|
2002
|
|
|
“Gobernuak zenbakirik egingo balu, merezi izango luke, eta soberan, ikastetxe publikoetako altzariak modernizatzea”, esan zuen aditu horrek. Txostenaren beste datu batzuen arabera,
|
lanerako
ezintasun iragankorragatiko bajen %25 bizkarreko minak dira. Zenbateko hori %32ra igotzen da baliaezintasun iraunkorraren kasuan.
|
|
2003
|
|
|
Orain arte, prozedura gehienak Herri Administrazioen Araubide Juridikoaren eta Administrazio Prozedura Erkidearen Legeak arautzen zituen, berariazko eperik ezean.
|
Lan
ezintasunen, amatasunaren eta haurdunaldiko arriskuaren prozeduretarako epeen berariazko zehaztapena besterik ez zegoen. Araudi berriaren arabera, 180 eguneko epea dago Europar Batasuneko araudian edo aldebiko hitzarmenetan, nazioarteko itunetan edo akordioetan jasotako prestazioak onartu eta ebazteko.
|
|
|
Alde batetik, hipoteka eta haren baldintzak, eta, bestetik, hipoteka estaltzeko asegurua, gaur egun zenbait erakundek dutena, baina denak ez. Gainera, aseguru horiek ez dira istripu aseguru bat edo bizi aseguru tradizional bat bezalakoak, normalean eskaintzen dizkigutenak, hipotekaren estaldurakoek babestu egiten baitituzte langabezia eta
|
lanerako
ezintasun iragankorra izanez gero, eta besteek ez. Horrelako aseguru bat kontratatu aurretik kontuan hartu beharreko alderdi garrantzitsuak:
|
|
|
Bizkarreko minen prebentzioa, Giménez Serranoren arabera, jarrera altzari onak dira, bai etxean, bai lanean.
|
Laneko
ezintasun iragankorrek iraupen aldakorra dute, baina kasuen %80an zazpi eta hamalau egun bitartekoa izaten da. Lunbalgia, gizarte eta osasun kostu handiko lesio neuromuskularra, baliaezintasun gehienen erantzulea da (iragankorrak eta iraunkorrak).
|
|
2006
|
|
|
Iktusaren eragin handia Iraupen laburreko iktusek garuneko infartuak iragarri ohi dituzte, eta, beraz, horiek detektatzea arrisku markatzaile bikaina da. Iktusa da AEBn gehien gertatzen den hirugarren heriotza arrazoia eta
|
lanerako
ezintasun iraunkorraren kausa nagusia. Europan, iktusaren eragina 195 eta 353 kasu bitartekoa da 100.000 biztanleko.
|
|
2007
|
|
|
Zainetako ultzeren eragina handitu egiten da 65 urtetik aurrera. Giza baliabide eta baliabide material asko erabiltzeaz gain, inpaktu sozial handia eragiten du,
|
lanerako
ezintasun handia eragiten baitu. Espainian, beherantz jotzen duten datuen arabera, 250.000 eta 300.000 pertsona bitartean daude zainetako ultzeren eraginpean.
|
|
|
Txosten horretan, mina, sintoma eta ezarritako lesioak jaso dira. Europako
|
laneko
ezintasunaren lehen arrazoia izanik, txostenak prebalentziari, arrisku faktoreei, jatorriari eta prebentziorako estrategia eraginkorrei buruzko datuak ematen ditu. Agentziak emandako datuen arabera, biztanleriaren %60tik %90era bizkarreko mina izango du bere bizitzako uneren batean, kargen manipulazioak eragindako lanpostuaren ondorioz batez ere.
|
|
|
Estaldurak: ohikoenak besteren konturako langileentzat dira, langabezia kasuetan egindako ordainketen bidez, eta autonomoentzat,
|
lanerako
ezintasun egoeretan estaltzeko aukerarekin. Kuotak:
|
|
|
Maileguen amortizazioa Banestok poliza hori hipoteka merkatuarekin lotu du batez ere, eta horretarako garatu du aseguru hau, hipoteka berri bat kontratatzen duten bezeroentzat. " Hipoteka berri bat kontratatzen duten bezeroentzako asegurua da, eta, hala, bizitza asegurua osatzen du, langabezia (gutxienez sei hilabeteko antzinatasuneko kontratu mugagabea duten besteren konturako langileen kasuan) edo
|
lanerako
ezintasun iragankorra (langile autonomoak eta aldi baterako kontratua dutenak) estaltzen baititu, hipotekaren hileko kuoten ordainketa bermatuz", ziurtatu dute banketxeak. Prima bakarreko aseguru bat aurreikusten du (hipoteka mailegua formalizatzeko ordainketa bakarra), eta bost urteko estaldura du, formalizatzen denetik hasita.
|
|
2008
|
|
|
Bere egoera laboralak bere osasuna edo fetuarena kalte diezaiokeela susma dezakeen emakume haurdun orok bere ohiko sendagileari kontsultatu lioke: horrek erabakiko du emakumeari aldi baterako baja laborala eman behar zaion edo, bestela, haurdunaldiak irauten duen bitartean edo
|
lanerako
ezintasun iragankorra aitortu behar zaion.
|
|
|
Zenbait gaixok lortu dute
|
laneko
ezintasuna dutela aitor diezaieten; batzuek maila batekoa eta besteek erabatekoa (ikusi egin behar da, ordea, zein neurritan dagoen gaixotasuna).
|
|
|
Kanporatzea ez zaie ezarriko nazionalitatea galdu duten espainiarrei, ez eta egoitza iraunkorra aitortua dutenei ere. Kasu horiek Espainian jaiotako pertsonei dagozkie, baldin eta azken bost urteetan legez bizi izan badira edo bizileku iraunkorra aitortuta badute, nazionalitatea galdu duten espainiarrei, Espainian lan istripu baten edo lanbide gaixotasun baten ondorioz
|
lanerako
ezintasun iraunkorra duten pertsonei, atzerritarren ezkontideei, aurreko ahaideei, seme alaba adingabeei edo ama ezgaituei eta haurdun dauden emakumeei, neurriak haurdunaldirako edo osasunerako arriskua ekar badezake.
|
|
|
Ordainketak babesteko aseguruak estaltzen duen gehieneko kuota sinatzen den kontratu motaren araberakoa da, eta, erakunde jaulkitzailearen arabera aldatzen den arren, batez beste 1.000 eta 1.500 euro bitartekoa da, nahiz eta muga hori gainditzen duten polizak ere badauden. Langabeek, gainera, kredituak amortizatzeko aseguru bat izenpetzeko aukera dute, langabezia kasuak estaltzeko,
|
lanerako
ezintasun kasuetara ere zabal daitekeena. Poliza horren bidez, hipoteka maileguen eta kreditu pertsonalen hartzaileei maileguaren hileko kuotak ordaintzen zaizkie, langabezian egonez gero.
|
|
|
Gaixotasun horrek 4,5 milioi europarri eragiten die, eta Espainiako
|
lan
ezintasun iraunkorren %5 eragiten du.
|
|
2009
|
|
|
Giltzadura kartilagoaren lesioagatik ezintasun handia sortzen du, eta horrek mina eta zurruntasuna eragiten ditu. Nahiz eta patologia horretan hilkortasun indize baxua erregistratu den, adinean aurrera egin ahala handitu egiten da, eta
|
lanerako
ezintasunaren arrazoia da. Haien nagusitasuna handia da, batez ere emakumeen artean.
|
|
2011
|
|
|
Gizarte eta ekonomia zerbitzuak Gizarte zerbitzuei buruz galdetuta, adinekoek ziurtatzen dute arreta eta gizarte instalazioen kalitateari eta kantitateari, etxez etxeko laguntzari, hirugarren adinekoentzako ostatu zerbitzuetara edo egoitzetara sartzeari eta, jakina, aisia eta astialdiko laguntza zerbitzuei erreparatuko dietela, “adinekoentzako ongizate iturri nagusietako bat” baita ezgaitasuna duten adinekoentzat ere. Baliabide ekonomikoei dagokienez, garrantzia ematen zaie pentsioen zenbatekoari, independentzia ekonomikoari, familiaren egoera ekonomikoari, diru-laguntzak edo
|
lanerako
ezintasunak eskuratzeari eta lanpostu berriak eta alternatiba okupazionalak eskuratzeari.
|
|
|
Lehentasun eta ezaugarri zehatzen arabera bada ere, oro har, profesional horien lan modalitatera egokitu behar da, eta, batez ere, lan jarduerarik gabeko aldiak bete. Aseguruak erabateko baliaezintasun iraunkorra eta
|
lanerako
ezintasuna jaso behar ditu. Izenpetutako polizak kontingentzia horietako baten ordainketa erregularra jaso behar du.
|
|
|
Izenpetutako polizak kontingentzia horietako baten ordainketa erregularra jaso behar du. Aseguruak erabateko baliaezintasun iraunkorra eta
|
lanerako
ezintasuna jaso behar ditu. Istripu aseguru bat gehitzea komeni da, halabeharrez babestuta egoteko.
|
|
2015
|
|
|
Irudia: Mike Baird Aseguratzaileek autonomoari konpentsatuko diote gaixorik, ospitaleratuta edo
|
lanerako
ezintasun iragankorra duen Oso garrantzitsua da langile autonomoek beren gizarte aurreikuspenean babesteko oinarrizko estaldurak kontratatzea. Horien artean, ezin da inola ere huts egin beren jarduera profesionala geldiaraztea, osasun egoerak eraginda.
|
|
|
Horien artean, ezin da inola ere huts egin beren jarduera profesionala geldiaraztea, osasun egoerak eraginda. Kasu horietan, konpentsazioa emango zaie gaixo, ospitaleratuta edo
|
lanerako
ezintasun iragankorra eragiten dien beste edozein gorabeheraren ondorioz. Produktu aseguratzaile batek ere babestu dezake bere osasuna.
|
|
2022
|
|
|
Eska daiteke laneko baja? Artikulu honetan azaltzen dugun moduan, langabea bazara eta langabezia,
|
laneko
ezintasunagatiko baja eska dezakezu. Baina, kasu horretan, langabezia prestazioaren ordainketa ez da gelditzen, eta, beraz, langabezia egunak kontsumitzen dira.
|