|
2004
|
|
|
Orain arte, 2000/ 79/ EE Zuzentarauaren arabera, urteko 900 ordutan ezarri zen. Gobernuak Espainiako legeriara egokitu berri du otsailaren 20an onartutako errege dekretu baten bidez. Hala ere, Bruselako agintarien erabakiak ere badu bere hutsunea, sektore horretako
|
lan
baldintzak arautzen dituen araudi bateraturik ez dagoelako “egonezina” agertu baitute. Hala ikusten dute sektoreko kolektibo profesionalek, beldur baitira Europako Estatuei araudi komunari “salbuespenak” emateko edo “aldaketak” egiteko emango zaien ahalmenak “presazko edo iraupen mugatuko ezusteko operatiboak” izanez gero aireko segurtasuna arriskuan jarri edo merkatuan “distortsioak” sor ditzakeela.
|
|
2006
|
|
|
Txosten horren titularrak, Jesús Caldera, “oinarri sendotzat” jo zuen langile autonomoaren estatutua egiteko. Lege testu bat da, langile talde horren
|
lan
baldintzak arautuko dituena, eta emantzipatu gabeko senideen egoerari eta erretiro aurreratuari buruzko berrikuntzak ere jasoko ditu. Sistema publikoko bidea Joan den astean, Lan Sailak Estatutuaren lehen zatiaren zirriborroa eman zuen, eta enplegua eta gizarte babesa sustatzeko kapituluak utzi zituen orainerako, eta, azken atal horren barruan, jarduera uztearen estaldura ekonomikoa sartuko du.
|
|
|
Bestalde, urriaren 1eko 228/ 2002 Dekretuak, Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitatez kanpoko irakasle funtzionarioen
|
lan
baldintzak arautzen dituen hitzarmena onartzen duenak, bere 6 artikuluan hainbat bide irekitzen ditu:
|
|
|
228/ 2002 Dekretua, urriaren 1ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitatez kanpoko irakasle funtzionarioen
|
lan
baldintzak arautzen dituen hitzarmena onartzen duena (EHAA 204,).
|
|
2007
|
|
|
Aurretik, hamar hilabeteko eztabaida izan zen horretarako propio sortutako Parlamentuko lantaldean. Auzia pil pilean dago Espainiako Estatuan, Kataluniako Generalitateak prostituten
|
lan
baldintzak arautzeko lege aurreproiektua aurkeztu zuenetik.
|
|
2008
|
|
|
Musika Eskolako auziaz ari garela, bertako irakasleen
|
lan
baldintzak arautzeari hain justu azken legealdian ekin zitzaion, eta honetan eman zaio segida. Aurretik, ez Euskal Herritarrok en agindupean, ez aurrekoetan ere, ez zen auziari konponbidea ematen asmatu.
|
|
2009
|
|
|
Sektore guztirako lan itun bat sortzea mesedegarria litzateke, profesioa arautzeko, gutxieneko
|
lan
baldintzak arautzeko, eta, bide batez, egungo anabasa honetan ordena apur bat jartzeko. Lan honetarako elkarrizketatu diren iritzi igorleek begi onez ikusten dute sektorerako hitzarmena sortzea, egungo lan baldintzak hobetzeko lagungarria izan litekeelako.
|
|
|
Finkatzeko ibilbide horretan berebiziko garrantzia du profesioa duintzeak. Horretan lagungarria izan daiteke soldatak eta
|
lan
baldintzak arautuko dituen komunikabideen arlorako hitzarmena sortzea. Sektorea arautzeko gutxieneko baldintza horiek sektoreko protagonisten artean negoziatu, adostu eta finkatu lirateke.
|
|
|
ELAk ezinbestekotzat dauka
|
lan
baldintzak arautuko dituen akordio batek ordezkatze eta egonkortasun gutxieneko bat bermatzea azpikontratatutako lan taldeetan. Hainbat enpresa diru asko irabazten ari dira, eta langile asko salgai modura erabiltzen, inolako eskrupulurik gabe.
|
|
|
LABen arabera, berriz,, marginala? da enplegu politika aktiboen eragina, baldin eta
|
lan
baldintzak arautzeko eskumenik edo langabezia sarien inguruan erabakirik ezin badaiteke hartu. –Politika aktiboekin soilik ezinezkoa da krisiaren kontura langileek pairatzen dituzten ondorio larriak mugatzea?, ziurtatu du sindikatu abertzaleak.
|
|
2010
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako egoitzan, CCOO eta UGT sindikatuetako ordezkariekin batera agertu da Isabel Celaa Hezkuntza sailburua, datozen 2 urtetan ikastetxe publikoetako langileen
|
lan
baldintzak arautuko dituen lan akordioa sinatzera.
|
|
|
Dekretuak (12 art.); kirolari profesionalen
|
lan
baldintzak arautzen dituen 1006/ 1985, ekainaren 26ko Errege Dekretuak (19 art.); ikuskizun publikoetan aritzen diren artisten lan harremana arautzen duen 1435/ 1985, abuztuaren 1eko (11 art.) Errege Dekretuak, eta enplegu zentro berezietan lan egiten duten gutxituen harreman berezia arautzen duen 1368/ 1985, uztailaren 17ko Errege Dekretuak (3 XG).
|
|
2011
|
|
|
Ertzaintzak bizi duen gatazka egoerak kezkatu egiten duela onartu du Rodolfo Ares Herrizaingo sailburuak, baina aldi berean egoera hori EAJko aurreko arduradunengatik jaso duela azpimarratu du. Adibide gisa,
|
lan
baldintzak arautzen dituen hitzarmena jarri du, lau urtez luzatuta dago eta berak bi urte baino ez daramatza sailburu karguan.
|
|
2012
|
|
|
Espainiako Gobernuak etxeko langileen
|
lan
baldintzak arautzen dituen lege berria jarri zuen indarrean 2012ko urtarrilaren 1ean. 1985 urteko dekretua aldatzea ekarri du lege berri honek.
|
|
2014
|
|
|
(24) Gizartean eragile aktiboa izateak berekin dakartzan eskubideak eta betebeharrak zein diren jakitea, gizarte eta
|
lan
baldintzak arautzen dituen lege esparrua aztertu eta herritar demokratiko gisa parte hartzeko.
|
|
|
(24) Gizartean eragile aktiboa izateak berekin dakartzan eskubideak eta betebeharrak zein diren jakitea, gizarte eta
|
lan
baldintzak arautzen dituen lege esparrua aztertu eta herritar demokratiko gisa parte hartzeko.
|
|
|
Ez da Sopelako Udalean legitimitatea kendu nahi izan eta ELAren aurka egiten den lehen aldia. Izan ere, udaleko langileen
|
lan
baldintzak arautzeko hitzarmenaren negoziazioan, bide honetan lehen pausuak eman baitziren".
|
|
2017
|
|
|
Blokeoa datutan ere zenbatu daiteke. Lan Harremanen Kontseiluaren azken buletin soziolaboralean ikus daitekeenez abuztuan langileen ia erdiak (%46, 2) oraindik berritzeko zuen hitzarmena, 253.993 lagunek hain zuzen; beste 110.167 hitzarmenik gabe zeuden (%20) eta soilik heren batek (%33, 8) zuen eguneraturik bere
|
lan
baldintzak arautzen dituen testua, hau da, 185.472 langilek.
|
|
2018
|
|
|
Euren
|
lan
baldintzak arautuko dituen zentroko hitzarmena edukitzeko akordioa adostu dute Getxoko Hondartzak 2015 enpresako beharginek, arduradunakaz egindako negoziaketaren ondorioz.
|
|
2019
|
|
|
Guatemalan gutxieneko soldata 500 (58,29 euro) ketzaletan dago ezarrita. Baina etxeko langileen sektorea ez dagoenez araututa, hori ez da errespetatzen; eta kontraturik ez dutenez eta
|
lan
baldintzak arautu gabe daudenez, lagun horiek ez dute inongo babesik. Ordu kopurua, zereginak eta zaindu beharreko pertsonen kopurua ez daude zehaztuta.
|
|
|
Ondorioz, beharrak ere handiagoak eta konplexuagoak dira”. Horregatik, ELAk adinduen egoitzetako zaintzaileen ratioak handitzeko eta
|
lan
baldintzak arautzeko kanpaina martxan jarri du. Izan ere, “adinekoen egoitzetako langileok egunero egin beharreko lan zama izugarri handia dela; baita horrek zaintzaren kalitatean duen eragin kaltegarria ere”.
|
|
2021
|
|
|
Eskarien artean sartu dute, era berean, Osakidetzako egiturazko lantaldea handitzea, eta era horretan egun dagoen behin behinekotasuna apaltzea. Bestalde, gogora ekarri nahi dute
|
lan
baldintzak arautzeko akordioak iraungita daramatzala 11 urte, eta berritu egin behar dela, urteotan osasun sistema publikoan egin behar diren «murrizketek» eragindako gabeziak konpontzera egin behar dela, geratu egin behar direla hainbat zerbitzuren «pribatizazioan» egin diren aurreraurratsak, eta hobetu egin behar dela langileen lan osasuna.
|
|
2023
|
|
|
Duela urte erdi baino gehiago hasi ginen Kirol Kudeaketako hitzarmena negoziatzen, urtebete baino gehiago hitzarmenik gabe egon ondoren. Sektoreko hitzarmena da
|
lan
baldintzak arautzen dituen beharrezko esparrua, bai eta enpresen eta sektore bateko langileen arteko harremanak ere. Funtsezko tresna da lan baldintza duinak ziurtatzeko.
|
|
|
Euskaltegietako irakasleok ez dugu oraingoz halako esperientziarik bizi izan. Zehazkiago, alde batera utzita LABek euskara irakasleen
|
lan
baldintzak arautze aldera 2022an egindako ahalegina, euskaltegien patronalak ezerezean laga zuena, ez politikariek, ez Eusko Jaurlaritzak behin ere ez digute euskara irakasleoi iritzirik eskatu egiatan arduratzen gaituzten gaiez: lan baldintzak, udal euskaltegien etorkizuna, euskalduntzearen egitekoak eta erronkak.
|
|
|
Lan Harremanen Kontseiluaren (LHK) arabera, maiatzaren amaieran, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako sektore pribatuko langileen %52k lan hitzarmena berritua eta indarrean dute. Horrez gain, LHK-k hitzarmen berritzeen «erritmoa» goratu du, lau langiletik batek aurten berritu baitu bere
|
lan
baldintzak arautzen dituen ituna. Soldatari dagokionez, eta KPIaren bilakaera mantentzen bada, aurten iaz galdutako erosahalmena berreskuratu dela aurreikusi dute.
|
|
|
Lan Harremanen Kontseiluaren arabera (LHK), maiatzaren amaieran Araba, Bizkai eta Gipuzkoako sektore pribatuko langileen %52k berritua eta indarrean zuten lan hitzarmena. Horrez gain, LHK-k itunak berritzeko «erritmoa» goratu du, lau langiletik batek aurten berritu baitu bere
|
lan
baldintzak arautzen dituen ituna. Soldatari dagokionez, eta KPIaren bilakaera mantentzen bada, aurten iaz galdutako erosahalmena berreskuratu dela aurreikusi dute.
|
|
|
Sindikatuak azaldu du ez dagoela langile hauen
|
lan
baldintzak arautuko dituen hitzarmenik eta hitzarmen propioa behar dutela azpimarratu du. " Gaur egun hamasei emakume daude bertan lanean eta 8,17 euroko oinarrizko soldata dute orduko, eta ez da inor iristen %100eko lanaldia izatera.
|
|
|
O 1919tik aurrera edozenbat arauk egin zuen komite parekideak sortzearen alde. Modu horretara konponbide korporatibistaren aldeko apustua egiten zen, hala
|
lan
baldintzak arautzeari dagokionez, nola horien inguruan sortutako gatazkak konpontzeari dagokionez ere. Gehienbat, komite parekideek eskumenak bereganatu zituzten banakako gatazkei nahiz gatazka kolektiboei begira.
|
|
|
O Laneko Ikuskatzailetza Zerbitzua, 1906ko martxoaren 1eko Errege Dekretuak sortutakoa, lana babestu eta arautzeko legeak eta xedapenak betetzea bermatzeko xedearekin, eta, lege horien artean, bereziki, 1900eko urtarrilaren 30eko Legea, lan istripuei buruzkoa; 1900eko martxoaren 13ko Legea, emakumeen eta haurren
|
lan
baldintzak arautzekoa; eta 1904ko martxoaren 3ko Legea, igandeetan atseden hartzeari buruzkoa.
|
|
|
Lan Kontratuaren Legeak itun kolektiboak aitortu arren,
|
lan
baldintzak arautzeko iturri gisa, itun kolektibo horiek lege xedapenen eta Lan Oinarrien mende geratzen ziren; izan ere, itunok ezin zuten ezarri beste arau horiek jasotako lan baldintzak baino eskasagoak edo hain mesedegarriak ez zirenak. Are gehiago, Lan Kontratuaren Legeak esanbidez aipatu zituen Primo de Riveraren garaiko Komite Parekideek eta horiek ordezten zituzten Epaimahai Mistoek onetsitako Lan Oinarriak.
|
|
|
Gainera, sindikatuko agintariak erregimeneko militanteak izan behar zuten. Eginkizunei dagokienez, sindikatuak eskumena zuen ekoizpenaren arazoen berri izateko eta kasuan kasuko konponbideak proposatzeko, betiere, konponbideok interes nazionalaren mende jarriz; orobat, sindikatuak espezializatutako erakundeen bidez esku har zezakeen
|
lan
baldintzak arautu, zaindu eta betearazteko.
|