|
2000
|
|
|
Beste alderdi bat da hori. Hastapenean, nire musika produkzioan oinarritua zegoen batik bat, eta
|
lan
horiek eszenatoki batera eramateko beharrezkoa zen teknologia ez zen esistitzen. Zuzeneko abantaila momentu batean sor daitekeen magia hori da.
|
|
|
AZKEN bi urteetan Jose Luis Zumetak egin dituen
|
lanak
horien artean" Gernika" eta zaharragoak diren beste hainbat Donostiako San Martingo azokan izango dira ikusgai urriaren 21era arte. Zumetak neurri handiko margolanekin erakusketa bat zuen helburu eta aukeran zituen lekuen artean ezohiko azoka hau aukeratu zuen, dirudienez, irizpide estetikoei jarraiki.
|
|
2001
|
|
|
Bilduma honek artistaren izaera multidiziplinarra uzten du agerian, baita teknika desberdinak menperatzen zituela ere. Urte luzetako bilakaeraren testigantza dago 250
|
lan
horietan, 7 urterekin burututako marrazkiarekin hasi eta 80ko hamarkadako lanekin amaitzen baita bilduma. Enric Sabater i Bonany Daliren idazkari pertsonala izan zen urte luzez eta Amaricako erakusketa honetako komisarioa ere bada.
|
|
|
Ongarri, bestalde, 80ko hamarkadaz geroztik Euskal Herriko egungo argazkilaritza bultzatzen ari da, hots, erakusketen bidez bai Elgoibarren bertan kanpotarrek egindako argazkilaritza eta bai hemengo argazkilariek egindako lana beste zirkuitu zabalago batzuetan azaltzen. Horrez gain,
|
lan
horiek jasotzen dituzten liburuak plazaratzeari ere ekin zion duela lau urte, orain" Sexo, pecados y miedo" bezala, aurretik Roberto Batijaren" Alusion a una sombra", eta Nicolas Lopezen" Album de viaje" liburuak kaleratuak dituelarik.
|
|
|
Eta gauzak ordutik ona erraztu badira ere Koldo Mitxelena, Lafon eta beste hizkuntzalarien lanen bildumak hor dituztelako, gaurdaino material hori ere hortik zehar barreiaturik zegoen. Hain zuzen Miren Azkaratek eta Patxi Altunak gaiaren ikuspegitik
|
lan
horiek bateratu eta euskaraz eman arte. " Euskal morfologiaren historia" batik bat euskal filologia irakasleei eta euskal morfologia lantzen dihardutenei zuzendurik dago, hobekien aprobetxa dezaketenak hauexek izango direnaren esperantzan.
|
|
2002
|
|
|
Eskulturak, olioak, grabatuak, litografiak eta collageak daude ikusgai bertan urtarrilaren 13a arte. Eta norbaitek
|
lan
horiek erosiz gero, aretoak ez du portzentaiarik gordetzen. Dirua bere osotasunean artistari ematen zaio.
|
|
|
Bere 26 zenbakian, besteak beste, egile ezberdinek landutako zazpi idazlan kaleratzen ditu. Hona hemen aipatu
|
lan
horien izenburuak: «Bideratze funtzioa prestatzaileen prestakuntzan:
|
|
|
Herri oroimenerako nahitaezko harribitxi diren
|
lan
horietako bat eskaini berri digu Euskerazaintzak. " 36' ko gudaldian su izkillatutako idazle gazteak.
|
|
|
Egile eskubideak zenbaterako geratzen diren erakunde antolatzaileen esku ere begiratzen du.
|
Lan
horiei gerora beste irtenbide bat eman ahal izateko.
|
|
|
Guztiz berezia da «Senez» itzulpen aldizkariaren azken zenbaki hauxe; izan ere erdal hizkuntzetatik geurera itzulitako lanak agertu ohi ditu, baina oraingoan uzta zaharreko aleak bildu dituzte, hamar hamabi urteotan «Senez»en orrialdeetan argitaratutakoak, eta frantsesera edo ingelesera itzulirik eskaini dituzte, euskararik ez dakienari, eta geure kultur esparrua hurbiletik ezagutzen ez duenari, euskal itzulpengintza zertan den aditzera eman nahian. Xabier Mendiguren Bereziartu, Jesus Mari Zabaleta, Gotzon Egia, Anjel Lertxundi, Juan Garzia, Koldo Biguri, Manu Lopez Gaseni, Lurdes Auzmendi Ayerbe, Josu Baranbones Zubiria eta Oscar Gonzalez Atxa dira frantsesera edota ingelesera itzuli dituzten
|
lan
horien egileak.
|
|
|
Urtero egin ohi duen bezala, euskaraz, gazteleraz eta frantsesez plazaratzen du Euskaltzaindiak aurreko urtean zehar erakunde honek izan duen jarduna. Izan ere, «Euskaltzaindiaren Oroitidazkia 2001» honen aurkezpenean Xabier Kintanak adierazten duenez, Euskaltzaindia osatzen duten euskaltzainak, urgazle laguntzaileak, kudeatzaile teknikariak, informatikari, biblioteka eta bulegoko lankideak ere, ez omen dira behar bezala konturatzen beren lan isilean zer nolako eraikuntza mamitzen ari diren, batez ere
|
lan
horiek beren bana banako izaeran maiz izaten duten itxura apalagatik. Eta horretarako dira urteroko Oroitidazkiak, maila guztietan Euskaltzaindiak egindakoa bai bertakoen eta baita beste guztion begien aurrean azaltzeko.
|
|
2003
|
|
|
1945 urte inguruan, Ekonomia ikasi zuen neska gazte bat iritsi zen, ordura arteko kontulari gizonezkoen oso gainetik prestatuta zegoena. Emakumeak
|
lan
horietan hasi zirenean, gizonezkoek deabruaren pare ikusten zituzten. Departamentura sartzen ere ez zioten uzten.
|
|
|
Eta hori zergatik? Etxeko lanetan ematen duten denbora lau ordu eta erdikoa delako, gizonezkoek
|
lan
horietan ordu eta erdi besterik ematen ez duten bitartean.
|
|
|
Alderik esanguratsuenak etxeko lanetan edota familiari eskainitako lanetan aurkitzen ditugu. Gizonek ordu bat eta 29 minutu besterik ez dituzte ematen
|
lan
horietan; emakumeek, berriz, hiru ordu gehiago (lau ordu eta 29 minutu guztira). Lanari eta ikasketei gizonek 4 ordu eta 26 minutu eskaintzen dizkieten bitartean, emakumeek bi ordu eta 35 minutu besterik ez.
|
|
2004
|
|
|
Horrelako hitz asko galdu dira. Gainera, gaur egun antzinako gari biltzeak eta bestelakoak ez dira egiten baserrietan eta
|
lan
horien inguruko terminologia asko galdu da. Baina oro har, baserritarren euskara ereduzkoa da.
|
|
|
\ Lasai, horrek prezio jakina dauka ta, gu larru truke ibiltzen gara
|
lan
horietan.
|
|
2005
|
|
|
Indiako Mediku Ikerketa Erakundeak 24 dosier jarri zituen martxan tragedia jazo eta berehala, herritarrek izan zitzaketen arazoak ezagutzeko. 1994an bukatu ziren
|
lan
horiek, baina emaitza ez da sekula publikatu. Aldiz, eskualdeko hainbat medikuk aitortu diote kazetariari inguruetan asko ugaritu direla kantzerrak, biriketako edemak, tuberkulosiak, depresioak, kataratak, gernuko eta genitaletako arazoak eta bihotzeko problemak.
|
|
|
Bezerorik gabeko ekoizpen propioen artean, Divergentes ekimena aipa daiteke. Ekimen horren baitan, nazioarteko hamar artistek Euskal Herriko hainbat enpresa berritzailetan lanak sortuko dituzte eta ondoren
|
lan
horiek erakusketa bakarrean bilduko dira. K6 enpresari dagokionez, 1989an sortu zen eta museo txiki eta ertainen merkatuan egiten dute lan.
|
|
|
Esne behiak ditu etxean Jean Mixelek, baratzea ere bai. Eguneroko
|
lan
horiez anaia arduratzen da bereziki. Eta berezietan berezi, beste zerbait da Jean Mixelen etxaldean:
|
|
|
Aurrera egiteko esaten digula dirudi, baina ez egin kasurik; markak jarraitu, bestela artadian galtzeko arriskua dago. Diotenez, antzina kontrabandistak aritzen ziren artadi horretan eta aproposa dirudi
|
lan
horietarako. Iluna da, ezkutatzeko aproposa, zuhaitz adar batetik bestera aritu beharra daukazu aldioro bidean aurrera egiteko…
|
|
2006
|
|
|
Eta gizonezkoek ez dute nahi, gorputz eta arimaz ari dira defendatzen arlo pribatuan ez sartzeko: batetik doan egin behar izan direlako
|
lan
horiek orain arte; eta bestetik, beraiek benetan maite dutena kanpoko boterea delako, botere publikoa.
|
|
|
Valentziako entzutegiak lanak gerarazi zituen, baina egun batzuk geroago afera gehiago nahasi zen,
|
lan
horietatik ateratako lurra kamioietan Saguntoko zabortegira eraman zutenean. Bertako langileek harriduraz ikusi zuten ekarritako lurrean giza hezur ugari zegoela.
|
|
2007
|
|
|
Ikusmenezko kultura hartzen badugu oinarri bezala, proiektua arte garaikidean edo diseinuan edo dena delakoan espezializatua ez delako da, baina era berean ez duelako izan nahi espezializaziorik gabeko gune bat, jendeak denetik pixka bat dakien leku bat. Arte alorrean, zineman, telebistan, diseinuan, eta abar espezialista den jendea badago, eta gure
|
lana
horiek harremanetan jartzea da. Nolabait, jendeari eskatu behar diogu espezialista izan dadila baina era berean, albokoarekin lan egiteko gogoa izan dezala.
|
|
|
Ikerketak ikusi ondoren, gure ustez, bide berriak kalte handiak eraginen ditu inguru honetan. Aldi berean, guk nahiago dugu merkantzien garraioa trenbidetik pasaraztea autobidetik baino, alta bada, autobidea zabaldu nahi dute eta
|
lan
horiek Hiriburu ukituko dute bete betean. Hiriburuko pasaian tunel bat egitea eskatu dugu guk.
|
|
|
Duela hilabete batzuk, zaborra biltzeko sistema pneumatiko bat ezartzeko obrak hasi ziren Laudio (Araba) nire herrian. Eta arau orokorretan jasota egon arren, ez zitzaion inori burutik pasa
|
lan
horietan erabiliko ziren kartelak euskaraz" ere" ageri behar zirela.
|
|
2009
|
|
|
Ez da ohiko kontratazioa. Lanpostu berriak esan nahi du lehen aldiz dela abian hizkuntza plangintza, alegia, hizkuntza normalizazioa sistematizatzeko bitartekoa.Teknikari berria lanean hasi bitartean Mikel Irizar da
|
lan
horien arduradun. 2007 hasieran sortu zen Hizkuntza Plangintzarako Departamentuko burua da Irizar.
|
|
|
1900\. urte inguruan, Jaime de Verastegui presbiteroa harresiaz barruko eremuaren iparraldean ikerketa lanak egiten hasi zen.
|
Lan
horien ondorioz, egitura handi baten arrastoak azaleratu ziren. Castellum aquae moduan identifikatu zuten orduan; Goi Inperioko eraikin bat zen, gerora, erromatarren gainbehera garaian eraikitako harresiak hartu zuena.
|
|
2010
|
|
|
Heriotza zigorra jaso zuenean, kimikariak azken gutuna idatzi zuen, barkamen eske, bere ikerketa lanen garrantzia eta
|
lan
horiek amaitzeko beharra argudiatuz. Epaile iraultzailearen argudioa eskasagoa baina irmoagoa izan zen:
|
|
|
Horregatik besteak beste, Sarasolatarrak idazleari buruzko ikerketa egiteko eskatu zioten Alvaro Rabelliri. "
|
Lan
horiengatik agian geratu zitzaigun subkontzientean egia kontatzeko beharra" dio Olaskoagak. Eta enkargu horren fruitu izango da udazken partean argitaratuko den Ilunpetik argira liburu biografikoa.
|
|
|
Horregatik, hain zuzen ere, hasi dira apurka apurka urtegiko azpiegiturak egokitu eta naturaren kontserbazioa segurtatzeko hobekuntzak egiten. Aretxabaletako Udalak Naturgintza Fundazioaren laguntzarekin hasi ditu
|
lan
horiek.
|
|
|
Maria Uriarte, Tomas Fernando eta Osoitz Elkorobarrutia daude proiektu horren atzean, pasioz, mimoz eta konpromisoz lanean.Ipuin laburrak, mikroipuinak, poemak, egunkarietatik jasotako hausnarketak, liburu osoak edo horien pasarteak topa daitezke www.etxegiroan.com atarian. Helduentzat, gazteentzat eta umeentzat prestaturiko
|
lan
horiek euskaraz zein gaztelaniaz entzun daitezke. Audio literatura garatzeko plataforma da webgunea, baina bertan dauden grabazioak ez dira testu baten irakurketa soila, espiritu propioa duten lanak baizik.
|
|
2011
|
|
|
Sorginak ere ez dira falta historiari egindako behatu honetan. " Herritarrek begirunez hartzen zituzten emakume horiek, baina agintariek sorgin berritsutzat hartzen zituzten, eta zientzia jakin batzuk indarra hartzen hasi zirenean (medikuntza, kimika, fisika, farmakologia),
|
lan
horietan ari ziren gizonek bat egin zuten Estatuarekin eta Elizarekin emakume horiek erditik kendu ahal izateko".
|
|
|
Eta baso berriak landa tzen hasitakoan, efikazia gutxiko sistemak usatzen ditugu gizakiok: oso nekez haziko diren landareak sartzeko zulogintzan, lehendik indarra galduta dauzkaten lurzoruak
|
lan
horiekin gehiago andeatzen ditugu. Nendo Dango teknika Masanobu Fukuoka() japoniarrak asmatu zuen.
|
|
2012
|
|
|
Gaztetxoentzako proiekzioak ere egiten zituzten lehenbiziko urteetan, Steven Spielbergen Jaws eta George Lucasen Star Wars bezalako filmak ikusteko aukera izan zuten Kresalara hurbildu ziren garai bateko haur eta gazteek.
|
Lan
horiek eskaintzerakoan ere arazoak sortu ziren ordea, eta ezkutuan proiektatu zituzten, ezizenekin iragarrita. Azken urteetan ikusle kopurua jaisteaz gainera, ikuslegoaren adina nabarmen igo dela dio Berguak.
|
|
|
Egungo merkatuan literatura berria, nobedadeak soilik baitaude presente; eta duela urte batzuk argitaratutako kalitatezko liburu asko eta asko erdi galduak dauzkagu. Alde horretatik pozgarria da" Klis klasikoak" sail honek egindako lana kalitatezko
|
lan
horiek berreskuratzeko; eta gainera, ohiko topikoetatik at, plazaratu dituzten lehen lau aleetan oso liburu ezberdinak aurki ditzakegu: ipuin bat, haur folkloretik abiatutako testu laburren bilduma, nazioarteko ipuin klasiko baten itzulpena eta komiki bat.
|
|
2013
|
|
|
TEPCOko teknikarien azalpenak egiten ari diren lanen ingurukoak izan ziren, eta ez zuten ezkutatu
|
lan
horien segurtasun falta. Badirudi zintzo ari direla lanaren zailtasunak aipatzean, baina beste intentzio bat ere izan daiteke zintzotasunaren atzean:
|
|
|
150\. urteurrenak frankismo betean harrapatu zuen Donostia. Erabat lerratutako" ikerketa" historikoak argitaratu ziren; Donostiako gudua Espainiako Independentzia Gerra delakoaren azken gertaldi loriatsuetako bat izan zen
|
lan
horien arabera. 1863ko abuztuaren 31n Frantzia, Espainia, Ingalaterra eta Portugalgo armadetako soldadu eta ofizialek Donostiako kaleetan desfilatu zuten" alaitasunez" orduko prentsaren hitzetan.
|
|
|
Rock eta garage soinuak grungearekin ezkondu zituzten. Gaztelupeko Hotsak ek hiru
|
lan
horiek berrargitaratu ditu berriki.
|
|
|
Ez naiz bakarra. Asko dira
|
lan
horietan ari direnak. Baina, jakina," erlijiosoa" esan eta abituaren irudia datorkigu.
|
|
|
Baina, jakina," erlijiosoa" esan eta abituaren irudia datorkigu. Dena dela, asko gara
|
lan
horietan ari garen emakumeak. Egia da, ez daramagu hori erakusten duen txartelik, baina emakume ezkonduak, edo ezkongabeak ere, ez darama, eta hala ere, lanean ari dira hainbat arlotan.
|
|
|
Bai, amaitu nuke, zama hori gainetik kendu. Ez dakit zertarako bukatu behar diren
|
lan
horiek ere! Hasten naiz sortzen, hasten naiz hegan, eta ahaztu egiten zait tesia dudala zain!
|
|
2014
|
|
|
Azken hamarkadetan lorpen sozial handiak izan dira eta estatuak, nolabait, bere gain hartu izan ditu tradizionalki emakumeek egiten zituzten lanetako batzuk. Orain, ordea, politika neoliberalentzat gastu publikoa murrizteko beharra obsesio bihurtu da eta horren ondorioz zaintza
|
lan
horiek berriz familietara bideratzen ari dira. Zaintza lanen ber pribatizazioa gertatzen ari da eta, azkenean, emakumeak izan ohi dira lan horiek hartzen dituztenak.
|
|
|
Orain, ordea, politika neoliberalentzat gastu publikoa murrizteko beharra obsesio bihurtu da eta horren ondorioz zaintza lan horiek berriz familietara bideratzen ari dira. Zaintza lanen ber pribatizazioa gertatzen ari da eta, azkenean, emakumeak izan ohi dira
|
lan
horiek hartzen dituztenak. Zaintzaren krisia da.
|
|
|
Gaur egungo kontziliazioa tranpa moduko bat da, azken finean emakumeak direlako kontziliatzen dutenak. Oso gizon gutxik hartzen du lan murrizketa haurrak zaintzeko, esate baterako, eta sistemak irauten badu
|
lan
horiek egiten direlako da, beraz birbanatu egin genituzke.
|
|
|
Ikerketa handiak egin dira Nafarroan euskararen historiaren inguruan.
|
Lan
horien bidez ikasitakoa gizartera helarazi eta ez ohiko irakurleengana bakarrik, eta euskararen inguruko topiko zaharrak erauzi beharra dago. Topikoen aurka objektibotasunean, seriotasunean eta dibulgazioan sinesten dut.
|
|
|
Dialektologiari dagokionez, Bonapartek euskalkien mapa egin zuen, baina ez zituen euren ezaugarriak zehatz mehatz adierazi. Beste hizkuntzetan aspaldi egin dira
|
lan
horiek, eta ni, esate baterako, oraintxe ari naiz, XXI. mendean, azpieuskalkien eta hizkeren ezaugarriak azaleratu nahirik.
|
|
|
Presoaren bikotekideak oso paper garrantzitsua betetzen du, batez ere zaintza lanagatik. Eta batzuetan zaintza
|
lan
horiek beren gain hartu nahi ez izan arren berari ezartzen zaizkio. Maitasun adierazle gisa ulertzen dira; zenbat eta zaintza lan gehiago orduan eta gehiago maite du.
|
|
2015
|
|
|
Arrasateko ingurune batzuk babes bereziko gune izendatu dituzte herri ordenaziorako plan nagusi berrian, eta txoko horietako baso habitata berreskuratu eta herritarren esku uztea da helburu nagusia. Berreskurapen
|
lan
horietan, Arrasateko Udalarekin batera, Besaide mendizale taldeak, Naturtzaindia elkarteak eta Sustrai Berri elkarteak lan egin dute.
|
|
|
Euskara sustatu, kondaira zabaldu eta auzolana bultzatzeko osatu zuten Gartxot Ekimena bailarako biztanleek, eta hainbat ekinaldi aitzinatu dituzte urteotan. Elkorretarainoko bidea atondu eta ezagutzera ematea izan da
|
lan
horietako bat.
|
|
|
Villages de la vallee (Ibarreko herriak, 2011) eta Bergers et cayolars (Artzainak eta artzainolak, 2012). Bi
|
lan
horiek frantsesez izkiriatuak dira, Filipek xumeki aitor baitu haurtzarotik euskalduna izan arren, euskaraz idaztea ez duela sekula ikasi, baina euskarazko zati asko daude, hala ere. Dena den guztiz gomendagarriak dira Zuberoako nekazaritza eta artzaintza munduen iraganaz eta orain arteko bilakaeraz jakintza hartzeko eta, oro har, gaur egungo Zuberoaz ezagutzarik biltzeko.
|
|
|
Argia, tenperatura epela eta ura. Bada, gure
|
lana
horiek kentzea da.
|
|
|
Argitara atera behar dira ohikoan ikusezin bihurtutako lanak, gure egunerokoa zutik mantentzen duten horiek, eta sistema kapitalista heteropatriarkal honetan ezkutatuta daudenak.
|
Lan
horiek historikoki emakumeen bizkar utzi izan dira, derrigortuta eta dohainik. Generoa, sistema sozioekonomikoaren aldagarri gisa hartu litzateke, generoen arteko desberdintasuna kapitalismoa oinarritzen den sistemaren ardatz estrukturala baita momentu honetan.
|
|
|
Tresna. Katanak
|
lan
horietarako luzeegiak direnez, kodachi edo wakizashi izeneko ezpata laburra edo tanto izeneko daga erabiltzen dira.
|
|
|
Itsas gorritan (1983), Izotzetako tranpa (1989) eta Sekretoa (1989). Orain, hiru hamarkada geroago, serie horren edizio osoa plazaratu da; aurreko hiru
|
lan
horiez gain beste bi gehiago sartuz: Brulota eta Satanen itsasontzia.
|
|
2016
|
|
|
Bele beltzak baino ez eta AAAA!!!!, biak 2014an, eta beraien kabuz. Bi
|
lan
horiek ilunak dira, introspektiboak, eta 80ko hamarkadako new wavetik urrunduta zaplaztekoa eman zieten Mungiakoa talde revivalista hutsa zela esaten zuten guztiei. Bi lanok erakutsi zuten Josu Ximun (batez ere) eta Lore Nekane Billelabeitia, Cris Lizarraga eta Lander Zalakainen burmuinak pil pilean daudela.
|
|
|
Kontraesankorra litzateke sistema kapitalistak
|
lan
horiek ordaintzea, funtsean bi mendekotasun horiek baliatuz bada iraunkorra.
|
|
|
Berria k baditu bestalde iheslarien lekukotasun aberatsak bildurik GALi buruzko erretrospektiban, gizartearen eta giza harremanen irudiaren emaile beste hainbat aipatzeko lekurik ez. Domaia dena, ez dakit zenbatenganaino iritsiko diren
|
lan
horiek, molde barreiatuan argitaraturik baitira.
|
|
|
Esate baterako, Diadaren harira egiten dugun jarraipen komunikatiboan ez dauzkat datu zehatzak egiatan balio ko lukeenaren %5a baino ez dugu gastatzen,
|
lan
horietan parte hartzen duen jendetza ikaragarria delako.
|
|
|
ARGIAren balioak sustatzeko egiten diren
|
lan
horiek denek zer dakarte. ARGIAk herritarren eta euskararen onurarako egiten dituen lan asko ez direla merkatuaren legeetan prezioa duten" produktuak".
|
|
|
ARGIAk herritarren eta euskararen onurarako egiten dituen lan asko ez direla merkatuaren legeetan prezioa duten" produktuak". Eta bestetik, badirela ARGIAk egiten dituen
|
lan
horiek baloratzen dituzten eta ekarpen ekonomikoa egin nahi duten lagunak, papereko edukirik jaso gabe.
|
|
|
Horrela nahi dugunok, ordea, orain dugu aukera ARGIA komunikazio proiektuari ematen dioguna eta bertatik jasotzen duguna gure bizimodura egokitzeko. ARGIAk astekariarekin batera egiten dituen beste kazetaritza
|
lan
horiek eta betetzen dituen funtzio horiek indartzeko, zer emateko prest dago norbera. Eta zer da ARGIAtik norberak gustura jasotzen duena?
|
|
2017
|
|
|
2003 urtetik onartua zegoen pista hori egitea eta mankomunitateak erabakia aho batez hartuta. 138.000 euro bideratu dituzte
|
lan
horietarako.
|
|
|
Euskal Herrian inoiz egin den garraio azpiegitura handiena da AHT. Duela hamar urte hasi ziren eraikitzen, orduz geroztik lan istripu ugari izan da bertan, eta gutxienez zazpi pertsona hil dira
|
lan
horietan.
|
|
|
Podemos alderdiak erkidego autonomoetan dauzkan marka ezberdinak barne Espainiako udaletan dituen kargu politikoak ari dira bultzatzen zor bidegabeari buruzko eztabaida, azterketa eta behatokiak.
|
Lan
horietan aitzindariak izan dira PACD Zorraren Herri Auditoria Plataforma espainiarra eta CADTM Zor Bidegabeak Ezeztatzeko Komitea, mundu osoan zabaldua dagoena.
|
|
|
haurren zaintza, gaixoen artatzea, zaharrei lagundu beharra... Emakumeei, batetik, etxeko lan bihurtzen zaizkie horiek denak eta bestetik, justu
|
lan
horiek besteren etxeetan egiten ere emakumeek hasi behar izan dute miseriazko soldaten truke, txirotze orokorraren barruan beren familiak aurrera ateratzeko.
|
|
|
Ez dugu denak zientzialariak izatea nahi, baina bai zientzia ez dezatela errefusatu. Esaten da egungo gazteek oraindik existitzen ez diren lanak edukiko dituztela, eta
|
lan
horiek zientzia gaitasunak eskatuko dituzte. Bestalde, herritar guztiok zenbait erabaki hartzeko erantzukizuna dugu, eta erabaki horiek hartzeko zientzia gaitasunak behar dira.
|
|
2018
|
|
|
Feminismoaz gogoeta sinbolikoa bigarren mailan utzi eta praktikan emakumeen bizi baldintzak hobetzeko neurriak lantzen hasi ziren. " Hori askoz zailagoa da, dio Valletek, zeren lan erreproduktiboez eta zaintza lanez hitz egin behar duzu,
|
lan
horiek emakumeen ardurapetik atera eta sozializatzeko neurriak hartu behar dituzu, zerbitzu publikoak aztertu behar dira, munizipalizazioak landu nahi genituen...".
|
|
|
Ohikoa da ikastetxeetan egindako lanak Vikidian txertatzea.
|
Lan
horiek askotan ikastetxearen webgunean edo blogetan argitaratzen dira, eta ondoren eduki horiek Vikidiara igotzen dituzte. Alemanian bestelako ustea dute.
|
|
|
Alde batetik, kanpamenduko barrakoiak berreskuratzea, eta bestetik, Lezoko Ekoloji Taldeak bultzatuta, inguruko basoa txukuntzea bertako espezieak landatuz.
|
Lan
horietarako egun bereziak aukeratzen dituzte gainera, aurtengo udazkenean, esate baterako, Urriaren 12an eta Abenduaren 6an jardun zuten, jai egun espainiarrak biak. Horrez gain, bisita gidatuak ere egiten dituzte, gehien bat ikasleekin, baina baita beste taldeekin ere.
|
|
2019
|
|
|
Baina… zerk egiten ditu
|
lan
horiek feminista. Jo dezagun atzera.
|
|
|
ez mugatu aitzinekoek sortu dituzten tresnak kudeatzera, zuen tresnak asmatu. 18 urtetan ez dira kudeatzaileak izan behar,
|
lan
horiek gu bezalako zaharrei utzi behar dizkiegu.
|
|
|
Ur gabien, ur zikinen eta itsasoko uren kudeaketa bateratu ditugu. Orain gutxira arte 104 elkargo (sindikatu gune) ziren
|
lan
horiek trenkatzeko. Egun, politikak bateratu ditugu politika bera plantan emateko, eta aldi berean zazpi eskualde sortu ditugu.
|
|
2020
|
|
|
Eta ebaluazio tresna aldatzeak irizpideak birplanteatu beharra ekartzen duela gehitu du: " Irakasleok findu egin behar dugu
|
lan
horiek ebaluatzeko gure gaitasuna. Azterketetan errazago egiten zaigu zer dagoen ongi eta zer gaizki markatzea, lanen kasuan ez dago hain definituta eta hori da egin behar duguna, lanen bidez eta bestelako formatuen bidez ebaluazio zehatz bat osatzea".
|
|
|
Izaera kolektiboaren hautua taldearen nobeletan agerikoak diren printzipio politikoekin zuzenki lotuta dago.
|
Lan
horietan, halaber, komikiaren, musikaren eta zinearen eraginak ere nabarmenak dira, haien aburuz literatura ez baita herri kultura baino arte jasoago bat. " Idaztea borroka politikorako modu bat da, ezbairik gabe.
|
|
|
Taldekideak banaka ere aritzen dira. Bakarkako
|
lan
horiek taldean egindako best-seller historiko klasikoaren formatutik aldentzen dira, pop kutsuko metatestuak izaten jarraitzen duten arren; esaterako, taldeko bozeramaile Wu Ming 1 ek idatzitako New Thing (Gauza berria, 2004), zeina 1960ko hamarkadan kokatzen den, AEBetan: " Whiteman en semea" goitizenaz ezagutzen den serieko hiltzaile batek eskubide zibilen alde dauden abangoardiako jazz musikariak erailtzen ditu.
|
|
|
Gure aitona amonek egongelako paretan zintzilikaturik zeukaten bodegoi ilun xamar horretako sagarrek hamaika lehengusu daukate, bereziki baina ez soilik pinturan, fruitu honek artean eta oro har gure bizitzetan eta imajinarioan izan duen presentziaren lekuko. Sormen
|
lan
horietako batzuk ekarri ditugu orriotara, kondaira ezagunak abiapuntu.
|
|
2021
|
|
|
minerala garbitu eta dinamita kartutxoak fabrikatu. Gizon bat mutilatuta gelditzen zenean,
|
lan
horiek egiten jartzen zuten, baina emakumeei baino gehiago ordaintzen zieten lan beraren truke"
|
|
|
Oso gutxi ordaintzen zieten. Gizon batek istripu bat izan eta mutilatuta gelditzen zenean,
|
lan
horiek egiten jartzen zuten, baina emakumeei baino gehiago ordaintzen zieten lan beraren truke.
|
|
|
Testigantza gutxi daude, emakume meatzarien lana oso gaizki ikusia zegoelako. Badira 80 urtetik gorako zenbait emakume, Gallartan, Ortuellan edo Zugaztietan, iraganean bete zituzten
|
lan
horiei buruz hitz egiteko gogorik ez dutenak, emakume marjinatuen lanak zirelako, alargun pobre edo ama ezkongabeena, behar bezain femeninoak ez izatearen estigma jasaten zutenak, emakume zakarrak, susmagarriak; garaiko kronikek zioten moduan, emakume trauskilak.
|
|
2022
|
|
|
XX. mendeko lanen kasuan, aldiz, trenbideen eraikuntzan presoek izan zuten parte hartzea ilunpean egon da hamarkada luzez. Azken urteetan Nafarroako Unibertsitate Publikoko Fernando Mendiolak eta Juan Carlos Garcia Funesek ikertu dituzte gehien bortxazko
|
lan
horiek, eta burdinbideen inguruan egindako ikerketen emaitzak plazaratu dituzte doktoretza tesi batean eta hainbat argitalpenetan.
|
|
|
Euskal Herriko trenbide sareek ez zuten kalte handiegirik jasan 1936ko Gerran, beraz gure inguruan ikerlariek ez dute horrelako berreraikuntza lanen aipamen askorik aurkitu; baina euskal presoekin zerikusia duen ezbehar baten berri badakigu. 1938ko abuztutik 1940ko abuztura Extremadura eta Andaluziako hainbat herritan trenbideak konpontzen ibili ziren, eta
|
lan
horien artean garrantzitsuenetakoak izan ziren Sevillako Alanis de la Sierra herriko tren geltokia berreraikitzea eta segurtasun trenbide bat sortzea. Baina zergatik zegoen hondaturik geltoki hura?
|
|
|
Grebaz greba sistema jo-puntuan jarri eta, besteak beste, sexuan oinarrituriko lan banaketak emakumeongan* sortzen dituen zapalkuntzak salatu genituen. Are gehiago, emakumeok dohainik eta maitasunaren izenean egiten ditugun zaintza lanak egiteari uzteko deia egin genuen,
|
lan
horiek bizitza sostengatzen dutenak izanik, planto egin eta mundua kolokan jarriko genuelakoan.
|
|
|
Nire helburua da gure talde hau mantentzea eta horretarako umeak behar dira. Beraz, atzetik datozen gazteek lekua hartzen duten arte jarraituko dut zubi
|
lan
horiek egiten eta bukatzen denean epaile, edo sukaldean, edo behar denean baina hor izango gara".
|
|
|
Brijueskak, berriz, defendatu du hamar hilabetetan mantentze lanak egin dituztela eskualdean ura bermatzeko, hodiak konpondu, sistemara egokitu eta galerak aztertu dituztela. Hala, 78 l/ s ko berreskuratu dituztela
|
lan
horiekin.
|
|
|
Problematiken artean genero eta sexu aniztasuna, euskararen egoera, migrazioa, desberdintasun sozialak eta indarkeria matxista nabarmendu dira aurten. Gai horiei heldu zien Maialen Lujanbiok bere bakarkako bi gaietan, eta
|
lan
horiek dira puntuaziorik altuena lortu dutenak saioko bertsoaldi guztien artean: besteren etxeak garbitzen zituen emakume etorkinaren larrutik kantatu zuenean 214,5 puntu lortu zituen eta gai horietako asko josiz krisi orokorrari kantatu zion bakarkakoan 209,5 puntu eskuratu zituen.
|
|
2023
|
|
|
Garai berean, William Nordhaus ekonomialaria kalkulatzen hasi zen zenbatekoa litzatekeen klimaren beroketa optimoa, irizpide ekonomikotan, kontuan harturik, alde batetik, klima aldaketa murrizteko neurrien kostua, eta bertze aldetik, klima aldaketaren eraginen kostua. 2018an
|
lan
horientzako Nobel saria jaso zuen. Bere konklusioak arreta deitzen du:
|
|
|
Goizetan, hona heltzean, korreoa ireki, deiak erantzun, iristen zitzaizkidan gauzak begiratu, salmentak kudeatu, paketeak egin, garraiorako paperak... Tramite
|
lan
horiek beti zeuden egiteko, eta behin hori eginda hasten nintzen musika entzuteko lanean, talde berriak topatu eta talde ezagunen pista jarraitzera. Goizeko hamaikak edo izan ohi ziren, kafea hartu eta horretan jarri.
|
|
|
Nola eragiten dute, kontziente eta inkontzienteki, genero rolek gure ikasketa profesionalen aukeraketan? Zuek nola bukatu zenuten
|
lan
horietan?
|
|
|
Zaintza lanak, etxeko lanak, laguntza, pertsonen sostengua... merkatuaren elkartrukeetatik kanpo dauden zereginak bizitzarako funtsezkoak dira, batez ere emakumeek egiten dituzte eta ekonomia ofizialak ez ditu kontuan hartzen. Horregatik, ekonomia feministak dio
|
lan
horiek ere kontabilizatu eta merkatuz kanpo dauden emakumeen ekarpena kontuan hartu behar dela.
|