|
2001
|
|
|
Dimentsio ekonomikoaz ari gara, gutxieneko garapen puntu batera iritsi diren gizarteetan bederen, lanaren banaketa teknikoari lotuta azaltzen dena. Lanaren banaketa honek talde sozial ezberdinei dagozkien eginbeharrak finkatzen dituenean,
|
lanaren
banaketa sozialaz ere hitz egin genezake; gerta liteke talde sozialen arteko banaketarik ez egotea ere (utopia komunistak).
|
|
2018
|
|
|
Erabilera balio edo merkantzien gorputz desberdinen osotasunaren bitartez agerian jartzen da era berean askotarikoak diren lan baliagarrien osotasun bat, espezie, mota, familia, azpimotaldaera desberdineko lan baliagarriena
|
lanaren
banaketa sozial bat. Hori existentzia baldintza bat da merkantzia produkziorako, nahiz eta merkantzia produkzioa ez izan, alderantziz, lan banaketa sozialaren existentzia baldintza.
|
|
|
Erabilera balio edo merkantzien gorputz desberdinen osotasunaren bitartez agerian jartzen da era berean askotarikoak diren lan baliagarrien osotasun bat, espezie, mota, familia, azpimotaldaera desberdineko lan baliagarriena lanaren banaketa sozial bat. Hori existentzia baldintza bat da merkantzia produkziorako, nahiz eta merkantzia produkzioa ez izan, alderantziz,
|
lan
banaketa sozialaren existentzia baldintza. [...] Fabrika bakoitzean lana sistematikoki banaturik dago, baina banaketa hori ez dago bitartekoturik langileek beren produktu banakoak trukatzearen bidez. Lan pribatu autonomoen eta elkarrekiko independenteen produktuek bakarrik egiten diote elkarri aurre merkantzia gisa (Karl Marx, Idazlan hautatuak, Klasikoak, Bilbo, 2004, 315; aurrerantzean, IH).
|
|
2019
|
|
|
Gai hau historiaren ikuskera materialistaren zutabea zen, Ideologia Alemaniarra n laburbildurik agertzen dena. Bertan, Marxek eta Engelsek
|
lanaren
banaketa sozialean instituzio politikoek eta eragile politiko espezializatuek zuten rola azpimarratzen zuten. Baina horrez gain, argudiatzen zuten historikoki, estatuaren rola erabakigarria izan dela jabetza inguruko erlazioak eta klase menperakuntza finkatzerako orduan (Marx eta Engels, 1975:
|
|
|
Produktu soziala berenganatzeko beharra norberaren jabetzen muga materialean datza. Hau da, truke baloreen ekoizpena oinarri duen produkzio moduak
|
lanaren
banaketa sozial garatua inplikatzen du, zeinetan ekoizpen esparruak indibidualizatuta eta bereizita dauden eta norberak merkantzia mota bat edo genero jakina bakarrik ekoizten duen; ondorioz, eta ekoizpenaren espezifikazio hori dela medio, produktuen ekoizpena gizarte osoarengan sakabanatuta ageri da eta pertsonok zirkulaziora (merkantzien elkartrukera) jo beharra dugu gainontzeko merkantziak esk...
|
|
|
Elkartrukeak eta
|
lanaren
banaketa sozialak elkarren izaera baldintzatzen dute (Marx, 2016: 85).
|
|
|
Produktuen elkartrukerik bada, honek, logikoki lanaren dibisio soziala aldez aurretik jotzen duela esan dezakegu, izan ere, nik neuk ekoizten ez dudan hori lortzeko elkar trukatzen ditut nire jabetzak gainontzeko ekoizleekin; baina
|
lanaren
banaketa soziala elkartrukearen premisa izan arren, produktuen arteko trukeak ez du lanaren dibisio soziala halabeharrez inplikatzen.
|
|
|
Ikusi dugun bezala, ekoizpen modu kapitalistan subjektuek truke balore magnitudeak ekoizten dituzte formazio sozial osoaren lan sozial orokorra eratuz; horri dagokionez baloreak, norberak duen balore magnitudeak, metabolismo sozialak eskaintzen dituen erabilpen baloreekiko dugun jabetza potentziala adierazten du. Balorearen logika produktibo garatuak (eta horri dagokion
|
lan
banaketa sozial hedatuak beraz) produktu unibertsal bat ekoizteko behar historikoa eragiten du: truke balore forma eta honen izaera gorpuztu eta indibiduala, dirua alegia.
|
|
|
Norbanakoaren lan pribatuaren emaitza, merkantzia, gainontzeko produktuekiko balore gisa adierazteko, ekoizle pribatuen merkantziak baliokide orokor bati erreferitu behar zaizkio (zeinaren bidez merkantzia ezberdin horiek parekatzen diren balore magnitude bezala). Halaber,
|
lanaren
banaketa soziala garatu ahala (eta honen ondorio soziala, trukea, agertu heinean) zein ekoizleen akzio soziala medio, diru merkantzia edo truke balore autonomoa nahitaezko elementu sozial bilakatzen da; diru efektiboa (txanpona adibidez) berezkoa zaio elkartrukea oinarri duen formazio sozial bati dirudienez.
|
|
|
Marxen arabera, komunismoa truke balioaz, propietate pribatuaz eta diruaz haraindi dagoen gizarte bat da, ekoizle askeen elkarteetan oinarritua eta" bakoitzari behar duena eta bakoitzarengandik bere gaitasunaren araberakoa" printzipioaren arabera gobernatua, eta feminista antikapitalistek ezinezkoa dute ideal horri uko egitea. Feministek bat egin dezakete, baita, Marxek imajinatu zuen munduaren irudiarekin,
|
lan
banaketa sozialetik harago doan munduarekin, nahiz eta ziurtatu nahiko duten goizean ehizan, arratsean arrantzan eta afalostean maiseaketan jardun ostean denbora izango dutela guztien artean garbitasuna egiteko eta umeak zaintzeko. Halere, politika feministek erakutsi digute ezin dugula onartu Marxek lanari eta klase borrokari buruz duen ikusmoldea eta, funtsezkoagoa dena, uko egin behar diogula Marxen lan publikatu guztiak zeharkatzen dituen ideia horri, hots, esaten duena kapitalismoa ezinbesteko urrats bat dela edo izan dela giza emantzipazioaren historian, bai eta ezinbesteko aurrebaldintza bat ere gizarte komunista baten eraikuntzan.
|
|
2020
|
|
|
Korporazioaren eremu korporatiboaren identifikaziotik abiatuz, aldi berean, globalizazioaren gaiari buruzko hainbat hurbilketa integratu daitezke, hala nola ekonomikoa (merkataritza eta finantza transakzioak areagotzea, mundu mailako merkatu bat sortzea eta ekoizpena birkokatzea); soziala(
|
lanaren
banaketa sozialaren birkonfigurazioa); kulturala (Mendebaldeko balioen unibertsalizazioa eta balio horien atzeraeraginerako moduak); politikoa (nazioaz gaindiko arau sistema baten integrazioa eta nazio estatuarekiko harremana), eta ekologikoa (naturaz jabetzea eta jatorri teknologikoko ingurumena kaltetzea), guztiak korporazio pribatu handiaren sistemak iragazten dituelarik.... (Ibid.:
|
|
2022
|
|
|
Batetik, gune maskulinizatua, emakumeen gehiegizko emigrazioaren eraginez. Emigrazio horren atzean identifikatzen dira
|
lanaren
banaketa soziala (hirian emakumeen eskulana eskatzen duten enplegu asko egotea), nekazaritza jabetzaren jaraunspen sistema (gizonei mesede egiten diena eta emakumeen deserrotze joera areagotzen duena) eta emakumeak ezkontza eta familia eremutik kanpo laneratzeko eta gizarteratzeko aukera urriak.
|