|
2000
|
|
|
Bere sorrera berantiarragoa izatean (Institutua 1976an izan zen sortua), familia eskola psikoanalitikoen, estrukturalen, estrategikoen eta komunikaziozkoen eragin multzo handia du. Hortik aurrera
|
lan
eredu guztiz pertsonala garatzen zuten, bere garapenean pragmatismo sendokoa, hirurogeita hamarreko hamarkadaren bigarren erditik aurrera hedatuko zen eredueklektikoaren garapena ere ekarri zuena.
|
|
2001
|
|
|
Izan ere, denen errealitatea ezberdina da. Ahalik eta ikasle gehienei erantzun egokiaemango badie, ikasgelako jardunbideak hori guztia hartu behar du aintzat; hots, ikasleen aniztasun horri erantzuteko mekanismoak behar ditu izan, eta, malgutasunez jokatuta ere, koherentea izango den
|
lan
eredu bat proposatu du.
|
|
|
– Bestetik, ikasleari bilakuntza horretan lagunduko dion
|
lan
eredua proposatubeharko zaio, helburuen erdiespena ahalbidetuko duena. Eredu honek aukeraeman du:
|
|
2003
|
|
|
Maratongo bataila irabazi zutela abisu emateko egin zituen 40 kilometro mezulariak, eta berri eman orduko hilda erori zen lurrera. Txikitatik harritu ninduen berriemaile haren ahaleginak, eta kazetari
|
lanarentzat
eredu delako aukeratu nuen izen hori.
|
|
2005
|
|
|
5 Lagungarri gertatu zaizkigun artikuluen artean, Fdez. Urbina-rena (1986) metodoari dagokionez; Moreno-rena (1986) kuantifikazio auziez; Agirreazkuenaga (1986) eta García Sanz-ena (1986)
|
lan
eredu gisa; eta Guereña rena (1986), Revista ren antzeko aldizkari bat ikertuz; aipa daitezke. Baina artikulu gehiago ere erabilgarri gertatu zaizkigu, batzuk zuzenean Arabako prentsa ukitzen dutelako (Altabella 1986, Oz. de Mendivil 1986), beste batzuk aldizkarietan azter daitezkeen arloak seinalatu dizkigutelako.
|
|
2007
|
|
|
Irauteko modu bakarra taldean batzea da. Talde
|
lanaren
eredu paregabea ditugu likaonak, beti elkarren alde egiteko gertu.
|
|
2008
|
|
|
Gure
|
lanean
eredu horien guztien operatibitatea izan dugu hizpide. Ondorio bezala esan litzateke nekez aurkitzen dugula eredu teorikoen gauzapen argirik ez didaktika arloan, ez ebaluazioan ere.
|
|
2009
|
|
|
identifikatu ahal izateko eredurik ezaurkitzeak ziurgabetasun handia sortzen du emakume batzuengan. Hala, euren
|
lanean
eredu maskulinoekin identifikatu beharrak haien sexuidentitatea galtzearen beldurra sortzen du.
|
|
|
Europako beste inon baino askoz enplegu gehiago suntsitzen ari da hemen. Patronalak dioena ez da benetakoa, langileak kaleratzea oso erraza da, Espainiako
|
lan
eredua horretarako pentsatu baitzuten. Patronalari nahi zuena eman diote gobernuek:
|
|
|
–Herritar Batasunak independentista eta ezkertiar guztien etxea izan behar du?. Bere
|
lan
eredu nagusiek, masa borrokak eta borroka instituzionalak, izaten jarraitu behar dutela dio.
|
|
|
Era berean, Foucaultek onartzen du Nietzscheren
|
lana
eredu hoberena, eraginkorrena eta eguneratuena dela ikerketak aurrera eramateko; hain zuzen ere, Nietzscheren lana erabiltzen du argitzeko nola osatu diren jakitearen arloak, aztertzeko diskurtsoak menperatzearen borroka jarduera joko moduan harturik, azaltzeko subjektuaren eraketa, eta jakitearen zein egiaren sortzea.
|
|
2010
|
|
|
Etxepare sariketaren 2010eko irabazlea dugu lan hau. Formatu handiko (30,5 x 21,5 cm) album ilustratua da, aspaldi honetan modan jarritako collage eta ordenagailuetako marrazketa estetikatik urrun, arkatz
|
lanaren
eredu.
|
|
|
Euskal Herriak ez du soberania politiko eta ekonomikorik erabakitzeko, besteak beste, bere sistema produktiboaz,
|
lan
ereduaz, lan harremanez, jubilazioaz edo pentsioez. Horregatik dago gai funtsezkoetan Espainiako eta Frantziako Gobernuen menpe.
|
|
|
Lazpiurrentzat onena da, Espainiako gobernua konturatu dela zerbait egin behar duela eta lanean hasi dela.
|
Lan
eredu hau zaharra da, ez du balio gaurko egunerako.
|
|
|
Lan erreforma kaleratzeak saihesteko da. Egungo
|
lan
eredua babestu ezina da. Krisi ekonomiko bat dagoenean lan sistema ez da giro berrira moldatzen.
|
|
|
Programa pedagogiko oso bat egiten dute irakasleek, hezkuntza etapa osoan (haur hezkuntzatik hasi eta batxilergora arte) behatzeko, interpretatzeko, aztertzeko eta sormena pizteko oinarrizko tresnak izan ditzaten. Programaren aplikazioa Ikasgelan
|
lan
eredu bat proposatzen dute, hainbat jardueraz josia, haurrak eta gazteak beren pentsamendua aztertzera bultzatzeko Haurrentzako Filosofiaren sortzaileek lanerako eredu bat proposatzen dute ikasgelan, hainbat jardueraz josia, haur eta gazteak beren pentsamendua aztertzera eta jakin minetik eta harriduratik abiatuta beren ikaskuntza prozesuari buruz gogoeta egitera gonbidatzen dituena.... Programaren oinarri nagusia adinaren arabera sailkatutako eleberri eta kontakizun filosofikoen multzoa da, eta protagonistak ikasleen antzeko kezka eta arazoak dituzten haurrak dira.
|
|
|
Programa pedagogiko oso bat egiten dute irakasleek, hezkuntza etapa osoan (haur hezkuntzatik hasi eta batxilergora arte) behatzeko, interpretatzeko, aztertzeko eta sormena pizteko oinarrizko tresnak izan ditzaten. Programaren aplikazioa Ikasgelan lan eredu bat proposatzen dute, hainbat jardueraz josia, haurrak eta gazteak beren pentsamendua aztertzera bultzatzeko Haurrentzako Filosofiaren sortzaileek
|
lanerako
eredu bat proposatzen dute ikasgelan, hainbat jardueraz josia, haur eta gazteak beren pentsamendua aztertzera eta jakin minetik eta harriduratik abiatuta beren ikaskuntza prozesuari buruz gogoeta egitera gonbidatzen dituena. Programaren oinarri nagusia adinaren arabera sailkatutako eleberri eta kontakizun filosofikoen multzoa da, eta protagonistak ikasleen antzeko kezka eta arazoak dituzten haurrak dira.
|
|
|
ia ez zen hondamendiaren arrastorik geratzen, eta arrainak eta hegaztiak inguru horretara itzuli ziren, nahiz eta lehen zegoen biodibertsitate bera ez zegoen. Hori dela eta, Sevillako meategian egindako
|
lanak
eredu gisa balio lezake Hungarian arazoaren ondorioak murrizteko. Lehenik eta behin, biztanleriari kalte handiagoak saihesteko, ur putzuak itxi, elikagai kutsatuak kendu eta kaltetutako eremua hustu litzateke.
|
|
|
Nafarroan gertatzen ari zen kultura ordezkatzeari aurre egin nahian, Kanpionek elkarte aitzindaria sortu zuen beste batzuekin batera: Asociacion Euskara de Navarra (1877), Abbadieren
|
lana
eredu. Helburua argiki azaldu zuten:
|
|
2011
|
|
|
Flaño, Monreal, Puñal eta Kike Sola. Osasunako harrobian baino urte gehiago egin zituen Athleticen harrobian Solak, baina beste hiru jokalariak Taxoareko harrobiko
|
lanaren
eredu dira. Orbaiz ere Osasunaren harrobiko harribitxi bat da, eta Javi Martinez ere bai.
|
|
|
Irakasleen eta hezkuntza arloko adituen esanetan, udaldian ere eutsi egin behar zaie
|
lan
eredu eta ikasketa jarrera batzuei, ikasleek ez ditzaten erabat atzendu ikasturtean bereganatu dituzten ohiturak, eta iraila heltzen denean, ez daitezen arrastaka ibili berriz ere eskolako martxa hartzeko.
|
|
|
Taldean ez dago Gerentzia Zuzendaritzarik, Estrategia Zuzendaritza baizik, produktuetan oinarritutako
|
lan
eredua bultzatzea eta Bilboko egoitzako euskarri anitzekoedukia ahalik eta gehien baliatzea xede. Dagoeneko ez dago Ekonomia eta FinantzaZuzendaritzarik, Giza Baliabide Zuzendaritzarik edo halakorik... hori guztia desagertuegin da.
|
|
|
Forma eta teknika berrihoriek bide berritzailetzat hartzen dira, hedabideak aberasteko eta erabiltzaileekikodiskurtso elkarrizketa aberasteko. Hori guztia
|
lan
ereduan aldaketarik eragin gabe.Hamar inkestatutik zazpik hedabideetan audientziaren partaidetza areagotu denezgeroztik, beren lana gutxi aldatu dela edo ezer aldatu ez dela erantzun dute (5.5.grafikoa).
|
|
|
Forma eta teknika berrihoriek bide berritzailetzat hartzen dira, hedabideak aberasteko eta erabiltzaileekikodiskurtso elkarrizketa aberasteko. Hori guztia
|
lan
ereduan aldaketarik eragin gabe.Hori bai, audientziak taldeko hedabideetan gero eta presentzia handiagoa edukitzeak, ordea, ez du ia aldatu langileek audientziekiko duten erlazioa.
|
|
|
Haurra hazten doan heinean, elkarreragin sozialeko eskemak barneratzen eta barneko
|
lan
ereduak (internal working models) eratzen joaten da. Haurtzaro erdirako barneratua dute mendeko haurrek beren buruaren irudi ahul eta eraginkortasunik gabea eta boteretsuagoak diren beste pertsonen babesaren beharra (Bornstein, 1996).
|
|
|
Prozesu instituzionala barne hartu arren, berezko dinamikaz ere ari gara hitz egiten. Berezko ezaugarri hori dela-eta, tokian tokiko gobernantza eredu ezberdinak ageri dira eta hainbat
|
lanek
eredu hauen baitako tipologiak eraikitzeari ekin diote.
|
|
2012
|
|
|
Ezin duzu hiri, talde batera lanera joan eta filosofia jakin bat erabili, taldea, jokalariak eta zaleak filosofia horrekin bat datozen jakin gabe. Nik aztertu egin nituen faktore horiek guztiak, eta aukeratutako
|
lan
eredua azterketa horren ondorio zuzena da. Taldeak eta nik lanean, diziplinan eta seriotasunean antzera pentsatzen genuela jabetu ostean erabaki nuen lan egiteko modua.
|
|
|
Edgar, hamaika urterekin, haur ikaratia, isila, goibela zen, eta, bere heroi guztiak bezalaxe, bere baitan itxi zen. 1823 eta 1824 artean, Byronen
|
lana
eredu hartuta, ondu zituen lehen poemak. 1826an Virginiako Unibertsitatean sartu zen, filologia klasikoa eta modernoa ikastera.
|
|
|
Informazioa lantzeko, erredakzioak bere esparrua zehaztu behar du. Lehenengo eta behin, erredakzioak beharrezko izango dituen kazetari lanak identifikatu eta horien
|
lan
eredua enpresaren merkatu estrategiaren arabera erabakitzen da. Era berean, enpresaren helburuek erredakzioaren antolaketa ekarriko dute.
|
|
|
|
Lan
eredu berria
|
|
|
Idatzi honen bidez, Azpeitiko Osasun Zentroan egin dugun
|
lan
eredu aldaketari buruzko informazioa zabaldu nahi dugu.
|
|
2013
|
|
|
Etxe barruko funtzionamenduaz ari ziren. Baina erabat kontrajarria da elkarlanean oinarritutako estrategia bat gauzatzeko eskatzea eta duela 50 urteko
|
lan
eredu batzuei segitzea nahi izatea. Berehala sortu ziren mesfidantzak.
|
|
2014
|
|
|
«Bestelako politika bat egin nahi dugu». Liskarrak albo batera utzi eta elkar ulertzea helburu nagusi izan du Mintegik bere karguan, eta horretarako akordioa
|
lanerako
eredu bilakatu du. Tematu izan da horretan.
|
|
|
Helburuak argiak izan badaitezke ere, lehentasunak ezarri behar izaten dira gehienetan, baliabideeneta eskumenen arabera edo uneko urgentzien arabera (Erraustegia EZ!). Osasun arloan, hizkuntzan, hezkuntzan, ingurumenean, berdintasunean, herri bizitza motan,
|
lan
ereduan (1.sektorea, 2 3), etab.
|
|
|
bulegoen diseinua eta konfigurazio espaziala enpresaren jarduera, produkzio, antolakuntza eta kulturaren araberakoa da. Fordismoaren garaiko masa eta kate ekoizpen garaitik informazioan eta jakintzan oinarritutako enpresa garaikidera, enpresaren ekoizpen, antolakuntza eta partaidetza ereduak aldatu eta
|
lan
eredu berriak eta, ondorioz, lanerako espazio berriak ezarri dira. Masa produkzioaren ereduan kasu, banakako lan kateatua beharrezkoa zen, hau da, langileriaren funtzioak estandarizatuak eta berezituak ageri ziren, denboraren optimizazioa funtsezkoa izanik eta lanaren nahikotasuna adierazgarri kuantitatiboen arabera neurtzen zelarik.
|
|
|
Bide horretatik posible da «nire arazo»aren pentsamendu indibidualista baztertzea eta «gure arazo»an murgiltzeko pausoa ematea. Prozesu parte hartzailearen
|
lan
eredu honek prozesua bera gidatuko duten egitura sozialak sortzea eskatzen du, ahalik eta pertsona gehien mobilizatzea lortu dadin. Komunitatea sortzeko lan honetan berebiziko garrantzia baitu pertsona kopuru handia egiteko gutxitan lanean aritzeak, eta ez maiz gertatzen den moduan, pertsona kopuru txikia arlo askotako ardurapean izateak.
|
|
|
Ibarrangelun komunitate garapena (herritarren saretzea) eta plangintza elkarrekin proposatu ditugu planteamendu horren botereaz baliatzeko (zehar hirigintza bezala definitu duguna). Gure esperientzia mugatua izan bada ere,
|
lan
eredu honen akzio eremua frogatzeko aukera izan dugu. Lehen fasean pentsamendu, sektore, adin eta ahots guztiei prozesuan parte hartzeko aukera ireki zaie.
|
|
|
Bai lan zamagatik, bai lan prekarietateagatik (esaterako, hiru lan partzial edo ordutegi arazoak izanda).
|
Lan
eredu antolaketak ez du bat egiten gaurko espazio parte hartzaile askoren beharrizanekin.
|
|
2015
|
|
|
Ez litzateke arraroa baldin eta bertan diharduen bakoitza enpresari txiki, ekintzaile edo langile independentea izango ez balitz, espazioa partekatzen. Coworking du izena
|
lan
eredu honek, eta espazioa partekatzetik harago doa.
|
|
|
Amaia Aragonesen pertzepzioa egiazkoa da: coworkinga, edo hobe esanda
|
lan
eredu honetan ari diren langileak teknologiaren munduarekin lotuta daude sarri. Cenozek dioenez," halako lekuetan gabiltzanok ohituta gaude teknologiarekin lan egitera, Smartphone a bezalako gailu sinpleetatik hasi eta errealitate areagoturaino".
|
|
|
Protagonistak liburua idazten ari den Ulia mezzo soprano gasteiztarra eta Avilako Gustavo unibertsitateko irakaslea dira. Madrilen bizi da bikotea eta oporretan Euskal Herrian zehar kotxez bidaiatzea erabaki du, On the Road edo Beribilez
|
lanak
eredu hartuta.
|
|
|
Egiazki, XIX. mende amaierako eta XX. hasierako Donostiako idazle eta kultur arloko jendeak osatu zuen taldearen parte zen Iraola, non, besteak beste, Jose Manterola, Frantzisko Lopez Alen, Martzelino Soroa, Pepe Artola, Toribio Altzaga, Antonio Arzak eta Serafin Baroja kokatzen ziren. Irakurlego berrirako literatura berria, bada, Iraolaren
|
lanen
ereduan oinarritu litzateke garaiko euskal literaturako beste batzuetan bainoago Egiaren aburuz.
|
|
|
|
LANERAKO
EREDUAK
|
|
|
|
LANERAKO
EREDUAK
|
|
|
1) Antologia honetarako, nagusiki ibilbide historiko kronologikoaren araberako eraketaren alde egin eta egitura kronologikoa hobetsi da. Hauxe da, hain zuzen, bestalde, egin ohi diren antologia
|
lanetan
eredurik erabiliena, paradigmatikoena.
|
|
|
Salbuespenen bat izan ezik, enpresen eta idazgelen konbergentzia motaren batean sartuta dauden kazetaritza enpresak, profil erabat multimediak sustatzen baino gehiago, tarteko irtenbideak hartzen ari dira. Hau da, ohikoena
|
lan
ereduak berraztertzea da, medio desberdinetako profesionalek euren lanak batera ditzaten, eta profil eta espezializazio desberdinetako profesionalak lantalde polifazetikoetan aritu daitezen, medio baterako baino gehiagotarako eduki bateratuak ekoizteko gai izanik. Aztertutako enpresa edo taldeen ezaugarri eta tamainak gorabehera, idazgeletan prozesu konbergenteek izan duten inpaktuari buruzko gaur arteko ikerketak bat datoz honetan:
|
|
|
Artikulu honetan, ekimen hori xehatzen da, eta, horrez gain, erakundea azaltzeko egin duen bideo adierazgarria ere ikus daiteke. Mozambikeko, Brasileko eta Kubako proiektuak ere sakon ezagut daitezke, 1999tik aurrera garatzen duten lankidetza
|
lanaren
ereduan oinarrituta.
|
|
|
Udalek zinegotzigotziekin funtzionatzen dute, eta guk
|
lan
eredu hori erabili nahi dugu. Lan eredu hori lortzeko ereduarekin lan egin behar dugu.
|
|
|
Udalek zinegotzigotziekin funtzionatzen dute, eta guk lan eredu hori erabili nahi dugu.
|
Lan
eredu hori lortzeko ereduarekin lan egin behar dugu.
|
|
|
Zubi lanak egin nahi ditu euskararen esperientzia mamitzen duten erakundeen eta munduan bidea egin nahian ari diren hizkuntzetako erakundeen artean, eta orain arte bidelagun izan ditu euskalgintzako erakunde asko, hainbat esparrutakoak, unibertsitate, hedabide, akademia, hezkuntza erakunde zein gizarte mugimendu. Hauek munduko hiztun komunitateetako pareko eragileekin harremanetan jartzea da, hain zuzen ere, Garabideren
|
lan
eredua. Bera elkarte txikia da, bizirauteko larri ibiltzen da, soldatapean bizpahiru teknikari ditu, eta gainerakoek gehienbat gure lanetatik ateratako tarteetan hartzen dute parte elkarteko zereginetan.
|
|
2016
|
|
|
|
LANERAKO
EREDUAK
|
|
|
Jentilen funtzioa mitologian, eredu emaile izatea da. Bizitzarako eredua eskaintzen dute eurena lanean emanez, nekerik gabeko
|
lan
eredu ideala erakutsiz. Gizarte harremanetarako eredua ematen dute, auzokidetza ohituretan aitzindari eta kunplitzaile ezin hobeak azalduz.
|
|
|
• Lanaren arbuioa, lana madarikazio baten eran azalduz, dolmenismoaren
|
lan
eredu idealizatuaren aurka:
|
|
2017
|
|
|
Egoera hori aldatzeko ezinbestekoa da legeak egin ahal izatea lan harremanak eta babes soziala oinarri hartuta. Horrela bermatuko dugu" gure jendarte eta
|
lan
ereduaz erabaki ahal izango dugula", edo" politika fiskal, ekonomiko eta sozialak ezartzeko gaitasuna izango dugula". Eta hori guztia, ikusi dugunez, ezinezkoa da aurrera eramatea Espainiako Estatuarekiko aldebikotasunetik.
|
|
|
Ikerlan honetan eredu teoriko bezala Paula Kasaresek (2014) egindako ikerketa erabili da. Bere ikerketa eta gurean egon daitezkeen desberdintasunak desberdintasun eta salbuespenak salbuespen gure
|
lanerako
eredu teoriko erabilgarria planteatzen duelako izan da hautatua.
|
|
|
Programaren asmo adierazia Nigeria nazioarteko merkatuan lehiakor bihurtzea zen. Baina laster ikusi ahal izan zen horrek metatze primitiborako aukera berri bat zekarrela, eta erreprodukzio sozialaren arrazionalizazioa ere bai; asmoa jabego komunalaren eta erlazio komunalen azken hondarrak suntsitzea zen, era horretan esplotazio handiagoko
|
lan
ereduak inposatuta. Horrela, Il Grande Calibano prestatzen ari nintzenean aztertutako prozesuen oso antzekoak ikusi nituen loratzen neure begien aurrean.
|
|
|
Gainera, magiaren oinarria espazioaren eta denboraren ideia kualitatiboa zen, eta lan prozesua arautzea eragozten zuen ikuskera horrek. Enpresaburu berriek nola ezarri behar zizkieten
|
lan
ereduak zorioneko eta zorigaitzeko egunak daudela sinesten jarraitzen zuten proletarioei, baldin eta sinesten bazuten badirela egunak bidaiatzeko egokiak eta etxean geratzekoak, ezkontzeko aproposak eta badaezpada ezeri ekin gabe egon beharrekoak. Lan diziplina kapitalistarekin bateraezina zen, orobat, norbanakoari ahalmen bereziak egozten zizkion kosmosaren ideia:
|
|
|
Erakundeen politiken, edo politika ezen ondoriozkoa da
|
lan
eredu hau beraz. Hain normalizatuak dauden praktiken bidez, eta elkarrizketatu batzuen kasuan, diskurtsiboki ere hain errotua egotearen bidez, lanbidearen eredu naturala balitz bezala irudikatzera heldu daitekela errazki norbanakoa.
|
|
|
Eta beraz, erakundeen genero tipifikazioa, genero neutraltasunaren pean izkutatzera iristen dira erabat (Acker, 1990). Onesten den
|
lan
eredu bakarra, debozio hutsezkoa da eta beraz, eredu horrekin konpetentzian sartu daitezkeen edozein bestelako konpromezu bazterrean uzten da (Pochic, 2007), bizi kalitatean eta ibilbide profesionalean ondorio zuzenak izanez. Horrela azaltzen eta ulertzen dira lanaldi partzial, ordutegi luze, haurdunaldi eta malgutasunarekiko jarrerak.
|
|
|
Artista bohemioaren lana eta bizimoldea, ekonomia berriaren lan baldintzak eta bizimoduak sortzekoinspiratzaile izan dira, eta Google, Ebay edo Apple bezalako teknologia berrien eta hedabideen sektoreanikusi daiteke bereziki aipaturiko eragina (Von Osten eta al., 2008).
|
Lan
eredu berrien esparruan eraikitzendiren lantokiek artistaren estudioarekin antzekotasun nabarmena daukate (Florida, 2010). Itxura cool ahartzen duten produkzio guneak, fordismoan lana eta bizitzaren artean lehen aurkitu zitezkeen mugakezabatzeko pentsatutako espazioak dira.
|
|
|
–Kritika artistaren? ekarpenak izan ziren, kapitalismoari espiritu berri bat eman, etaondorengo urteetan sortu ziren
|
lan
ereduentzako lagungarri suertatu zirenak (Boltanski eta Chiapello, 2002) aurrerago ikusiko den moduan. Era berean, deslokalizazio eta automatizazio prozesuen ondorioz, lanindustrialak bere hegemonia galdu eta lan inmateriala (Lazzarato eta Negri et al., 2006) bezala ezagutzen denprodukzio modua, hau da, informazioa, ezagutza, ideiak, sinboloak, irudiak, harremanak eta afektuakproduktibo bilakatu dituena, gailenduko zen mendebaldean.
|
|
|
Azken hamarkadetan lanaren munduan aldaketa esanguratsuak jazo dira. Teknologiaren garapena etadeslokalizazio prozesuen ondorioz, mendebaldean hegemonikoa izan den
|
lan
eredu industrialarengainbehera gertatu eta gero, lan eredu berriak jarri dira martxan. Alienazioaren arrazoia zen fabrikakolanean, langileari ukatuak zitzaizkion malgutasuna, autonomia, kreatibitatea eta lanaren bitartez autoerrealizatzeko aukera, artistaren lan eta bizimoduaren ezaugarriekin bat egiten zuten orduan.
|
|
|
Azken hamarkadetan lanaren munduan aldaketa esanguratsuak jazo dira. Teknologiaren garapena etadeslokalizazio prozesuen ondorioz, mendebaldean hegemonikoa izan den lan eredu industrialarengainbehera gertatu eta gero,
|
lan
eredu berriak jarri dira martxan. Alienazioaren arrazoia zen fabrikakolanean, langileari ukatuak zitzaizkion malgutasuna, autonomia, kreatibitatea eta lanaren bitartez autoerrealizatzeko aukera, artistaren lan eta bizimoduaren ezaugarriekin bat egiten zuten orduan.
|
|
|
Sare neuronalak eragiketa sinple asko egiten dituzten ereduak dira. Guk erabiltzen dugun Lampleet al. (2016)
|
laneko
ereduak bi mailatan egiten du lan. Lehenik eta behin hitz bakoitza modelatzen dubere karaktereen arabera, horrekin hitzaren zenbakizko errepresentazio bat sortuz (hainbat zenbaki izanohi ditu honek).
|
|
|
Hau da Guggenheim bezalako makroinstituzioen politika eta
|
lan
eredua: erakusketa blockbusterren bidez ahalik eta publiko gehien erakartzea, kontsumoaren gizartea are eta gehiago bultzatuz eta kapitalismoaren legeei gogor eutsiz, lanaren prekarietatea bultzatzen duena, izen handiko arkitektoek diseinaturiko eta hiriaren ikono bilakatu nahi duten eraikinen bidez.
|
|
2018
|
|
|
Ekintzen Faktoria Aiaraldean berritzailea izanagatik ere, Euskal Herrian eta atzerrian badira ekonomia soziala eta bestelako balioen bidez bizitza eredu ezberdinak bultzatzen ari diren proiektuak, eta Aiaraldeakoek handik eta hemendik hartu dituzte ideiak. Bartzelonako Ciutat Invisible da horietako bat, zeina kapitalismoaren
|
lan
ereduekin apurtzen duen kooperatiba autogestionatu bat baiten. Bestalde, kooperatibaren ahalmenaren dibertsifikazioa bilatu nahi dutela dio Garaiok, eta Kataluniako Mes Opcions kontsumo arduratsuaren alde lan egiten duen kooperatibak lez, Aiaraldea Ekintzen Faktoria lagun dituen kooperatiben bazkide izatea nahi dute, horrela Faktoriako bazkide direnak gainontzeko ekonomatoetan erosi ahal izateko.
|
|
|
Gazte Abialdiaren aurretik, sarekada zurrumurru bat zabaldu zen eta Jarrairen zuzendaritzak muga pasa zuen hilabete batzuez bertan bizitzeko. Hor hasi ziren benetan ulertzen errealitateak ezberdinak zirela, eta balioan jartzen Iparraldeko
|
lan
eredua. Hegoaldeko onena eta Iparraldeko onena batuko zituen antolakunde berri bat sortzeko prozesua izan zen Haikarena.
|
|
|
Beste alor batean, Lanbide heziketan Laneki elkartearen
|
lan
eredua aipagarria da: gabeziak detektatu (ikas materialena, irakaslerena) eta horren aurrean hartutako erabakiak (material bilketa egin, IRALE ikastaro
|
|
|
Disko hau ere zuen kabuz argitaratu duzue, zein da zuen
|
lan
eredua?
|
|
|
|
Lan
eredua, lana, lan egitea… Lana baino, gure aisialdiko tarte luzeak betetzen dituen jardueratzat hartzen dugu guk musika. Eta nola erabiltzen ditugu une horiek, elkarrekin gaudenean?
|
|
|
beste istilu batean, guardia zibilak kalera atera, eta Xumarraneko amari tiro batez hanka zulatu zioten.1922an, abarketa lantokietako nagusiek, behin eta berriz, soldata %20 jaistea erabaki zuten, eta urte bukaeran mila bat langilek grebara jo zuten. Greba hura igaro bitartean, Sindicato Libreko langile batzuek, STV sindikatuaren laguntzarekin, Sociedad Manufactura de Alpargatas izeneko kooperatiba sortu zuten, nagusien kontrolik gabeko
|
lan
eredu berritzaile moduan, baina bi hilabete besterik ez zuen iraun. Urte gogorrak izan arren, 1923ko abuztuaren 6an ez zen Azkoitian lanik gabe zegoen herritarrik; izan ere, Urolako trenak eragindako lanetatik aparte, herrira ura ekartzeko lanak eta baserrietako zeregin arruntek hemengo eskulan guztia okupatu zuten.
|
|
|
Euskera Bizkortze Sailaren ekimen hori berehalaxe ezagutu zen erbesteko euskaltzaleen guneetan, eta antolatzaileei zorionak emateaz gain, eredu gisa hartu zuten Buenos Airesko Laurak Bat izenekoan: "[...] izkuntza gayetan ari dan
|
lana
eredu artuz euskara ikasteko zaletasuna piztu dedin, ‘ABERRI ETA AZKATASUNA’ izenakin ipiñi ditu sariak[.]". 256
|
|
2019
|
|
|
Gaur onartu berri den udal osaketa, liberazio, asignazio, ordezkaritzak eta osoko bilkuren maiztasunak beraz, bilera horietan guztietan landutako lanaren emaitza izan dira. Beti, lau alderdion eta batez ere hamahiru zinegotzion behar, ilusio eta asmoak asetzen dituen
|
lan
eredua lortu nahi izan dugu".
|
|
|
Hortik hasi da, potentzial handia dauka, baina momentuz horretan gara, zeozer baden arren. Zerbaitetan aurrera egin ez badugu, gure
|
lan
ereduaren errekonozimenduan da. Ez da gure ereduaren ikerkuntza bultzatzen, dena zuzentzen da beste eredu batzuetara, teknologia eta ikerkuntza nekazaritzan emakumeengandik urruti daude.
|
|
|
‘360 Wellbeing Survey 2019: Well and Beyond’. Eskaera horiek jobsharing a aplikatu ahal izango lukete, langileek zereginak, ordutegia… partekatzen dituzten
|
lan
eredua. eta soldata! Imagen:
|
|
|
Aurretik ibilitakoei beren lana aitortu eta eskerrak eman zizkieten," eskerrik asko! Gure oraingo
|
lanaren
eredu izan zarete. Zuen lanaren eta ahaleginari esker gaude gu gaur hemen.
|
|
|
Marxek uste zuen kapitalismoak eta industria modernoak komunismoaren etorrerarako agertokia prestatu behar dutela, pentsatzen baitzuen industrializazioak ahalbidetutako produktibitate jauzirik gabe gizateria eskasiak, txirotasunak eta bizitzarako ezinbestekoak diren beharrengatiko lehiak bultzatutako gatazka amaigabe batera kondenatua egongo litzatekeela.41 Bere ustez, industria modernoa maila handiagoko arrazionaltasun baten gauzatzea da, mundurako bidea helburu lohien bidez egiten badu ere; gizakioi erakusten digu gure gaitasunak albait gehien garatzeko jokabidea, eta erakusten dizkigu, baita ere, lanetik askatzen gaituzten jokabideak. Marxen aburuz, industria modernoa ez da" lan sozialki ezinbestekoa" murrizteko bide bat bakarrik,
|
lan
eredu behinena da. Bere iritzian, industria lanak uniformetasuna, erregulartasuna eta garapen teknologikoaren printzipioak erakusten dizkie langileei, eta, hartara, lan mota desberdinetan aritzeko aukera ematen die.42 Marxek gogorarazten digunez, hori ezin dute lortu ez eskulangile zehatzek ezta lanbide bati lotutako artisauek ere.
|
|
2020
|
|
|
Elikadura ikasketak burutu zituen bertan, eta baita master bat ere, haurtzaroa eta ariketa fisikoa batzen zituena;" inspirazio bila" zebilela erraten du berak.
|
Lan
eredua eta edukiak ordea, ez zituen atsegin. Ordenagailua, mahaia eta lau aulki ditu kontsultan.
|
|
|
Udalak dinamizatzen dituen herritarren partaidetzarako beste zenbait alorretako elkarguneetan jadanik transbersalki ari dira lanean gainontzeko topaguneekin. Era berean, zeharkakotasuna herritarren elkarlanera ere ekartzeko
|
lan
eredu honek EP ren inguruko proiektuen indartzea ekar lezake.
|
|
|
Jorratu beharreko lan ildo berrien artean, udalaren solaskideekiko harremanetan gizartearen kezkak borondatez sartzea legoke, hau da Gizarte Erantzukizun Korporatiboak planteatzen dituen
|
lan
ereduei heltzea.
|
|
|
Bide horri ekiten jarraitzeko, erakundeak jauzi egin luke kudeaketa estilo tradizionaletatik gestio eredu berritzaileagoetara. Jorratu beharreko lan ildo berrien artean, udalaren solaskideekiko harremanetan gizartearen kezkak borondatez sartzea legoke (De la Cuesta eta Cueto, 2017), hau da Gizarte Erantzukizun Korporatiboak (hemendik aurrera GEK) planteatzen dituen
|
lan
ereduei heltzea. Herri administrazioen zereginen artean, giza-kapitala eta kapital soziala babestea eta berauek berdintasunean garatzea ere badagoelako.
|
|
|
Feminizazioa ez baita soilik kanpora begira saldu nahi dugun hori lortzea, baizik eta egitura, diskurtsoa,
|
lan
eredua, harremanak... errotik eraldatzea emakumeon eskubideak errespetatu eta gure ahalduntzea eta parte hartzea sustatzeko baldintzak areagotzeko. Eta, horretarako, oinarri oinarrizkoa litzateke dinamika/ alderdi/ talde denentzako mugimendu feministarekin bat egitea, indartzea eta harremanak estutzea.
|
|
|
Hirugarren zailtasuna da DAIek duten lanaren kontzepzio merkantilista: kritika egin zaio sarritan eta lanaren bestelako kontzepzioak barneratzeko beharra azaldu da behin eta berriz feminismotik; menderakuntza patriarkal liberala ezin baita
|
lan
eredu patriarkal eta liberalari egokitutako tresna eta marko berdinekin kritikatu, hain zuzen ere, tresna eta marko patriarkal eta liberalak direlako. Laugarren arazoa aldiberekotasuna da:
|
|
|
Lan harreman alternatibo bat eraikitzen ari dira, azken finean, iruditeria kolektiboari horrelako lan harremanak normalak direla helarazita».
|
Lan
eredu hori beste sektore batzuetara eramaten hasi dira, gainera: adibidez, zaintza lanetara, Cuideoren moduko enpresen bidez.
|
|
|
Azkenik, asteleheneko lehen orduan, batzordeak kontsultaldi bat irekitzeko eskatu zion enpresari," txanda ez estandar bat izango lukeen
|
lan
eredu berriak funtsezko aldaketak eragin ditzakeela ulertuta". Egun berean, 14:59an, Emilio Titosek Batzorde osoa gonbidatu zuen bilera batera, hilaren 13rako, ostirala, enpresaren egoerari buruzko informaziorik" berriena eta garrantzitsuena" emateko.
|
|
|
Egun post COVID gure bizitzetan txertatu dituen baldintza gaiak kontuan izanda, isolamendua eta online kontsumoaren hazkundea, besteak beste, litekeena da eredu hau modu esponentzialean zabaltzea. Esan gabe doa ekonomiaren plataformizazio honek alboko kalte asko sortzen dituela, gizarte berdintasun eza eta
|
lan
eredu prekarizatuak biderkatuz.
|
|
2021
|
|
|
Perun egin nituen ikasketak. Han eta hemen oso ezberdina da burutzen dugun funtzioa, baita
|
lan
eredua ere. Han modu zuzenean lan egin ohi dugu familia, auzo elkarte edo enpresekin.
|
|
|
Pandemia azterketa eta
|
lan
eredu bat ezarri dugu etxean. 2020an alarma egoera deklaratu zenean, milioika pertsona konfinatu ziren, eta beren jarduerekin jarraitzeko modu bakarra honako hau izan zen:
|
|
|
Pousak bat egin zuen Beitiaren hitzekin. «Hiltzen duen
|
lan
eredu hau eteteko zer egingo duzue?», galdetu zien erakundeei, eta zuzeneko eskaera bat egin zien «Jar ezazue egoera larri hau zuen agenda politikoaren erdigunean». Hildako langileen gertukoak ere izan zituzten gogoan.
|
|
|
Hildako langileen gertukoak ere izan zituzten gogoan. «Behargin bakoitzak familia, lagunak, kideak… ditu, eta horiek ere
|
lan
eredu prekario honen eraginak sufritzen dituzte», azpimarratu zuen Pousak, eta administrazioei mintzatu zitzaien beste behin: «Zer esango diezue haiei?».
|
|
|
Era berean, erakunde publikoei leporatu zieten istripuak eragozteko behar adinako ahaleginik ez egitea: «Zer aldaketa egiteko prest zaudete
|
lan
eredu hiltzaile hau geldiarazteko. Ez da neurririk hartzen».
|
|
|
Artolazabal sailburuak adierazi du proiektu pilotu gisara ezarriko dutela. Islandian abiatutako
|
lan
eredu bat da, arta «osoa» emateko pentsatua
|
|
|
Bidea erraztuta, salaketek aurrera egitea ere bada lan egiteko era horren jomuga; Save The Children erakundeak emandako datuen arabera, adibidez, Espainiako justizia administrazioaren pean, sexu abusuen ondorioz jartzen diren hamar salaketetatik zazpi ez dira inoiz iristen epaiketara, aski froga ez daudela argudiatuta. Horren atzean, ordea, haurren izateko eta kontatzeko era aintzat hartzen ez dituen
|
lanerako
eredu bat dago maiz. Islandian, adibidez, ikusi dute eredua martxan jarri zutenetik lehengoa halako hiru dela auzipetutako erasotzaileen kopurua.
|
|
|
|
Lanerako
eredu hori Araba, Bizkai eta Gipuzkoako arta sistemara egokitu ahal izateko, hilabete askotan arloko eragileekin bilera ugari egin dituztela nabarmendu zuen atzo Save The Children elkarteko ordezkari Charo Arranzek. Esan zuen «ikerketa sakona» egin dutela modu horretan, eta hori aintzakotzat hartuta hasiko direla orain erabiltzen.
|
|
|
Egungo diskurtsoetan, berriz, produkzioa hobetze aldera dauden aholku psikologikoak kontaezinak dira,
|
lanaren
eredua fisikoa izatetik psikologikoagoa izatera pasa den heinean. Batzuetan lana jolas moduan irudikatzera gonbidatzen gaituzte.
|
|
|
|
Lan
eredua ez zen eskola bien arteko desberdintasun bakarra: exigentzia eta lehiakortasun ereduak ere oso bestelakoak ziren.
|
|
2022
|
|
|
Solasaldiak 2021ean abiatu ziren gai hauek lantzeko: kooperatibismoa (balioak, hastapenetatik gaur arte ikasitakoa, egindako ibilbidea eta aurrera begirako erronkak), formazioa eta enplegu eskaintza euskal enpresa sarean eta, azkenik, COVID osteko
|
lan
eredu berria. 2022koak urteko azken hiruhilekoan aurkeztuko dira.
|
|
|
Islandian abiatutako
|
lan
eredua Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan ezartzeko asmoz, lantalde tekniko bat martxan jarri zuen iaz Eusko Jaurlaritzak, Save The Children erakundearen laguntzaz. Besteak beste, gizarte zerbitzuetako eta osasun, hezkuntza, justizia eta segurtasun alorretako profesionalek parte hartzen dute.
|
|
|
Olasagarrek kontatu du 2010etik ari direla
|
lanean
ereduko ikastetxeekin, eta jaso dutela irakasleen eta ikasleen kezka. “Irakasleen artean etsipena sumatu dugu, ikasleek gero eta gutxiago egiten dutelako euskaraz”.
|
|
|
Programa aniztasun funtzionala duten eta surf eskola espezializatu batean parte hartu gura duten pertsonei dago zuzenduta. Era berean, surfing egokitu inklusiboari buruzko
|
lan
ereduak ezagutu eta norabide horretan ekimenak sustatu gura dituzten pertsona eta erakundeei ere dago zuzenduta.
|