|
2000
|
|
|
Honakoa ere lan honetan ikus dezakegu, non lehen eta bigarren mailako literaturako lanak era berean tratatu eta iruzkindu ditugun. Izan ere, Zalduak aipatzen duen bezala, argitaletxeek ere ez dute horrelako bereizketarik egiten
|
lan
hauek guztiak sail bertsuetan biltzen baitituzte. Hortaz, ez dagokio lan honi horrelako sailkapen eztabaidatsuekin hastea.
|
|
|
Nolabaiteko muga bat jartzearren, 90 urtearen ondoren lehen narratiba lanak argitaratu dituzten idazleak bakarrik izango ditugu hizpide, sarritan idazle ezagunagoen lanek idazle berri hauen lanak isilpean igaroarazi baitituzte. Izan ere, gure asmoa narratiba berria aztertzea denez, hamarkada honetan argitaraturiko
|
lan
guztiak aintzat hartzea zabalegia iruditu zaigu, eta beraz, egokiagotzat jo dugu esparrua murriztu eta lan jakin batzuei buruzko bilduma osatzea. Hortaz, datozen orri hauetan azken hamarkada honetan ezagutzera eman diren idazleen lanen zerrenda emango dugu urtez urte.
|
|
2001
|
|
|
Hamaika pauson collage hori izaera desberdineko testuen justaposizioz lortzen da. Testu aniztasun honen oinarrian, ahots desberdinez gain (polifonia), literatur
|
lan
guztiak azken batean lehenago idatzi diren testuen berridazketa direla frogatzen zaigu. Nobelaren intertestualitate honetan, testua, azken batean," palimsesto" 16 bihurtuz, kontaketaren helburu nagusiena den gaiaren inguruan, heriotzarenean, hain zuzen ere, ikuspuntu desberdinak tartekatuko dira.
|
|
|
Baina, hala ere, ispilua bada, batez ere Sarrionandiaren lanean, genioaren agerpena, Da Vinci ren aipamenaren bidez. Gutxi badira ispiluari buruzko aipamenak, gutxi honetan asko dira Da Vinci rengana zuzenduriko izpiak. Jakina denez Da Vinci k eskumatik ezkerrera idatzi zituen bere
|
lan
guztiak, eta ispilu bat beharrezkoa da lanak zuzen irakurtzeko. Da Vinci k bere berezitasuna erakusten du atzekoz aurrerako idazketaren bidez, Sarrionandiak beste horrenbeste eskatzen dio irakurleari" olerkia/ ispilua" deituriko poeman, joko arina baino ez den poeman.
|
|
2002
|
|
|
Ipuin eta kronika artekoak dira Piano gainean gosaltzen (Erein, 2000) liburuko narrazioak, New York hirian kokatutako hainbat pasadizo elementu fantastikoz zipriztinduta agertzen dituztenak.
|
Lan
guztiokin batera aipatu genituzke, 14 pertsonaia famaturen biografia erdi fikziozkoak biltzen dituen Radiobiografiak (Elkar, 1995) eta 49 hiriri buruzko narrazioak biltzen dituen Bizkarrean tatuaturiko mapak (Elkarlanean, 1998). Bi liburuak Euskadi Irratiko Goizean behin saiorako egindako kolaborazioekin osatutakoak dira, eta M. Schwob (ik.
|
|
|
13 Edozein kasutan, ez nuke atal hau amaitu nahi igoera kualitatiboaz mintzatu naizenean gehiegi nabarmendu ez dudan kontu bat aipatu gabe: esan beharrik ere ez dago kaleratu diren emakumezkoen
|
lan
guztien kalitatea ez dela, inondik ere, maila berekoa izan. Emakumezko guztiak zaku berean sartzen dituzten hurbilpen kritikoak kritikatzen ditugunok argi utzi behar dugu maila duineko lanen ondoan (Oñederraren nobela, Meaberen poema liburua, Rozasen narratiba, Urretabizkaiaren azken nobela....), hala moduzko lanak ere kaleratu direla (adibidez, Gutiziak [Txalaparta, 2000] liburuan barneratu ziren ipuinak, ez ziren, kalitate maila berekoak).
|
|
|
Ongi idatzitako eleberri liriko bikaina da. Kritikariren batek definitzeko orduan" emakumezko literatura" kalifikazio beti" lagungarria" erabili bazuen ere, Urretabizkaiak beti saihestu du emakumezkoek idatzitako
|
lan
guztiak" literatura intimista" binomioaren inguruan taldekatzen dituen klixe absurdoa. Horregatik dago Urretabizkaia 1950eko eta 1960ko hamarkadetan jaiotako emakumezko idazle espainiarren (M. Abad, P. Díaz Más, L. Echenique, A. Grandes...) egoera bertsuan, autoreen sexuak ezaugarrituriko bloke monolitikotzat hartua izatea nahi ez zuten idazleen kasuan.
|
|
2003
|
|
|
Handia, luzea, nekatsua, txalogarria eta, gizonon
|
lan
guztien antzera, ez hutsik bakoa. Itzultzaile taldea, urte barruan, astean behin baino ez zan batzen, Donostiako Seminarioan; gero, udan, leku baketsu bat bilatzen zan, lanari gogor ekiteko astebetean edo hamabost egunean:
|
|
|
Eta itzultzaile askok euren trebetasuna ondo baino hobeto erakutsi izan dabe hizkuntza mailan, itzulpenok egikeran. Hau holan dala, gehigarri lez, itzultzaile gitxi batzuen zatiak sartzeari ondo eretxi geuntsan, eta hor dozuz ORIXE (Tormes´ko itsu-mutila), J.Kerexeta (Euskal Biblia), Liturgia barriko Irakurgaietariko bi, eta B. Larrakoetxea zeanuritarra (Shakespeareren teatro
|
lan
guztiak bizkaieratu zituana). Emondako tartetxu hori, behintzat, zor jakela uste dot.
|
|
|
Liburu lez, hauxe dau Abeletxek lehenengoa. Orain arteko
|
lan
guztiak era askotakoak eta ugariak aldizkarietan eta eskuidatzietan zabaldu izan ditu. Zorionez, J. Oñatibia jaunak, Edili etxearen zuzendariak, Txindoki Sorta deritxon bilduman batu ta argitaratu dau gure Manu Ziarsoloren izkirimiri ta ipuintxu txorta bat, Gazi Gazak izenagaz, euskal umorezaleon aho-gozagarri.
|
|
2005
|
|
|
Lehen liburuko lehen ipuina da, beraz. Ipuin hau, hasieran egoteak salatzen duen bezala, garrantzitsua da ez bakarrik liburu horren hasiera delako, baizik eta 1990 urtera arteko
|
lan
guztien hasiera delako. Hasiera honek lan horien guztien irakurketa bideratzen du.
|
|
|
Ipuin hau, hasieran egoteak salatzen duen bezala, garrantzitsua da ez bakarrik liburu horren hasiera delako, baizik eta 1990 urtera arteko lan guztien hasiera delako. Hasiera honek
|
lan
horien guztien irakurketa bideratzen du. Izan ere, ipuinak biltzen ditu Sarrionandiaren poetikaren ezaugarri behinenak.
|
|
|
Labayru Ikastegiak Berbalauaren kulunkan (2002) izeneko liburu bitan argitaratu ditu Erkiagaren prosa
|
lan
guztiak, ezagunagoak ditugun eleberriak izan ezik. Bertan batu dira, lehen aldiz, haren ipuinak.
|
|
|
Edizioa Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintzialaren Jakin izeneko bilduman argitaratu zuten Gabriel Aresti Ipuinak izenburupean. Harrezkero bilduman bertan beste edizio bat egin da, 1981ekoa, eta beste bat Susa argitaletxeak 1986an egin zuen Arestiren
|
lan
guztien antologia berrian.
|
|
|
Mikel Zaratek bere
|
lan
guztien artean hiru ipuin liburu utzi zizkigun: Ipuin antzeko alegi mingotsak (1975), Utopiaren Fantasian
|
|
2008
|
|
|
4 Nola bermatu daiteke literatur genero gutxituen presentzia merkatuan? Eta nola bermatu kalitatezko
|
lan
guztiak gizarteratzea?
|
|
|
Ildo beretik, zenbait adituk dio euskal irakurleen kopuru murritzak eragin ahal izan duela belaunaldi berriei ez eskaini izana behar adinako arretarik; periferiako idazleen irakurleak gutxiegi izan ohi baitira nolabaiteko oihartzuna emateko. Horrek eragiten du kalitatezko zenbait lan hasieratik baztertuta geratzea; kritika ez da
|
lan
guztietara iristen, ez eta irakurleak ere. Bestalde, hierarkiek duten arriskurik larriena, adituen ustez, literarioak ez diren irizpideen gainean epaitzeko joera da:
|
|
|
Bestalde, aditu batek baino gehiagok aipatu du idazleen hierarkiek eragiten dutela erdiguneko idazleen
|
lan
guztiak ontzat ematea, eta periferiako idazleak, berriz, beren lana ere duina dela erakusten egon beharra.
|
|
|
• Literatur
|
lan
guztiak hartu aintzat, lehendik ezagunak diren autoreetara mugatu gabe.
|
|
|
Nola bermatu daiteke literatur genero gutxituen presentzia merkatuan? Eta nola bermatu kalitatezko
|
lan
guztiak gizarteratzea?
|
|
2009
|
|
|
Ardi lana moztea eta belarra, ira eta egurra eroatea ere elkarren artean egitekoen barruan egon izan dira.
|
Lan
guzti horiek jatordu batekin amaitzen ziren. Eta jatordu horretan bertan lagundu zuten guztiek hartzen zuten parte.
|
|
2011
|
|
|
Lau urte honeetan ahalegindu gara herria hobetzen, herri modernoago bat atontzen, herritarrei zerbitzu hobeak emongo deutsezana, eta uste dogu burutu ditugun
|
lan
guztiak horretara zuzenduta egon dirala. Baina lan horreek guztiak eta aurrerakuntza horreek guztiak ez dira betiko izango; batez be denporeak aurrera egin ahala, gauza guztiak zahartzen eta hondatzen joaten diralako.
|
|
|
Papel horreen artean, ihes eginda egoan ikasle izandako baten eskutitza. Uste izan eben horrek baieztatzen ebala euren susmoa, parrokia inguruan gazteekin egiten zan
|
lan
guztia ETAren aldekoa eta" Aberria askatzeko" a zala.
|
|
|
Aita Juantxu, aita Lon, aita Honorio organu konpontzailea... eta zer esanik be ez, Luis Baraiazarra lagun mina eta euskeraz inork ez besteko ondo eta zuzen idazten dauena, eta baita Julen Urkiza ondarrutarra be, historialari zehatza. Honeek biok egin eben
|
lan
guztia Kontzilioaren itzulpenean. Eta lehenengoak aholku baliotsuak emon deustaz libururen bat itzuli dodanean.
|
|
2015
|
|
|
Zorion Ustelaren izenean sua pizteko egur bila mendira joan diren
|
lanik gabeko
guztiei agur
|
|
|
Nahiko modu amateurrean funtzionatzen zuten. Azkeneko urtean edo idazkari bat kontratatu zuten kontabilitate kontuak eta eramateko, baina gainontzean,
|
lan
guztia denen artean egiten zuten, liburuak editatzetik aleak paketatu eta postaz bidaltzeraino.
|
|
2017
|
|
|
Beraren ahaleginari esker hamaikatxu ostera eta ibilte egin zituen herriko zaharrek batera eta bestera; batzuk amesetan be pentsauko ez eben lekuetara. Muxikako edadekoek eta beste herritar askok asko estimau izan dabe, Oscarrek borondaterik onenaz, eskuzabaltasunez eta musutruke euren alde egindako
|
lan
guztia, eta omendu be bai esker onez.
|
|
|
Irabazi beharraren beharrez, Loroño bera deskuidau zan. Beste kontu bat da, belgikarraren portaera etapan zehar,
|
lan
guztia gure txirrindulariak egin ebalako.
|
|
2019
|
|
|
Euskal Literatura Itzuliaren katalogoak (ELI) 19 itzulpen erregistratzen ditu.
|
Lan
guztien artean, 100 metro izan da itzuliena: gaztelaniara, frantsesera, italierara eta ingelesera.
|
|
|
Bihotz bi. Gerrako kronikak eleberri honetan hainbatetan islatzen denez, emakumeak onartu egiten du bai bikote bizitzaren azpiegituraren ardura (etxeko
|
lan
guztiak), bai senar emaztearen arteko bakearen eta zoriontasunaren ardura. Bere errua da okertzera egiten badu, eta senarrak errukiaren eta indarkeria psikologikoaren bidez erreklamatzen dio, bere betebeharra konpli dezan.
|
|
2022
|
|
|
Zaharrak berri bilduman Etnografia atalak izeneko blogean azkeneko urtean argitaratutako artikulu hautatuak jaso ditugu. Denbora tarte horretan astean astean zabaldutako
|
lan
guztiak labayru.eus/etnografia atalak webgunean daude ikusgai.
|