|
2002
|
|
|
Danak izango lukete gutxienik itza batzar nagusietan.
|
Lan
itun eta tratuak ere antolatu lirake. Lantegitik lantegira egingo litzake tratua.
|
|
2003
|
|
|
Mendebalde gero eta teknologizatuago eta (ustez) aurreratuagoan ere, ordea, badu eraginik prozesu horrek; ene bizilekutik gertudagoen supermerkatua, adibidez, multinazional handi batek irentsi zuen duela ezhorrenbeste; hori egin eta segidan, digestioa arintzeko edo, hauxe deliberatu zutenbertako agintariek: behargin zaharrenei
|
lan
itunean agindutako soldata igoerarik ezbermatzea, 96.000 pezetako (600 euro baino gutxiago) soldata garbirik ez ematea (enpresaren barne agiriek taldearen emaitzak geroz eta hobeak zirela eta lantegiberriak zabaldu behar zituztela zioten arren) eta beharginak eurak lan-lekuz aldatzea; haien ordez, diru gutxiago irabazten duten neskato gazteak paratu zituztenlanean. Ene jaioterrian, berriz, bertako enpresa bat irentsi eta gero, multinazionalbatek herriko lurrik onenak hartu eta enpresaren zabalkunde plana abiarazi zuenduela gutxi; inork ez du bermatzen, ordea, hemendik hamabost urtera beste nonbaiten eskaintza hobea jaso eta beharginak kale gorrian utzita bertara alde egingoez duenik (hondakinak gurean utzita, bistan denez); multinazionalon beharginekiko jokabidea (lan sariak eta enparauak) txukun txukuna ere ez dela ondo dakiguhonezkero (esanguratsua da, adibidez, Gasteizera etorritako Daewo enpresarenkasua, Iruñeko Volkswagenena edota Danone, Marks&Spencer, Toshiba zeinEricssonen kasuak esanguratsuak diren moduan).
|
|
2007
|
|
|
Lan uzteak dituzte Odi Bakar enpresan
|
lan
ituna dela-eta
|
|
|
Odi Bakar enpresako behargin guztiek egin dute bat Enpresa Komiteak deitutako lan uzteekin, ELA sindikatuak jakitera eman duenez.
|
Lan
ituna negoziatzen dihardute, eta adostasunik ez lortzean grebara deituta dagoz egoitza Iurretan, Mallabiena industrigunean, daukan enpresako beharginak. Lan baldintzak hobetzea eskatzen dute.
|
|
|
Odi Bakar enpresako behargin guztiek egin dute bat Enpresa Komiteak deitutako lan uzteekin, ELA sindikatuak jakitera eman duenez.
|
Lan
ituna negoziatzen dihardute, eta adostasunik ez lortzean grebara deituta dagoz egoitza Iurretan, Mallabiena industrigunean, daukan enpresako beharginak. Lan baldintzak hobetzea eskatzen dute.Lehenengo lan uztea uztailaren 12an egin zuten, eta halaxe jarraituko dute hil honen amaierara arte:
|
|
2008
|
|
|
Nafarroako UGTren ustez, soldaten igoerak ez du zerikusirik inflazioaren igoerarekin. Aurrera begira,
|
lan
itunetan berrikuspen klausulak ezartzen saiatuko da, urtearen bukaeran benetako KPI aintzat hartzeko.
|
|
|
BBKren eta Kutxaren arteko bat egitea gauzatuz gero, Gipuzkoako finantza erakundeko langileek lanordu gutxiago eta soldata handiagoak izango dituzte, BBK ko langileek dituzten baldintzekin homologatzeko, hain zuzen ere. Hobekuntzak, alabaina, kutxa bietan indarrean dauden
|
lan
itunak iraungi arte ez dira gertatuko. 2010eko abenduaren 31ra arte itxaron dute, hartara, Kutxako beharginek.
|
|
|
Egungo hitzarmenetan jasotakoari eutsiko badiete ere, langile berri guztiek BBK ko
|
lan
itunaren araberako baldintzak izango dituzte. Bat egiteak dakarren lan zamagatik, bestalde, langile guztiek 1.250 euro jasoko dituzte.
|
|
|
Egunero krisiaz ari gara. Erregulazio eskaerak oraingoz ez dira sobera handitu, eta
|
lan
itun ugari sinatu dira. Nola dago egoera lantegietan?
|
|
2009
|
|
|
Berria egunkariak halaber bere hitzarmena du, lan ordutegiak, bajak, langile kategoriak, soldatak eta bestelakoak arautzeko. Hiru urterik behin langile batzordeak zuzendaritzarekin sinatzen du
|
lan
ituna edo hitzarmena. Euskal Editorearen baitan 3 ordezkari zeuden elkarrizketa egin zen unean.
|
|
|
Sektore guztirako
|
lan
itun bat sortzea mesedegarria litzateke, profesioa arautzeko, gutxieneko lan baldintzak arautzeko, eta, bide batez, egungo anabasa honetan ordena apur bat jartzeko. Lan honetarako elkarrizketatu diren iritzi igorleek begi onez ikusten dute sektorerako hitzarmena sortzea, egungo lan baldintzak hobetzeko lagungarria izan litekeelako.
|
|
|
Soldatei dagokienez, Berrian hiru urterik behin zuzendaritzarekin sinatzen den
|
lan
itunaren arabera, 2008an erabakia hartu zen 2009an soldatak igoko zirela. KPI gehi 0,5 puntu urtero zenbait urtez.
|
|
|
CCOO, UGT, LAB eta Ekintza sindikatuekin erregulazio espedientea hitzartu zuen urtarrilaren erdialdean Mercedesko zuzendaritzak, baina ez zuen indarrean jarri. Horren ordez,
|
lan
itunak lana malgutasunez antolatzeko ematen dizkion eskumenak baliatu ditu lan eskariari egokitzeko. Horren ondorioz, urtea hasi denetik martxoaren 31ra arte 26 egunez soilik egingo dute lan.
|
|
|
Tren lasterraren Nafarroako
|
lanei buruzko
ituna maiatzaren 16an sinatuko dute Iruñean, atzo Nafarroako presidente Migel Sanzek berretsi zuenez. Apirilaren 24an jakinarazi zuten tratua itxi zutela:
|
|
|
UGT Euskadik soldatei eusteko
|
lan
itunak negoziatzera deitu ditu enpresaburuak. –Ez da garaia soldatak jaisteko, mantentzeko baizik, ekonomia lehengoratu dadin?.
|
|
|
Protestekin ari dira Gipuzkoako anbulantzietako ordezkariak,
|
lan
ituna berritzeko negoziazioetan aurrera egiten ez dutelako. LAB eta ELA sindikatuetako ordezkariek kontzentrazio bat egingo dute gaur goizean Lan Harremanetarako Kontseiluak Donostian duen egoitzan, patronalak eta LSBk daramaten jarrera salatzeko.
|
|
|
Jaurlaritzak, bestalde, administrazio publikoan sortzen diren jarduera berriak ez azpikontratatzeko borondatea agertu du
|
lan
itun berrian.
|
|
|
ELAk eta LABek salatu dute azken sei hilabeteotan patronalak ez duela
|
lan
ituna negoziatu
|
|
|
Araba, Bizkai eta Gipuzkoako anbulantzia pribatuetako langileak grebara deitu dituzte ELAk eta LABek, hilaren 23rako eta 30erako. Hiru lurraldeetan aplikatuko litzatekeen
|
lan
itun duina eskatu nahi dute protestaren bidez.
|
|
|
ELAk eta LABek atzo Bilbon azaldu zutenez, duela bi urte hasi ziren EAE osorako
|
lan
ituna negoziatzen, baina emaitzarik gabe. Anbulantzia enpresen patronalak sei hilabete daramatza langileen ordezkariekin bildu nahi izan gabe, eta horrek mobilizazioak egitera behartu ditu.
|
|
|
Bi sindikatuek azaldu dutenez, gaur egun Bizkaian eta Gipuzkoan lurralde mailako
|
lan
itunak dituzte, eta Araban, berriz, Espainiakoa ezartzen dute. Horrek dakar langile batzuek hilean 1.000 euro inguru jasotzea, urtean 1.800 orduko lanaldia izanik ere.
|
|
|
Lan hitzarmenari buruzko mahaian CCOO, ELA, LAB eta UGT sindikatuek dute ordezkaritza, eta lau sindikatuek egin dituzte protesta deialdiak.
|
Lan
itunak 320 bat langileri eragiten die.
|
|
|
|
Lan
ituna negoziatzeko jarrera itxia edukitzea egotzi diete ELA eta LAB sindikatuek anbulantzia enpresetako arduradunei. Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako anbulantzietako langileen lan gatazka oraindik irekia dagoela nabarmendu dute sindikatuek.
|
|
|
Sindikatuek salatu dute anbulantzietako enpresek ez dutela lan hitzarmenari buruz negoziatzen jarraitzeko egunik jarri, eta protestan jarraitzeko asmoa azaldu dute.
|
Lan
itunak 650 laguni eragiten dio. Gipuzkoan duela hilabete inguru egin zuten ituna, esaterako, baina hiru lurraldeentzako lan itun bakarra lortu nahi dute sindikatuek, langileen baldintzak parekatzeko.
|
|
|
Lan itunak 650 laguni eragiten dio. Gipuzkoan duela hilabete inguru egin zuten ituna, esaterako, baina hiru lurraldeentzako
|
lan
itun bakarra lortu nahi dute sindikatuek, langileen baldintzak parekatzeko.
|
|
2010
|
|
|
ELAk salatu egin ditu UPNk eta PSNk adostu dituzten neurriak itunpeko hezkuntzan murrizketak egiteko. Irakasleei soldatak gutxitu dizkietela salatu du, eta 12/ 2010 legea bertan behera uzteko eskatu du, negoziazio kolektiboaren aurkakoa delako eta egungo
|
lan
itunak aldatzen dituelako.
|
|
|
ELAren salaketa aintzat hartu du epaileak, eta Bizkaiko ehungintzako
|
lan
ituna betetzeko agindu dio enpresari
|
|
|
Sektorean nagusi diren bitartean
|
lan
ituna negoziatzeko orduan eskubide horri eutsiko diotela ziurtatu du Fernandezek.
|
|
|
Lehen
|
lan
ituna
|
|
|
Ikastoletako langileen lan baldintzak homogenizatzeko edo berdintzeko, berriz, lan hitzarmen kolektiboa egiteko ideia atera zen, eta 1981eko uztailean ikastoletako lehen
|
lan
ituna sinatu zen. Eta lehen lan hitzarmen hura giltzarri izan zen, bere onurekin eta bere gauza txarrekin, Paulo Agirrek gogora ekarri duenez.
|
|
2011
|
|
|
2011 urteari erosahalmena galduta ekingo diote Araba, Bizkai eta Gipuzkoako langileek. Abenduak inflazioaren astindua eragin du, erregaien eta tabakoaren garestitzeak bultzatuta, eta
|
lan
itunetan hitzartuta dauden batez besteko soldata igoerak nabarmen gaindituko ditu Kontsumo Prezioaren Indizeak (KPI), soldatak ezartzeko erabili ohi den erreferentzia nagusiak.
|
|
|
Eta, joan den urtean behintzat, langileak norgehiagoka horretan galtzaile aterako dira. Lan Harremanen Euskal Kontseiluak argitaratzen dituen estatistiken arabera, aurten berritu diren
|
lan
itunetan hitzartu den batez besteko soldata igoera %0, 93 baino ez da izan azarora arte. Azken hamazortzi urteetako igoerarik eskasena izan da Araba, Bizkai eta Gipuzkoan.
|
|
|
Txikiagoa izan denean ere, ez da aurten espero bezain besteko alderik egongo. Urtean sinatu diren itunena ez ezik, dagoeneko indarrean zeuden hitzarmenen hazkundearen gainetik %1, 43 EAEn eragina duten
|
lan
itun guztiak kontuan hartuta haziko dira prezioak. Erosahalmena soldatapeko askok galduko dute, hori dela eta.
|
|
|
|
Lan
ituna sinatzeko negoziazio esparruak ere ondorioak ditu baldintzetan. Araba, Bizkai eta Gipuzkoan adostu eta sinatutako itunek soldata igoera handiagoak jasotzen dituzte, %1, 42 hain zuzen ere.
|
|
|
Krisiaren eragina beste lan baldintza batzuetan ere islatuko da: esate baterako, aspaldiko partez
|
lan
itun berrietan hitzartutako batez besteko lanaldia aurreko urtekoa baino handiagoa izan da, azaroa arte behintzat. Indarrean zeuden hitzarmenetan baino hamazortzi lan ordu gehiago dira, guztira.
|
|
|
Edonola ere, gainbehera ekonomikoaren ondorio nagusiena negoziazio kolektiboaren moteltzea izan da. 2010ean berritu behar ziren
|
lan
itunen %25 baino ez da sinatu urteko lehen 11 hilabeteetan. Guztira, 490.000 langilek baino gehiagok beste itun bat sinatu behar zuten 2010 urtean, eta azarora arte soilik 55.000 lagunek lortu zuten, %12 baino gutxiago.
|
|
|
Epaia martxoaren 15ekoa da, eta atzo jakin zen. Hark dio ELA eta LAB sindikatuek arrazoia dutela eta ikastolek ezin dituztela jaitsi
|
lan
itunean hitzartutako soldatak. Jakina denez, Jaurlaritzak itunpeko ikastetxeen langileen soldatak ordaintzeko ekarpenari %5eko murrizketa aplikatu zion, eskola publikoetako langileentzat egin zuen modu berean.
|
|
|
Besteak beste, moldaketak ultraaktibitareari mugak jartzea espero da. Gaur egun, iraupena amaitzen denean
|
lan
itunek indarrean jarraitzen dute, beste hitzarmen batekin ordezkatu arte. Itunen eguneratzea bizkortzeko aitzakiarekin, epemugak ezarriko lirateke.
|
|
|
CCOO eta UGTrekin. Sinatzaileei eskatzen diegu
|
lan
ituna berraztertu, eta ardura politikoz jokatzeko. Hau da, eskolek dituzten behar eta erronken arabera ezartzea lan taldeak, eta ez kalkulagailuaren arabera.
|
|
|
Heldu den urtean furgoi berri bat eraikitzen hasiko da Mercedes. Gasteizek lehentasuna du ibilgailu berria egiteko, baina
|
lan
itun berriaren edukiarekin lotu du erabakia Alemaniako multinazionalak. Lantegiaren etorkizuna bermatzeko murrizketak egin direla ohartarazi die konpainiak sindikatuei, besteak beste, lan kostuak %10 jaitsi direla.Halakorik ez zutela onartuko esan zuten sindikatuek, hasieran, guztiek.
|
|
|
ELAko Igor Gebarak azaldu du komunikabideen bidez izan dutela akordioaren berri. «Baztertuta» sentitu direla dio, eta enpresari negoziazio mahaira deitzeko agindu dio, han hitzartu behar direlako
|
lan
itunak. LABek ere lortutako akordioa deusezteko eskatu du, ez delako negoziazio mahaian hitzartu.
|
|
|
Sei puntukoa da bien arteko aldea, hain zuzen ere. Edozein
|
lan
itunetan alde ikaragarria da hori, baina are handiagoa NBAn, han 30 talde profesional eta 450 jokalari biltzen baititu langile hitzarmenak.Atzokoa bilera erabakigarria zen. Akordio baten faltan, bertan behera utzi dira denboraldi-aurreko partida guztiak, eta astelehena baino lehen akordiorik lortzen ez bada, egutegiko lehen bi asteetan aurreikusita zeuden demak ez dira jokatuko.
|
|
|
lan merkatuaren erreforma sakona, kaleratzea merkatzeko? eta negoziazio kolektiboarena, enpresetako
|
lan
itunak sektorekakoei gailentzeko.Kaleratzeak IrlandanErreskatea jaso zuen duela urtebete Irlandak, eta hark behartutako murrizketak indarrean jartzen ari da. Aurki neurri gehiago iragarriko ditu aurrekontuetan, baina atzo administrazioaren berrantolaketa aurkeztu zuen Enda Kenny lehen ministroak.
|
|
|
«Raxoi nahiko azkarra da jakiteko langabeziaren arazoa ez dela konpontzen kaleratzeen kostuarekin».PPren hauteskunde programak dio lan kontratuen kopurua gutxitu egin behar dela, gaur egun, hogeitik gora daude? eta negoziazio kolektiboa «malgutu» egin behar dela, funtsean, enpresei aukera emateko sektore edo lurralde batean egindako
|
lan
itun baten baldintzak ez betetzeko. Azken neurri hori enpresaburuen eskaera izanik, haien buru Rosellek ere baikor dagoela esan du Raxoirekin bildu ostean.
|
|
|
«Gure ustez, postu gutxi dira, baina hori ez da eztabaida; atal guztietan murrizketak daudenean lan eskaintza ateratzeak ez du zentzurik». Otsaileko hezkuntzako hauteskundeetan EILAS, LAB eta ELAren artean ordezkaritzaren %75 lortu zutela gogora ekarri du, eta ordezkaritza mapa berria aintzat hartuta elkarrizketak hasi eta
|
lan
itun berria negoziatzeko eskatu du.Hezkuntzarako aurrekontu duinak eskatu zituen EILASek atzo agerraldi batean, Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak 2010etik egindako murrizketak salatuz. Murrizketa horiek giza baliabideetan bereziki eragin dutela gogorarazi dute, eta ordezkapenen arazoaz ohartarazi; Nafarroan %9, 5 murriztu da sail hori bi urtean, eta EAEn 3,5 milioi gutxiago emango dituzte.
|
|
|
Ehun milioi horiek anekdota hutsa izango lirateke, administrazioek 10.000 milioi gehiago bilduko lituzketelako. Baina inork ez du horretan eskurik sartu nahi.2009an, aspaldiko partez, funtzio publikoko
|
lan
ituna sinatu zuen ELAk. Baina, diozuenez, Jaurlaritzak ez du bete agindutakoa.Lau konpromiso hartu zituen Jaurlaritzak:
|
|
|
erretiro aurreratua hartzeko pizgarriak kentzea, errelebo kontratua kentzea, 65 urtetik aurrera lanean jarraitzea galaraztea, soldata osoa gaixoaldia lanak eragindakoa denean bakarrik ordaintzea, lanbide karrerengatiko ordainketak etetea eta ordezko langileak postu gutxi batzuetarako bakarrik hartzea. Neurri horiekin ehun milioi euro aurreztu nahi dituela adierazi zuen.Negoziazio mahaia atzo bildu zen bigarren aldiz, eta bilerara ez negoziatzeko jarrera argiarekin joan ziren ELA eta LAB. Administrazio Publikoko sailburuordeari jakinarazi zioten ez dutela ezer negoziatuko 2009an azken
|
lan
ituna sinatzerakoan hartutako konpromisoak bete arte eta joan den astean proposatutako murrizketa neurriak erretiratu arte. Atsedenaldi baten ostean, lanbide karrerengatiko ordainketak eteteko proposamena bertan behera uzteko prest azaldu zen Jaurlaritzako ordezkaria.
|
|
2012
|
|
|
Gabon gauean zerbitzua ematearen aurka ez litzateke grebarik egin. Arazoa ez da zerbitzu hori ematea ala ez, baizik eta zerbitzu hori ez dagoela
|
lan
itunean araututa. Bai, baina ituna sinatu ostean eskatu zuten Batzar Nagusiek zerbitzu hori.
|
|
|
negoziazio kolektiboaren erreforma da lehena, lan merkatuaren erreforma bigarrena eta sektore publikoaren etorkizuna hirugarrena. Sarasolaren arabera, negoziazio kolektiboaren erreformak
|
lan
itunak «zentralizatzea» ekarriko du, eta, ondorioz, euskal langileen soldatek eta lan baldintzek okerrera egingo dute. Lan erreformak, berriz, kaleratzea are gehiago merkatuko eta enplegu prekarioa sortuko duela.
|
|
|
«Malgutasunaren» izenean, enpresek ez dute administrazioaren baimenik enplegua erregulatzeko behin behineko dosierrak onartzeko. «Modernizazioaren» izenean, alde batetik, enpresentzat errazagoa izango da langileekin hitzartutakoa bertan behera uztea; bestetik,
|
lan
itunen indarraldia amaitu eta bi urte berritu gabe pasatuz gero, hutsetik hasi dute negoziatzen. «Iruzurraren kontrako borrokaren» izenean, langabezia saria kobratzen dutenak gizartearen aldeko lanak egitera behartuko dituzte.
|
|
|
Sektore publikoa Administrazioen mendeko erakundeek arrazoi ekonomikoengatik, teknikoengatik, produktiboengatik edo antolaketari dagozkienengatik aurkeztu ahal izango dituzte enplegua erregulatzeko dosierrak. Negoziazio kolektiboa Enpresetako
|
lan
itunek dute lehentasuna. Berdin dio sektorekoek, probintzietakoak eta gainerakoek zer dioten.
|
|
|
Akordiorik lortzen ez badute, PRECOk izendatutako ebazleak 25 egun baino lehen jakinaraziko du erabakia. Ultraaktibitatea
|
Lan
itunaren indarraldia amaitzen bada eta enpresak eta langileek akordiorik lortzen ez badute, amaitutako hitzarmenak gehienez bi urtean jarraituko du indarrean. Lehen ez zuen mugarik.
|
|
|
Asteazkenean, Confebask patronalak eta LAB, CCOO eta UGT sindikatuek akordiorik gabe bukatutzat eman zituzten herrialdekako
|
lan
itunak Espainiako negoziazio kolektiboaren erreformatik babesteko negoziazioak. Hala eta guztiz ere, egindakoa lorpentzat jo du Miguel Angel Lujua Confebaskeko presidenteak, bere blogean idatzitako artikulu batean.
|
|
|
Lan erreformak negoziazio kolektiboa «zentralizatzen» duela, hori da Josu Erkoreka EAJk Espainiako Kongresuan duen bozeramaileak lan erreformari ikusten dion alderik txarrena. Horregatik, negoziazio kolektiborako euskal esparrua eskatu du, konkurrentzia kasuetan lehentasuna EAEko
|
lan
itunei emateko.
|
|
|
–
|
Lan
itunak. Sektore bateko lan ituna berritu gabe amaitzen bada, hiru hilabeteko epean herrialdeko oinarrizko lan ituna ezarriko zaie.
|
|
|
Lan itunak. Sektore bateko
|
lan
ituna berritu gabe amaitzen bada, hiru hilabeteko epean herrialdeko oinarrizko lan ituna ezarriko zaie. Sei hilabeteko epea dute orain.
|
|
|
Lan itunak. Sektore bateko lan ituna berritu gabe amaitzen bada, hiru hilabeteko epean herrialdeko oinarrizko
|
lan
ituna ezarriko zaie. Sei hilabeteko epea dute orain.
|
|
|
Hasteko, ultraaktibitatea bi urtera mugatuta. Hau da,
|
lan
itun bat agortu eta bi urtean berritzen ez bada, ituna osorik bertan behera utzita. Dena hutsetik negoziatu da berriro.
|
|
|
Jokalarien atzetik Datorren denboraldiari begira multzoaren egituraketan ez da etenik izan. Agirretxek, Elustondok, Zurutuzak, Prietok eta Mikel Gonzalezek
|
lan
itunak luzatu dituzte aurreko hilabeteetan, eta kirol arduradunen lehentasuna orain Mikel Aranburuk eta Carlos Velak jarraitzea ziurtatzea da. Kapitainarekin aspaldi hitz egin zuten, eta kontratua idazterakoan ez da arazorik izango.
|
|
|
Krisia erabiltzen dute
|
lan
ituna ez sinatzeko aitzakia gisa, baina falta dena ez da dirua, borondate politikoa baizik. Ulertezina da erakunde publiko batek egoera honetan uztea gurea bezalako kolektibo bat».
|
|
|
Sindikatuak, ordea, EH Bilduren alde egiteko «bi oztopo gaindiezin» dituela azaldu du. Batetik, «Kutxabankeko integrazio ituna salatzeko mehatxua, Kutxa fusiotik aterako lukeena»; bestetik, Euskal Herriko
|
lan
itunerako esparrua proposatzea. Hala ere, atzo EAJ PP PSEren alde bozkatuta ere, haien kutxa eredutik urrun dagoela berretsi du.
|
|
|
Lanaldiaren luzapena Onartutako beste erabakietako batek maila berean jartzen ditu enpresa publikoetako langileak eta funtzionarioak. Guztiek 37,5 ordu egin behar dituzte astean, euren
|
lan
itun propioa sinatu arte.
|
|
2013
|
|
|
Akordioa lotuz gero, urtarrilaren 7an hasitako greba utziko lukete langileek. Laneko baldintzak batzen dituen barne akordioa (2007koa)
|
lan
itun lez sinatuko lukete gero.
|
|
|
Construcciones Pagolarren kaleratzeak izan dira,
|
lan
itunagatik
|
|
|
Enpresako
|
lan
ituna indargabetu du IGON CEEko zuzendaritzak
|
|
|
Kontrakoa da sindikatuen iritzia. Egungo
|
lan
ituna «alde bakarrez deuseztatzea» egotzi diete zuzendaritzei. Itun horren balioa defendatu eta auzitara jotzeko asmoa dute.
|
|
|
Izan ere, bidegabea da dituzten finantzaketa arazoak langileek ordaindu behar izatea». Irastorzak egungo
|
lan
ituna defendatu du. «Bertan argi esaten da, gainera, berritzen ez den bitartean indarrean jarraituko duela.
|
|
|
Eta urtea amaitu aurretik sindikatuak negoziazio mahaiak martxan jartzen hasi dira, ahal duten neurrian, baina orain ere banandurik, uztailaren 7ko amildegiaren atarian gertatu bezala. ELAk Bizkaiko ehungintzaren
|
lan
ituna sinatu du Bizkaidendak patronalarekin, 2009. Sindikatuak esan duenez, ultraaktibitate mugagabea jasotzen du akordioak, soldata igoerak 2012rako (%2) eta aurtengorako (%1, 5), eta hitzartutakoa betetzeari uzteko enpresaren ezintasuna, sindikatuekin aurretik hitzartzen ez bada.
|
|
|
Lan hitzarmen berria sinatu gabe dagoen arren, Kristau Eskolak du Espainiako
|
lan
itunera jo lan erreformari jarraituta. Sindikatuen salaketari kasu egin dio EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak, eta erabaki du aurreko hitzarmenari jarraitu behar diotela harik eta beste bat sinatzen duten arte.
|
|
|
Sindikatuen salaketari kasu egin dio EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak, eta erabaki du aurreko hitzarmenari jarraitu behar diotela harik eta beste bat sinatzen duten arte.
|
Lan
itunean hori adostu zuten sindikatuek eta patronalak: beste akordio bat sinatu arte, aurrekoak segituko zuela martxan.
|
|
|
ELA, LAB, EILAS, UGT eta CCOO sindikatuek urriaren 22an eta 24an ordubeteko geldialdia egitera deitu dute Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako ikastetxe pribatuetan; tartean Uribe Kosta eta Erandioko 15 hezkuntza zentrotan. Hitzarmen berria adosteko eskatuko dute lanuzte horren bidez. Sindikatuek salatu dutenez patronalak Espainiako
|
lan
ituna ezarri nahi die langileei, oraingo akordioa baino baldintza eskasagoetan. Rajoyren gobernuak onartutako lan erreforma baliatuz, langileen ordezkariek diote patronalak haien hitzarmena urratu duela.
|
|
2014
|
|
|
«Gatazkak jarraitu behar badu, jarraitzeko prest gaude», esan zion BERRIAri San Emeteriok. Enpresak ez zuen nahi akordioa
|
lan
itun gisa erregistratu, ez zuelako nahi «Espainia osoan» ikustea akordio hori posible zela; Precon soluzio bat eskaini zioten: lan hitzarmen gisa ez, baina Precoren arbitratze ebazpen gisa jasoko zen akordioa.
|
|
|
Erreformak ez du balio izan enplegua sortzeko atzo hainbat kameraren aurrean Espainiako presidente Mariano Rajoy esan zuen moduan; are gutxiago kalitatezko enpleguaz ari bagara. 2013ko uztailetik, erreformak jasotzen duen urtebeteko ultraaktibitatearen eraginez hitzarmenak bertan behera geratzen hasi zirenean? abendurako 105.000 langile gehiago zeuden
|
lan
itunik gabe (580.000tik 475.000era jaitsi da kopurua). Beste 120.000 langile gera daitezke luze gabe negoziazio kolektiboaren babesik gabe, Espainiako Auzitegi Gorenak hala erabakitzen badu.
|
|
|
Sektoreko itunen galera Edonola ere, Tomas Arrietak garbi utzi zuen atzo PPren erreformak, Espainiarako diseinatu eta Euskal Herrian ere inposatu zuen lan erreformak porrot egin duela, «ez duelako balio izan» negoziazio kolektiboaren blokeoa askatzeko, zeina «arazo nagusiena» den. Gainera,
|
lan
itunik gabe dauden langileen kopurua handitu du. «Langile kopuru handi bat itunen bermerik gabeko egoera batean uztea eragin du», esan zuen.
|
|
2015
|
|
|
" Sei eguneko lan astean 10 orduko lanaldiak dituzte; edo 12koak, bost egunetan". Orduko bospasei euro kobratzen dute, gainera, nahiz eta
|
lan
itunak askoz gehiago jaso.
|
|
|
Santurtziko portua ere ez da kanpaina horren salaketetatik kanpo geratu. Enpresek
|
lan
ituna ez dutela betetzen diote eragileek. Lointek enpresan, esaterako, egunean hamar orduko lanaldiak dituztela ekarri dute gogora.
|
|
|
«Lan karga egon daiteke denentzat; hasieran, langile batzuk eraman zituzten Gasteiztik Trapagaranera, Nervacerora, baita Baionara ere, baina itzultzen hasiak dira Gasteizera, eta lana dagoen seinale da hori».Epaitegien aginduz, beraz, lanera itzuli ziren atzo 2012ko kaleratuak, baina oporretan hasi dute urtea ezinbestean. Zuzendaritzak eragindako egoera horrek
|
lan
ituna urratzen duela uste dutenez, langileek Precora eraman dute egoeraren nondik norakoa, eta Lan Ikuskaritzan salaketa jarriko dutela ere jakinarazi dute. «Epaitegien sententziaren aurka ari dira, hori da kontua», dio Anguianok.
|
|
|
Nabarmendu zuen, beste zioak beste, Armadaren" gauza eder bat": haren" dentsitate adeitsua", zeinak ahalbidetzen baitzuen bizitzea"
|
lanerako
itunik gabe". Gaitzetsi zituen kontrara, instituzioaren" asperdura" eta militarren forma fisiko eskasa.
|
|
|
Enpresaren kultura berria inposatzeko azken bultzada
|
lan
itunaren negoziazio tirabiratsuak ekarri zuen. Urtebete inguru iraun zuten elkarrizketek, eta horrelakoetan maiz gertatzen den legez, gorabehera handiak izan ziren sindikatuen artean.
|
|
|
|
Lan
itunaren negoziazioan, sindikatu guztiak elkarrekin joan ziren hasieran, eta plataforma bateratua aurkeztu zioten zuzendaritzari. Hilabeteak joan hilabeteak etorri, aurrerapauso nabarmenik ez zen eman.
|
|
2016
|
|
|
Dosierra bertan behera uzteko eta alternatibak bilatzeko eskatu du langile batzordeak.Langileen susmorik txarrenak gainditu zituen atzo goizean TRWko zuzendaritzak. Joan den astean ezustean harrapatu zituen sindikatuak,
|
lan
itunari buruzko bilera arrunt batean jakinarazi zielako atzo erregulazio espediente bat aurkezteko asmoa zuela. Kaleratuak gutxienez langileen %10 izango zirela bazekien batzordeak, baina azkenean 250 izatea fabrikaren etorkizunerako «kolpe basatia» dela azaldu zuen atzo langile batzordeko presidenteak, Josi Alvarezek.
|
|
|
Baina orain gehien kezkatzen gaituena kaleratzeen espedientea da». Azken
|
lan
itunean jada onartu zuten langileek beren lanaldia luzatzea eta soldatak izoztea, lantaldeari eustearen truke.Kaleratzeak «lantegiaren etorkizuna bermatzeko» egin dituela azaldu du enpresak, agiri baten bidez.« [Kaleratze] Prozesuak eta itun kolektibo berri baten negoziazioak ahalbidetuko diote konpainiari lantegiaren kostuen egitura hobetzea, eta jasangarria izatea etorkizunean negozio berria... Maciej Gwozdz TRWko Europako ataleko lehendakariordearen arabera, Landabengo fabrika «oso egoera zailean» dago, eta dirua galtzen ari da, kontratuak gutxitzen ari zaizkiolako.
|
|
|
Iaz, TRW osoa Alemaniako ZF Friedrichshafen konpainiaren esku geratu zen.Ez da lehen aldia TRWk taldekako kaleratze handi bat egin nahi duena. 2012an,
|
lan
ituna negoziatzen ari zirela, 353 langile kaleratzeko aukera jarri zuen mahai gainean. Azkenean, langileek onartu zuten lanaldia luzatzea eta soldatak aldi baterako ez igotzea, eta hiru urterako lan ituna izenpetu zuten.
|
|
|
2012an, lan ituna negoziatzen ari zirela, 353 langile kaleratzeko aukera jarri zuen mahai gainean. Azkenean, langileek onartu zuten lanaldia luzatzea eta soldatak aldi baterako ez igotzea, eta hiru urterako
|
lan
ituna izenpetu zuten. CCOOk zazpi ordezkari ditu Landabengo TRWn, UGTk lau, LABek hiru, ELAk bi eta CGTk bat.Erregulazio espedientearen berri zehatza izan ondoren batzarrak egin zituzten langileek, enpresaren erabakiari nola erantzun erabakitzeko.
|
|
|
Legebiltzarrak onartutako testua bere proposamenaren gai nagusiei «boikota» egiten diela salatu du ELAk. Sindikatuaren eskaera gehienek legebiltzarraren eskumenak gainditzen dituztela argudiatuta, EAJk eta PSEk hitzartutako legegaiak ez du finkatuko enpresek bete duten
|
lan
ituna. Horren ordez, enpresei eskatzen zaie adjudikaziora aurkezterakoan esatea zein itunen arabera lan egingo duten, ondoren administrazioak erabaki dezan.
|
|
|
Aukerarik egin ez duten langileak Asturiasera lekualdatuko dituzte automatikoki.Instituzioen babes faltaZumarragako Arcelorren gatazka ez da gaur amaituko, sindikatuek enpresari salaketa jarriko diotelako datorren astean, abuztu hasieran agortzen da salaketa hartzeko 20 eguneko epea; uztailaren 11n amaitu ziren negozia zioak, eta orduan jarri zen martxan atzerako kontua?. Batetik, kalte ordain handiagoak eskatzeko joko dute auzitara; bestetik, lekualdatzean lan baldintzak nabarmen okertzea legez kanpokoa dela uste dutelako, euren
|
lan
ituna apurtzen duelakoan.«Guk enpresari esan genion adostu egin nahi genituela lekualdatzeen baldintzak, txorakeria bat zela auzitara jotzea. Epai batek emango diguna zergatik ez dugu mahai batean negoziatuko?», azaldu du langile batzordeko iturri batek.
|
|
|
Artikulu horretan bereziki kritiko azaldu da Muñoz «ezker politikoarekin». EH Bilduri aurpegiratu dio akordioak eskaintzea «Thatcherren eskuliburua sindikalismo abertzalearen aurka aplikatuko duen [gobernu] berberari»; Elkarrekin Ahal Duguri, berriz, argudiatzea «gai sindikala konplexua» dela ez iritzirik emateko Jaurlaritzak, Confebaskek, CCOOk eta UGTk gutxiengoan dauden
|
lan
itunak babesteko lortutako akordioaren inguruan.Are gehiago, artikulu horretan bertan Muñozek dio «argudio merke» bat erabiltzen dutela Jaurlaritzak eta EAJk kritika politikoa egiteko eskubidea ukatzeko: «Ez omen gara hauteskunde politikoetara aurkezten.
|
|
2017
|
|
|
Euskal lan harremanen taulan mugarria jar dezakeen akordio bat adosteko «benetako aukerak» daude gaurko bileran. Sindikatuen hainbat iturrik diote oraindik goiz dela ezer sinatzeko, baina ez dute baztertu Espainiako
|
lan
itunetatik babesteko sektore arteko akordioaren inguruan lehen zirriborroa adostea. Goizeko hamarretan dute hitzordua ELAk, LABek, CCOOk eta UGTk.
|
|
|
Azti Tecnalia fundazioko langileek ez dute
|
lan
itun bakar bat izango hurrengo urteotan. Negoziazioa desblokeatzeko, zentro bakoitzaren lan baldintzak indibi dualki negoziatu ditu patronatuak, eta jada itun berria izenpetu du Sukarrietan eta Derion (Bizkaia), eta Pasaiakoa soilik (Gipuzkoa) geratzen da lotzeko.Azti Tecnalia fundazioko lan baldintzei buruz azalpenak eman behar izan zituen atzo Arantxa Tapia Eusko Jaurlaritzako Ekonomia Garapenerako sailburuak, Eusko Legebiltzarrean.
|
|
|
Fundazioa kudeatzen duen patronatuak hamazortzi kide ditu, eta bost izendatzen ditu gobernuak. Haietako bat da orain patronatuko presidentea, Bittor Oroz Nekazaritza sailburuordea.2015 urtean amaitu zen Azti Tecnaliako
|
lan
itunaren iraunaldia. Harrezkero, negoziatzen aritu dira zuzendaritza eta langileen ordezkariak.
|
|
2018
|
|
|
Lantegi Batuak fundazioko langileak eta haien senideak kalera atera ziren larunbatean, bidezko
|
lan
itun bat aldarrikatzeko. Emilio Garriga ere (Basauri, 1972) han izan zen.
|
|
|
Fundazioak Basaurin daukan lantegian egiten du lan. Azaldu du kendu egin nahi dizkietela
|
lan
itunean jada jasota dauzkaten eskubideak. Baldintza prekarioenak elbarritasun intelektuala duten 625 langilek eta eskulan zuzeneko 1.100 beharginek dituztela dio.
|
|
|
Eta 2015etik 2017ra %1eko igoera izan dugu, urtero.
|
Lan
itunari lotutako kategoria txikienek 12.637 euro jasotzen dute urtean. Beraz, erosahalmena galdu dute; 320 eurokoa izan da galera hori.
|
|
|
Oporretan nagoela gaixotuko banintz eta gaixo baimena hartu banu, opor egunek beste izendapen hori izanik, ez nuke izango eskubiderik galdutako opor egunak berreskuratzeko. Beraz,
|
lan
itunean dagoeneko jasota dauden eskubideak kendu nahi dizkigute.
|
|
|
Hamar urteren ostean, eraikuntzako
|
lan
ituna egitea lortu dute patronalak eta sindikatuek. Aurtengo itunik handiena izan da, 17.000 langileri eragiten baitio, baina ez da izan bakarra.
|
|
|
Besteak beste, soldata igoerak adostu dituzte, eta EPE Enplegu Publikorako Eskaintza berriak aurrera eramatea. Bizkaikoa ez zen atzoko
|
lan
itun bakarra izan. Tubacex enpresako langileek eta zuzendaritzak akordioak lortu dituzte enpresaren bi fabrika nagusietan, Laudioko TTI Turbacex Hodi Herdoilgaitza eta Amurrioko Aceralava fabriketan.
|
|
2019
|
|
|
ELA, LAB, CCOO eta UGT sindikatuek 10 puntu hauek jasotzen dituen
|
lan
itun proposamen bateratua aurkeztu zuten maiatzaren 10ean.
|
|
|
Lan hitzarmenaren edukia 2019ra egokitu nahi dute, azken negoziaziotik hona izan den edozein eskubide hobekuntza aintzat hartuta. Era berean, hizkuntza sexistarik gabeko
|
lan
ituna nahi dute.
|
|
|
Eta hor ikusten dugu ELAk konplexuak dituela, borondatea falta zaiola.Sanchezek gobernatuko du Espainian. Lan erreforma ez zuen ukitu azkenean, eta orain
|
lan
itunen lehentasuna alda ditzakeela zabaltzen ari da, Espainiakoei emanez nagusitasuna. Etor daitekeenaren beldur? 2010eko lan erreforma Zapateroren garaian onartu zen, EAJren abstentzioarekin, eta hark egin zuen negoziazio kolektiboa zentralizatzeko apustu argia.
|
|
|
Langileen matxinada hedatzen ari da Ryanairren. Erresuma Batuko pilotuek bigarren greba eguna egingo dute gaur,
|
lan
itun bat eskatzeko. Greba irailaren hasieran jarraitzekoa da, eta baliteke bat egitea Espainiako pilotuek egin lezaketenarekin.
|