|
2002
|
|
|
Horrez gain, adineko langileek lanbide heziketan gutxiago parte hartzendutenez, beren
|
lan
ibilbidearen amaieran hezkuntza edo heziketa egituratu etaarautua hartu beharrean izango balira, oztopo handiagoak izango lituzkete. Horrekguztiak are zailago bihurtzen du epe laburrerako erronka.
|
|
2005
|
|
|
esatendio, eta errudun senti daiteke. Egoera hau dela eta, emakumeen
|
lan
ibilbide arruntahau izaten da:
|
|
2006
|
|
|
Zoritxarrez, gurasotasunari, ezkontzari bezalaxe, oso kutsu erromantikoaeman zaio gure gizartean, batik bat alderdi positiboak azpimarratu direla, eta sordaitezkeen kezka eta larritasuneko unea albo batera utzita. Maila ekonomikoertaineko gurasoak, edota lanbidea garatzeko orientazioa duten horiek, bat bateanaita edo ama izatearen rol berria barneratu behar dute, eta gatazka sozioekonomikoei edo
|
laneko
ibilbidearen gatazkei aurre egin behar diete. Horien eta besteguztien kasuan ere, gurasotasunerako prestakuntza ez da eskaintzen, sozialkiguraso ona izatearen gero eta eskakizun handiagoa dagoen arren.
|
|
2009
|
|
|
Emakumezko gehienen aburuz, erretiroak ez du jardueren aldaketa bortitzaeragiten, gizonezkoekin alderatuz gero, etxekoandrearen rolarekin erlazionaturikdauden eskaerek eguneko denbora gehiena egituratzen jarraitzen dutelako. Emakumearen erretiroaren bizipena konplexuagoa da,
|
lan
ibilbidea ez baita, gizonezkoen kasuan gertatzen den bezala, hain lineala eta jarraitua izaten (Flippen etaTienda, 2000).
|
|
2010
|
|
|
C. «Lanbide nagusia»: lehen lanbidea,
|
laneko
ibilbidea, eguneko lan ordutegia, atsedenaldiak, nagusiak, lan istripuak, lan soldata duinaren aldeko saiakerak, laneko lagunak, laneko arropa berezia, lantokiaren ezaugarriak, etab.
|
|
2017
|
|
|
Lehen atalean, kultura profesionalari egiten zaio erreferentzia zehazki. Bigarren eta hirugarren ataletan, elkarrizketetan identifikatzera heldu diren erakundeen kultura generizatuen elementuak jorratzen dira (Rutherford, 2001, Lee Gosselin eta Ann, 2011), hain zuzen,
|
lan
ibilbideen generizazioan pisuzko garrantzia dutela erakutsi duten dimentsioak.
|
|
|
Generoaren efektuaren kontzientzia enpresen barnean ekitatea helburutzat duten neurrien bidez islatzen da, gestio postuetan dauden emakumeekiko dagoen pertzepzioaren bidez edota zuzendaritzako pertsonek emakumeen
|
lan
ibilbidearen garapena eman dadinaren engaiamenduan bidez (Lee Gosselin et al., 2011)
|
|
|
Emakumeen lan aukeraketan ondorioak izateaz gain,
|
lan
ibilbidean ere ondorioak dauzka nagusi den kulturak. Lanean hasterakoan lan esparru bat aukeratu arren, ondotik eremuz aldatzera eramaten ditu emakume ugari:
|
|
|
Honakoa bi emakumeen elkarrizketan izan ezik, Xx1, ez dut ulertzen gizonen jarrera, gizona banintz ez nuke nahi hau erez, eta Xx3, bilerak luzatzeak soilik emakumeei sortzen die arazoa, bizi garen gizartean bizi garelako?. Ikerketaren helburua erakundeen kultura generizatuak emakumeen
|
lan
ibilbidean zer nolako eragina duen lantzera bideratua egonik, enpresak jendartearen parte edo eragile oso bezala ulertzeko beharrean datza ikerketaren ondorio nagusia. Halere, eztabaida zentzu zabalago batean mahain gainean jartzeko beharra ageri da, gaia gizon eta emakumeen erantzunkidetasunarekiko eremura eramanaz.
|
|
|
Zentzu honetan, emakumeen egoeran zentraturik, Acker autoreak (1990) egindako ekarpenaren ondotik egin izan diren ikerketek, erakundeen genero tipifikazioan eragiten duten hainbat elementu identifikatu dituzte. Segregazio bertikalean eragiten duten faktoreei dagokionez, emakumeak sare informaletatik at uztea, lanaldiaren lehen hamabost urteetan etenik gabeko
|
lan
ibilbidea egin behar izatea (amatasun garaiarekin maiz bat datorrena), eta lanbidearekiko erabateko debozioaren kultura dira, besteak beste, emakumeak bazterrean uztea eragiten dituzten ezaugarriak (Pochic eta Guillaume, 2007). Dena dela, erakundeen kultura generizatua bere osotasunean jasotzea ahalbidetzen duen eredu gutxi garatu dira.
|
|
|
Ingeniaritzan emakumeen presentzia eta jardunaren egoera hainbeste jorratu duen Marry autoreak (2004), lanbidean amaitu gabeko iraultza izan dela azaltzen du, batez ere enpresetako gaineko egiturei dagokionez. Izan ere ibilbide profesionalak genero aldetik markatuak egon ohi izaten dira, gizon eta emakumeek lan eremu ezberdinetan egin ohi izaten dutelako lana (obra, administrazio publikoa, bulego teknikoa e.a), eta denboran garatu ohi izaten duten
|
lan
ibilbidea ezberdina baita. Lan eremua ezberdinetan lanean aritzeaz gainera, gizonezkoak gehien ordainduak diren lan eremuetan burutu ohi izaten dute beren lan ibilbidea (Marry, 2004; Euskal Autonomi erkidego mailako ingeniari kolegioek emandako informazioa).
|
|
|
Izan ere ibilbide profesionalak genero aldetik markatuak egon ohi izaten dira, gizon eta emakumeek lan eremu ezberdinetan egin ohi izaten dutelako lana (obra, administrazio publikoa, bulego teknikoa e.a), eta denboran garatu ohi izaten duten lan ibilbidea ezberdina baita. Lan eremua ezberdinetan lanean aritzeaz gainera, gizonezkoak gehien ordainduak diren lan eremuetan burutu ohi izaten dute beren
|
lan
ibilbidea (Marry, 2004; Euskal Autonomi erkidego mailako ingeniari kolegioek emandako informazioa).
|
|
|
gizon eta emakumeek burutzen duten
|
lan
ibilbidea generoaren arabera ezberdintzen dela aintzat harturik honakoak dira ikerketa honen helburuak:
|