|
2004
|
|
|
Dena dela, BBVA adibidez, ia %30era iritsi da. Zifra horien atzean daude, ordea »batez ere bankuen kasuan», enplegatuekiko zekenkeria
|
lan
hitzarmen kolektiboen negoziazioetan, enpleguaren murrizte progresiboa eta lanpostu berrien prekariotasuna, baina, oroz gainetik, egunean baino egunean lukurreria handiagoa »lapurreta», beren bezeroei egiten dietena: etxebizitzetarako kreditu hipotekarioen bidez eta, bizitza osorako hipotekatzen dituzte; gazteak, bereziki.
|
|
2007
|
|
|
III.
|
Laneko
hitzarmen kolektiboak
|
|
2008
|
|
|
Langile guztien %1, 7k baino ez ditu kobratzen Espainian, legez, Lanbide arteko Gutxieneko Soldata (LGS) gisa ezarritako hileko 600 euroak. Baina horren zenbatekoa
|
lan
hitzarmen kolektibo baten babesean ez dauden langileek kobratu behar duten gutxienekoa baino handiagoa da. Gainera, LGS erreferentzia saihestezina da biziraupenari dagokionez:
|
|
2010
|
|
|
Lan edo zerbitzu jakin baterako kontratua gehienez hiru urtekoa izango da, nahiz eta urtebete luzatzeko aukera eman sektoreko
|
lan
hitzarmen kolektiboaren arabera. Epe hori igarota, langileak kontratu iraunkorra izan du.
|
|
|
Ikastoletako langileen lan baldintzak homogenizatzeko edo berdintzeko, berriz,
|
lan
hitzarmen kolektiboa egiteko ideia atera zen, eta 1981eko uztailean ikastoletako lehen lan ituna sinatu zen. Eta lehen lan hitzarmen hura giltzarri izan zen, bere onurekin eta bere gauza txarrekin, Paulo Agirrek gogora ekarri duenez.
|
|
2011
|
|
|
Sindikatu biek agiri batean jakinarazi dutenez, ez datoz bat Ministroen Kontseiluak gaur onartutako Errege Dekretuarekin, eta lan hitzarmenen negoziazioa kaltetzen duela uste dute, enpresetako
|
lan
hitzarmen kolektiboei lehentasuna ematen diolako.
|
|
|
Kasu horietan, langileak, besteak beste, ziurtagiri medikoekin justifikatu behar du arrazoia, eritasuna izanez gero. Hala ere,
|
lan
hitzarmen kolektibo batzuetan, langileak “norberaren aferetarako” egunak izan ditzake. Langileek edozein motatako arazo pertsonalak lanaldian konpontzeko gordetzen dira, enpresaren aurrean justifikatu beharrik gabe.
|
|
2012
|
|
|
1974 urtea atzeraldi egoeran hasi zuen langile mugimenduak, honako bi faktore hauek eraginik: Carreroren aurkako atentatuak, eta soldata negoziaziorako 1973ko azaroaren 30ean Ministroen Kontseiluak ezarririko blokeoak, zeinak
|
lan
hitzarmen kolektiboen bidezko soldata igoeren muga inflazioari buruzko kopuru ofizialera murriztu zuen. Soldata aldarrikapen soilen aldeko grebak eraginkor izatea eragotzi zuen horrek.
|
|
|
Krisiak ezarritako lan baldintza berrien artean negoziazio kolektiboaren erreforma dago. Berrikuntza nagusiak krisialdietan soldatak aldatzeko ahalmena eta beste
|
lan
hitzarmen kolektibo batzuen aurrean enpresa hitzarmena aplikatzeko lehentasuna dira. Nola negoziatu lan egoera berri honetan?
|
|
2020
|
|
|
Bitartean, euskarazko bikoizketa azken hamarkadetako momenturik zimelenean dago. Urte eta erdi greban pasa ondoren,
|
lan
hitzarmen kolektiboa lortzea eta Zineuskadiren bidez bikoizten diren pelikulen bidez berriz eragiten saiatzea dira Bieusek egoera aldatzeko dauzkan bi lan ildo nagusiak. Erakundeetan giltza duten pertsonen jarreraz aparte, euskalgintzak ere ez du auzi honetan askorik bultza, alor horretako eragileen eta instituzio publikoen artean nagusi den adostasun giroa tarteko.
|
|
|
LHK Lan Harremanetarako Kontseiluaren urteko txostenean azaltzen dira datuok. Horren arabera, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako 311.814 langilek (%51, 6k) indarrean dute
|
lan
hitzarmen kolektibo bat: azken bost urteetako ehunekorik handiena.
|
|
|
Ildo horretatik, Artiumeko zuzendaritzak adierazi du egindako lehiaketa deialdi guztietan kontuan hartu duela Arabako Aisia Hezitzailearen eta Animazio Soziokulturalaren sektorearen
|
lan
hitzarmen kolektiboa. " Lan kategoriak Arabako sektorearen hitzarmenak ezartzen dituen berberak dira"; eta lehiaketa berriak" aipatutako hitzarmena errespetatzen du bere puntu guztietan".
|
|
|
Deigarriena da Gizarte Segurantzak hainbat modutara zigortzen dituela merkatu erregulatuan dihardutenak ere: besteak beste, ez daukate langabezia saririk, ezin dute lanposturik berreskuratu bidegabe kaleratzen badituzte ere, ez daukate
|
lan
hitzarmen kolektiborik, eta lan arriskuen prebentzioaren legeak ez ditu babesten.
|
|
|
Hego Euskal Herrian, ostera, gutxieneko soldata 900 eurokoa zen 2019aren amaieran15, eta, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, bakarrik langileen %52k zeukaten indarrean
|
lan
hitzarmen kolektibo bat, ehunekorik handiena 2014az geroztik. Hegoaldean eragin handia izan du 2012ko lan erreformak, trabatu egin zuelako negoziazio kolektiboa eta horrek zaildu egin zuelako lan baldintzen defentsa egitea eta patronalaren eta sindikatuen artean soldatak igotzea adostea.
|
|
|
" Egia da gutxieneko soldata zenbat eta handiagoa izan orduan eta gehiago igotzen dela kotizazio oinarria eta, ondorioz, diru sarrerak hobetzen direla. Baina pentsiodunok joango al gara
|
lan
hitzarmen kolektiboak negoziatzera. Helburuetan mugarik ez daukazunean, horrelako gauzak gertatzen dira", kexu da.
|
|
2021
|
|
|
2020an Gureak Lanean S.A. enpresarentzat lan egitetik GKNren azpikontrata gisa lan egitera igaro zirenean,
|
lan
hitzarmen kolektiboa aldatu zitzaien Bergarako Landazabal enpresako 64 beharginei; zehazki, Siderometalurgiaren Hitzarmena aplikatzetik Errepideko Salgaien Garraioaren Hitzarmena aplikatzera. Epaitegietara jo zuten langileek, eta Eibarko Lan Arloko Epaitegiak ebatzi du Gipuzkoako Metaleko Hitzarmena dela dagokiena.
|
|
2022
|
|
|
Nafarroako zahar etxeetako
|
lan
hitzarmen kolektiboaz ere aritu dira, «oraindik ilun» dagoela erranez. Horren harira, grebak eta mobilizazioak egitekoak dituzte Nafarroan, eskualdearen arabera egun batean, eta «Baztan Bidasoaldean urriaren 25ean izanen dela» oroitarazi dute.
|
|
|
Hilabete honetako elkarretaratzea Lesakan egin du Baztan Bidasoko pentsiodunen mugimenduak gaur eguerdian. 23 lagun bildu dira eta, bertzeak bertze, larunbatean pentsiodunek Madrilen egindako manifestazioa, pentsioen egokitze justua, osasun eta adinekoen zaintzak eta zahar etxeetako
|
lan
hitzarmen kolektiboa izan dituzte hizpide.
|
|
|
Elizondoko zahar etxeko langileek
|
lan
hitzarmen kolektiboa berritzeko akordioa lortu dute
|
|
2023
|
|
|
4 Horri esklabotza ere deitu ahal zaio! Langileen estatutuak argi dio gehienez bederatzi orduz egin daitekeela lan, eta hamabi ordura zabal daitekeela
|
lan
hitzarmen kolektiboan jasotzen bada, eta baldintza batekin: gero gutxienez beste hamabi orduko atsedena izatea.
|
|
|
Yolanda Diaz Espainiako lehendakariorde eta Lan ministroak duela urtebete bultzatutako Lan Erreformak ez du neoliberalismoak hamarkadetan eragindako lan baldintzen kaskartze orokorra baliogabetzeko gaitasunik, baina langileriaren eskubideen arloan zein enpleguaren joeran norabide berri bat ezartzeko urratsa izan da, beste bat. Lanpostuen ezegonkortasunaren eta
|
lan
hitzarmen kolektiboen ahultasunaren aurka borrokatzeko tresna indartsua ekarri du, alegia, eta urte askotarako etorriko direnak.
|