|
2008
|
|
|
Hala ere, hezkuntzaren merkantilizazioak ondorio oso kaltegarriak dakartza gizartearentzako: elitizazioa, ikastetxe publikoen degradazioa, interes ekonomikoa ez duten jakintzen bazterketa sistematikoa, hezkuntzako langileen
|
lan
baldintzen kaskartzea... Baskongadetako unibertsitate publikoko Bizkaiko campuseko berrantolaketa aipa daiteke.
|
|
2009
|
|
|
Begiratu bestela gertatzen ari denari: diskurtso distiratsuak haizatzen diren une historiko berean,
|
lan
baldintzen kaskartze nabarmena bizi dugu. Asko eskatu (enpresarekiko erabateko atxikimendua) eta gutxi eman (prekarietatea), horixe da, hein batean, enpresa berriaren lelo erdi ezkutu nagusia.
|
|
2012
|
|
|
Neurri «antisozial» horien aldean, sindikalismoa indartzeko beharra aldarrikatu zuen Muñozek. Lan erreformak soldatak jaitsi eta
|
lan
baldintzak kaskartuko dituelako, «sindikatua indartu behar da, negoziazio kolektiboa sindikatuak dituzten enpresetan egingo baita bakarrik». Ildo horretatik zihoazen ELAren atzoko manifestazioan irakur zitezkeen bi pankartak:
|
|
|
Espainiako Gobernuak onartu berri duen lan erreformak ondorio ikaragarriak ekarriko dizkio langileriari. Euskal Herrian jada hasi dira kaleratzeak enpresetan, eta
|
lan
baldintzak kaskartzeko patronalaren presioa nabarmena da. Mobilizazioa beste tresnarik ez zaio geratzen herritarrari, eta sindikatuek martxoaren 29an deitutako greba orokorra gorriz jarri du askok egutegian.
|
|
2013
|
|
|
Emaitza horiek egoera dramatikoaren erakusgarri dira, lanpostua galtzeko beldurrak langileak behartzen ditu euren osasuna kaltetzen duten lanak egitera, bizitza arriskuan jartzeraino. Kontu jakina da arlo ugaritan egindako murrizketek bizkorrago lan egitera behartu dituztela langileak; prekarietatea eta
|
lan
baldintzen kaskartzea ekarri du horrek. Lan osasunarentzat kaltegarria da (depresioak, gaixotasunak, suizidioak…) eta bizitzarentzat ere bai, lan istripu hilgarriek erakusten duten gisan.
|
|
2014
|
|
|
Langileen lan baldintzak eta soldatak kaskartu egin dira. Enpresariek eta bankuek jarri nahi ez duten dirua langileok jartzen dugu gure langabeziaren bidez edo
|
lan
baldintzen kaskartzearen bidez. Ezegonkortasunak harrapatu gaitu. Sisteman jarraitu nahi izanez gero egoera larrienak ere irentsi egiten ditugu, sabeleko gaitz deserosoa sortuz; eta ez dago merkatuan Omeoprazolik hori sendatzeko.
|
|
|
|
Lan
baldintzen kaskartzea medio, profesionalek herritik hirirako bidea egingo dutela dio sindikatuak. " Nork etorri nahi izango du lanaldi erdirako ordezkapena egitera, gainera autoan joan duenean herri txikiagoetako abisuak artatzera?".
|
|
|
Horretarako, sektoreko hitzarmenak defendatzeko eskaera egin du, baina enpresakoak alboratu gabe. Bestalde, enpresetan hitzarmenak ez betetzeko joera geratu, eta
|
lan
baldintzen kaskartzearen aurka borrokatzeko deia egin du. Horretarako, mobilizazioaren bidea lehenetsiko duela adierazi du sindikatuak.
|
|
|
Hirurek begiratu diote bertatik irten denari. Jarri duten aurpegia ikusita,
|
lan
baldintzak kaskartu, soldata jaitsi eta lanorduak igota ere hirurek ere edozeri baietz esango lioketela iruditu zaio...
|
|
2015
|
|
|
|
Lan
baldintzen kaskartzea gaiztotu besterik ez da egin krisiak goia jo ostean. Hala adierazi du Castrok:
|
|
2016
|
|
|
lelopean giza katea deitu du gaur, ostiralean, sakandar talde batek. “Berriki jakin dugu bailaran 500 lanpostu sortu direla, eta datu positiboa da hori, baina
|
lan
baldintzen kaskartzea ematen ari da gaur egun eta hori salatu nahi dugu” adierazi dute. Giza katea 19:00etan abiatuko da Altsasuko Enplegu Bulegotik, eta “prekarietate egoera honi alternatiba badagoela aldarrikatzeko” egin dute deialdia.
|
|
2017
|
|
|
Hori dio Osakidetzako erizainen Satse sindikatuak egindako inkestak. Galdekatutakoen %81, 02ak nabarmentzen du bere
|
lan
baldintzak kaskartu egin direla murrizketen ondorioz. %80, 29ak pentsatzen du ez duela denbora nahikorik bere pazienteei arreta modu egokian emateko, eta %77, 37ak uste du bere unitatean ez dagoela langile nahikorik lana ondo egiteko.
|
|
|
Confebaskek, CCOOk eta UGTk Eusko Jaurlaritzaren babesarekin eragin mugatuko hitzarmenak sinatzeko egindako akordioak tentsioa areagotu du sindikalgintzan. Espainiako erreformek estatu mailako hitzarmenei atea ireki,
|
lan
baldintzak kaskartu eta negoziazio kolektiboa blokeatu dute. Egoera hori gainditzeko akordioa omen.
|
|
|
Orain, agerian geratu da haren gezurra; orain, Eusko Jaurlaritzak ezin dio luzaroago izkin egin gatazka horretan duen erantzukizunari.Izan ere, Eusko Jaurlaritzak erabateko erantzukizuna du, kapital partaidetza handia duelako enpresa kontratatzailean. Erantzukizuna du, halaber, diru publikoa jarri duelako eta bulkada politikoa baliatu duelako
|
lan
baldintzak kaskartzen dituen makina handi bat sortzeko, telefono bidezko arreta pribatizatuz eta zerbitzu hori kanpora ateraz partaidetza publikoko enpresa ugaritan; prekario bihurtze horrek irabazi handiak ekarri dizkie bai Lanalden enpresari, kontratatzaile gisa, baita beste hainbat enpresa pribaturi ere, langile taldearen gastuak murriztu baitzaizkie enpresa, hein handi batean publiko?... horri esker.Horrez gain, kasu honetan, Eusko Jaurlaritzak erantzukizuna du epaile eta parte gisa kokatu delako gatazkan:
|
|
2018
|
|
|
" Atzerapausoa zen, 2005etik 2008ra arteko hitzarmenaren hobekuntza txiki batzuk hartu zituztelako oinarri gisa. Ez zegoen negoziazioei ekiteko eduki garrantzitsurik; soldatak izoztea eta
|
lan
baldintzak kaskartzea proposatu zuten".
|
|
|
Prekarietatearen bidez".
|
Lan
baldintzak kaskartu eta helduleku gutxiago irudikatu jendearentzat. Egoera ez bada aldatzen, gure bizitzetan prekarietate kronifikatua sartu nahi dute.
|
|
|
Erdi mailako klasearen zati esanguratsu batek nekez ordaindu ahal izango lituzke etxeko garbitzaileak eta menpeko familiarren zaintza etorkinik ez balego, ez behintzat egungo ordu kopuru berean. Klase apalenei aldiz, azkar exijitzen zaie ekonomian master bat, uler dezaten beraien
|
lan
baldintzen kaskartzea ez dela nagusiki etorkinen etorreragatik, baizik eta kapitalismo neoliberalaren (abstraktuan!) ondorioagatik; ez badiete zuzenean esaten meritukrazia kontua dela eta alferrak direla. Langile klase pobretuek goizetik gauera jakin behar omen dute ez direla gizarte segmentu ahulena, eta beraz, prest agertu behar dute beraien pastel zati txikiaren parte bat partekatzen ailegatu berriekin.
|
|
|
2008ko datuetarako itzultzeko. Gainera, krisia lehertu zenetik
|
lan
baldintzak kaskartu direla nabarmendu du: «Langabezia tasen murrizketarekin ezkutatu nahi dute lan harremanen prekarizazioa.
|
|
|
Prekarietatearen bidez”.
|
Lan
baldintzak kaskartu eta helduleku gutxiago irudikatu jendearentzat. Egoera ez bada aldatzen, gure bizitzetan prekarietate kronifikatua sartu nahi dute.
|
|
2020
|
|
|
Hala, neurri autoritarioen bidez, goi burgesia bizitza sozialaren berrantolaketan sakontzen dabil; eta ondorioak, beraz, ezin dira esparru ekonomikora soilik mugatu, esfera soziala ere baldintzatzen baitute. Horren adibide ditugu kaleratze masiboak,
|
lan
baldintzen kaskartzea, eskubide zibil eta politikoen deuseztapena edota kontrol polizialaren gorakada, esaterako.
|
|
2021
|
|
|
Sektoreak, bereziki, hiru azpimarratu ditu:
|
lan
baldintzak kaskartu izana, lanbidea arautu gabe egotea eta erreleborik eza. Hain zuzen ere, arrazoi horiek eraman dute sektorea langile atzerritarrak kontratatzera.
|
|
|
Sektoreak salatu du horren ondorioz
|
lan
baldintzak kaskartu egin direla. Izan ere, lanbideak berezkoak ditu baldintza gogorrak, baina soldata ez da behar adinakoa.
|
|
|
Lan arloan ematen ari den ofentsiba hainbat eratara ikusten dugu: langabezia tasetan,
|
lan
baldintzen kaskartzean, afiliazioen beherakadetan, despolitizazioan eta desantolakuntzan, eta ondorioz, eskubide urraketetan... Eta udako lan merkatua ez da gutxiagorako, egoera larri horiek guztiak areagotu egiten baitira; eta zer esanik ez festa kapitalistak sortzen duen lan merkatuan.
|
|
|
Horrelako kasuetan, zuzendari izan behar duenak bere taldea osatzen du gogoko dituen lankideekin. Batetik, kasu askotan, zuzendariek beren ikuspegiaren arabera antolatu ohi dute dena, askotan beren ildoko lankideak lagunduz eta gainontzekoen
|
lan
baldintzak kaskartuz; are gehiago oraindik funtzionario ez direnen baldintzak, esleipenak adibiderako. Horrek giroa kaskartu ohi du, eta mendekurako bidea zabaltzen da, behin zuzendaritza taldea aldatu behar denean ez bada zuzendaria, irakasle huts bilakatu baino, ikuskari bihurtu edo Berritzegune batera doala—; bestetik, demokraziaren interpretazio txar berri baten ondorioz, uste da irakasle guztiek igaro behar dutela inoiz zuzendaritzatik, maizegi lekua okupatu nahi ez duen baten batek hartu behar duelarik, horrek ekar dezakeenarekin.
|
|
|
Bigarren itxurazko paradoxarik ere bada hemen, gastu publikoa murriztu eta irakasleen
|
lan
baldintzak kaskartuz doazen neurrian ari direlako enpresa pribatu handiak egundoko dirutza inbertitzen hezkuntzan. Are gehiago, egun hezkuntza diru iturri izugarri bilakatu da; oraindik gehiago, egungo negozioetan handienetarikoa ere baita.
|
|
2022
|
|
|
Gizarte eredu hau krisian dago, eta, beraz, aldaketa sozialak eta ekonomikoak behar ditu. Hor kokatzen ditut azken urteetan gauzatu diren
|
lan
baldintzen kaskartzea edota lehenago aipatu dugun bizitzaren garestitzea: krisi egoeran, langileon bizi baldintzen beherakada ari gara ikusten.
|
|
|
Garai bateko Euskal Herriko gehiengo sindikalak bestelako politika sozialak aldarrikatzen zituen, eta zerbitzu publikoen alde egiten zuen, pribatizazioek langile klasearen (modu zabalean ulertuta) kontra bete betean jotzen dutelako: oinarrizko eskubideak salgai jartzen ditu, zerbitzua negozio bihurtu nahian
|
lan
baldintzak kaskartzen ditu, oso garestiak dira bai dirutan baita ondorio sozialetan neurtuta ere... Une honetan, salbuespenak salbuespen, ez genuke esango sindikatuak eskola publikoaren defendatzaile sutsuak direnik.
|
|
2023
|
|
|
Yolanda Diaz Espainiako lehendakariorde eta Lan ministroak duela urtebete bultzatutako Lan Erreformak ez du neoliberalismoak hamarkadetan eragindako
|
lan
baldintzen kaskartze orokorra baliogabetzeko gaitasunik, baina langileriaren eskubideen arloan zein enpleguaren joeran norabide berri bat ezartzeko urratsa izan da, beste bat. Lanpostuen ezegonkortasunaren eta lan hitzarmen kolektiboen ahultasunaren aurka borrokatzeko tresna indartsua ekarri du, alegia, eta urte askotarako etorriko direnak.
|
|
|
Grebara bultzatu dituen aldarrikapen zerrenda luzea da, baina gatazkaren oinarrian, hauxe: streaming aren iraultzak ekarri duen paradigma aldaketa, zeinak, beste gauza askoren artean, gidoilarien
|
lan
baldintzen kaskartzea ekarri duen.
|
|
|
Beraz, erabaki dugu grebarik ez egitea, genukeelako gutxieneko zerbitzuetan jardun eta zerbitzua osotasunean eskaini.Lan baldintzak eta langileon antolakuntza politikorako eskubideak elkarri lotuta doaz. Protestarako zein aldarrirako eskubidea kentzen digute
|
lan
baldintzak kaskartzearekin batera. Modu horretan, ez daukagu lan baldintzen aldeko antolakuntza politikorako aukerarik, eta horrek eragin zuzena du zerbitzua jasotzen duten pertsonen arretaren kalitatean.
|
|
|
Honek guztiak bizitzen ari garen burgesiaren ofentsiba ekonomikoari erantzuten dio:
|
lan
baldintzen kaskartzea, eskubide urraketa sistematikoak, kaleratzeak eta bestelako hainbat egoera.
|