|
2006
|
|
|
|
Lan
baldintzak funtsean aldatzeko espedienteen eta lan harremanak modu kolektiboan eten edo azkentzeko espedienteen izapideak merkataritzako epailearen aurrean egingo dira artikulu honetan ezarritako erregelen bidez, behin konkurtso adierazpenaren eskaria epaile horri aurkeztu ondoren.
|
|
|
Konkurtso administrazioak, zordunak edo konkurtsopeko enpresaren langileek euren legezko ordezkarien bidez konkurtsoko epaileari eska diezaiokete
|
lan
baldintzak funtsean aldatzea, bai eta konkurtsopekoa zein lan kontratutan enplegatzailea izan eta kontratu horiek modu kolektiboan azkentzea edo etetea ere.
|
|
2007
|
|
|
5 Artikulu honek ezarri kasuetatik kanpo itundu nahi diren eginkizun aldaketek alderdien arteko akordioa dute edo, horrelakorik izan ezean,
|
lan
baldintzak funtsean aldarazteko xedatu erregelak nahiz helburu horrekin hitzarmen kolektiboan ezarritako erregelak ere bete dira.
|
|
|
3 Enpresaburuak ukitutako langileari eta horren lege ordezkariei jakinarazi behar die banakako
|
lan
baldintzak funtsean aldarazteko erabakia, gutxienez, aldarazpena egin baino hogeita hamar egun lehenago.
|
|
2023
|
|
|
© LELTBren 41 artikuluan xedatutakoa aintzat hartu gabe
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztea, horrek langilearen lanbide prestakuntzari galerak eragiten badizkio edo langilearen duintasuna urratzen badu.
|
|
|
Alokairu ordainketa atzeratzea kontratua suntsiarazteko arrazoi izan dadin jarraikako eta etenik gabeko jokabidea izan behar da eta ez lantzean behingo atzerapena [1999ko urtarrilaren 25eko (4275/ 1997 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa]. © Enpresaburuak bere betebeharren inguruan gauzatutako beste edozein ez betetze larri, ezinbesteko kasuak izan ezik, bai eta enpresaburuak langilea aurreko lan baldintzetan enpresan berriro sartzea ez onartzea ere, mugigarritasun geografikoaren eta
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztearen kasuetan (ikusi, hurrenez hurren, LELTBren 40 eta 41 artikuluak), epai judizial batek adierazi duenean egoera horiek justifikatu gabeak direla.
|
|
|
O E dukia: langileen lege ordezkariekin egin beharreko kontsultan aztertuko dira, gutxienez, dela kaleratze kolektiboak saihestu edo murrizteko aukerak, akonpainamendu sozialeko neurriak baliatuta, hala nola, langileak enpresan berriro kolokatzeko neurriak, langileen mugigarritasun funtzionala, langileen mugigarritasun geografikoa, langileei
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztea, aplikagarri den hitzarmen kolektiboko baldintzak ez aplikatzea edo lanbide prestakuntzako nahiz birziklatzeko ekintzak, langile horien enplegagarritasuna hobetzeko, dela ukitutako langileengan espedienteak dituen ondorioak arintzeko aukerak, akonpainamendu sozialeko neurriak baliatuta, hala nola, epean, enpresako lanbide talde berean edo antzekoan sortzen diren hut...
|
|
|
5 Noiz mintza gaitezke
|
lan
baldintzak funtsean aldarazteaz. Prozedura ondoreetarako zenbat mota bereiz daitezke?
|
|
|
Osasun azterketa horien ondorioz egiaztatzen bada gaueko langileak lanarekin zerikusia duten arazoak dituela, langile horrek eskubidea izango du, enpresan egunez lanposturik badago, eguneko lanpostu batean lanean hasteko, baldin eta lanpostu horretan lan egiteko lanbide gaitasuna badu. Lanpostu aldaketa hori gauzatu behar da mugigarritasun funtzionalaren (ikusi LELTBren 39 artikulua) eta
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztearen (ikusi LELTBren 41 artikulua) inguruan ezarritakoarekin bat etorriz.
|
|
|
Hala ere, horretarako enpresan hori ahalbidetzen duen lanpostua izan behar da eta langileak hori gauzatzeko behar adinako lanbide gaitasuna izan behar du. Lanpostu aldaketa hori gauzatu behar da mugigarritasun funtzionalaren (ikusi LELTBren 39 artikulua) eta
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztearen (ikusi LELTBren 41 artikulua) inguruan ezarritakoarekin bat etorriz.
|
|
|
1.2 Mugigarritasun geografikoa. 1.3
|
Lan
baldintzak funtsean aldaraztea.
|
|
|
Enpresa eta lan harremanak bizirik iraunaraztea izan beha da beti lan zuzen bidearen helburu nagusia (negozio juridikoari eusteko printzipioa). Horretarako, ordea, sarritan, hasierako kontratuan itundutakoa aldatu behar izaten da, kasuan kasuko aldarazpenen bidez (mugigarritasun motak,
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztea, lan-orduak murriztea, kontratuak etetea.).
|
|
|
(c)
|
Lan
baldintzak funtsean aldaraztea.
|
|
|
Federazio lizentziaren izapideak ez egitea, kirol klub edo erakundearen ez betetzea da,
|
lan
baldintzak funtsean aldarazteagatik eta langileak benetan jarduteko duen eskubidea urratzeagatik. Modu horretara, uste da langileak benetan jarduterik ez badu, eskubidea izango duela kontratua azkentzea eskatzeko, LELTBren 50 artikuluaren 1 paragrafoan ezarritakoarekin bat etorriz(" lan baldintzen funtsezko aldarazpenak, halakoak gauzatu badira Lege honen 41 artikuluan ezarritakoa aintzat hartu gabe, eta aldarazpenok langilearen duintasuna urratzen badute").
|
|
|
Esangura horretan, garrantzitsuak dira oso LELTBren 39, 40 eta 41 artikuluak, hurrenez hurren, mugigarritasun funtzionalari, mugigarritasun geografikoari (lekualdatzeak eta joanarazteak) eta
|
lan
baldintzak funtsean aldarazteari buruzkoak, denak ere 7 gaian aztertuko direnak, arestian aipatu gainerako neurri traumatikoekin batera.
|
|
|
Halaber, lan kontratuan berritzeak daude, baina izaera objektibokoak, LELTBren 39 artikuluak (mugigarritasun funtzionala), 40 artikuluak (mugigarritasun geografikoa: lekualdaketak eta joanarazteak) eta 41 artikuluak(
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztea) araututako kasuetan.
|
|
|
Mugigarritasun geografikoak berarekin ez badakar langileak bizilekua aldatzea, orduan enpresaburuaren agindua bere ius variandi delakora bilduko da. Bestelakoan, ius variandi delakoa gainditzen da, eta LELTBren 40 artikuluko erregelak bete behar dira (kasu horietan ere
|
lan
baldintzak funtsean aldarazten direla esan bide da, nahiz eta 41 artikulua izan beren beregi halako aldarazpenez arduratu dena).
|
|
|
1.3
|
Lan
baldintzak funtsean aldaraztea
|
|
|
|
Lan
baldintzak funtsean aldarazteko aukera LELTBren 41 artikuluan arautu da.
|
|
|
Hasteko, enpresako zuzendaritzak
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztea erabaki dezake ekonomia, teknika, antolaketaeta ekoizpen arrazoi egiaztatuak daudenean. Halako arrazoitzat joko dira enpresako lehiakortasunarekin, ekoizgarritasunarekin edo antolaketa teknikoarekin nahiz laneko antolaketarekin zerikusia dutenak (ikusi LELTBren 41.1 artikulua).
|
|
|
Orobat, xedapen horiek saihesteko asmoarekin, enpresak
|
lan
baldintzak funtsean aldarazten dituenean, aipatu muga horien azpitik, elkarren segidako 90 eguneko aldietan, eta horrela jardutea justifikatzen duen arrazoi berririk izan gabe, aldarazpen berri horiek lege maularekin egindakotzat jo eta adieraziko da deusezak eta ondorerik gabeak direla.
|
|
|
Kontsultaldia akordioarekin amaitzen denean, uste izango da badirela LELTBren 41 artikuluak
|
lan
baldintzak funtsean aldarazteko aipatu justifikazio arrazoiak, eta akordioa jurisdikzio sozialena aurkaratu ahal izango da, hori lortzeko iruzurra, doloa, derrigortzea edo eskubideaz abusatzea izan bada bakarrik. Nolanahi ere, ukitutako langileek erabaki hori auzitegietan aurkaratu ahal izango dute, jarraian azalduko den moduan, banakako modalitateari heltzean.
|
|
|
Enpresaburuak ukitutako langileari eta horren lege ordezkariei jakinarazi behar die banakako
|
lan
baldintzak funtsean aldarazteko erabakia, gutxienez, aldarazpena egin baino 15 egun lehenago.
|
|
|
...en, adiskidetze ekitaldi judizialaren edo administrazio ebazpenaren ondorioz aitortutako kalte ordainak, LELTBren 50 artikuluko arrazoietan oinarrituta langileak kontratua borondatez azkentzeagatik, kaleratze kolektiboarengatik, kaleratze objektiboarengatik, langileak kontratua alde bakarrez hutsaltzeagatik enpresaburuak lekualdaketa jakinaraztean, langileak kontratua alde bakarrez hutsaltzeagatik
|
lan
baldintzak funtsean eraldatzeko kasuetan kaltetua denean, kontratuak azkentzeagatik KLTBren 181 eta 182 artikuluekin bat etorriz, 1620/ 2011 EDren 11.2 artikuluaren arabera familia etxeko zerbitzarien lan harreman bereziak azkentzeagatik, eta aldi baterako edo iraupen jakineko kontratuak azkentzeagatik, legearen arabera bidezkoa denean.
|
|
|
Gehienez ere, urtebeteko zenbatekoak ordainduko dira, salbu eta langileak kontratua alde bakarrez hutsaltzen duenean
|
lan
baldintzak funtsean eraldatzeko kasuetan kaltetuta izateagatik (kasu horretan, gehienez ere, 9 hilabeteko zenbatekoak ordainduko dira) edo familia etxeko zerbitzarien lan harremanak azkentzen direnean (kasu horretan, gehienez ere, 6 hilabeteko zenbatekoak ordainduko dira).
|
|
|
...itzarmen kolektiboetan arau daitezke ekonomia, laneta sindikatu izaerako gaiak, eta, oro har, enplegu baldintzetan eta langileen nahiz euron ordezkaritza erakundeen eta enpresaburuen nahiz enpresaburuen elkarteen arteko harremanen esparruan eragina duten gaiak, bai eta eztabaidak konpontzeko prozedurak ere, eztabaida horiek sortu direnean mugigarritasun geografikoari (ikusi LELTBren 40 artikulua),
|
lan
baldintzak funtsean aldarazteari (ikusi LELTBren 41 artikulua), ekonomia, teknika, antolaketaedo ekoizpen arrazoiengatik nahiz ezinbesteko kasuarengatik lan kontratua eteteari edo lanaldia murrizteari (ikusi LELTBren 47 artikulua) eta kaleratze kolektiboei (ikusi LELTBren 51 artikulua) begira araututako kontsultaldietan.
|
|
|
Horren guztiorren ondorio gisa, ez dira lan harremanak azkentzeko bidezko arrazoi izango, ezta
|
lan
baldintzak funtsean eraldatzeko ere, langileak distantziara lan egiteari emandako ezetza, aurrez aurreko lanera itzultzeko aukera egikaritzea, eta lana distantziara modu egokian egiteko zailtasunak, halakoen arrazoia denean aurrez aurre lan egitetik distantziara lan egitera aldatu izana.
|
|
|
1.3
|
Lan
baldintzak funtsean aldaraztea 301
|
|
|
(C.5) Izaera kolektiboko
|
lan
baldintzak funtsean aldarazteko akordioak
|
|
|
Neurri horiek helburu dutenean lekualdaketa kolektiboak gauzatzea edo izaera kolektiboko
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztea, kontuan hartuko da, hurrenez hurren, LELTBren 40.2 eta 41 artikuluaren 4 eta 5 paragrafoetan ezarritakoa (igorpena).
|
|
|
Amaitzeko, baldintza onuragarriagoak neutraliza daitezke, langilearekin egindako itun edo akordioaz gain, konpentsazioaren eta irenspenaren erakundearen bidez (infra, 5 gaia, 2.1 C);
|
lan
baldintzak funtsean aldaraztearengatik (infra, 7 gaia, 1.3); eta rebus sic stantibus klausula aplikatzeagatik, esaterako, lege eraldaketa batek aldaketak eragiten dituenean bere garaian hobekuntza aitortzeko aintzat hartu zen egoeran [1994ko uztailaren 14ko (479/ 1994 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa].
|