|
2009
|
|
|
San Josek sektoreko
|
lan
baldintzak ez direla hobetu eta azken urteotan, krisiaren ondorioz, okertu egin direla salatu du, izan ere, enpresa askok egoera aprobetxatzen dute soldatapean dauden langileak egozteko eta autonomo faltsu bihurtzeko.
|
|
|
Gure kalkuluen arabera, enpresa horietan diharduten kameralarien soldata gordina hilean 1.200 eurokoa zen. Bestalde,
|
lan
baldintzak ez dira batere onak. Hor ez dago 7 orduko lan jardunik, ordutegi finko gabe ari dira eta libre hartzeko duten aukera oso murritza da horrelakoetan.
|
|
|
Euskarazko Kazetaritzaren 1 Kongresua antolatu zuen lan-taldeak Kazetaritzaren oraina eta geroa liburuan zenbait ondorio aipatzen zituen, tartean kazetaritzan ari diren profesionalen lan baldintzei buruzkoak: «Zenbait kasu eredugarri alde batera utzita, kazetari euskaldunek ere
|
lan
baldintza ez duinak pairatzen dituzte sarritan: lan jardun amaigabeak, ordain-sari eskasak eta badaezpadako kontratuak.
|
|
2010
|
|
|
Osakidetzak azpimarratu duenez,
|
lan
baldintzak ez dira berdinak osasun zentro guztietan, beraz, Osakidetzak lurraldeka negoziatu du itxiera.
|
|
|
Osakidetzak azpimarratu duenez,
|
lan
baldintzak ez dira berdinak osasun zentro guztietan, beraz, Osakidetzak lurraldeka negoziatu du itxiera.
|
|
|
Hori dela eta, irakasleen arteko hierarkizazioa bultzatzea leporatu diote sindikatuek. Gainera, irakasle funtzionarioen eta funtzionario ez direnen
|
lan
baldintzak ez dituzte parekatuko, ELA, LAB eta EILASen arabera. 1993az geroztik funtzionario bihurtutako irakasleak 60 urterekin erretiratu ahal izatea ere ez da bermatuko.
|
|
2011
|
|
|
Irratietako eta telebistako azpikontratuez gain, EITBNETentzat lan egiten duten enpresakere badaude; EITBNETen egiturak 19 langile ditu eta hedabide horretan 80 langile inguru aritzen da.EITBNETeko
|
lan
baldintzak ez dira irratikoak eta telebistakoak. EITB Sortzeko Legearen Erreformaeztabaidatzeko Legebiltzarreko agerraldian(), sindikatuek EITBNETen egoera nabarmenduzuten, orduan EITBNETen 50 bat langile aritzen zirelako, baina mugagabeko kontratupean 7 besterikez zeudelako.
|
|
2012
|
|
|
Euren bizi baldintzak.
|
Lan
baldintzak ez dira duinak, ordea, sarritan. Bidezko merkataritzak egoera bidegabe hori amaitu nahi du.
|
|
|
b) herri horietako langileen
|
lan
baldintzak ez daitezen arriskutsuak izan haien osasunarentzat, batik bat, pestizida edo beste gai toxikoekin lan egitearen ondorioz;
|
|
|
Sailburu bat jartzen dute, pare bat urte irauten du karguan eta beste berri bat izendatzen dute, berriz ere zerotik hasi behar duena eta zerbait ona ala txarraerabakitzen duenerako, kendu eta beste bat jarriko dute. Diru asko inbertitu behar da irakaskuntzan (lan eta osasun arloekin batera arlo garrantzitsuena behar luke izan hezkuntzarenak edozein gobernuren arduretan), garai berriei aurre egin (etorkinak, euskararen egoera, ohituren aldaketak, bullyinga...), irakasleak duinki tratatu (soldata hobeak,
|
lan
baldintza ez hain eskasak, estresa, irakasleen berritzea, aurrejubilazioak aintzat hartzea, lizentziatu berriei aukerak ematen hastea.). Hezkuntza saileko arduradunek erantzun dute azken bileran, inolako soluziorik eman gabe, eskaera" maximalistak" direla.
|
|
2013
|
|
|
Horrek erakusten du diputazioak egin zuen proposamena «ekonomikoki bideragarria» dela, Rodriguezen hitzetan. 9,2 milioi euro jartzeko prest agertu zen diputazioa, langileen
|
lan
baldintzak ez okertzekotan. Proposamenak, gainera, erakusten du posible dela langileek eskubideak zaintzea eta, aldi berean, «zerbitzuen kalitateari eustea», Rodriguezen hitzetan.
|
|
|
Salaketa bat jarri behar izaten da, eta sindikatuak laguntzen du horretan, baita langileen erantzuna enpresaren barruan prestatzen ere». Izan ere, bide judiziala «egin beharrekoa» dela dio Ugartemendiak, are gehiago Espainiako Auzitegi Nazionalak Air Nostrum epaian esandakoaren ondoren, baina «erantzun eraginkorrena orain arteko
|
lan
baldintzak ez galtzeko» enpresa barruan borrokarako antolatzea dela dio. Villarrealek ere argi dauka sindikatuetara jo behar dela, borroka antolatzea «ezinbestekoa» delako.
|
|
2015
|
|
|
Berriro ere «euskal SEPLA» izatea leporatu dio Euskadiko CCOOk ELAri. Espainiako pilotuen sindikatu nagusia da SEPLA, eta ez du ospe onik beste erakundeen artean, interes orokorren gainetik interes korporatibistei lehentasuna ematen dielakoan.ELAk erantzun du, ordea, Mariano Rajoyren lan erreforma babesten duela Madrilgo itunak, «hitzarmenean ezarritako
|
lan
baldintzak ez aplikatzea» ahalbidetzen duelako. Gainera, sindikatu abertzaleak azpimarratu du akordioak ontzat ematen duela enpresen lehiakortasunaren oinarriak lan kostu murritzagoa izan behar duela eta lanaldi partzialeko kontratuak bultzatzen dituela.
|
|
|
Eta, bestetik, etxebizitza batean lan egitean, hainbat ahultasun egoera berezi bizi dituztelako:
|
lan
baldintzak ez dira behar bezala behatzen. Etxebizitza eremu pribatua da, eta ez dago guztiz jakiterik zer gertatzen den barruan.Familiak emakume horien egoeraz baliatzen ari al dira. Guk ez dugu errudunik nahi, baina bai ongizate estatua salatu:
|
|
|
Bertan, sektore honetan egiten diren bidegabekeriak aipatzen ditu eta datu garrantzitsu batzuk ematen ditu agerian. Besteak beste, nabarmentzekoa da gure herrialdean pertsona bakoitzak 437 euro gastatzen dituela urtean arroparekin, eta horietako asko «emakume asiarrak, gazteak, egunean 12 orduz lan egiten dutenak». «» Oinarrizko beharrak asetzen ez dituzten soldata txikiak, lanaldi luzeak,
|
lan
baldintza ez gizatiar eta arriskutsuak, haurren lana edo sindikatuen falta legez eratuta daude sektore horretan gertatzen diren oinarrizko eskubideen urraketetako batzuk, eta egunero 34.000 milioi euro mugitzen ditu Europan bakarrik», adierazi du Mercedes García de Vinuesa CECJko lehendakariak. Janzten dituen jantzien jatorriaz eta haiek egiteko baldintzez gizartea kontzientziatu nahi da.
|
|
|
Horrela ba, leloan isladatzen da EGK-k egin nahi izan duen salaketa: " gazteriaren
|
lan
baldintzak ez dira jolasa".
|
|
2016
|
|
|
Langileon formakuntzari buruz, ez dago aitzakiarik eredu publiko batean ez aritzeko, ezta gobernuak zuzenean edo azpikontratatuta dauzkan milaka langileen
|
lan
baldintzak ez hobetzeko ere. Nota:
|
|
|
«Denbora gainera datorkigu. Izan ere, udalak plegu berri batzuk kaleratuko ditu orain, eta plegu horietan eskatzen dugun hitzarmena jasotzen ez bada, euren
|
lan
baldintzak ez dira hobetuko eta ez dute babes juridikorik izango».
|
|
2018
|
|
|
Enpresa bereko Iruñeko lantegiak ere itxi zuen. Protesta horrekin langileek enpresari eta kontzesioa ematearen ardura duen Nafarroako Gobernuari jakinarazi nahi zieten behar baino langile gutxiago daudela lanean eta haien
|
lan
baldintzak ez direla egokiak. ELA sindikatutik jakinarazi dutenez, garagarrilean hasi ziren enpresarekin lan baldintzez hizketan baina ez dute planteamendua ukitzen.
|
|
2019
|
|
|
Indarrean dagoen Espainiako lan erreformaren aurka babesteko neurriak nahi dituzte:
|
lan
baldintzak ez aplikatzearen aurkako klausula eta ultraaktibitate mugagabea eskatu dituzte.
|
|
|
Zaintza lana ez dago behar bezala baloratuta gure gizartean. Horregatik, zaintzaileen
|
lan
baldintzak ez dira hoberenak izaten, lan karga handia izaten dute eta, askotan, ezin dute eskeini beharrezkoa den arreta fisiko eta emozionala. Beraz, helduen eskubideak eta ongizatea bermatu ahal izateko, baliabide egokiak exijitzen dizkiegu erakunde publikoei.
|
|
|
Lan erreformaren aurkako blindajea:
|
Lan
baldintzak ez aplikatzearen aurkako klausula eta ultraaktibitatea mugagabea.
|
|
|
Edozein kasutan, A, B zein C kategorian egonik ere, uste dut lan baldintzak eta bizimodua ez direla bereziki duinak. Ez da batere lan egonkorra, eta nola funtzionatzen duen ondo ez dakigun merkatu baten menpekoa izateaz gain, autonomoen
|
lan
baldintzak ez dira onak. Bajak direla, kotizazioa dela..., esango nuke lan baldintza ez duinek emakumeoi are gehiago eragiten digutela kalterako.
|
|
|
Ez da batere lan egonkorra, eta nola funtzionatzen duen ondo ez dakigun merkatu baten menpekoa izateaz gain, autonomoen lan baldintzak ez dira onak. Bajak direla, kotizazioa dela..., esango nuke
|
lan
baldintza ez duinek emakumeoi are gehiago eragiten digutela kalterako. Uste dut, alde horretatik, zer hausnartu eta zer hobetu badaukagula bai bertso munduan, bai eta, orokorrean, kulturan ere".
|
|
2020
|
|
|
Lan poltsaren auziak konponbide zaila du egun, Pasaiak Arkautiko lan poltsa bateratutik hartzen baititu udaltzainak, Gasteiztik. Gutxi dira Pasaia ingurukoak, eta
|
lan
baldintzak ez dira onenak. " Pasaiakoak dira eskualde osoan diru gutxien irabazten duten udaltzainak", azaldu du Oteizak.
|
|
|
Horri buelta ematea dagokigu guri. Hobeto daudenen
|
lan
baldintzak ez dira pribilegioak, eskubideak baizik, eta nahi duguna da bizi eta lan duina orokortzea, aberastasun nahikoa dagoelako. Hobeto dagoen horrek alboan izango ditu okerrago daudenak, kontratu partzialekin, behin behinekoak...
|
|
|
|
Lan
baldintzak ez dira Euskal Herrikoak. Egoera aldakorragoa da.
|
|
|
Nere ustez, azkeneko urtetan, osasun arloan murrizketak egon direla agerian gelditu da, batez ere, osasun ikerketan eta langileen kopuruan. Bere garaian jende asko joan baitzen atzerrira, hemengo
|
lan
baldintzak ez zirelako onak: Lan kontratu oso motzak, langabezia, eta abar.
|
|
|
" Ez dira funtzio gehiago esleituko, bestelako funtzioak baizik, kasu batzuetan". Halaber, aldaketa horiek enpleguan eta
|
lan
baldintzetan ez dutela eraginik izango ziurtatu du Arabako museoak, " lan hitzarmenak bermatuta baitaude".
|
|
2021
|
|
|
Internet bidezko salmentak izugarrizko gorakada izan duen bitartean, banatzaileen
|
lan
baldintzek ez dute joera berdina. Prekarietatea da nagusi sektorean eta krisiak areagotu du egoera.
|
|
|
Lan hitzarmenen auzia gatazkaren arrazoietako bat da, baina sindikatuek gehiago aipatu zituzten: «Ezin da onartu milioika euroko irabaziak dituzten multinazional handiek patrikak betetzen jarraitzea eta langileen
|
lan
baldintzak ez hobetzea», salatu zuen Fernandezek. Sienrak eredu bat jarri zuen:
|
|
|
Tubacexeko zuzendaritzak iragarritako kaleratzeak gauzatu nahi dituen astean, ELAk esan du borroka eta greba direla Laudioko eta Amurrioko lantegietan lanpostuak eta
|
lan
baldintzak ez suntsitzeko bide bakarra. Ildo horretan, sindikatuak zoriondu egin ditu langileak euren borroka eredugarriagatik, erreferente bihurtzen ari baitira, bai Euskal Herrian, bai gure mugetatik kanpo.
|
|
2022
|
|
|
zeintzuk diren sektore nagusiak, langabezia tasa, KPIa edota bertako gutxieneko soldata. Konbentzituta nengoen baserritarren herri batera helduko nintzela, garapen nazionalaren beharretara lerratutako burgesia industrial indartsu batekin eta, turistifikatutako Herrialde Katalanen aldean,
|
lan
baldintza ez hain prekarioduna. Hala ere, topatu dudan errealitatea ideia hartatik oso urrun dago:
|
|
|
Nagusitu ohi den kontsumo ereduari izkin egin, eta gero eta ugariagoak dira bestelako balioak biltzen dituzten proiektuak. Hein batean supermerkatu itxurari eutsita ere, egun are nabarmenagoak dira hortik harago doazen denda ereduak, hala nola ekoizpen ekologikoa, justua eta arduratsua bide dituztenak, ekoizleen
|
lan
baldintzetan ez ezik kontsumitzaileengan ere arreta jartzen dutenak.
|
|
|
Kezka handia daukagu, ez baitugu ulertzen jarrera hori izatea ustez justizia sozialaren aldeko eta pobreziaren eta bazterkeriaren aurkako borroka sustatzen dituztenek, eta guk bat egiten dugu helburu horiekin. Hitzarmena baliogabetuko balitz, langileak pobrezia ekonomikoaren parametroetara itzuliko lirateke, eta, ondorioz,
|
lan
baldintzak ez ezik, zerbitzu publikoak ere nabarmen okertuko lirateke. Hitzarmen hau bizirik edukitzea gizartearen premia bat da, herritar guztion onurarako baita.
|
|
|
urte luzez Gipuzkoako autobideetan batutako hondakinak Usurbilgo Aritzeta (Gipuzkoa) eremuan, AP autobidearen bazterreko mendialde batean, legez kanpo botatzen aritu direla aldundiak azpikontratatutako zenbait enpresa. Horrez gain, ELA sindikatuak adierazi du enpresa horietan lanean ari diren beharginen
|
lan
baldintzak ez direla errespetatzen. Eta, hain zuzen, greban dira beharginak azken zazpi hilabeteotan, hori salatzeko.
|
|
|
Gaur egun, 300 langile gara eta autobus produkzioa seikoiztu dugun arren,
|
lan
baldintzak ez dira aldatu. Prekarietatea ezartzen digute enpresaren galera ekonomikoen izenean.
|
|
2023
|
|
|
Aurreko urtearekin alderatuta, 20.000 langile gehiago dira EAEn bertan sinatutako hitzarmenen babesean daudenak, negoziazioen estatalizazioaren atzerakada agerian utziz. Araudi berriak ezarritako aurre eraginaren ondorioz, gainera, hitzarmen berri bat sinatu arte
|
lan
baldintzak ez kaskartzeko bermea dute hitzarmen luzatuak dituzten langileen ia erdiek.
|
|
|
Esan du medikuen
|
lan
baldintzak ez direla egokiak, eta, horren aurrean, argi utzi nahi du Osakidetza osoan «aspalditik» dutela mediku falta. Arazo hori sendagileen lan baldintza «eskasek» eta «lan zama gero eta handiagoak» eragin dute, erizainaren ustez.
|
|
|
Aldarrikatu nahi dugu gure lan esparrua ezinbestekoa dela, eta baldintzak horren parekoak izan luketela. Gaur egun uste dugu gure
|
lan
baldintzak ez direla eskaintzen dugun zerbitzuaren parekoak. Iruditzen zaigu gure lan esparrua ere baldintza onetan egotea guztion ardura dela, guk gizarte justuago baten alde egiten dugulako lan; izan ere, guk ez dugu zerbitzua hartzen duten pertsonen edo haien familientzako soilik lan egiten; gure helburua da gizarte justuagoa eraikitzea eta aniztasuna kalean ikustea.
|
|
|
Lan baldintzen funtsezko aldarazpenak izan daitezke kolektiboak edo banakakoak (ikusi LELTBren 41.2 artikulua). Halaber, kontuan hartu behar da aldarazpenak estatutu izaerako hitzarmen kolektiboetan jasotako lan baldintzak ukitzen dituenean LELTBren 82.3 artikuluan(
|
lan
baldintzak ez aplikatzearen ingurukoan) ezarritakoarekin bat etorriz jardun behar dela (infra 8 gaia, 4).
|
|
|
Kontsultaldia akordiorik gabe amaitzen denean eta aipatu prozedurak ez direnean aplikagarri edo halakoek ez dutenean eztabaida konpondu, alderdietariko edonork utzi ahal izango du eztabaidaren konponbidea Hitzarmen Kolektiboen Aholku Batzorde Nazionalaren (HKABNren) esku, hitzarmeneko
|
lan
baldintzak ez aplikatzeak ukitzen dituenean enpresa berak autonomia erkidego desberdinetan dituen lantokiak, edo autonomia erkidegoetako kasuan kasuko organo eskudunen esku, gainerako kasuetan. Organo horiek erabakia eman dute, gehienez ere, 25 eguneko epean, gatazka euren esku jarri zenetik zenbatzen hasita; egin eginean ere, erabaki hori hartu ahal izango dute organo horiek edo organo horiek ondore horietarako izendatutako arbitroak, horren inpartzialtasuna ziurtatzeko behar adinako bermeak hartu ondoren.
|
|
|
Erabaki horrek kontsultaldian lortutako akordioen eragingarritasun bera izango du, eta erabaki horri errekurtsoa egin ahal izango zaio soil soilik LELTBren 91 artikuluko prozedurarekin bat etorriz eta artikulu horretan ezarritako arrazoiengatik. Halatan, HKABNri eratxikitako eginkizun horren ondorioz, hitzarmen kolektiboetako
|
lan
baldintzak ez aplikatzeko prozeduretan akordiorik ez lortzeagatik sortutako eztabaidak konpontzeko prozedura bat arautu da, irailaren 27ko 1362/ 2012 Errege Dekretuan, Hitzarmen Kolektiboen Aholku Batzorde Nazionala arautzeari buruzkoan (ikusi 19.etik 24.enera arteko artikuluak). Halaber, prozedura hori nola bideratu behar den jakiteko edo HKABNren jardunbidea hobeto ulertzeko, ezinbestekoa da kontuan hartzea HKABNren erabakiak hitzarmen kolektiboak ez aplikatzearen inguruan.
|
|
|
(d) Aipatu prozeduretan lortutako emaitzak, hitzarmen kolektiboko
|
lan
baldintzak ez aplikatzea eragingo dutenak, lan agintaritzari komunikatu behar zaizkio, halakoak gordailatu ditzan.
|
|
|
(c) Prozedurak, eragingarritasunez konpontzeko LELTBren 82.3 artikuluko
|
lan
baldintzak ez aplikatzeko sor daitezkeen desadostasunak, hala denean, horri dagokionez estatuko edo autonomia erkidegoetako lanbide arteko akordioetan ezarritako prozedurak egokituz.
|
|
|
38 Hitzarmen orok izan behar duen gutxieneko edukiari erreparatuz, LELTBren 85.3.c) artikulua oinarri hartuta, hitzarmen kolektibo jakin batean LELTBren 82.3 artikuluak aipatu
|
lan
baldintzak ez aplikatzearen inguruan sor daitezkeen gatazkak konpontzeko prozedurak erkatu eta komentatu irakasleak emandako hitzarmen kolektiboak aintzat hartuta.
|
|
|
kontsultak ebatzi behar ditu, nahiz eta bere ebazpenak lotesleak ez izan, hitzarmen kolektiboen esparru funtzionalaren inguruan; irizpena eman behar du, Administrazioak indarrean dagoen hitzarmen kolektibo baten xedapenak enpresaeta langile talde bati edo jarduera sektore edo azpisektore bati hedatzen dizkienean; eta negoziazio kolektiboaren inguruko behaketaz arduratu behar da (negoziazio kolektiboaren gaineko informazioa, ikerketa, dokumentazioa eta zabalkundea). Hala eta guztiz ere, Hitzarmen Kolektiboen Aholku Batzorde Nazionalak eskumen betearazleak egikaritzen ditu, enpresaburuaren eta langileen ordezkarien arteko desadostasunak ebazten dituenean, erabakien edo arbitraje laudoen bidez, horiek akordiorik ez lortzeagatik, zein hitzarmen kolektibo izan aplikagarri eta hitzarmen kolektibo horrek
|
lan
baldintzak ez aplikatzeko jasotako prozeduretan.
|