|
2001
|
|
|
Guztira, 1.891 ezbehar hil ziren; 1999an, berriz, 1.572 izan ziren, CCOOk egindako txosten baten arabera. Laneko Osasuneko arduradun sindikala, Joaquín Nieto, kezkatu egin zen; izan ere, duela bost urte Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea indarrean sartu zenetik,
|
laneko
baja eragin zuten istripuen kopurua %51, 79 igo da, “herrialdeko ekonomia baino hiru aldiz gehiago”, eta azpimarratu zuen laneko segurtasunik eza “Espainiako irakasgai nagusia dela oraindik”. Bestalde, iaz gertatutako 1.891 istripu hilgarrietatik 758 bidean gertatu zirela adierazi zuen.
|
|
2002
|
|
|
Espainiako Erreumatologia Elkartearen esanetan estatuko
|
lan
bajen %14 erreuma gaixotasunek eragindakoak dira.
|
|
|
Orduan, Enplegu Institutu Nazionalaren (INEM) prestazioak kobratzen zituen, hala zegozkion kasuetan. Ordutik aurrera,
|
laneko
baja hartzen duen aldi baterako kontratua duen edozein langilek dagokion prestazioa jasotzen jarraituko du hura iraungitzen denean, baina langabeziagatik legokiokeen zenbateko berean, alta eman arte. Hortik aurrera, eskubidea duten denboragatik kobratuko dute langabezia, baina deskontatu egingo zaie kontratua amaitu eta gaixotasunaren amaiera arteko aldia.
|
|
|
Salbuespen bakarra dago:
|
laneko
baja amatasunarena da, eta kasu horretan egoera orain arte bezala mantentzen da. Langabezia sorospena Langabezia sorospena kontrolak areagotu dituen gizarte babeseko beste formuletako bat da:
|
|
|
Une honetan, lunbagoa tratatzea da osasunaren arloko profesionalen erronka nagusietako bat. Izan ere, bizkarreko mina arazo sozial eta laboral bihurtu da lehen mailan, eta
|
laneko
bajen %45 baino gehiago gaitz horren ondorio da. «Oso arazo konplexua da», laburbiltzen du Bizkaiko Gurutzetako Ospitaleko Minaren Unitateko arduradunak, María Luisa Francok.
|
|
|
Horixe gertatu zitzaion, hain zuzen, tailerreko buruari; 1973an, bokazioz aldatzea erabaki zuen enpresa batean, lanerako tailer batean. Urteak igaro ahala, loaren, antsietatearen eta estresaren arazoak izaten hasi ziren, eta, ondorioz, hainbat
|
lan
baja sortu ziren. 1993tik, txosten psikiatrikoak izan arren, gaixotasuna lanarekin lotzen zuten arren, mutuak gaixotasun komun bat zuen, eta horrek auzitara jo zuen.
|
|
2003
|
|
|
Espainian, familia batek hipotekaren ordainketei aurre egiteko egin behar duen batez besteko ahalegina familiaren errentaren% 60tik gorakoa da; beraz, errenta hori murrizten duten ezustekoak arazotsuak baino gehiago izan daitezke. Familia errenta gutxitzen den kasuetan ordainketa horiei aurre egiteko hainbat aseguru kontratatzea azter dezakegu, errenta hori sortzen duten titularren
|
lan
bajaren, langabeziaren eta abarren ondorioz. Kasu horietan, dirusarrerak sortzen dituzten hipotekaren titularrek bakarrik aseguratzen dute, eta ez diru sarrerak sortzen ez dituztenek, alferrikako gastua izango bailitzateke.
|
|
|
Nolanahi ere, Urcolak zehaztu zuen min horiek direla Oinarrizko Osasun Laguntzako eta Neurologiako kontsulten arrazoi nagusia; izan ere, gaitz horrek “herritar gehienei eragiten die”, nahiz eta “herritar horien %25ek behar bezalako tratamenduarekin laguntza medikoa eskatzen duen eta, gainera, disfuntzio soziolaboral garrantzitsua izan dezakeen”. Hiru mota Neurologo horrek bereizi zituen “tentsio zefaleak” (ohikoenak), “migrainak edo jakekak”(
|
laneko
bajak eragiten dituzte eta, askotan, erabateko atsedena eskatzen dute) eta “eguneroko zefalea kronikoak” (analgesikoen abusuak eragiten ditu). Urcolak argitu zuen buruko minen %10ek baino ez duela zerikusirik garuneko lesio batekin; lesio hori “alarma zeinu jakin batzuen” bidez hauteman daiteke, eta, oro har, 50 urtetik gorako pertsonetan edo bilakaera laburreko zefaleak dituzten pertsonetan gertatzen da —hiru hilabete baino gutxiago—, aurreko aurrekaririk ez dutenetan.
|
|
2004
|
|
|
Mingarrienetan, ezgaitasuna eragiten dutenetan eta
|
lanean
baja gehien eragiten dituztenetan, diskoko hernia nabarmentzen da.
|
|
|
|
Laneko
baja
|
|
|
Lesio horiek eragin handia dute atzetik, hala nola trafiko istripuetan, edo erorketa bortitz batek, lepoaren luzatze nabarmena eragiten baitu. Horrelako minak 9.700 milioi euroko kostua eragiten du urtean Europar Batasunean (EB),
|
lan
bajen eta aseguru etxeek ordaintzen dituzten kalte ordainen ondorioz. Lepoko zartadaren sindromea, “whiplash” ere esaten zaiona, lepoaren flexio gogor batek eragindako lesioa da.
|
|
|
Lan tresna Ahotsaren profesionalak dira kantariak, esatariak, irakasleak, aktoreak, hizlariak, saltzaileak edo teleoperadoreak, nahiz eta guztiok erabiltzen dugun baliabide hori neurri handiagoan edo txikiagoan. Arazo gehien dituen talde profesionala ikastetxeetako irakasleak dira, %20 eta %25 artean lesioak dituzte eta kolektibo horretan
|
lan
baja gehien eragiten duen bigarren arrazoia da; horiek onartzeko gaitasun gutxien dutenak kantariak dira, eta horien artean lirikoak. Adinaren arabera, ahots arazoen nagusitasun handiena 25 eta 45 urte bitartekoa da.
|
|
|
Bularreko mina, sabeleko hantura, aknea, migrainak, sabeleko karranpak edo idorreria dira ohiko sintoma fisikoetako batzuk; tristura, negar erraza, depresioa, nekea edo libidoa gutxitzea dira ohikoenak arlo psikologikoan. Dismenorrea Doval Conderen hitzetan, hilekoaren aurreko sindromea eta hilekoaren mina dira, Espainian bakarrik,
|
laneko
baja askoren erantzuleak. Horrek esan nahi du ondorioak ez direla fisikoak soilik, baizik eta emakumeen gizarte eta lan inguruneari ere eragiten diotela.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, fabrikatzaileari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik egoera txarrean dagoen elikagai bat irensten bada, kontsumitzaileak erantzukizunak eskatzeko eskubidea du. Salmonelaren bakterioarekin kutsatutako oilasko sortaren kasuan, hainbat elkartek eskatzen diete intoxikatutako pertsonei eduki dezaketen dokumentazio guztia, hala nola erosketa tiketa, larrialdietako mediku txostenak,
|
lan
bajako parteak, etab., baita sor litezkeen gastu guztiak ere, lan baja edo opor batzuk bertan behera uztea barne. Laneko frogagiriak eta bestelako agiriak erraz lortzen dira.
|
|
|
Izan ere, fabrikatzaileari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik egoera txarrean dagoen elikagai bat irensten bada, kontsumitzaileak erantzukizunak eskatzeko eskubidea du. Salmonelaren bakterioarekin kutsatutako oilasko sortaren kasuan, hainbat elkartek eskatzen diete intoxikatutako pertsonei eduki dezaketen dokumentazio guztia, hala nola erosketa tiketa, larrialdietako mediku txostenak, lan bajako parteak, etab., baita sor litezkeen gastu guztiak ere,
|
lan
baja edo opor batzuk bertan behera uztea barne. Laneko frogagiriak eta bestelako agiriak erraz lortzen dira.
|
|
2006
|
|
|
Orain, Fremap lan istripuen mutuko zuzendari medikoa da, baina traumatologiako espezialista denez, urtero 300 eta 400 haustura larri izaten ditu. “Arazoak zituzten eta, gainera,
|
laneko
baja eskatzera behartuta zeuden pazienteen portzentajea %60koa zen. Orain, teknika horrekin tratatutako pertsonak sei hilabeteren buruan berreskuratzen dira erabat”, esan zuen López Olivak.
|
|
|
Udaberrian, ingurumen polen maila handiak
|
lan
bajen ehuneko handia eragiten du, eta haren eraginekiko sentikorrak diren pertsonen bizi kalitatea nabarmen hondatzen du. Arnas alergiaren adierazle nagusia da, gure herrialdean hamar pertsonatik bati eragiten dion osasun arazo larria.
|
|
|
Pneumologoek ohartarazi dute asma arinak
|
laneko
bajak eragiten dituela eta haurren bizi kalitatea nabarmen mugatzen duela.
|
|
2007
|
|
|
debaldeko erasotzaile bihurtzen den norbait da eta, izaeraz horrela delako, kargu horrekin gozatu egiten du eta bekatari ordaintzaileak bilatu behar ditu.Horrelako egoerak ingelesezkomobbinghitzaz bataiatu dira.Mobbing, jazarpen moral edo eraso psikologikoa lantegian zer den deskribatzeko, honela azalduko genuke: ...rrak, loaren trastornoak, digestioaren trastornoak... Psikikoak: sumingarritasuna, antsietatea, paniko krisiak, depresioak, arreta zuzentzeko eta kontzentratzeko zailtasunak, oroimenaren alterazioak.Zenbaitetan, pertsonak bere buruaz duda egiten du, beheragokotzat hartzen du bere burua.Lanak nozitzen du disfuntzioa.Lanaren kopurua eta kalitatea jaitsi egiten dira.Talde lanean aritzeko zailtasunak,
|
lanean
baja maiz hartzen da, enpresaz aldatzeko gogoa pizten da.Ase ez dauden pertsonen baturak giro desatsegina sortarazten du lantegian eta horrek pertsonengan ez ezik, erakundean ere izaten du eraginik.Axolagabekerien ondoriozko deskuiduak maizago gertatzen dira eta, beraz, istripuen arriskua areagotzen da.Famili giroan du eragina.Frustrazioek pertsona gehiago harrapatzen dituzte.Norbaitek bizitzaren... senitartekoei, ezkontideari, seme alabei.Azkenean hauek ere nozitzen dituztemobbingarenondorioak.Nola defendatu. Eraginiko pertsonak bere defentsak sortu ditu, bere buruaren eta senitartekoen osasun mentala zaintzeko: Bere buruaren nortasuna indartuz.Asertibitatea (tinko izateko eta ezezkoa ematen ikasteko trebezia) landuzAntsietatea eta estresari aurre egiteko teknikak baliatuzBere buruaren alderdi positiboak ahalik eta gehien garatuz.Bai antsietate maila apaltzeko, bai era guztietako egoera kaltegarriei buru egiten ikasteko ere, profesional baten laguntza eskatuz, beldurrik gabe.Aldaketak egituretanEgoera eredugarria, egiturak aldatu eta enplegatuak jazartzen dituzten nagusiak desagertzea da.Pertsona arteko harremanetan beti agertzen diren gatazkak konponduko lituzketen egitura iraunkor eta heldua eduki lukete erakundeek, pertsona horientzat ez ezik, enpresarentzat ere mesedegarri gertatuko litzatekeelako.Gatazkak hauteman eta behar bezala kudeatzeko, mobbingarensintomak garaiz ezagutu eta lehenbailehen sendatzeko trebeziak garatu lituzke erakundeak.Horretarako, kexu egiteko eta anonimatuan aritzeko eskubidea bermatuz, gatazka pertsonalak konpontzeko arau garbiak agertu lirateke lantegian bertan, pertsonen arteko artekaritza sistemak aurreikusten dituztenak.Helburu horiek erdiesteko, ordea, pertsona arteko harremanetan eta gatazken konponketan langile guztiek entrenatu lukete.Erakundeak aldatuko direla itxarotea, oro har, mirariaren zain geratzea da.Maila pertsonaleko irtenbidea ere ez da gizakiari beste enpresa batera joan dadin aholkatzea, enpresa berri horretan ere beste horrenbeste edo, areago, egoera okerragoa topatuko duelako, akaso.Nagusi patologikoaren izaeraHainbat ezaugarri agertzen dituzte maiz horrelako pertsonek: Beren baitako gabeziak konpentsatzeko, aginduak ematea dute beharrezkoa, beren azpian presionatu ahal izateko moduko norbait izatea, era horretan zu baino gehiago naiz ni" horren gogobetetasuna bizitzeko.
|
|
|
Lunbalgietan, adibidez, (noiz edo noiz pertsona guztien %60 %90engan eragina izan dezakeena) pazienteen %90 osatu egiten dira 3 6 hilabetetan eta
|
laneko
bajen %90etik gora ez dira bi hilabete baino luzeagoak.
|
|
|
Europako Batasunak programa bat jarri du abian arazo muskulu eskeletikoen aurka borrokatzeko, Europan
|
lan
bajaren arrazoi nagusia baita.
|
|
|
Gainera, langileari arriskuak saihestu edo murrizteko eskatzen zaio, bereziki dortsolunbarak, neurri egokiak hartuz, lanaren ezaugarrien eta jardueraren eskakizunen arabera. Datuen arabera, kaltetuak sufritzen duen minaz eta horrek eragiten dizkion mugez gain, muskulu eta eskeleto nahasteak dira Europan
|
lan
bajaren lehen arrazoia.
|
|
|
Bestalde, Ibercajak beste SPP bat merkaturatu du bere zerbitzu eta produktuen artean. Kasu honetan, hileko kuotaren adinako zenbatekoarekin ordaintzen da, ezbeharraren unean, hipotekan edo maileguan, gaixotasunagatiko edo istripuagatiko edo langabeziagatiko
|
laneko
bajaren kasuan, lanbidearen arabera. Halaber, ez da atzean geratu Santander babes aseguruen aldeko gerran, eta' Santander Protección Crédito' diseinatu du, finantza erakunde horrek emandako mailegu, zerbitzu eta hipoteken titularrak estaltzen dituen asegurua.
|
|
|
Agenteek informazio ugari konfiskatu zuten, eta orain xeheki aztertu da. Ikerketen bidez jakin nahi da ea entitateak funts publikoak desbideratzen zituen, hala nola, Gizarte Segurantzatik
|
lan
bajengatik jasotzen zituen kuotak, mutualitate jardueratik kanpoko beste helburu batzuetara. Halaber, uste da mutualitateko buruzagiek “B” kontabilitatea sortu zezaketela, ofizialarekin paraleloan.
|
|
|
Enpresetan oporren ondoriozko
|
lan
bajak betetzeko beharrak hainbat ekoizpen sektoretako langileen eskaera aukera irekitzen du. Turismoa ez ezik, ekainetik irailera bitarteko kontratazioak %47ra igo dira.
|
|
|
Tratamenduaren bidez, sintomen agerpena mugatu nahi da; agerraldien arteko aldia 15 egun atzeratzen bada, hobekuntza garrantzitsua da. Baina kaltetuek
|
lan
baja behar izateko bezain larria da. Bai, batez ere bulbodinien kasuan.
|
|
|
Ez dira etxekoandreak izaten. Eta
|
laneko
baja beharrezkoa da. Gainera, sexu harreman mingarriak izaten dituzte, eta ez diete sexu harremanik edo seme alabarik izaten uzten.
|
|
|
Lehenik eta behin, “zerga tratamendu egokia” eskatzen du, “PFEZaren zergaren salbuespena edo hobaria” barne hartzen duena. Halaber, Gizarte Segurantzan “lankideen araubide berezia” sortzeko eskatzen du, “kotizazio onurak eta amatasun,
|
lan
baja edo langabeziagatiko eskubide onuragarriagoak” bilduko dituena. Azkenik, eskatu du eritasun profesionaltzat har daitezela “osasungarritasun gutxiko eta gaixotasun kutsakorren prebalentzia handiko” eremuetan egindako lanak.
|
|
|
Detonatzailea zerbitzu horietan arnasten den tentsio propioa da. Lehen mailako arretari dagokionez, indarkeriazko jarrerak pazientearen preskripzioarekiko desadostasunekin edo profesionalaren ikuspuntutik justifikatu gabeko
|
laneko
bajak lortzeko presioekin lotuta egon ohi dira. Gidaren egileek gogorarazten dute auzi horren muinaren zati handi batek zerikusia duela “medikuarekin zerikusirik ez duten kausekin”, hala nola masifikazio asistentziala (gaixoarekin harreman adeitsua izateko atzerapenak eta denbora gutxi) eta Administrazioak egiten duen “esfortzu baliogabea”, herritarrak, osasun profesionalekin duen harremanean, eskubideak izateaz gain, betebeharrak dituela kontzientziatzeko.
|
|
2008
|
|
|
Lesio ohikoenak zaintiratu zerbikalak dira, eta eroaleen erdiek baino gehiagok ondorioak dituzte. Txostenak dio
|
laneko
bajaren batez bestekoa bi hilabetekoa dela eta kostua 20.000 euro ingurukoa. Heriotza tasa murriztea Bestalde, Real Automóvil Club de Catalunyak (RACC) txosten bat aurkeztu zuen atzo.
|
|
|
Gabezia mediku aseguruetan ere Gabealdiek ere interes berezia dute asegurua kontratatzerakoan. Aseguru mota guztietan egon daitezke gabezia epeak, hala nola istripuekin,
|
laneko
bajekin edo osasun laguntzarekin lotutakoetan. Aseguru medikoen polizetan, alderdi horrek garrantzi handia du, batez ere, epe jakin batean prestazio jakin batzuk jasotzeko harpidetzen direnean, eta aseguru bat edo bestea kontratatzeko orduan giltzarrietako bat izan daitekeenean.
|
|
2009
|
|
|
Sintoma ohikoenak, sor ditzakeen sintoma ugarien artean, mina dira artikulazioetan, muskuluetan eta muturreko nekea. Colom en arabera, sintoma horien guztien ondorioa da gaixoek ezin dutela pertsona osasuntsuen lan erritmo bera jarraitu;
|
laneko
bajak behin eta berriz eskatu behar izaten dituzte, eta, berriro egin behar izaten dutenez, askotan lana galtzen dute. Haurdunaldia eta lupusa Lupusak, batez ere, emakumeei eragiten die (hamarretik bederatzi emakumezkoak dira), eta horietako askori, berriz, ugaltzeko adinean daude (gaixoen %90 15 eta 55 urte bitarteko emakumeak dira).
|
|
|
Kasurik paradigmatikoena eskoletako maisu maistrena da; Espainian, profesional horien %22k baino gehiagok ahots aldaketak egozten ditu, eta, gainera, horiek dira talde honentzat
|
lan
bajaren kausarik ohikoena. Ahots arazoak maizago gertatzen diren adin tartea 25 eta 45 urte bitartekoa da.
|
|
|
Belauneko eta aldakako artrosiaren tratamenduak, desbalidazio handiena eragiten duten formek, 4.700 milioi euro inguruko kostua eragiten du urtean. Zuzeneko gastuak %86 dira; zeharkakoak, berriz,
|
laneko
bajak eta ezintasunen bat direla eta, %14 dira. Artrosia duen gaixo bakoitzeko 1.500 euro inguru inbertitzen dira urtean.
|
|
2010
|
|
|
Bere lanpostuan, egunero erantzuten die laguntza eta aholkularitza bilatzen duten irakasleen deiei. ikasturteko estatuko azken txostenean jasotzen den bezala, harremanetan jartzen diren irakasleen %45ek antsietate koadroak egiten dituzte, %20k depresio sintomak dituzte eta %14k
|
lan
baja dute. Irakaslea izatea lanbide arriskutsua da?
|
|
|
Besteak beste, pazienteei eta senideei laguntzeko laguntza programak eta lan malgutasun handiagoa, langile bakoitzaren mugekin bat datozen lanaldi murrizketekin, erosmen mailari eusteko.
|
Laneko
bajak eta ezintasunak, botikak erosteko gastu ekonomikoarekin batera, eta etxebizitza ezintasun aurreratura egokitzeko erreformen ondoriozko gastu ekonomikoarekin batera, alderdi saihestezinak dira. Hanturaren kontrako dieta?
|
|
2011
|
|
|
Saiatu gurasoek lana gal ez dezaten edo semea zaintzeko bajak har ditzaten. Sorospena aldi baterako
|
lan
bajaren pareko soldata izanen da. Baina nork eska dezake eta zer baldintza bete behar dira?
|
|
|
Gainera, 180 artikulua handitu da, hau da, lanaldia murriztean egindako kotizazioei lanaldia murrizte hori gabe mantendu izan balitz legokiokeen zenbatekoaren %100 gehituko zaie. Ukitutakoek aldi baterako
|
lan
bajaren pareko soldata jasoko dute adingabea artatu ahal izateko. Hasiera batean, ekimena minbizia zuten haurren gurasoentzat proposatu zen, baina parlamentuko talde guztien adostasunari esker, baimen ordaindu hori ospitaleratzea eskatzen duen beste edozein gaixotasun larritara zabaltzea erabaki zen.
|
|
|
Kudeaketa eta ordainketa Lan Istripu eta Lanbide Gaixotasunen Mutuari edo enpresak arrisku profesionalen estaldura hitzartuta duen entitate kudeatzaileari dagozkio. Adingabea zaindu ahal izateko, aldi baterako
|
lan
bajaren pareko soldata jasoko dute, lanaldiaren murrizketaren araberakoa, betiere denbora hori, gutxienez, ordutegiaren erdia bada. Prestazioa kenduko da adingabea etengabe, zuzenean eta etengabe zaintzeko beharra amaitzen denean, edo seme gaixoak 18 urte betetzen dituenean.
|
|
|
Hauek dira azkenak: lanaren antolaketa txarra,
|
laneko
baja errepikakorrak eragiten dituzten laneko arriskuak, estresa eta elikagaien ondoriozko toxiinfekzioen arrisku handiagoa, baina, batez ere, instalazioaren errentagarritasun ekonomiko txikia. AKPKA (arriskuen azterketa eta kontrol puntu kritikoak) betetzen da?
|
|
|
Horietatik 42 65 urtetik beherakoak ziren eta gainerakoak adin horretatik gorakoak. Eritasun profesionalaren ondoriozko alderdien %52k
|
laneko
baja dakarte, eta beheranzko joera dute. Eritasun profesionalaren ondoriozko laneko bajak 11.400 izatetik 8.765 izatera jaitsi dira 2007an; laneko baja eragiten ez duten eritasun profesionaleko parteak, berriz, 5.418tik 8.077ra igo dira aldi berean.
|
|
|
Eritasun profesionalaren ondoriozko alderdien %52k laneko baja dakarte, eta beheranzko joera dute. Eritasun profesionalaren ondoriozko
|
laneko
bajak 11.400 izatetik 8.765 izatera jaitsi dira 2007an; laneko baja eragiten ez duten eritasun profesionaleko parteak, berriz, 5.418tik 8.077ra igo dira aldi berean.
|
|
|
Eritasun profesionalaren ondoriozko alderdien %52k laneko baja dakarte, eta beheranzko joera dute. Eritasun profesionalaren ondoriozko laneko bajak 11.400 izatetik 8.765 izatera jaitsi dira 2007an;
|
laneko
baja eragiten ez duten eritasun profesionaleko parteak, berriz, 5.418tik 8.077ra igo dira aldi berean.
|
|
|
Irudi komertziala galtzea.
|
Laneko
bajak (lanorduen galera). Osasun tratamenduaren kostua.
|
|
|
Plan integralak Autonomoek plan integral bat kontratatuz ere babes ditzakete beren interesak. Horrek aukera ematen die
|
laneko
bajaren ondorioz jasotzen ez diren diru sarrerak konpentsatzeko. Istripuaren edo gaixotasunaren ondoriozko bajak aseguratzeko kontrata daitezke, eta, hartara, horrek dakartzan gastuak gutxitzeko.
|
|
|
Kopuru horri lan produktibitatea murrizteari lotutako gizarte kostua gehitu behar zaio, pertsona lodiek lan partaidetzaren tasa txikiagoak izaten baitituzte eta normalak dituztenek baino soldata txikiagoak jasotzen baitituzte.
|
Laneko
bajak edo ezintasunak 1.600 milioi euroren erantzule izango lirateke. Obesitateari lotutako gaixotasunek eragindako kostuak kontuan hartuz gero, beste 900 milioi gehitu behar dira, diabetesak eragindakoak (kostu guztien %9), gaixotasun kardiobaskularrak (%22, 6), dislipemiak (%2, 4) eta gaixotasun muskulu eskeletikoak (%1).
|
|
|
Kontabilitate zerbitzuak kontabilitatea egunean eramatea nahi duten bezeroak artatzen ditu. Gestoria Zerbitzuan Gizarte Segurantzako nominak eta agiriak prestatzen dira, baita kontratuak,
|
lan
bajak eta abar ere. Era guztietako dokumentazio fiskala ere egiten eta aurkezten da.
|
|
2012
|
|
|
Erregimen Orokorreko soldatapeko nekazaritza langileen kasuan ere, enpresaren ekarpena 6,15 puntutik 8,10era murriztuko da, betiere kotizazio oinarria muga gisa ezarritako zenbatekoa baino handiagoa ez bada; kasu horretan, murrizketa proportzionala izango da. Langile horientzat, gainera, langabezia kuotaren murrizketa bat jasotzen da, Gizarte Segurantzako kotizazio oinarriaren %2, 75ekoa, aldi baterako ezintasuneko(
|
laneko
baja), haurdunaldiko eta edoskitzaroko edo amatasun eta aitatasuneko egoeretan. Era berean, 60 urtetik gorako langileen enplegua eta aukera berdintasuna mantentzeko hobariak, 59 urte edo gehiagokoentzat enplegua mantentzeko murrizketak eta familia erantzukizunak dituzten langabeekin egindako lanaldi osoko kontratu mugagabeetarako hobariak arautzen dira.
|
|
|
...trolatu gabeko asmak 1.000 milioi euro baino gehiago balio du urtean Osasun Sistema Nazionalean, hau da, gaixotasun horri lotutako kostu guztien ia %70 Hegoaldeko Pneumologia eta Kirurgia Torazikoaren Elkarteak (Neumosur) datu horien berri eman du asteartean, maiatzaren 1ean, Asmaren Nazioarteko Eguna dela eta, eta zehaztu du patologia horrek helduen Espainiako populazioaren %5i eragiten diola eta
|
laneko
baja asko eragiten dituela. Espainiako osasun sistemako gastuaren iraunkortasunari buruzko eztabaidan, erakundeak profesionalen, pazienteen, senideen eta osasun agintarien laguntza eskatu du, gaixotasun horren kontrola hobetzeko.
|
|
|
Gainera, zenbat eta handiagoa izan hutsune kopurua, orduan eta handiagoa da onura”. Enpleguko titularrak, Fátima Báñezek, gainera, adierazi zuen iraupen laburreko
|
lan
bajen kontrola handituko dela, batez ere 15 egunetik beherakoak. Neurri hori onuragarria izango da enpresentzat, horiek baitira bajak ordaintzen dituztenak, Gizarte Segurantzak bi asteko ezintasunetik aurrera hartuko baitu bere gain.
|
|
|
Likido ugari hartzea.
|
Laneko
baja. Sexu harremanak saihestea.
|
|
2013
|
|
|
Kirolzaleen arduragabekeriek eta istripuek larritasun ezberdineko hainbat lesio eragin ditzakete. Batzuetan, funtsezkoa da ebakuntza kirurgikoa, errekuperazio denbora luzea edo
|
laneko
baja. Amateur korridorea:
|
|
2015
|
|
|
Arazo horrek pertsona guztiei eragiten die, baina bereziki gazte eta adinekoei eta bihotzeko eta biriketako gaixotasunak dituzten pertsonei (bi heriotza arrazoi komun Europan). Asmaren erasoak, ospitaleetan sarrerak gehitzea eta gaixotasunagatiko
|
lan
bajak ere sortzen ditu. Europako Erkidegoko arduradunek kalkulatu dutenez, Europako ekonomiak urtean 427 eta 790 milioi euro galtzen ditu.
|
|
|
Eta lasaitasun osoa izan dezaten, hileko 12 kuota ere ordainduko dituztela bermatzen diete. langabezia (besteren konturako langilea) edo
|
laneko
baja (autonomoak edo funtzionarioak), ekarpen nagusietako bat. Unicaja, berriz, Leialtasun kreditua Kontratatu edo sinatzen diren produktuengatik hobariak ematen ditu.
|
|
|
Bankia merkaturatzen duen Kontsumo Babestuko Kredituarekin 60.000 euroraino dago edozein ekitaldi egiteko. Eta auzi jartzailearen lasaitasuna erabatekoa izan dadin, Babestutako Kontsumo Aseguruak bermatzen dizu, langabeziaren (besteren konturako langilea) edo
|
lan
bajaren (autonomoak edo funtzionarioak) kasuan, 12 hileko kuota gehienez ere ordaintzea. Gastu berezi horiei aurre egiteko beste aukera bat Ibercaja ren eskaintzatik dator.
|
|
2016
|
|
|
Mojea Espainian hiru milioi langile baino gehiago daude norbere kontura, baina oso gutxi gaixotu dira. Izan ere, Laneko Segurtasun eta Higienerako Institutu Nazionalak (LSHIN) emaniko datuen arabera, 2015eko urtarriletik urrira bitartean, 10.362 autonomoek bakarrik eskatu zuten
|
laneko
baja, eta beti gaixotasun larriren bat izanez gero. Zergatik gertatzen da hori?
|
|
2019
|
|
|
Nork eta zein egoeratan eska dezake? Lan kontratua duten langile guztiek eskatu ahal izango dute borondatezko
|
lan
baja, eta ez da inola ere beharrezkoa enpresatik alde egin nahi izatea justifikatzen duen arrazoirik izatea. Aurrez abisatzen ez baduzu, enpresak deskontatu egin ahal izango dizu finikitotik zenbat egun lehenago bete ez diren abisu egunak adina.
|
|
|
Free Argazkiak Zer ondorio ditu borondatezko baja batek? Borondatezko
|
lan
baja eskatzeko asmoa baduzu, alde onak eta txarrak aztertu behar dituzu (batez ere, kontratu berririk ez baduzu), zure erabakiak ondorio ekonomikoak baititu. Hauek dira garrantzitsuenak:
|
|
|
Borondatezko
|
lan
bajak eragina du langilearentzat hain garrantzitsuak diren alderdi ekonomikoetan, hala nola kotizazioan eta langabeziako prestaziora arteko soldatan.
|
|
|
Zer da borondatezko
|
lan
baja bat. Zure lana uzteak izen teknikoa du:
|
|
|
Zure lana uzteak izen teknikoa du: borondatezko
|
lan
baja. «Langilearen nahiari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik», langileak bere kontratua amaitzea eskatzen duenean gertatzen da, zerbitzuak ematen dituen enpresarekin duen lan harremana ebazteko.
|
|
2020
|
|
|
Kaleratzeagatiko kalte ordainaren kalkuluan horrela egiten da. Kalkulu hori aldatu egin daiteke kalkuluaren oinarria nola kontabilizatzen den, 365 edo 366 eguneko soldata bada; edo aldi baterako ezintasunagatiko prestazioak,
|
laneko
bajaren aurreko aldiaren arabera kalkulatzen direnak. Nork asmatu zuen urte bisiestoa eta zergatik Lurrak Eguzkiaren inguruan egiten duen mugimenduan bilatu behar da lau urtean behin otsailaren 29ko egutegian agertzen den azalpena.
|
|
|
Kasu horietan, gaixotasun baten ondorioz edo, are gehiago, konplikazio gehiago izateko arriskua dagoenean, pertsona hori lanerako ezindua izan daiteke. Gerta daiteke, halaber, diabetesak zeharka eragitea, hala nola
|
laneko
bajak edo 1 motako diabetesean debuta egin duten seme alaba adingabeak zaintzeko eszedentziak. Halakoetan, etengabeko arreta behar izaten dute beren glukosa maila kontrolatzeko eta hipogluzemiak saihesteko.
|
|
2021
|
|
|
Langabezia hautematen ari bazara eta gaizki jartzen bazara edo ezbehar bat baduzu, kobratzen jarraituko duzu. Hori bai, garrantzitsua da ez ahaztea baja SEPEri jakinaraztea; izan ere,
|
lan
bajak irauten duen bitartean, bertan behera geratzen da trebakuntza ikastaroetara joateko edo kontrol hitzorduetara joateko betebeharra.
|
|
2022
|
|
|
|
Laneko
baja hileko mingarriengatik: lege berria arazo zahar batentzat
|
|
|
Sintoma horiek pertsonaren bizi kalitatea alda dezakete, eta kirola egiteko, lan egiteko edo ohiko bizimoduarekin jarraitzeko ezgaitu. Berriki onartutako abortuaren legearen erreformak, hileko mingarriek eragindako
|
lan
bajari argi berdea emateaz gain, tabua hausten du, hura pairatzen duten milaka emakumek ezkutuan bizi duten arazo baten gainean.
|
|
|
Zer da hileko mingarriengatik baja ematea? Espainia izan da hileko mingarrietarako
|
lan
baja sartu duen Europako lehen herrialdea Hala ere, badira aurrekariak Japonian (1947an onartu zuen legea), Hego Korean, Indonesian eta Taiwanen. Estatuan, Gironako Udala aurreratu egin da, eskubide hori 2021eko ekainean sartu baitzuen lan hitzarmenetan, eta hiru hilabete geroago Castelló de la Planekoa.
|
|
|
AEBn. bai, amatasun prekarioa bizi dute:
|
lan
bajarik gabe eta seme alabak elikatzerik gabe, formula esnerik ez dagoelako. Edo Ukrainakoa, edo gatazkan dagoen beste herrialde batekoa, zeinaren amek ezin baitute ezer ziurtatu.
|
|
|
Eta mundu anglosaxoitik kanpoko beste esperientzia batzuk ere badaude. Duela urte batzuk, Italian, Italiako La Sapienza unibertsitateko (Erroma) liburuzain batek epaiketa bat irabazi zuen, eta maskotaren gaixotasunagatik
|
lan
baja izateko eskubidea aitortu zitzaion. Kasu horrek aurrekari garrantzitsu bat ezarri zuen Alpeetako herrialdean, agerian utzi baitzuen animaliek zer nolako garrantzia duten familian.
|
|
|
Zer gertatzen da kasu horietan? Eska daiteke
|
laneko
baja. Artikulu honetan azaltzen dugun moduan, langabea bazara eta langabezia, laneko ezintasunagatiko baja eska dezakezu.
|
|
|
kotizaziopeko prestazioa jasoz. langabezia sorospena kobratuz. Bi kasuetan» aldi baterako ezintasunagatiko baja eska daiteke(
|
lan
baja)», KLJ Abogados bulegotik ziurtatzen duten bezala. Baja medikoaren egoeran zauden bitartean, berdin jarraituko duzu kobratzen eta langabezia prestazioaren ordainketak ez du etenik.
|