|
|
Kontratua duten langile guztiak balia daitezke luzapen horretaz, lanaldi partzialeko langileak edo aldi baterako kontratuak dituztenak barne. Halaber, testuak dio baimena eman ondoren
|
lanera
itzultzen diren gurasoek beren lan baldintzak eta, bereziki, ordutegiak egokitzea eska dezaketela.
|
|
|
Horixe da ikasturtean Hezkuntza Ministerioak (MEC) deitutako laguntza berrien onuradun izan daitekeen ikaslearen profila, master ofizial batean matrikulatzen direnak. Helburua da
|
lanera
itzultzen laguntzea, birziklatuz eta haien prestakuntza eta kualifikazio akademikoak hobetuz. Laguntza hau bateraezina da entitate publiko edo pribatuetako beste edozeinekin.
|
|
|
Langabezian daudenen adimena asaldatzen duten galdera ohikoenak honako hauen ingurukoak dira: noiz
|
lanera
itzuliko diren, zenbatekoa izango den eta langabeziagatiko prestazioaren iraupena. Baina pertsona horien kezka eta ziurgabetasuna areagotu egiten dira haien adinak 50eko hamarkada zeharkatzen duenean.
|
|
2010
|
|
|
Kontratatzen dituen enpresak kontratu harremana deuseztatzen badu, langileak erabaki horren aurka jotzeko eskubidea du, egungo araudiaren arabera bere oinarrizko eskubideak urratzen dituelako. Hori gertatzen denean, lan arloko epaile batek kaleratzea deusez deklaratzen du, eta enpresa beharturik dago langilea berehala
|
lanera
itzultzera eta jaso ez dituen soldatak ordaintzera, izapide soldatak ere deituak. Hori horrela da, baldin eta epaiak enpresaburuaren erabakia bidezkoa dela adierazten ez badu edo kaleratzea diziplinazkoa dela katalogatzen bada.
|
|
|
“Egoera perfektua egunean bi aldiz ibiltzea litzateke, eta arin, baina korrika egin gabe” Praktika sustatzen den moduan, oro har, ez dago nahikoa denborarik horretarako. Pertsona bat
|
lanetik
itzultzen denean nekatuta dago. Gainera, ariketa fisikoa gehiegi espezializatu da, eta badirudi gimnasio batean eta ordu jakin batean bakarrik egin daitekeela.
|
|
|
Denbora hori nahi bezala izan ez bada, bikoteek, krisian egon zein ez, oso kontuz ibili behar dute errutinara itzultzean. Horregatik,
|
lanera
itzuli baino bi egun lehenago itzultzea gomendatzen da. Opor txarrak igaro ondoren erabaki gogorrik ez hartzea gomendatzen dute adituek, emozio gehiegi sortzen baitira, argi eta garbi aukeratzeko.
|
|
|
Kaleratutako langilea langileen legezko ordezkari bat edo ordezkari sindikal bat bada, berriz hartzea langileari dagokio beti. Langilea
|
lanera
itzultzen bada, enpresariak Gizarte Segurantzan alta eman dio langileari, kaleratzen den egunetik hasita, eta aldi horretan kotizatu. Gainera, epaia jakinarazi eta hurrengo hamar egunetan, idatziz jakinarazi dio lanera itzuliko dela.
|
|
|
Langilea lanera itzultzen bada, enpresariak Gizarte Segurantzan alta eman dio langileari, kaleratzen den egunetik hasita, eta aldi horretan kotizatu. Gainera, epaia jakinarazi eta hurrengo hamar egunetan, idatziz jakinarazi dio
|
lanera
itzuliko dela. Bidezko kaleratzea.
|
|
2011
|
|
|
Inoren kontura lan egin beharrean ama autonomoa bada, ama izan berri diren emakume guztiei ematen zaien laguntza ekonomiko bera jasoko du. Norberaren Konturako Langileen eta Langile Autonomoen Araubide Bereziari lotutako langileek, beren seme alabaz arduratzeko aste horiek agortu ondoren,
|
lanera
itzultzen badira erditzearen ondoko bi urteetan, eskubidea izango dute urtebeterako hobaria jasotzeko. Iaz, bikien kasuan, 2.533 euroko ekarpena ezarri zen baremo gisa.
|
|
|
Udako oporren soberakinek,
|
lanera
itzultzeko eta eskolara itzultzeko gastuekin batera, familiaren aurrekontua murriztu eta murriztu dezakete. Kasu batzuetan, litekeena da etenaldia bukatutakoan hartutako zorrei aurre egin behar izatea atsedenaldietan.
|
|
|
Bularrean hazitako haurrek ez dute beste elikagairik behar bost edo sei hilabete baino lehen, baina, batzuetan, amak erabakitzen du lehenago(
|
lanera
itzultzeagatik, adibidez) bularreko hartualdiren bat biberoiekin ordezkatzea. Nola egin?
|
|
|
Migraina gehiago
|
lanera
itzultzean
|
|
|
Espainian, nerbio sistema zentraleko tumore primarioak helduen minbizi kasuen %2 dira, eta 15 urtetik beherakoen %15 Prebalentzia txikia izan arren, laneko adinean eragina izan ohi dute, eta pazientearen bizitza asko asaldatzen dute. Garuneko tumorearen diagnostiko baten aurrean, tratamenduan, errehabilitazioan eta
|
lanera
itzultzean egin beharreko galdera asko geratzen dira tintontzian. Hala ere, horiek dira kaltetuak gehien kezkatzen dituzten gaiak.
|
|
2012
|
|
|
Bidegabekotzat jotzen bada, langilea baldintza beretan onartu da edo kalte ordaina ordaindu.
|
Lanera
itzultzea ezinezkoa bada, kaleratzeagatiko kalte ordaina ordaindu zaio epaiaren egunera arte. Gainera, berriz onartzea erabakiz gero, langileak eskubidea du tramitazioko soldatak jasotzeko, hau da, kontratua amaitzen denetik jasotzen ez duen soldata.
|
|
|
evah smit Antibiotikoek ez dute laguntzen infekzio sinusal gehienei aurre egiten, nahiz eta medikuek helburu horretarako agintzen dituzten, Washingtongo Unibertsitateko zientzialariek AEBn egin eta ‘Journal of the American Medical Association’ aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera. Ikertzaileek ikusi dute mota horretako botikek ez dituztela pazienteen sintomak arintzen edo ez dutela uzten lehenago
|
lanera
itzultzen. Sinusitiserako antibiotikoek plazebo gisa funtzionatuko lukete.
|
|
|
Deuseztzat jotzen da genero indarkeriaren biktima diren langileak kaleratzea, beren lan denbora murriztu eta berrantolatzeko, mugikortasun geografikorako, lantokiz aldatzeko edo lan harremana eteteko eskubideaz baliatuz. Era berean, deusez joko dira amatasun, adopzio, harrera edo aitatasunagatiko kontratuaren etenaldia bukatzean
|
lanera
itzuli ondoren langileak kaleratzea, baldin eta umea jaio, adoptatu edo etxean hartu zenetik bederatzi hilabete baino gehiago igaro ez badira. Kaleratzea deusez jotzeko salbuespenak Egoera horietako batean egoteak ez du esan nahi langilea ezin denik kaleratu, edo kontratuaren amaiera beti baliogabetzat jotzen denik.
|
|
|
“Akatsa da animalia gehiegi babestea eta harekin denbora gehiegi pasatzea.
|
Lanera
itzultzeko ordua iristen denean, txakurrak banantzearen ondorioz antsietatea izateko arriskua dugu”, esan du José Luis Torresek. Animalia adoptatzeko erabakia arduraz eta konpromisoz hartu eta txakurra etxean dagoenean, maitasun, pazientzia eta ulermen handia jarri behar ditugu.
|
|
|
Haur eta helduentzat, urruntzeko eta betebeharrak ezkutuan uzteko unea da. 2 Etxeko lan apur bat egunero Lehenengo egun horien ondoren, komeni da haurrek beren
|
lanak
itzultzea eta egun bakoitzean zeregin pixka bat egitea. Egunean ordu erdi edo 45 minutu izan daiteke.
|
|
2013
|
|
|
Hegoafrika, Egipto, Erresuma Batua, Estatu Batuak, Brasil, Txina eta India. Amagandiko edoskitzea uzteko arrazoi nagusia
|
lanera
itzultzea da Bularra emateko bularra emateari uzteko amek argudiatutako arrazoi nagusiak esne kantitatearen murrizketa eta denbora falta dira, batez ere lanera itzultzeagatik. ‘Global Breastfeeding Study’ delakoan jasotako mediku espainiarren iritziaren arabera, lanera itzultzea da gure herrialdean emakumeek beren umeei bularra emateari uzteko arrazoi nagusia:
|
|
|
Hegoafrika, Egipto, Erresuma Batua, Estatu Batuak, Brasil, Txina eta India. Amagandiko edoskitzea uzteko arrazoi nagusia lanera itzultzea da Bularra emateko bularra emateari uzteko amek argudiatutako arrazoi nagusiak esne kantitatearen murrizketa eta denbora falta dira, batez ere
|
lanera
itzultzeagatik. ‘Global Breastfeeding Study’ delakoan jasotako mediku espainiarren iritziaren arabera, lanera itzultzea da gure herrialdean emakumeek beren umeei bularra emateari uzteko arrazoi nagusia:
|
|
|
Amagandiko edoskitzea uzteko arrazoi nagusia lanera itzultzea da Bularra emateko bularra emateari uzteko amek argudiatutako arrazoi nagusiak esne kantitatearen murrizketa eta denbora falta dira, batez ere lanera itzultzeagatik. ‘Global Breastfeeding Study’ delakoan jasotako mediku espainiarren iritziaren arabera,
|
lanera
itzultzea da gure herrialdean emakumeek beren umeei bularra emateari uzteko arrazoi nagusia: zerotik bosterako eskala batean, arazo horrek lau jasotzen ditu.
|
|
|
Espainian amagandiko edoskitzea hasten duten emakumeen% 75ek osasun adituek gomendatutako sei hilabeteak baino lehen uzten dute.
|
Lanera
itzultzea da arrazoi nagusia. Zer aukera dituzte amek beren seme alabak bularra ematen jarraitzeko lanean ari diren bitartean?
|
|
|
Halaxe islatzen du Estatistika Institutu Nazionalaren Osasun Inkesta Nazionalak.
|
Lanera
itzultzea da Espainian edoskitzeari uzteko lehen arrazoia Zergatik uzten diote bularra emateari Espainiako amek denbora aurretik. Amagandiko edoskitzeari buruzko ‘Global breastfeed study’ inkestan parte hartu duten pediatrek diote lanera itzultzea dela bularra emateko arrazoi nagusia.
|
|
|
Lanera itzultzea da Espainian edoskitzeari uzteko lehen arrazoia Zergatik uzten diote bularra emateari Espainiako amek denbora aurretik? Amagandiko edoskitzeari buruzko ‘Global breastfeed study’ inkestan parte hartu duten pediatrek diote
|
lanera
itzultzea dela bularra emateko arrazoi nagusia. Ondorio bera atera da Espainiako Pediatriaren Elkarteak Espainian duen edoskitzearen batez besteko iraupenari buruzko datuak aztertuz.
|
|
|
14 eta 15 aste bitartean, eta amatasun baimenarekin bat dator (16 aste). Ama langileak edoskitzeko eskubidea du
|
Lanera
itzuli ondoren amagandiko edoskitzea deserosoagoa edo zailagoa gerta daiteke amentzat. Baina ez da ezinezkoa, Alba taldetik edoskitzeari laguntzea.
|
|
|
|
Lanera
itzultzeko aplikazioak
|
|
|
Uda ondoren
|
lanera
itzultzea urte hasieraren antzekoa da. Gure bizi kalitatea edo produktibitatea hobetuko duten helburu eta errutina berrien unea da.
|
|
|
horietako batzuk mugikorretarako sistema eragile nagusietako app dendetan daude, eta beste batzuk hainbat web orritan. Ondoren, lanak antolatzeko programa erabilgarrienak aipatuko ditugu, baita ordenagailuarekin batera atsedenaldiak programatzeko edo hobeto lo egiteko programak ere, eta, beraz,
|
lanera
itzultzeko aukera gehiago izango duzu.
|
|
|
Bulegora joateko autoa partekatzea eta kafeak edo aperitiboak bezalako gastu txikiak alde batera uztea,
|
lanera
itzultzean aurrezten laguntzen dute
|
|
|
Jerry Bunkers Etxetik kanpo jateak dakarren eguneroko gastua aurrezteko, tenper batean jan eta enpresan jan daiteke. Abuztuan jaitsi egin zen langabezia, 4.698.783 pertsonatan, baina oporren ondoren
|
lanera
itzultzea luxua da askorentzat. Eta, gainera, gastu iturri bat da:
|
|
2015
|
|
|
Amagandiko edoskitzea:
|
lanera
itzultzearekin ez hain bateragarria
|
|
|
Ordaindutako
|
lanera
itzultzea da amagandiko edoskitzea uzteko arrazoi nagusia, eta are gehiago erditu eta gero lana lanaldi osokoa bada, Estatu Batuetan berriki egindako azterketa batek berresten duen bezala. Ondoren, etxetik kanpo lan egiten duten eta ikerketan ematen diren amek bularra emateko dituzten zailtasunei buruzko xehetasunak emango ditugu.
|
|
|
Irudia: Stephanie Sicore
|
Lanera
itzultzea, edoskitzeari uztea Etxetik kanpo lanera itzultzea da gure herrialdean bularra emateko arrazoi nagusia. Halaxe aipatzen dute hainbat iturrik, besteak beste, Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) azken Osasun Inkesta Nazionalak eta Espainiako Pediatriaren Elkarteak egindako «Amagandiko edoskitzeari buruzko txosten teknikoak Espainian».
|
|
|
Irudia: Stephanie Sicore Lanera itzultzea, edoskitzeari uztea Etxetik kanpo
|
lanera
itzultzea da gure herrialdean bularra emateko arrazoi nagusia. Halaxe aipatzen dute hainbat iturrik, besteak beste, Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) azken Osasun Inkesta Nazionalak eta Espainiako Pediatriaren Elkarteak egindako «Amagandiko edoskitzeari buruzko txosten teknikoak Espainian».
|
|
|
Irailean
|
lanera
itzuli behar da, eskolara itzuli, eta, oro har, eguneroko errutina normala berreskuratu. Askorentzat, ohitura horrek egunero garraio publikoan bulegora edo ikastetxera joatea eskatzen du.
|
|
2016
|
|
|
Gizonek, batez beste, bederatzi ordu ematen dituzte astean, eta emakumeek, berriz, 26 ordu. Gainera, emakumeek eten egiten dute bizitza profesionala, eta gero ez dute
|
lanera
itzultzen. Besteak beste, gizonezkoa egonkorragoa eta ordainduagoa delako.
|
|
2017
|
|
|
Zergatik? Aitak bere baimena amaitu eta
|
lanera
itzuli behar duenean, aitak bi aste horiek «gorde» ahal izatea eragozten dutelako. Hala, gurasoei ez zaie ematen haurraren kontura geratzeko aukera, eta, ondorioz, ez da arintzen «amatasun baimena amatasun baimena luzatu dezaten, enpleguan zigortuko dituzten eszedentziekin edo lanaldi murrizketekin».
|
|
|
Gehikuntza horrek, jabearentzat onuragarria izateaz gain, maskotari ere erantzungo dio. Bazkaldu ondoren tertuliak edo, bestela,
|
lanera
itzuli aurretik ibilaldi bat edo ibilaldi bat egin daiteke. Hala ere, pertsona inaktiboek tiratze laburrak egiten hasi behar dute eguneroko errutinaren zati gisa, 10.000 urratsekin obsesionatu gabe, eta pixkanaka handituz joan behar dute, bai iraupena, bai intentsitatea eta maiztasuna.
|
|
|
Pentsatu duzu? Batzuetan, etxean jan daiteke, eta, gero,
|
lanera
itzuli. Beste erremediorik ez badago, janaria prestatuta eraman daiteke, eta horrela aurreztu.
|
|
|
Hala, ez da dirurik gastatuko gela huts bat berotuz, eta ez da galduko etxean sortutako beroa. Eta
|
lanera
itzultzean etxebizitza hain hotz ez egotea nahi bada, tenporizadoreengana jo daiteke. Entxufeak programatu daitezke erradiadoreak ordu jakin batetik aurrera konektatzeko.
|
|
2019
|
|
|
Diagnostikoaren unean, gaixoak ez daki zein izango den tratamendua eta zer ondorio izango dituen. Batzuek lanean jarrai dezakete, eta beste batzuek, berriz, bajan bi urte baino gehiago daramate edo ez dira
|
lanera
itzultzen. Albaladejok dioenez, «zoritxarrez, ez medikuek, ez pazienteek, ezta enplegatzaileek ere, ezin dute lehenago ezagutu».
|
|
|
Horregatik, egin ezin duena egiten saiatu beharrean, argi eta garbi komunikatu behar du eta behar duena ere adierazi. Hain zuzen, Olga Albaladejok dioenez, «autoerantzukizuna azpimarratu behar dugu
|
lanera
itzultzea arrakasta izan dadin», eta pazienteak «entzuten, mugak ulertzen eta beldurrik gabe komunikatzen» ikasi behar duela azaltzen du. Irudia:
|
|
|
Prozesu judizialari dagokionez, iraungitzeko EEEak presakoak dira eta beste prozedura batzuk baino lehenago ebazten dira. Justiziak arrazoia ematen badizu, epaia irmoa denean, enpresak berriz onartu behar zaitu eta kaleratze egunetik
|
lanera
itzuli arte jasotzen ez dituen soldatak ordainduko dizkizu. Langabeziarako eskubidea.
|
|
2020
|
|
|
|
Lanera
itzultzea: nola jakin joan behar dudan (eta nola babestu)
|
|
|
Gero eta lan jarduera gutxiagok jarduera fisikoaren eskaera handia eskatzen dute, eta gure lanaldiak eserita edo zutik ematen dira ordu luzez, ia jarreraz aldatu gabe. Joan etorriak ibilgailu pribatuetan eta/ edo garraio publikoan egiten direnez, zaila da gomendio horiek aplikatzea lanera joan eta
|
lanetik
itzultzean. Teknologia berriak erabiltzeak, gainera, aisialdi sedentarioa bultzatu du, dauden pantaila moten inguruan.
|
|
|
Aurrez aurreko
|
lanera
itzultzea: modu seguruan egiteko arauak
|
|
|
Udako oporren ondoren
|
lanera
itzultzea beti kostatzen da, eta aurten are gehiago, koronabirusak aurrera egin ahala. Zure lanpostura itzultzeko unea iritsi bada, artikulu honetan gogorarazten dizugu, segurtasunez egiteko, arreta berezia jarri behar duzula zure higiene pertsonalarekin, zure lan ingurunearen garbiketarekin eta lankideekiko harremanekin… Zainketa hori etxetik atera eta etxera itzultzean hasten da.
|
|
|
Etxera itzultzean. Gogoratu eskuak ondo garbitu eta arropaz aldatu
|
lanetik
itzuli ondoren. Irudia:
|
|
|
Gehiago interesatzen zaizkigu bizikletak eta patineteak, eta oinez joatea posible zen leku guztietara, joan etorri soil bat baino gehiago. Hala ere,
|
lanera
itzultzea eta eskolara itzultzea ia irteera laukira itzuli zaigu, eta lortu ditugun ohitura on eta osasuntsuetako asko atzean geratu dira. Zergatik ez berriro hasi?
|
|
2021
|
|
|
Baina, aldi berean, denboraren kudeaketaren arazoari aurre egiten diote maiz. Etxetik kanpo ordu askoan lan egiten dutenek eta etxeko lanetan laguntzeko pertsonarik ez dutenek,
|
lanetik
itzultzean duten denbora gutxian egin dituzte. Jesús Garrido pediatrak dioenez, horrek lagundu egiten du etxean “batez ere aurrez prestatutako industria ekoizpeneko elikagaiak kontsumitzen, eta jateko prest dagoen janari asko egoten.
|
|
|
Pandemiak teknologia protagonista eskolara itzultzea, eta
|
lanera
itzultzea. Aurten, milioika langilek eta ikaslek boliak, arkatzak eta libretak prestatuko dituzte, eta ordenagailuekin, tabletekin eta urrunetik jarduteko aplikazioekin egiten dira. Eskola presentzialak beste urtebetez konplikatuz gero.
|
|
|
Vlada Karpovich Aurten, uda ondoren berriz ere jarduerara itzultzean, mahatsondo berriak eta covid olatuak erabiliz, familiak beharrezko neurri teknologikoak hartzen ari dira. Herritar gehienak txertatuta daude, ia ikasle guztiak ikasgeletara itzultzen ari dira eta aurrez aurreko
|
lanera
itzultzea baina koarentena eta isolamendu arriskua beti dago. Horregatik, askok aholku praktikoak eta oinarrizko tresnak bilatzen dituzte, beti konektatuta egoteko eta boterea izateko. segurtasunez telelanatu. Ordenagailua edo tableta?
|
|
2022
|
|
|
Gurasoak ere hasten badira, nerabe bat gurasoei irekitzen hastea lor daiteke. Zure seme alabekin harreman orekatua izateko gomendioak 2 Ekimena hartu eta guk sentitzen duguna kontatu Horretarako une egokia da ikastetxetik jasotzen ditugunean edo
|
lanetik
itzultzean haiekin topo egiten dugunean. Berriro aurkitzen garenean, galdera hauek egiten ditugu:
|
|
|
Astearen lehen eguneko izua deuterofobia da. Ia kasu guztietan,
|
lanera
itzultzeak eragiten du. Lan desmotibatzailea edo aspergarria izatea, nagusi zorrotzegia sufritzea edo lankideekin ez oso atseginak izatea dira jarduerara itzultzeko arrazoi batzuk.
|
|
|
Igandeko gauean, astelehena hurbil izateak eragindako sintoma guztiak agertzen hasiko dira.
|
Lanera
itzultzeak izua eragiten die: deuterofobia deritzona dute.
|
|
2023
|
|
|
“Gauak oso mugituak dira —onartu du adituak—, eta gerta daiteke esnatzea, zure semea lotan edo esna baitago, pare bat ordu argituko zaizkizu eta banantzeagatiko larritasun horrengatik une bat ere ezin izango diozu utzi”. Loaren erregresioa 12 hilabetetik aurrera Haurrarengan gertatzen den garapenaren edozein mugarri edo bizi den aldaketa garrantzitsu oro (ama
|
lanera
itzultzen da, haurtzaindegiaren hasiera…) loan islatuko da eta beste erregresio bat sortuko du. Krisi puntual horietako asko banantzeak eragindako antsietatearen isla dira —bakarrik egoteak traba egiten die—, eta “gau arraroak, berritasuna gertatu arte” izango dituzte, dio Lo sin llorar (2014) liburuaren egileak ere.
|
|
|
Hiru hilabeteko krisi honetan, Espainiako Pediatria Elkarteak (AEP) zehazten duen bezala, haurrek gehiago negar egiten dute, okerrago lo egiten dute, bularrari heltzen diote eta bat batean askatzen dute… Egunez egiten dute bularra, baina gutxiago, entretenituago eta estimulatuago baitaude, eta, beraz, nahiago dituzte gauez bularra hartzea hobeto elikatzeko. Eta hori guztia gertatzen da amak gero eta hurbilago duenean
|
lanera
itzultzeko eguna. Imagen:
|
|
|
Baina afariak merkeak eta prestatzen errazak izan daitezke. Horregatik, eskolara eta
|
lanera
itzultzeko bost ideia praktiko ematen dira.
|
|
|
Iraila, askorentzat, errutinara itzultzea da: eskolara eta
|
lanera
itzultzea, goizean goiz jaikitzea, klimatologiari begira egotea… Nahiz eta oraindik uda den, aste hauetan tenperaturak jaitsi egiten dira, egunak laburtu egiten dira eta gure aldartea, jateko gogoa eta sasoiko elikagaiak aldatzen dira. Ez da aldatzen egunero janaria prestatzeko eta dieta orekatua eta osasungarria lortzeko erronka, aberatsa eta ekonomikoa ere izango dena.
|
|
|
Erosketak udan aurreratu ezin izan badira, eskolara eta
|
lanera
itzultzeko ahalegin ekonomiko berezia egin da hilabete honetan. Ikusi nola egin aurre
|
|
|
Iraileko aldapa osatzen duten gastu gehienak aurreko hilabeteetan edo, beranduenez, lehen astean ordaindu behar izan dira. Beraz, uda honetan neurririk hartu ez bada eta etxeko ekonomia mugimendu askotarako ez bada, gerrikoa lotu behar da eta ohitura batzuk aldatzen hasi,
|
lanera
itzultzean eta, haurrak etxean badaude, eskolara itzultzean bizirik irauteko. Artikulu honetan iraileko gastuei aurre egiteko eta horiek konpentsatzeko ideiak proposatzen dira, azken urteotako gastu handienak, inflazio handia dela eta.
|
|
|
Eta ikastetxe batzuetan ere badira «legez kanpoko koordainketak» ikasturte hasieran, argia, ura, komuneko papera edo ikasleen higiene beharrez arduratzen diren langileei ordaintzeko.
|
Lanera
itzultzearen gastuak Eta, postu horiek gutxi balira, helduek ere badituzte ikasturte hasierako «lanetik kanpoko hilabeteak»: gimnasioa, ingeles ikastaroa, zumba eskola edo marrazketa tailerra, adibidez.
|
|
|
gimnasioa, ingeles ikastaroa, zumba eskola edo marrazketa tailerra, adibidez. Baina, gainera, iraila hastean,
|
lanera
itzuli eta gastuz betetako itsasoan sartu behar da. Izan ere, etxetik kanpoko garraioa eta otorduak, batez ere, lanari lotutako etxeko aurrekontuaren zati bat dira.
|
|
|
% 21ek gaixotasunaren alde lan egiteari utzi behar izan dio, eta% 14k lana aldatu behar izan du minbiziaren ondorioz”, adierazi du elkarteko zuzendariak. AECCk proposatu du minbizia duen gaixoa laneratzeko erraztasunak ematea, minbizia duten pertsonei
|
lanera
itzuli, bertan egon edo lanpostu bat lortzen laguntzen dieten enpresei zerga pizgarriak emanez. Halaber, paziente onkologikoen zaintzaileen, bereziki bizitzaren amaieran daudenen, lan bateragarritasuna eta malgutasuna areagotzeko beharra azpimarratzen dute.
|
|
|
Leuzemia, linfoma edo bestelako odol minbizi oldarkorra duten 400 pertsonak parte hartu zuten txosten horretan, 18 eta 35 urte bitartekoak. “Hamarretik ia 8ri, gaixotasunak eragin kaltegarria izan zuen lan eremuan; hamarretik seik utzi edo lanean jarraitu behar izan zuten tratamenduan zehar; ia bi urteren buruan (batez beste 20 hilabeteko baja), bietatik bakarra (%53)
|
lanera
itzuli zen, eta %30ek ez bezalako baldintzetan. Ia %20 kaleratu zuten”, laburbiltzen du Alexandra Carpentierrek, Leuzemiaren aurkako Josep Carreras Fundazioko gaixoaren esperientzia programaren arduradunak.
|
|
|
Imagen: RDNE Stock project f534
|
Lanera
itzultzea Bat lanean hastea da. Azken ‘Elvie España Barometroa’ ren ondorioek erakusten dutenez, hiru amatik batek utzi egin zion semeari bularra emateari lanera itzuli ondoren, batez ere ordutegi bateraezintasunagatik, eta% 60k baino gehiagok onartu zuen nahi izan zuela egin zutena baino gehiago jarraitzea.
|
|
|
RDNE Stock project f534 Lanera itzultzea Bat lanean hastea da. Azken ‘Elvie España Barometroa’ ren ondorioek erakusten dutenez, hiru amatik batek utzi egin zion semeari bularra emateari
|
lanera
itzuli ondoren, batez ere ordutegi bateraezintasunagatik, eta% 60k baino gehiagok onartu zuen nahi izan zuela egin zutena baino gehiago jarraitzea. Hori dela eta, Espainiako Pediatria Elkarteko (AEP) Elikadura eta Amagandiko Edoskitze Batzordeko Amagandiko Edoskitze Arloak zenbait gomendio eman dizkie enpresei Amagandiko Edoskitze Asterako (2023), hala nola atseden aldiak ematea, amek beren seme alabei bularra eman edo esnea atera dezaten, edo beste aukera batzuk ematea, ordutegietan lanaldi partziala eta malgutasuna bateragarri egiteko.
|