|
2003
|
|
|
Hari mataza horretan, diote sindikatuek, enpresek uko egin nahi diote hitzarmen kolektiboetan izenpetu zituzten akordioak betetzeari, eta lan horretan lagun nahi dute administrazioa: hark gehituko dizkie mozkinak, profesionalak urritzeko eta
|
lan
baldintzak okertzeko bidea garbituz.
|
|
2008
|
|
|
Orduan bezala orain ere, krisi hitza entzuten dugunean badakigu zertaz ari diren: enpresarien, aurrezki kutxa eta bankuen eta enpresa multinazionalen irabaziak espero baino gutxiago haziko dira (hau da, mozkin gutxiago aterako dute), eta horren ondorioz, langabeziak gora egingo du,
|
lan
baldintzak okertu egingo dira eta gure soldatek ez dute igoerarik izango, aurreko urtekoen moduan geratuko dira, izoztuta. Erosteko ahalmena galduko dugu, noski, premiazko lehen mailako produktuak garestitu egingo direlako.
|
|
|
Osakidetzako telefono bidezko arreta sistema berriak langileen
|
lan
baldintzak okertu, eta bezeroei ematen zaien arretaren kalitatea murriztu du. Gasteizko eskualdeko osasun zentroetako langile gehienek hori deritzote, ELA, LAB, UGT eta ESK sindikatuek jakinarazitakoaren arabera.
|
|
|
Lan talde berberarekin dei guztietara heltzean langileen
|
lan
baldintzak okertu direla azpimarratu dute, baita bezeroari emandako arreta ere. Egoera hori ikusirik, telefono bidezko arreta zerbitzuaren pribatizazioa egon daitekeela aurreratu dute aipatu sindikatuek.
|
|
|
Hori gutxi balitz bezala, Espainiako lan hitzarmena aplikatzeko mehatxua egin die Mapfrek langileei. Horrek
|
lan
baldintzak okertzea ekarriko luke, eta zortzi hilabete horietan lortutakoa «pikutara» bidaltzea. Gainera, Ganak dioenez, negoziatzeko bi baldintza jarri dizkie:
|
|
|
armagintza eta armen esportazioa finantzatzea, paradisu fiskalak baliatzea narkotrafikotik eta paramilitarrengandik etorritako dirua zuritzeko, Latinoamerikako ingurune babestuetan paper fabrika eta harrobi erraldoiak eta petrolio eta gasbideak eraikitzea edota etorkinen diru bidalketekin lukurreriaz jokatzea. ELA, LAB eta CGT sindikatuek, horrez gain, beharginen
|
lan
baldintzak okertzea egotzi zioten banketxe handiari.
|
|
2009
|
|
|
LABek iragarri du aurtengo datuak iazkoak baino okerragoak izango direla, krisiaren ondorioz
|
lan
baldintzak okertuko direlako
|
|
|
Kapitalismoaren logika onartuz, pelotazo immobiliarioen festari eta burtsako espekulazioari babesa eman zieten, eta, noski, zerbitzu eta enpresa publikoak pribatizatu dituzte monopolio handien negozioen onerako. Ezein gobernuk ez zuen arazorik izan lan merkatuan erreformak onartzeko, enplegu duina suntsituz, langileen
|
lan
baldintzak okertuz eta soldatak murriztuz. Globalizazioaren eta lehiaren izenean hartu zituzten gobernuek neurri horiek, eta zin egin zuten enplegua eta etorkizuna bermatuko zituztela.
|
|
|
Enpresariek, bankariek eta multinazionalek irabaziak pilatu dituzten bitartean, gure soldatak murriztu eta
|
lan
baldintzak okertu egin dira. Orain, enpresen irabazi tasak erortzen hasi direnean gutxiago ari dira irabazten eta ez irabaziak galtzen, ekoizpen kostuak murriztu nahi dituzte milaka langile kalera botaz.
|
|
|
Baita enpresarioei ere: Errealitatea gordina izan arren, lan merkatua zurruna dela diote, eta neurri berriak eskatzen dituzte lan eskubideak murrizteko eta
|
lan
baldintzak okertzeko.
|
|
|
|
Lan
baldintzak okertuz gero, greba egingo dute Espainian
|
|
|
soldatak jaitsiz, lanaldiak luzatuz, malgutasuna areagotuz, enplegu finkoaren ordez enplegu prekarioa sartuz... Patronalak beti bezala, eta oraingo honetan ere bai bere interesak zainduko ditu, eta egoeraz baliatuz
|
lan
baldintzak okertu nahi ditu. Jakin badakite soldatek ez dutela zerikusirik gertatutakoarekin; baina ez da arrazoi kontua, indar kontua baizik.
|
|
|
Urrun ekoizten denari ateak irekitzeko bertako sare produktiboa hondatuz joan da. Sistema ekonomiko okerraren ondorioz lan eskubideak galdu ditugu langileok;
|
lan
baldintzak okertu egin zaizkigu, eta gure bizi kalitatea degradatu egin da. Kontsumo errazaren bitartez gauzen esklabo bilakatu gara.
|
|
2010
|
|
|
Ekonomia krisi" egoera honen aurrean ezin gara besoak gurutzatuta gelditu". Langabezian eta erregulazioan dauden sakandar ugariak, lantegi itxiak, kaleratzeak, enpresen leku-aldaketak, malgutasuna, aparteko orduak eta bestelakoek"
|
lan
baldintzak okertu" dituztela salatu du plataformak. " Urteetan borrokatutako gure eskubideak kendu nahi dizkigute kapitalismo berak eragindako krisiaren aitzakiapean". Abian plataformak krisiaren erantzule" kapitalismoaren harrapakeria" egin du," enpresariek azken urteetan izandako irabazi izugarriak ez ditu ase".
|
|
2011
|
|
|
«Baina behin behineko garaipena da, ebazpena bost gurasok jarritako salaketari baitagokio eta soilik ikasturteko bi hilabeterako delako», esan du Handik kolektiboko kide Ladis Arrosagaraik.Urritasunen bat duten haurren eskolatzea bermatzeko laguntzaileak kontratatzeko eskatzen du Handik kolektiboak. Hezkuntza Ministerioak, ordea, langile horiek
|
lan
baldintzak okertu dituela uste dute elkarteko kideek. Hori ikusirik, langile horien lanpostuak profesionalizatzeko eta egonkortzeko aldarrikatu dute, ahalmen urriko haurren eskolaratzea beramatu ahal izateko.Ez da epaitegiek arrazoia ematen dieten lehen aldia.
|
|
|
Irabaziak izan arren, Tolosako SAM enpresak lau langile kaleratu eta langileen
|
lan
baldintzak okertu nahi ditu. Kaleratzeek eta enpresa itxierek jarraitu egiten dute Euskal Herrian.
|
|
|
Igor Eizagirrek astebete besterik ez darama ELAko Gizalan zerbitzu publikoetako federazioko idazkari nagusi karguan, nahikoa langile prublikoen egoeraz jabetzeko, administrazioek guraizeak ateratzen dituztenean haiek direlako ondorioak jasaten lehenak. ...ataratzea egingo dute Eusko Jaurlaritzak Gasteizen duen egoitzaren parean, 10:00etan hasita.Eusko Jaurlaritzak ehun milioi euro aurreztu nahi ditu langile publikoen kontura, baina zerbitzu publikoen kalitatean galerarik eragin gabe.Iruditzen zaigu Eusko Jaurlaritza arduragabe hutsa dela, horrelako politikekin lortu nahi duen gauza bakarra lanpostuak deuseztatzea eta zerbitzu publikoetako langileen
|
lan
baldintzak okertzea delako. Eta horrek ondorioak ditu sektore pribatuan ere, sektore publikoan lanpostuak galtzeak kalte egiten diolako ekonomia errealari, eta, ondorioz, baita sektore pribatuari ere.
|
|
|
zerbitzu publikoak indartu behar lituzke ekonomia errela eta sektore pribatua berpizteko. Gainera, ezin da ahaztu sektore publikoa eredu dela pribatuarentzat, eta bateko
|
lan
baldintzak okertzen badira, bestekoak ere okertu egiten direla.Orduan, Jaurlaritzak zergatik heldu die murrizketei. Confebaskek hala eskatu diolako. Bi gauza eskatu dizkio:
|
|
2012
|
|
|
Zarauzko udal langileen iritziz, berriz," sektore publikoaren erreformara bideratutako neurriek, zein baino zein murriztaileagoak, kalte nabaria eragingo diote zerbitzu publikoen garapenari, eta ondorioak oso larriak izan daitezke". Horien ustez, bi gobernuek hartuko dituzten neurriek zerbitzu publikoaren kalitatea eta langileen
|
lan
baldintzak okertuko dituzte. Horrez gain, murrizketen beste ondorioetako bat zerbitzu publikoen" pribatizazioa" izango dela uste dute Zarauzko udal langileek.
|
|
|
Zarauzko udal langileen iritziz, berriz," sektore publikoaren erreformara bideratutako neurriek, zein baino zein murriztaileagoak, kalte nabaria eragingo diote zerbitzu publikoen garapenari, eta ondorioak oso larriak izan daitezke". Horien ustez, bi gobernuek hartuko dituzten neurriek zerbitzu publikoaren kalitatea eta langileen
|
lan
baldintzak okertuko dituzte. Horrez gain, murrizketen beste ondorioetako bat zerbitzu publikoen" pribatizazioa" izango dela uste dute Zarauzko udal langileek.
|
|
|
Ez al da onargarria une batean zailtasunak dituen enpresa batean lan baldintzak pixka bat okertzea enpleguari eusteko? Gezurra da enplegua babesteko soldatak murriztu,
|
lan
baldintzak okertu eta lanorduak gehitu behar direla esatea, enplegua suntsitu baino ez du egiten. Azkeneko urteetan gertatutakoa ikusi besterik ez dago.
|
|
|
Zangozan adibidez, hamabi langilek egiten zutena zortzik egingo dute; Nafarroako larrialdi zerbitzuetatik 32 mediku eta 25 erizain kenduko dituzte, lanpostuak suntsituko dituzte. Funtsean, zerbitzua hobetuko duen erreforma gisa saldu arren, murrizketa da hau,
|
lan
baldintzak okertuko dituen eta, garrantzitsuagoa, arreta kaskarragoa eskaintzea ekarriko duen murrizketa.
|
|
|
«Menpekotasun Legea ez da bideragarria, eta ahal dena egingo da». Eta ahal dena, dirudienez, murrizketak dira, eskubideak murriztean eta
|
lan
baldintzak okertzean datza, gero eta kontserbadoreagoa eta emakumeekin zapaltzaileagoa den sistema patriarkala indartuz. Modu honetan adierazi digu Raxoiren gobernuak; lehenengo eta behin, autonomia erkidegoek askatasuna dutela aurretik jasotzen zen laguntza ekonomikoa, gutxienez, %15 murrizteko, batez beste ematen zen 400 euroko kopurua gehiegikeria izango balitz bezala.
|
|
|
PPren Gobernuaren lan erreformak eta Kataluniako Gobernuak adostu nahi dituenak helburu berdina dute: soldatak eta
|
lan
baldintzak okertzea, adierazi du Montse Ros CCOOren bozeramaileak.
|
|
|
196 Iulen Madariagaren ustez, Frantziako politikak (1984an hasi deportazioak, kanporaketak, atxiloketak, Txomin Iturbe 1986an Algeriara igorri izana, 1987ko sarekada handia...) kalte gaitzak egin zizkion erakundeari: " Nire ustez, garai horietatik aitzina, zuzendaritzaren
|
lan
baldintzak okertu ziren, bai eta ere egin zituen analisi politikoak".
|
|
2013
|
|
|
Eskualdeko enpresa handi guztietan eragina izan baitu grebak". Grebaren helburu nagusia Espainiako Gobernuak azken hilabeteetan erabakitako murrizketen eta
|
lan
baldintzen okertzearen kontra protesta egitea da. Eta horren bidetik, Euskal Herriarentzat eredu sozioekonomiko propioa eskatzea.
|
|
|
Orokorrean, kazetarien kexa nagusiak bi dira: langabeziaren igoera eta
|
lan
baldintzen okertzea. Lehenengo aldiz, kazetaritza gaizki saritutako lanbidea izateak baino gehiago kezkatzen dituzte murrizketek profesionalak.
|
|
|
«Akordioa dagoen ala ez dagoen ikusteko dago, baina eztabaida gai honekin eta beste edozeinekin gertatzen da foro honetan». Akordiorik ez metalgintzan Uztailaren 7tik indargabeturik daude itun gehienak Hego Euskal Herrian (%85 EAEn UGTren arabera), eta asko dira
|
lan
baldintzak okertuko zaizkiela jakin duten langileak; egunero ezagutzen ari dira lan erreforma baliatuz Espainiako itunak edo Langilearen Estatutuaren baldintzak gauzatzeko asmoa duten enpresen izenak. Zestoako bainuetxeko langileei, esaterako, gutxieneko soldata emango diete aurrerantzean.
|
|
|
«Patronala ez da ari esaten oro har' 500 euro kenduko dizkizut', baina bai luzatzen ari zaizkiola langileari oraingo lan baldintzak zerbaiten truke; benetan interesatzen zaiena ziurtatu nahi dute». Aurrerantzean langileen
|
lan
baldintzak okertzen dituzten jakinarazte gutunen jarioa eten daiteke Air Nostrum epaiaren harira, baina dagoeneko enpresa zuzendaritza askoren asmoak argi geratu zaizkie langileei, adibidez, Zestoako bainuetxekoei. Langilearen Estatutua aplikatu dietela jakinarazi die enpresak?. Sektore askotakoak dira, gainera, gutuna jaso duten langileak, metalekoak asko (Espainiako itunean sartzeko) eta zerbitzu atalekoak ere bai.
|
|
|
Berak eragin du krisia eta krisiaren ondorioz bultzatutako berregituratze ekonomiko eta soziala: batetik, soldata jaitsierak,
|
lan
baldintzak okertzea eta bizitzaren garestitzea. Montoro jaunaren etxean izan ezik?; bestetik, herritarren pobretzea eta gizarte klaseen arteko diferentziak areagotzea: aberatsak aberatsago egitea eta pobreak, pobreago.
|
|
2014
|
|
|
2012ko martxoan, Nafarroako Gobernuak oinarrizko arretari eta larrialdiko etengabeko arretari buruzko erreforma aurkeztu zuen, eta proposamenak kritikak jaso zituen: batetik, zerbitzua bera okertzen zuelako; bestetik, langileen
|
lan
baldintzak okertzen zituelako. Hala, 2013ko martxoan, parlamentuak bertan behera utzi zuen erreforma, eta urtebeteko epea eman zion gobernuari beste egitasmo bat aurkezteko, eremuaren errealitatea aztertu eta gero.
|
|
|
ELAren ustez, zerbitzua pribatizatzeko" erabaki politikoa" izan da adinekoen egoitzetako lan gatazkaren oinarria. Ondorioz, langileen
|
lan
baldintzak okertu eta enpresarien mozkinak handitu direla salatu du sindikatuak. Horri aurre egiteko, egungo foru gobernuak ardura hartu eta arazoari aurre egin diola aitortu du ELAk.
|
|
|
" Ezkutuan eta isilik ari dira egiten", esan du Aretak. Neurrien ondorioz,
|
lan
baldintzak okertzeaz gain, lan karga gehiago daukatela salatu dute. " Hankamotz ibiltzen gara, guztira iritsi ezinik".
|
|
|
lan merkatuan gero eta eskubide gutxiago, zaintzaren arloan gero eta lan gehiago, gure gorputzaren gaineko erabakiak hartzeko eskubiderik eza eta etenik ez duen indarkeria sexista jasaten. Lan merkatuari dagokionean, haurdun dauden emakumeak kaleratzeko aukera legeztatu da,
|
lan
baldintzak okertzen ari dira orokorrean eta emakumeak nagusi diren hirugarren sektorean bereziki, behin behinekotasuna, ziurgabetasuna eta prekarietatea dira nagusi. Horrekin batera, lan merkatutik kanpo uzten ditugun etxeko lanak eta zaintza lanak emakumeen bizkar erortzen jarraitzen dute.
|
|
|
350 langile ere izan zituzten, baina azken urteotan erregulazioz erregulazio aritu dira. Beste lantegiak, ongi Zuzendaritzaren proposamena gaizki hartu zuten langileen ordezkariek, soilik
|
lan
baldintzak okertzea zekarrelako, lantegiaren iraupena ziurtatzeko industria planik gabe. Gainera, langile batzordeak auzitan jarri zuen enpresa hain gaizki dagoela.
|
|
|
Hala ere, egoera delikatua da; konpainia lanpostuz aldatzen bada, baina lege esparruaren barruan (kategoria, soldata eta baldintza berarekin), eta lekualdaketa hori beste arrazoi batengatik justifikatzen badu, normalena da ez gertatzea. Hala ere, aldaketak
|
lan
baldintzak okertzea badakar, langileak erreklamatzeko arrazoi bat izan dezake. Horri dagokionez, gogorarazi behar da pertsona bat arrazoi horregatik kaleratzeak bidegabeko kaleratzea dakarrela.
|
|
|
Aurtengo Apirilaren 28an, Lan Osasun eta Lan Segurtasun Nazioarteko Egunean, langile klasearen
|
lan
baldintzak okertu egin direla salatzen jarraituko duela azaldu du LAB sindikatuak gaur goizean Bilbon egindako agerraldian.
|
|
2015
|
|
|
Krisialdi ekonomikoa izan da bukatzear dagoen foru legegintzaldiaren ezaugarri nagusiena. Enpresak zarratu dira, enplegua galdu da, langabeziak gora eta gora egin du,
|
lan
baldintzak okertu dira. Eta, horren ondorioz, Ogasunak diru gutxiago bildu du.
|
|
|
" Ez gaituzte informatu", esan du LABek. ELAren ustez, gehiengo sindikala enpresaren" morroi" ari da izaten eta"
|
lan
baldintzak okertu" dituzte. Aurrerantzean protestan eta mobilizatzen jarraituko dutela iragarri dute sindikatu abertzaleek.
|
|
|
Azken urteetan krisiak justifikaturik onartu diren neurri guztiak irentsi ezinak lirateke oparotasun aro batean. Murrizketak, ongizatearen deuseztatzea,
|
lan
baldintzen okertzea... Kapitalismoaren mekanika are gehiago olioztatzea baizik ez da.
|
|
|
teknologian, profesional berrien prestakuntzan, finantzaketan, kontakizuna eskaintzeko formetan eta audientziarekiko hartu emanetan. Euskal Herriko kazetariek europarrek baino diagnosi zorrotzagoa egin dute hainbat fenomenoren aurrean; esate baterako, kode etiko eta deontologikoak ahuldu dira,
|
lan
baldintzak okertu, sentsazionalismorako joerak indartu, edota konbergentzia digitala areagotu. Euskal iritzia gordinagoa da Europakoa baino, seguru asko sektorearen egoera bera ere kritikoagoa delako.
|
|
2016
|
|
|
|
Lan
baldintzen okertzea
|
|
|
gehiengoari muzin egiteko arazorik gabe, mintzaideak aukeratu ahal izango ditu akordio merkeak egiteko, langileak pobretzea beste helbururik ez duen bidean aurrera egiteko».Sindikatu abertzaleen salaketari erantzuteko, Enplegu Sailak esan zuen egitasmoak helburu argi bat duela: «Gure langile batzuen
|
lan
baldintzak okertzea dakarten egoerak desblokeatzea». Alegia, hitzarmenen estatalizazioari muga jartzea.
|
|
|
ELA eta STEILAS sindikatuen ordezkariek salatu dutenez," honekin batera Eusko Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernua murrizketa gogorrak ari dira inposatzen hezkuntzan,
|
lan
baldintzak okertuz, behin behinekotasun onartezina areagotuz, lanpostuak murriztuz, lan kargak handituz, geletan ikasleak pilatuz".
|
|
|
Honekin batera Eusko Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernua murrizketa gogorrak ari dira inposatzen hezkuntzan,
|
lan
baldintzak okertuz, behin behinekotasun onartezina areagotuz, lanpostuak murriztuz, lan kargak handituz, geletan ikasleak pilatuz.
|
|
|
Bizkaibusen zerbitzua kudeatzen duten enpresek beharginen"
|
lan
baldintzak okertu dituztela" salatzeko ari dira langileak protestan. Sindikatuen esanetan, enpresek" lan hitzarmen desberdinen nahasketa" baliatu dute beharginen" lan baldintzak prekarizatzen saiatzeko". Horrezaz gain, aurretiaz aldeek sinatutako akordioa" haustean" eta lanpostuen" amortizazio kasuetan", Bizkaiko Foru Aldundiak" beste alde batera begiratzen jarraitzen duela" salatu dute.
|
|
|
Bizkaibusen zerbitzua kudeatzen duten enpresek beharginen"
|
lan
baldintzak okertu dituztela" salatzeko, ordu biko lanuzteak deitu dituzte sindikatuek gaur, hilak 12, 07:30etik 09:30era, goizez, eta 18:00etatik 20:00etara, arratsaldez.
|
|
|
nazionalistak, errepublikanoak, sozialistak eta komunistak. 20ko hamarkada baikorraren ondoren, 30ekoan
|
lan
baldintzak okertu egin ziren eta langabeziak nabarmen egin zuen gora. Horregatik, eta alderdi aurrerakoiak zeudelako gobernu kideen artean, joera soziala izan zuen agintaldi hark.
|
|
2018
|
|
|
2002an, zahar etxe estatusa utzi eta EHPAD estatusa hartu zutenean, hor kokatzen du Cecile Behengaraik beren
|
lan
baldintzen okertzea. 45 urteko emaztea da; 25 urte daramatza erizain laguntzaile gisa lanean, baina nekeak gainditurik, uztea erabaki du.
|
|
2020
|
|
|
CCOO sindikatuak auzibidera jo zuen enpresaren erabakiaren kontra, argudiatuta tarte horiek lanaldiaren parte zirela, «langileen onurarako» jada eskuratutako eskubideak ziren heinean, eta enpresak, alde bakarrez, langileen
|
lan
baldintzak okertzen zituen aldaketa bat egin zuela. Baina, Auzitegi Nazionalaren arabera, Galp Energiaren kasuan, erregistro berriarekin enpresak egindako moldaketa horiek ez dira «lan baldintzen funtsezko aldaketa» bat, eta, beraz, ez dira zertan negoziatu behar langileen ordezkariekin.
|
|
|
Hori ikusita, CCOO sindikatuak auzitara jo zuen enpresaren erabakia indargabetu zezan. Argudiatu zuen tarte horiek lanaldiaren parte zirela, «langileen onurarako» jada eskuratutako eskubideak ziren heinean, eta enpresak, alde bakarrez, langileen
|
lan
baldintzak okertzen zituen aldaketa bat egin zuela. Baina, Auzitegi Nazionalaren arabera, Galp Energiaren kasuan, erregistro berriarekin enpresak egindako moldaketa horiek ez dira «lan baldintzen funtsezko aldaketa bat», eta, beraz, ez dira zertan negoziatu langileen ordezkariekin.
|
|
|
SATSE, ELA, LAB, SME, CCOO, UGT eta ESK sindikatuok
|
lan
baldintzen okertzeak osasunaren kalitatean izan duen eragina salatu nahi dugu, osasun larrialdi bat deklaratu ondoren oso agerian geratu den arren, azken urteotan ere gertatu baita. Abian jarri diren politikak osasun kudeaketaren filosofia aldaketa ekarri dute:
|
|
|
Krisi ekonomikoa kudeatzen ari dira; hau da, gizartearen eta lan harremanen berrantolaketa baten aurrean gaude. Prozesu horren parte dira, esaterako, ziklo berri honetan produktibitate baxua duten lantegiak ixtea, kaleratze masiboen xantaiapean soldatak jaistea zein
|
lan
baldintzak okertzea, salbuespenezko egoeran egon eta etxegabetzeak gauzatzen jarraitzea –ekainean 1.383 etxegabetze, Espainiako estatuan–, elikagai bankuetako ilarak egunero handiagoak izan eta azkenengoei ogi apurrik ez iristea, eta abar luze bat. Fenomeno horiek lehenago ere baziren arren, orain biziagotu egin direla ikusten da.
|
|
|
Esplotazio egoera ezagutzera ematearekin batera, Langile Autodefentsa Sareak langilearen lan baldintza “jasangaitzak” salatu ditu. Bidenabar, salaketa publikoa probestu dute seinalatzeko etxeko lanen sektoreko enpresak, beren mozkinak areagotzeko, baliatu egiten direla sektorea feminizatua izateaz –horrek ahalbidetzen baitie soldatak debaluatzea,
|
lan
baldintzak okertzea eta “langile klasearen baitako geruza ezberdinen arteko arrakala” handitzea– eta langile migratuen egoera zaurgarriaz –esklabutza zantzudun lan harremanei bide emanez–.
|
|
2021
|
|
|
Osasun krisiak
|
lan
baldintzak okertu dituela salatu dute Iparraldean
|
|
|
Edonola ere, eskatu du ez gertatzea azken krisiaren irteeran gertatutakoa: «Orduan, susperraldi ekonomikoaren kostua langileriak jasan zuen, 2012ko lan erreformaren babesean soldata jaitsiera handiak eta
|
lan
baldintzen okertze larria jasan baitzituen, eta muturreko kasuetan, lan esklabotzarekin alderatu zitezkeen egoerak gertatu ziren».
|
|
|
IDE Informatica de Euskadin geratzen zitzaizkion akzioak —%10— dagoeneko saldu dizkio Accenture AEBetako enpresari, enpresa batzordeak iragarri duenez. Salmenta oso gaizki hartu dute IDEko langileen ordezkariek, uste baitute horren ondorioz beren
|
lan
baldintzak okertu egingo direla eta enpresa bera arriskuan dagoela.
|
|
|
|
Lan
baldintzak okertuko diren beldur dira sindikatuak. «Lehen neurri traumatikoa» jada hartu duelako Accenturek.
|
|
|
Lan erreformari dagokionez, Bruselak gustuko du PPren 2013koa, bere ustez milaka lanpostu sortu zituelako kaleratzeak merkatzeak eta enpresei boterea emateak
|
lan
baldintzak okertzeko. Oposizioan, PSOEk eta UPk agindu zuten erreforma bertan behera utziko zutela, baina epelago dabiltza gobernuan.
|
|
|
Inbertsio publiko izugarriaren ondoren, pribatizatu eta jeltzaleen erabaki politikoak tarteko, putre funtsen esku utzi zuten, gehiengoa galduz. Bidean, langileen
|
lan
baldintzen okertzeak eta kaleratzeak, diru publikoaren xahutzea eta kudeatzaileentzako bonu banaketa izugarriak izan ziren. Emaitza, honakoa:
|
|
|
Izan ere, ELAk eta LABek mobilizazio asko iragarri dituzte uda osterako merkataritzaren sektorean. Langileen
|
lan
baldintzak okertzen ari direla salatu dute, batez ere jardunaldiak murriztuz, eta saltoki handiak digitalizazioa aitzakia gisa erabiltzen ari direla dendak ixteko. Era berean, nabarmendu dute lan hitzarmen ugari negoziatzen ari direla egun, eta jarrerak «oso urrun» daudela.
|
|
|
Aurreko krisialdian irakasgai argia atera genuen: krisian egiten dituzte aldaketak
|
lan
baldintzak okertzeko. Ez dugu nahi argazki bera.
|
|
|
«Finantzaketa publikoa» badago, «kontraprestazio» bat izateko eskatu dute. Sindikatuek ohartarazi dutenez, «pandemia erabiliz desindustrializazio prozesu bat gertatzen ari da», eta enpresa handiak egoera «aprobetxatzen» ari dira
|
lan
baldintzak okertzeko eta lantaldeak murrizteko, finantzaketa publikoa eskatzeko, eta, azken batean «dibidenduak handitzeko». Salatu dute politika hori aplikatzen ari direla beste enpresa batzuk ere:
|
|
|
2020an 7 milioi euroko mozkinak izan arren, enpresak
|
lan
baldintzak okertu nahi ditu, salatu dute ELAk, LABek eta ESKk.
|
|
|
Langileen borroka eta determinazioak soilik lortu zuten zuzendaritzaren asmoak gelditzea. Hala ere, lanpostuen suntsitzearen odolustea eta
|
lan
baldintzak okertzea ez dira geratu.
|
|
|
Enplegu suntsiketa ez da soilik Tubos eta Productos Tubulares eko langileentzat mehatxua. Ezkerralde eta Aiaraldeko eskualdeek denbora daramate desindustrializazio eta
|
lan
baldintzen okertze politika hauen ondorioak jasaten (Valvospain, Gestamp, ITP, Tubacex...).
|
|
|
" Aiaraldea egoera kezkagarrian dago. Enplegu suntsiketa,
|
lan
baldintzak okertzea, enplegu prekarioa eta zerbitzu publiko askoren egoera izugarriak dira", azaldu dute ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek sinatutako oharrean.
|
|
|
LABek azpimarratu duenez, sukaldari eta garbitzaileen kolektiboko langileen %68 behin behinekoa da, eta euren
|
lan
baldintzak okertu egin dira: “Langileek ez dituzte haien funtzioak zehaztuta, ordezkapenak ez dira betetzen, ratioak kontuan izanda laguntza kontratuak ez dira izendatzen, eta COVID errefortzuak ez dira kontratatzen hainbat ikastetxeetan, lan zama gero eta handiago da... ”.
|
|
|
Errotaberriko jardueren nolabaiteko irekierak" zerbitzuen sektoreari loturiko jarduera ez jasangarriei bidea zabalduko" liekeela azpimarratu du EH Bilduk, eta horrek"
|
lan
baldintzen okertzea" hedatuko lukeela. " Udalak herritarren interesak zaindu behar ditu.
|
|
2022
|
|
|
ELA sindikatuarentzat kezkagarriak dira datuak, zerbitzuaren zein
|
lan
baldintzen okertzea erakusten dutelako. Izan ere, kontratu partzialen kopurua beldurgarria da, eta enpresak zein udalak ez diete ordu kopuruari eusten; jardunaldiaren herenarekin dauden langile askok oso etorkizun beltza izango dute.
|
|
|
Bestalde, sektoreko profesionalek aspaldi salatzen dihardute Osakidetza desegiten ari direla, lan karga handitu zaiela duela urte askotik eta urterik urte, eta
|
lan
baldintzak okertzen dabiltzala pandemiaren aurretik ere.
|
|
|
Enpresako sindikatu batek adierazten zuen
|
lan
baldintza okertuak eta erritmo neurrigabekoetan ari direla: " Helburua da denbora murriztu batean ekoiztea.
|
|
|
" Erresistentzia kutxa ez da erremedio magiko bat, baina ezinbesteko elementua izan daiteke
|
lan
baldintzen okertzeari aurre egiteko. Baita enplegua mantentzeko ere"
|
|
|
Erresistentzia kutxa ez da erremedio magikoa, baina ezinbesteko elementua izan daiteke
|
lan
baldintzen okertzeari aurre egiteko. Baita enplegua mantentzeko ere, eta zergatik ez, kalitatezko enplegua hedatzeko.
|
|
|
Bederatzi hilabete luzeko gatazka baten amaiera izan zen. Langileek, azkenean, enpresak egin asmo zituen 129 kaleratzeak gelditu zituzten, baina
|
lan
baldintzak okertzea onartu zuten. Lantegiak utziko dituzten bakarrak hauek dira:
|
|
|
Kapitalismo basatia nagusitu zen enpresan.
|
Lan
baldintzak okertu egin ziren, eta hegazkinak azkar egin behar zituzten fabrikan. Langileen testigantzen artean, batek adierazi zuen etxetresna elektrikoen enpresa batean baino okerrago zeudela.
|
|
|
ELAk, LABek eta ESK-k Mercedeseko zuzendaritzari leporatu diote sindikatuei «xantaia» egitea enpresak proposatutako lan hitzarmena sinatzeko, eta salatu dute multinazionala instituzioak «presionatzen» ari dela hori gerta dadin. Alemaniako taldeak dio akordioa funtsezkoa dela Gasteizko lantegirako iragarri duen 1.200 milioi euroko inbertsioa egiteko, baina, langileen ordezkarien ustez, enpresa inbertsio hori erabiltzen ari da, besteak beste, beharginen
|
lan
baldintzak okertzeko.
|
|
|
ELA, LAB eta ESKren arabera, Mercedeseko zuzendaritza «xantaia» egiten ari da langileei, eta salatu dute Eusko Jaurlaritza eta Arabako Aldundiak xantaia horrekin bat egin dutela. Alemaniako taldeak dio berak proposatutako lan hitzarmena babestea funtsezkoa dela Gasteizko lantegirako iragarri duen 1.200 milioi euroko inbertsioa egiteko, baina, sindikatuen ustez, enpresa inbertsio hori erabiltzen ari da, besteak beste beharginen
|
lan
baldintzak okertzeko.
|
|
|
Sagarduik esan zuen «kultura aldaketa bat» egongo zela, eta, Larrañagaren ustez, «argi» dago aldaketa horrek zer eragingo duen: «Herritarren osasun zerbitzuen okertze bat, baita langileen
|
lan
baldintzen okertze bat ere».
|
|
|
Sindikatuen arabera, Osasun Sailak ez du neurri «eraginkorrik» hartu egiturazkoak diren arazoak konpontzeko, hala nola langile falta, gehiegizko lan kargak edo
|
lan
baldintzak okertzea. Horregatik, irtenbide «zehatzak» eskatu zituzten.
|
|
|
Aldiz, lan itunak eta inbertsio planak loturarik ez duela iritzi diote ELAk, LABek eta ESK-k, eta proposamena ez babesteko eskatu zieten langileei. Sindikatu horien ustez, proposamenak
|
lan
baldintzak okertzea ekarriko du, besteak beste, langileek erosteko ahalmena galtzen jarraituko dutelako. Horregatik, iritzi diote ezinbestekoa dela soldatak KPIari lotuta igotzea.
|
|
|
«Izen ona zikintzeko beldur izaten dira. Baina, gutxienez, kautelazko neurriak hartu behar lituzkete, hala nola urruntzea; noski, emakumeen
|
lan
baldintzak okertu gabe».
|
|
|
Langileek gogorarazi dute lan hitzarmena 2018tik daramala berritu gabe, eta ohartarazi dute enpresak
|
lan
baldintzak okertzeko baliatu nahi duela negoziazioa. Nabarmendu dutenez, aldi baterako langileek eta kontratatu berriek pairatuko lituzkete baldintza okerrenak.
|
|
|
Mercedesen egindako galdeketaren emaitzek enpresaren eta gehiengo sindikalaren arteko ituna babestu dute. ELA, LAB eta ESK sindikatuek adierazi dute akordioak
|
lan
baldintzak okertuko dituela.
|
|
|
Sindikatuek emailez jaso zuten kaleratzeen albistea, eta horrek gehiago nahastu ditu langileak. " Ez dugu kaleratzerik edo
|
lan
baldintzen okertzerik onartuko", adierazi du Euskalerria Irratian ELA sindikatuko Puy Remirezek. Albisteak ezinegona sortu du enpresak Nafarroan dituen lantokietan.
|
|
|
Batetik, LAB kezkatuta dago enpresak aurrera langileen bizkar egiten ari delako, haien soldatak jaitsiz eta izoztuz, soldata eskala bikoitza ezarriz eta
|
lan
baldintzak okertuz. Sunsundeguik jakinarazi duenez, Bideragarritasun Plana lantzen ari da, baina enpresa batzordeak horren berri ez duela gaztigatu dute LABetik.
|
|
|
" Egun bizi dugun krisi kapitalistan gogor kolpatuak izaten ari gara bizitzaren esparru guztietan. Batetik, energia krisia, enpleguaren suntsiketa, eros-ahalmenaren beherakada, soldaten izozteak eta jaitsierak,
|
lan
baldintzen okertzeak, zerbitzuen kalitatearen beherakada… Bestetik, errepresio kasuak, eskubide politikoen eta sozialen murrizketa… Horren aurrean instituzio publikoetatik langileriarentzat irtenbide moduan proposatzen diren politikak pobrezia kudeatzea soilik helburu duten propaganda hutsa dira. Zer esanik ez kontentzio politika horien emaitza:
|
|
2023
|
|
|
Mobilizazio sortaren aurkezpenean, «kezka» adierazi dute gehiengo sindikalak eta plataformak, sistema publikoa pixkanaka «desegiten» eta «pribatizatzen» ari dela sinetsita. Uste dute horrek eragina duela bai herritarrek jasotzen duten artan bai langileen
|
lan
baldintzen okertzean. «Narriadura hori ez zen atzo hasi; oinarria du 2008ko krisiaren murrizketa politiketan», azaldu du Begoña Ruizek, intersindikaleko bozeramaileak, gaur eginiko agerraldian.
|
|
|
Azken hilabete eta urteetan pairatzen ari garen eskubideen gainbeherari erantzun sendo bat eman behar diogu. Aspaldidanik, sektore publikoaren ahultzea begi bistakoa da; finantzaketa publikoaren falta,
|
lan
baldintzen okertzea eta, ondorioz, zerbitzu publikoen kalitatearen galera, administrazio guztietan errepikatzen ari den erradiografia bat da.
|
|
|
" Azken urteetan zerbitzu publikoen kalitateak okerrera egin du nabarmen, eta
|
lan
baldintzak okertu egin dira", salatu dute. " Horrek zuzenean eragiten du herritarrei eskaintzen zaien zerbitzuaren kalitatean, aurrekontu esleipenarekin eta inbertsio politikekin zuzenean lotuta daudenak".
|
|
|
Auto fabrikako langileek, herrialdeko handiena, ekoizpena gelditzea erabaki dute. Hilabeteak dira haien
|
lan
baldintzak okertu egin direla, etengabeko kaleratzeak pairatzen ari direla eta, halere, larunbatero ordu estrak egitera behartzen dituztela. Era berean soldatak izoztu eta katearen erritmoa azkartu diete.
|