|
2010
|
|
|
zerbitzuak eman direneko tokiko adiskidetzailea edo interesatuen, etorkizuneko demandatuak? helbidekoa (2756/ 1979 EDren 5 art.). Beraz,
|
lan
epaitegientzat LPLren 10 artikuluan aurreikusten den lurraldeko eskuduntza arau bera aplikatzen da.
|
|
|
Herritarrarentzat berme bat izan daiteke; izan ere, teorian magistratuek epaileek baino esperientzia handiagoa dute. Gainera, magistratu horiek jurisdikzioaren ordena sozialean espezializatuta daude45
|
Lan
Epaitegietan magistratuek zerbitzatzen dute justizia, zehazki, magistratu batek haietako bakoitzean, jurisdizkio ahala osorik izanik; Auzitegietan, berriz, magistratu batek baino gehiagok zerbitzatzen dute justizia, eta guztiek egikaritzen dute jurisdikzio ahala.
|
|
|
JANetako eta ANko lan aretoek lehen auzialdian zenbait kasutaz arduratzeko eskumena alde batera utzita (LPLren 7 eta 8 art.),
|
lan
epaitegiak edo gizarte epaitegiak dira lan ordena jurisdikzionaleko auzialdiko organoak. Haiek ezagutzen dituzte auzialdi bakarrean ordena honi egotzitako gatazka guztiak (LPLren 6 art.). Beraz, beren erabakien kontra, oro har, ezin daiteke apelaziorik jarri, nahiz eta helegite berezi batzuk jartzeko aukera izan.
|
|
|
bezala sortu zen, administratiboki Justizia Ministeriotik banandua, eta bere epaile eta gainerako kidegoek era independentean eratua». Kidego hori
|
lan
epaitegien historian kokatzen du Montoya Melgar, A. k,. La justicia laboral?, Arbor: ciencia, pensamiento y cultura, 2003/ 691 zk. Montero Aroca, J. k,. Los tribunales de trabajo entre el pasado y el porvenir (Especial referencia a la materia de Seguridad Social)?, Revista de Seguridad Social, 1983 (urtea) zk., berriz, epaile kidego horri buruzko jazoerak azaltzen ditu.
|
|
|
1.2.3.4.3
|
Lan
epaitegien antolaketa
|
|
|
2004 urtean 221 kasu sartu ziren organo jurisdikzional honetan eta 212 ebatzi zituen. Aipatutako Libro Blanco de la Justiciak egun indarrean dagoen
|
lan
epaitegien antolaketari beste bi kritika egiten dizkio, eta bietarako irtenbide bat aurkeztzen du. Batetik, probintzia baino lurralde txikiagoan aritzen diren gizarte epaitegiak gaitzesten dira, mota orotako arazoak sortzen dituztelako, batez ere kasuak lurraldearen arabera banatzean, eta auzialdia eta helegiteak antolatzean.
|
|
|
Lan bide jurisdikzionalera sarrera errazten du, baita langileak, oro har, edozein pertsonari eta bereziki sindikatu bati bere ordezkaritza emateko aukerak ere (LPLren 18.1 eta 20.1 art.). Gainera, ezin daiteke ahaztu, salbuespen bezala, eskudunak diren
|
lan
epaitegi eta gizarte aretoak irekita ez daudenean, demanda zaintzan dagoen epaitegian aurkez daitekeela, eta gizarte epaitegirik ez duten irletan, zaintzan dagoen edozein epaiketatan aurkez daitekeela (LPLren 44 eta 45.1 art.).
|
|
|
Gainera, alderdi biek arazo aurrejudizialak aurkez ditzakete, hau da,
|
lan
epaitegiari aurkeztutakoarekin lotura dutenak, baina lan ordenaren eskuduntza ez direnak, zibilak, penalak edo administratiboak. Horiek ez dute lan prozesua esekiko eta horri bukaera ematen dion sententzian ebatziko dira, nahiz eta beraiei buruz erabakitakoak bakarrik lan prozesu zehatz horretan izango dituen bere ondoreak, eta ondorengo posible izango da prozesu batean gai nagusi moduan tarteratzea246.
|
|
|
Salbuespen bezala, eskudunak diren
|
lan
epaitegi eta aretoetako erregistroak irekita ez daudenean, demandak beraiei dagozkien Guardiako Epaitegietan aurkeztu dira, eta gizarte epaitegirik ez duten irletan, Guardiako edozein epaitegitan aurkeztu dira (LPLren 44 eta 45.1 art.). Bide jurisdikzionalera sartzeko dagoen erraztasuna erakusten duen beste xedapen bat da.
|
|
|
Beraz, beharrezkoan bakarrik formalista den prozesu bat da. Lan honen azken zatian, prozesu aldaera desberdinak eta
|
lan
epaitegiek ematen duten adierazpen babesa, betearazpen babesa eta kautelazko babesa aztertu ondoren, bueltatuko gara kontu honetara.
|