|
2001
|
|
|
Langile mugimendua, kapitalaren eta
|
lanaren
arteko aurkakotasunaren eta horrek eragindako ezberdintasunen ondorioz sortua, izaki desitxuratua bihurtua da gaur egun, urdail erraldoi eta buru ñimiño batez osatua. Ohartzen hasiak gara esplotazioa, txirotasuna eta horiek bezalako kontzeptuek bizitzaren alderdi guztiak barnebildu ditzaketela:
|
|
2002
|
|
|
Populazio aktiboaren eraketan beste aldagai askok du eragina: merkataritza lanaren eta birprodukzio
|
lanaren
arteko banaketak, heziketa eta erretiro sistemek, lanegunek, langabezia politikek, eta abarrek.
|
|
|
Lan eskaintzaren azterketari hasiera emateko, Hego Euskal Herriko joerademografikoak aipatuko ditugu. Ondoren lan merkatuaren eta birprodukzio
|
lanaren
arteko harremanak aztertuko ditugu, bereziki emakumeengan duten eraginaazpimarratuz, eta bukatzeko, migrazioei buruzko zenbait aipamen egingo ditugu.
|
|
2003
|
|
|
Familiaren eta
|
lanaren
arteko bateragarritasun femeninoa gaiari buruzko biltzarra
|
|
2004
|
|
|
Kapital eta
|
lanaren
arteko kontraesana badago hemen, baina pertsona barnean gauzatzen da.Pertsona hori enpresaria den heinean, lehian dagoen bere enpresaren interesek lehentasuna dute bestegauza guztien aurrean; eta kontzientzia duen langilea den heinean, aldaketa sozio politikoaklehentasuna izango du.
|
|
|
3 Sortze lanaren eta egikaritze
|
lanaren
arteko banaketa taylorista zorrotzakkooperatibetako bazkideek kudeaketan parte hartzea negatiboki baldintzatzen du. Zuzendaritzako bazkide multzo batean ekoizpenaren kudeaketarako ahalmenak metatzeak eta tailerretako bazkideei ezagupen horiek ezemateak, enpresaren kudeaketa bazkide guztiei dagokiela dioen printzipioaerrealitate bilakatzea zaildu egiten dute.
|
|
|
Enpresa kapitalistetan, kapitala eta
|
lanaren
arteko harremana, euren artekoaurkakotasunean oinarritzen da: pertsonaren lanak izaera instrumentala dauka, etaerakundearen boterea eta erabaki ahalmena kapitalaren menpe dago.
|
|
|
pertsonaren lanak izaera instrumentala dauka, etaerakundearen boterea eta erabaki ahalmena kapitalaren menpe dago. Dakigun bezala, kooperatiben barnean, kapitala eta
|
lanaren
arteko harremana bestelakoa da: lanada elkarte kooperatiboaren ardatz, jaun eta xede.
|
|
2005
|
|
|
1 Merkatu berria ren, teknologia berrien, mundukolehiakortasunaren deserregularizazioak langabezia berriaekarri digu, lan eta ez
|
lanaren
arteko mugak ezabatuz. Deserregularizazio erregularrak, ohizkoak, sufrimendu berriak sortu ditu, eta politikak ez du hitzik deserregulatze kalkulatu eta sozializatu horri aurre egiteko, pobrezia berri horri buru egiteko.
|
|
2007
|
|
|
Konstituzio jurisprudentziak, GEEAk ezarritakoari jarraituz, argi utzi du betekizun hori kasu zehatz batzuk aztertzean: langileen eta funtzionarioen arteko tratu desberdintasuna onargarria izan daiteke Gizarte Segurantzaren ondoreetarako, baina ez adierazpen askatasunari edo botoeskubideari dagokionez (urriaren 5eko 90/ 1984 KAE); herritarren jokabide ona edo makurra ez da garrantzitsua pentsio desberdinak ematea justifikatzeko (ekainaren 6ko 114/ 1987 KAE); lan finkoaren eta aldi baterako
|
lanaren
arteko desberdintasunak garrantzia du lan zuzenbiderako alderdi batzuei dagokienez, baina ez du garrantzirik lan berdinen kasuan alokairu desberdintasunak ezartzeko (uztailaren 22ko 136/ 1987 KAE), etab.
|
|
2008
|
|
|
Txostenean, onartzen da LABek zailtasunak izan dituela azken lau urteotan ekintza sindikal oldarkorra aurrera eramateko. " Atzerantz goaz diote kapitalaren eta
|
lanaren
arteko borrokan: batetik, estrategia eta pentsaera neoliberalak langile klasea astindu duelako; eta bestetik, sindikalismoaren egoerarengatik".
|
|
|
Ken Taylor arkitektoak eta bere kide Julia Manheim artistak oso gauza berezia sortu dute, Peckhamen. Bizitza eta
|
lanaren
arteko nahasketaren interpretazioa garaikidea da. Etorkizunari begiratzen dio, baina iragan industriala ahaztu gabe.
|
|
|
Nire iritziz, gai interesgarri eta konplexua da, eta asko dago ikertzeko aipatu agenteen eta oraindik aipatu ez ditugunen
|
lanaren
arteko erlazioaren gainean. Aipatu gabeko agente horietako bat da, nire iritziz, Administrazio Publikoa; izan ere, zenbait ingurunetan, eta gurean, zalantzarik gabe, hala da?
|
|
|
Kapitala eta
|
lanaren
arteko gatazkari, zoritxarrez, ez zaio biolentziarik gabeko bideetatik ekiten ezta ere. Izan ere, egunero, orduro, Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalak aitortutako eskubideak urratuak dira.
|
|
2009
|
|
|
Spectrum proiektuan bost disko kaleratu ditu, eta azkena On the wings of mercury da. Kritikarien aburuz, Spectrum taldearekin kaleratutako diskorik goraipatuena den Highs, lows and heavenly blows diskoaren eta Spaceman 3rekin grabatutako Perfect prescription
|
lanaren
arteko erdibideko obra da On the wings of mercury.
|
|
|
Modernitatearekin, lana, enplegu moduan, jarduera goresgarria bihurtu zen. Bestalde, industrializazio garaian, kapitalaren eta
|
lanaren
arteko kontraesanen aurreanhasitako erantzunak eta eragindako gatazka sozialak nabarmenki eragin duteMendebaldeko gizarteen izaera politiko, ekonomiko eta sozialean. Lana, XIX. etaXX. mendeetan, langileriaren ardatza eta elkarren artean batzen eta berdintzenzituen elementu bihurtu zen.
|
|
|
enplegua, mugikortasuna eta EBren zabaltzea? Gai horien arteko asko negoziazio kolektibotik eta kapitalaren eta
|
lanaren
arteko harremanen esparrutik kanpo geratzen dira argi eta garbi. Eta horrek, berez, zalantzan jartzen du gizarte elkarrizketaren gaur eguneko egituraketa Europa mailan.
|
|
|
Politika ekonomiko klasiko eta liberalen aldekoen aldetik, behin baino gehiagotan, kritika gogorrak jaso dituzte sindikatuek, artifizialki eraldatzeagatik merkatu librearen kapitalaren eta
|
lanaren
arteko oreka79 Baina azterketa erraz hori, logikoa eta erraza izan daitekeena testuinguru eta momentu zehatz batzuetan, ez da batere onargarria planteatu ohi den modu orokor horretan. Gehienetan, alderantziz, beharrezkoa den lanaren eta kapitalaren arteko oreka mantentzeko guztiz lagungarria da sindikatuen lana, bai eskaintzaren eta eskaeraren arteko orekan, bai politika ekonomikoen egonkortasunaren aldetik.
|
|
|
Enpresa barneko kapitalaren eta
|
lanaren
arteko gatazka bideratzeko beharrean du bere jatorria, jakina, gizarte elkarrizketak.
|
|
|
Eraketa hirukoitza horren jatorria nabaria da: kapitalaren eta
|
lanaren
arteko gatazkan esku hartze publikoaren hasiera bera. Eta, zehazki, bestaldetik, enpresarien eta soldatapeko langileen ordezkariekin modu egonkorrean elkarrizketatzeko gobernuek sentitu duten beharra.
|
|
|
Zein da kapitalaren eta
|
lanaren
arteko gatazkan oinarritutako elkarrizketaesparru honen edukiera zehatza?
|
|
|
Estatu guztietan, eta Europar Batasuneko erakundeetan ere, antzeko arrazoiengatik? gizartearekin elkarrizketatzeko etengabeko beharra sentitu dute gobernuek, politika publikoen esparru ezberdinetan, kapitalaren eta
|
lanaren
arteko gatazka baino askoz zabalagoak direnak.
|
|
|
Labur esanda, enpresa barruko kapitalaren eta
|
lanaren
arteko harremanarekin loturiko esparruak dira enplegugileen eta sindikatuen arteko negoziazioan daudenak. Eta, gehienetan, politika ekonomikoaren gainerako esparruak, kontsulta hutsaren kontzeptuaren barruan geratzen dira.
|
|
|
Egiaz, ekonomia jardueran parte hartzen duten eragileak kapitalaren eta
|
lanaren
arteko gatazkan parte hartzen dutenak baino askoz gehiago dira. Kontuan hartu behar dira, ez bakarrik enpresa publikoak, aipatu ditugunak?, baizik eta, bereziki, kooperatibak, gizarte ekonomia eta langile autonomoak ere.
|
|
|
Momentu horretan, harreman egituratu bat mantentzen zuten gobernuarekin, aipatu dugun politika ekonomikoaren esparru zehatz batean: kapitalaren eta
|
lanaren
arteko enpresa barneko gatazka bideratzeko asmoa zuen erakunde publikoen esku hartzeak.
|
|
|
Kapitalaren eta
|
lanaren
arteko gatazkaren kudeaketatik kanpo, asko dira orain arte gizarte elkarrizketaren esparruan kokatu diren politika ekonomikoaren esparruak.
|
|
|
Egiaz, gaitasun berezia dute sektore hauek beren ikuspegi propioak politika ekonomikoaren eztabaidetara ekartzeko. Eta hori enpresarien eta langileen arteko interesen bat egitearen ikuspegitik, edo ekoizleen eta kontsumitzaileen artekoak, kapitalaren eta
|
lanaren
artekoak, etab. Ikuspegi berezi hori interes handikoa izan litzateke politika ekonomiko osorako, bai eta politika horiek norabide egonkor batetik bideratzeko orduan ere.
|
|
|
Carlos Valverderen kasua zertxobait desberdina da, objektuek erabiliak eta berrerabiliak baitirudite, eta identifikaziorako euste puntu gehiago eskaintzen dituzte, ez bakarrik objektuen ezagutzaren bidez, baizik eta ikuslea eta
|
lanaren
arteko lotura ezartzeko unean. Nahiko ikusgarria da espazioaren erdian kokatzen den pieza, eserleku zahar bat airean zintzilikatzen duena, honetatik neoizko argi bat esekita.
|
|
|
Aretoaren behar horren adibide, Adnan Yildizek komisariotzako bekarako proposatutako There is no audience erakusketa da. Horrek arte garaikidearen publikoari buruz hitz egin omen nahi digu, ikuslea eta
|
lanaren
arteko harremanaren izaera aztertuz. Hala ere, espazioa eta lanak ikusita, saiakera erretoriko batean geratzen da asmoa, despotismo ilustratu batean:
|
|
|
Lantegia klase antagonismoaren espazioa izan da XX. mende guztian zehar, kapitala eta
|
lanaren
arteko gatazka historikoaren eremu gatazkatsua. Posfordismo garaiko enpresa, ordea, kolaboraziorako espazio gisa definitua da.
|
|
2011
|
|
|
Kontzeptu hori duela urte batzuk arte nagusi izan da gure herrialdean. Esparru komun horrek proposatzen duen filosofia da ezagutzak metatzera bideratutako titulazioetatik ikaskuntza teorikora nahiz praktikora bideratutako irakaskuntzen antolaketara pasatzea, esparru akademikoaren eta
|
lanaren
arteko loturak estutzeko. Esparru horretan, garrantzi berezia hartzen du gaur egun ikasleek ikasketak amaitu aurretik esperientzia profesionala eskuratzeak.
|
|
2012
|
|
|
2 Haurren ekimenaren eta zuzendutako
|
lanaren
arteko oreka, jarduerak planifikatu eta garatzean
|
|
|
Kapitalismo postfordistaren fase honek paroxismora eraman du nazio estatuennazio osagaia. Postfordismoak kapitalaren eta
|
lanaren
arteko lotura ahuldu besterikez du egin hasiera hasieratik, fordismoaren garaiko lan indar trinkoa zena besteezaugarri batzuez hornitzearen ondorioz: era askotako lan molde prekarioak hedatudira eta naziotik etengabe banatutako eta bereizitako kaltetuen masa bat zabalduda.
|
|
2013
|
|
|
Oporrak lasaitzeko, irakurtzeko, deskonektatzeko garaia izan ohi da jende askorentzat. Niretzat oporrak aspaldi ez dira horrelakorik izan; bizitza eta
|
lanaren
arteko muga gero eta lausoagoa da, eta, gainera, gustura egiten dut. Halere, nik ere izan dut liburu gehiago irakurtzeko aukera.
|
|
|
Familiaren eta
|
lanaren
arteko kontziliazioa nola lortzen duzu?
|
|
2014
|
|
|
Laburpena: Ez al dago marrazturiko proiektuaren eta eraikitako arkitektura
|
lanaren
arteko erlazioa atzekoz aurrera ulertzerik. Ez al da marrazketa, hain zuzen ere, erreferentzia grafikorik gabe gelditu ziren arkitekturak ulertzeko biderik egiatiena eta barrenkorrena?
|
|
2015
|
|
|
Kontzertua Aurri Gara laneko lehen bi kantuekin hasi zen, eta horrek disko osoa segidan entzungo genuela pentsatzera eraman bagintuen ere, hirugarrenerako Amaieratik hasi lanetik tiraka hasi zen Jon Basaguren eta koadrila. Eta hemen hasi ginen nabaritzen aurreko bien eta aurkezten ari ziren
|
lanaren
arteko aldea.
|
|
|
Praktikan, helburuaren eta
|
lanaren
arteko koherentziarik ez dagoela ikusten da batzuetan: irakasleak, edukien transmisioarekin kezkatua, hitz egiten du denbora gehienetan; elkarrekintza irakasleak ikasleei egiten dizkien galderei erantzutera mugatzen da, horiek baietz edo ezetz, izen bat edo esaldi sinple batekin erantzun behar dutela; planifikatu gabeko eta motibazio eskaseko eztabaida motzak proposatzen dira; ikasleen ekoizpena ez da ebaluatzen.
|
|
|
Lanabes elkarreragile baten bitartez, erabiltzaile bakoitzak bizitza hobeagoaren indizea eraiki dezake 11 arlo jakinetako 25 adierazle kontuan hartuz: etxebizitza, diru sarrerak, enplegua, erkidegoa, hezkuntza, ingurumena, hiritar konpromisoa, osasuna, asebetetzea, segurtasuna, bizitza eta
|
lanaren
arteko oreka. Sareko lanabes honen erabilerak ELGEko 36 herrialdetako ongizatean eragiten duten faktoreak ikuskatzea ahalbidetzen du.
|
|
|
Halere, Leninek zehaztu zituen hiru kontraesanetatik batek, inperioen arteko lehiak, garrantzia galdu zuen II. Mundu Gerraren amaieran. Kapitalaren eta
|
lanaren
arteko borrokaren ondorioetako batek Sobietar Batasunaren (SESB) jaiotza ekarri zuen I. Mundu Gerraren amaieran. Jaio bezain laster, hamalau herrialdek (dozena erdia) Errusia inbaditu zuten boltxebikeen kontra egiteko.
|
|
2016
|
|
|
Lan mota batzuetan teknologia berrien erabilerak ere lagundu dezake eguneroko bizitzaren eta
|
lanaren
arteko oreka bilatze horretan. Izan ere, gero eta gehiago dira etxetik lan egiteko aukera ematen duten enpresak.
|
|
|
Eugene Debs buruzagi bikainak ere esan zuen beltzek ez zituztela zertan bere eskubideak propio defendatu, talde gisa berdinak eta askeak izateko. Kapitalaren eta
|
lanaren
arteko gatazka zuten kezka nagusi sozialistek, eta, beraz, Debsek adierazi zuen, ez daukagu [la] ezer berezirik negroari eskaintzeko?. IWWri dagokionez, soldatapeko langileria antolatzea eta klase kontzientzia iraultzaile eta sozialista mamitzea zuten helbururik behinena.
|
|
|
Aldiz, sorkuntza eta oholtza gaineko
|
lanaren
arteko loturarik ez du proposatzen, ez ditu bereizten, baina lotzen. Horri buruzko zailtasuna ikusten du, baina talde dinamika bati ez dio lotzen, komertzio sare bati baizik:
|
|
|
Nekea edo emoziozko nekea: energia galtzearen sentsazioa eta nekearen eta egindako
|
lanaren
arteko desproportzioa, bai eta suminkortasuna eta zereginekin gozatzeko ezintasuna ere. Despertsonalizazioa edo jarrera negatiboa, erantzun mekanismotzat hartzen duten pertsonekiko, sufritzen duten pertsonekin lan jarraituak eragiten duen inpotentzia, defentsa eta itxaropenik ezaren aurrean.
|
|
2017
|
|
|
Kapitalaren eta
|
lanaren
arteko harremanean, kapitalak sekulako boterea hartu du, bai kontrataziorako, bai lan baldintzak inposatzeko, eta baita langileak kaleratzeko ere. Hiru esparru horietan patronalak lortu ditu erraztasun guztiak.
|
|
|
Iragarria zuen halakorik egitea, baina ahaztuta zeukan. Familiaren eta
|
lanaren
arteko kontziliazioa hobetzeko lau ekimen daude tartean, baita babes soziala langabetuak barne, kontratazioa eta lanegunak hobetzeko neurriak ere.
|
|
|
Azpimarratu beharra dago hori, lanaren produktibitatean kapitalismoak ekarritako jauzia laneko zereginen espezializazioarekin soilik lotzeko joera nagusitu izan baita batez ere. Egia esateko, klase kapitalistak nekazaritza lanaren eta industria
|
lanaren
arteko eta industria lanaren barneko bereizketaren bidez lortutako abantailak. Adam Smithek orratzen fabrikazioari egindako odan goretsiak, hutsaren hurrengoa dira, emakumeen lanaren eta gizarte posizioaren degradazioaren bidez lortu zituen abantailekin alderatuta.
|
|
|
Alkimia soziala zen, eta metal arruntak urre bihurtzen ez bazituen ere, gorputz indarrak lan indar bihurtzen zituen. Kapitalismoak gorputzaren eta lanaren artean txertatu zuen harreman bera ere hasita zegoen gorputzaren eta
|
lanaren
arteko harremana kontrolatzen. Lana mugarik gabe gara zitekeen indar dinamiko gisa agertzen hasia zen aldi berean, gorputza bizigabe bezala ikusten zen, borondateak soilik mugi zezakeen materia antzu gisa.
|
|
|
Horregatik esku hartu behar du etengabe estatuak lehia horren sorreran, lehia askea ahalbidetuko duten baldintzak eratzeko (Sassen, 2008, 2013; Harvey 2003, 2007). Zentzu horretan, gobernugintza neoliberala estatuek ezartzen dute, estatuen gainean ezartzen da, estatuen bidez (Joseph, 2014); izan ere, besteak beste, kapitalismoa eta kapitalaren eta
|
lanaren
arteko harremana ezin direlako soil soilik merkatu harremanen bitartez erreproduzitu, zeren lan indarra fikziozko produktu bat baita (Polanyi, 2001) eta ezin baita soldaten eta lan merkatuaren bitartez erreproduzitu.
|
|
2018
|
|
|
Bestalde, XX. mendearen amai aldetik, zenbait ekonomialarik ezkerreko zenbait ideia egin zuten bere eta kapitalismo horizontalaren oinarriak finkatzen hasi ziren. Kooperatibismoak berak aspaldi erakutsi zuenez, langileek enpresa erabakietan zuzenean parte hartzeak ez dakar arriskurik merkatuko ekonomiarentzat eta kapitalaren eta
|
lanaren
arteko bereizketarentzat. Hala, kudeaketa eredu berritzaileak proposatu zuen literatura espezializatuak, hainbat esperientzia arrakastatsuren adibideak emanez.
|
|
|
Hala, kudeaketa eredu berritzaileak proposatu zuen literatura espezializatuak, hainbat esperientzia arrakastatsuren adibideak emanez. Langileen eta enpresaburuen arteko zuzendaritza horizontala eta kapitalaren jabetzaren eta
|
lanaren
arteko bereizketa bateragarriak direla erakutsi zuten hala. Beste bide egonkor eta eraginkor bat sistema aldatu gabe ohiko gatazkak indargabetzeko.
|
|
|
Euskal ekonomiaren eta gizartearen erronkak. Arangurenek lehiakortasunerako eta ongizaterako erronkak xehetuko ditu; Julio, ordea, teknologia eta gizartearen eta
|
lanaren
arteko harremanaz arituko da. Ondoren, mahaiaren bueltan izango dira bi horiekin batera Imanol Esnaola (Gaindegiako Koordinatzailea), Sebastian Zurutuza (Gipuzkoako Foru Aldundiko Kudeaketa Estrategia zuzendari nagusiarekin), Ixaka Egurbide (IMHko zuzendaria) eta Iker Barrena (Hispavista Labseko zuzendari exekutiboa). Bigarren atalean, eraldaketa digitalean eta lanaren etorkizunean jarriko da fokoa honako galdera erantzuteko:
|
|
|
Euskal ekonomiaren eta gizartearen erronkak". Arangurenek lehiakortasunerako eta ongizaterako erronkak xehetuko ditu; Juliok, ordea, teknologia eta gizartearen eta
|
lanaren
arteko harremanaz jardungo du. Ondoren, mahaiaren bueltan izango dira horiekaz biekaz batera Imanol Esnaola (Gaindegiako Koordinatzailea), Sebastian Zurutuza (Gipuzkoako Foru Aldundiko Kudeaketa Estrategia zuzendari nagusia), Ixaka Egurbide (IMHko zuzendaria) eta Iker Barrena (Hispavista Labseko zuzendari exekutiboa).
|
|
2019
|
|
|
" Esperientzia bat" sortu nahi du Urrestarazuk bere artearekin: " ni eta
|
lanaren
artekoa, eta lana eta ikuslearen artekoa". Komunikazioa kodeak" Sentsazioak" bilatzen ditu artistak.
|
|
|
Orokorrean, zereginetan (task) oinarritutako soldatapeko lanetan, areagotze maila altuak agertzen dira, ordutegirik gabeko lanak bilakatzen direlarik. Horri aisialdi eta
|
lanaren
arteko mugaren desitxuratzea gehitzen zaio; aisialdia kontsumoan oinarritzen da, eta kontsumoa beraz, lanaren inguruan eraiki edo zuzenean" lan" bilakatu (Glucksmann, 2012; Kohler eta Martin Artilez, 2005; Moruno, 2018).
|
|
|
Izan ere, aktibitate eta produktu hauek eurengandik independentea den erlazio baten menpe ageri dira (balorearen lege eta logikari alegia) eta menpekotasun honek beti lan partikularretatik haratago igortzen du norberaren ekimena. Pertsonen biziraupenerako nahitaezko produktuen eta hauek sortzen dituen
|
lanaren
arteko elkartrukea ekoizpen modu kapitalistaren baldintza izan arren, forma hori euren elkar harreman eta kohesio sozialengandik (hau da, harreman pertsonalengandik) askea edo bereizia dela dirudi.
|
|
2020
|
|
|
Parte kulturala: bizitzaren eta
|
lanaren
arteko konexioa, militantzia ereduak, lidergo motak, botere motak (formala eta informala), informazioaren kudeaketa, jakintzaren kudeaketa. Kapituluz kapitulu agertzen da neutraltasuna ez dela existitzen eta nola gainditu dezakegun ikuspegi androzentriko bat, interes komuna esaten denean edota langile klasearen interesak gizonen interesak izan ohi direla eta hori guztia nola deseraiki daitekeen.
|
|
|
Haren ustetan, pertsonak erantzuleak izango badira, jaki tokia betea izatea ez da aski; euren eskuen jabe ere izan behar dute, eta lanaren eremuan zekusan eskuen gaineko jabetzaren muina. Hori dela eta," propietatearen eta
|
lanaren
arteko banaketari amaiera eman zaio". (Propietatea arrotza izan da euskaldunontzat Pirinioetako zuzenbidea izenekoaren eraginpean, tradizio erdaldunek zuzenbide erromatarrarekin gureratu bitarte.)
|
|
2021
|
|
|
garai bateko maitalearekin harremanetan jarri ostean bihurtzen da gizona itzultzaile, nolabait, emakumearekiko fideltasun eza onartu ondoren. Azkenik, idazleen eta itzultzaileen arteko inbasioaren irudia," zua" eta" nia" nahasteari dagokiona, itzulpenaren eta sormen
|
lanaren
arteko borroka eta muga lausoa; sarri errepikatzen den irudia da hori fikzioan agertzen diren itzulpen auzietan (ikusi: Anderson, 2005).
|
|
|
Ingenieur* es Engage* es (Ingeniari Konprometituak) elkartean aztertzen dute ingeniariek gizartean duten zeregina eta tekniken dimentsio politikoa, ekologia politikoa disziplina ezberdinen ikuspegitatik landuz. Vous N' etes Pas Seuls (Ez zaudete bakarrik) elkarteak laguntzen die beren balioen eta egiten duten
|
lanaren
arteko etena nozitzen duten enplegatuei, beren sektoreek eragiten dituzten kalteei buruzko informazioak metatuz, alde egin dutenen lekukotasunak bilduz, eta abar.
|
|
|
Mugitzea da kontua, eta horrek aisialdiaren eta
|
lanaren
arteko muga lausotu egiten du. Bekatua ote da geldirik egotea?
|
|
|
Daukazten beharrei erantzuteko gai diren auzo orekatuak dituzten hiriak, energia gastu erraldoirik gabeak, eta globalizaziotik hain mendeko ez izateko eskala ekonomikoak dituztenak. Lurraldeak batzeko eta isolatzeko aukera ematen duten parkeak; ibiltzeko eta salgaiak banatzeko hiriak; balkoidun eta patiodun etxeak, aldaketa demografikoei eta etorkizuneko bizikidetza moduen inguruko zalantzari aurre egiteko malguagoak; online lanaren eta aurrez aurreko
|
lanaren
arteko nahasketa bat, kontziliaziorako; hurbileko merkataritzaren eta Internet bidezko erosketen nahasketa kontsumorako, etab.
|
|
2022
|
|
|
Eskuarki, etiketak eskatzen du txalorik ez egitea obrak irauten duen bitartean; jazza da salbuespen nagusia: indibidualismoaren eta talde
|
lanaren
arteko batasun perfektuan, bakarlari bakoitzaren lana txalotzen da, denek elkarrekin jotzen dutenarekin batera, konposizioa nahi adina bider etenez.
|
|
|
Hiria eta espazio publikoa maskulinoak ziren gorputzena izan da. Kapitalismo industrialaren garapen prozesua etxearen eta
|
lanaren
arteko banaketaren bidez gauzatzen da, argudiatuz gizonak arrazoimena, eskubideak eta gainbalioa ekoizten dituzten izaki kulturalak eta politikoak direla, eta emakumeak izaki naturalak, funtzio biologiko ez razionalak dituztenak, non horien zeregin biologikoak aurrera eramateko alegia, kumeak izan, hezitu, gizon langilea zaindu, jaten eman, garbitu, sexua eman eta merkatuak asebetetzen ez dituen ... lan ez ordainduaren espazioa neskameen eta esklaboen espazio ez politikoa da.
|
|
|
Ez dut uste. Tamalez, nagusiaren begirada etxera sartu zaigu; desagertu egin da etxearen eta
|
lanaren
arteko muga, esparru pribatu eta publikoaren artekoa.
|
|
|
Hala ere, azaltzen du epe luzean plusbalio erlatiboak gora egin duela, eta horrek agerian uzten duela Luxemburgoren tesia indarrean dagoela. Horren ondorio nagusia, haren iritziz, 1970eko hamarkadaren amaieratik gaur egunera arte ia herrialde guztietan" kapitalaren eta
|
lanaren
arteko diru sarreren eta aberastasunen polarizazioa" handitu egin dela izango litzateke," soldata erreala igo bada ere" (Astarita, 2020).
|
|
2023
|
|
|
Funtsezkoa da haurtzaroan arreta jartzea larrialdi egoerak aztertzean; izan ere, funtsezko elementua da komunitateei eta herrialdeei krisitik ateratzen laguntzeko eta pobrezia eta indarkeria zikloekin hausteko, gizarte baketsu eta erresilienteak ezartzeko. UNICEFek ekintza humanitarioaren eta garapen
|
lanaren
arteko loturak sendotzeko lan egiten du, herrialde askotan baitago larrialdien aurretik, bitartean eta ondoren, eta etengabeko laguntza emateko balio baitu.
|
|
|
Bazekien bere bikotekideaz ari zela, eta bazekien bikote harreman hondoratuaren eta
|
lanaren
arteko ping pong partida inozo haren erdian harrapaturik geratuko zela; beste behin.
|
|
|
Ez dut uste. Tamalez, nagusiaren begirada etxera sartu zaigu; desagertu egin da etxearen eta
|
lanaren
arteko muga, esparru pribatuaren eta publikoaren artekoa.
|
|
|
Horrela, 1931n, 1929ko krisialdi ekonomikoaren haritik, Pio XI. Aita Sainduak Quadragesimo Anno Entziklika idatzi zuen, Rerum Novarum Entziklikaren berrogeigarren urteurrena gogoratuz. Berriro ere, Aita Sainduak elkartasunaren eta lankidetzaren printzipioa nabarmendu zuen, gizarteak kapitalaren eta
|
lanaren
arteko harremanetan zituen kontradikzioak gainditzeko. Adierazpenen artean, alokairuak langileen eta euren familien beharrizanen araberakoak izan behar direla defendatu zuen.
|
|
|
Horrela, behin betiko urratsa eman zedin, estatu desberdinetako gobernuak jabetu behar izan ziren gizarte auzia bidegabeko egitura sozioekonomikoaren ondorio zela, eta euren jardunaren oinarri ez zirela izan behar gizarte auziaren agerpenak, baizik eta gizarte auziaren arrazoiak. Estatuak egoeraren jakitun egin zirenean, eta estatuek kapitalaren eta
|
lanaren
arteko harremanak orekatzeko neurriak hartu zituztenean, gizarte bakeari eta estatus quoari eusteko xedearekin, lan zuzenbidea sortu zen, esan bezala, lan kontratua abiapuntutzat hartuz, beraren erakunde nagusi gisa.
|
|
|
Arautegi zibila, sortu berria izan arren, zaharkitua zen kapitalaren eta
|
lanaren
arteko gatazkak juridikoki bideratzeko. Horrek arautegian esku hartzea eragin zuen, langileriaren mugimenduek egindako presioa baretu eta klase kapitalista botere politikotik botako zuen iraultza oro saihesteko.
|
|
|
Hain zuzen ere, azken horri erreparatu zion 1583tik 1587rako artikuluetan," Morroiek eta alokairupeko langileek egindako zerbitzua" izenburuarekin. Eta artikulu horiek besterik ez zituzten jaso kapitalaren eta
|
lanaren
arteko harremanak arautzeko manuak, hiru egoera bereiziz: etxeko zerbitzarien errentamendua, nekazaritzako zerbitzuen errentamendua eta industria zerbitzuen errentamendua (industria zerbitzuen artean esanbidez aipatu ziren eskulangileak, artisauak eta gainerako alokairukoak).
|
|
|
O 1 883ko abenduaren 5eko Dekretua, langileriaren ongizatearentzat interesgarriak diren gaiak eta kapitalaren eta
|
lanaren
arteko harremanetan eragina duten gaiak aztertzeko batzordea eratzekoa. Arau horren Zioen Azalpenetan argiro antzeman daiteke gizarte auziak eragindako beldurra.
|
|
|
Aitzitik, arau horren inguruan ñabardura garrantzitsu bat egin behar da; izan ere, beldurraren hizkuntza erabiltzeari buruz aipatu berri dena gorabehera, arau horren Zioen Azalpenaren arabera, bazirudien langileriaren gehiengoak onartzen zuela Gobernuak esku hartzea. Hain zuzen ere, langileriaren beharrizanak sakon ezagutzeko, eta beharrizan horien araberako legeak egiteko, langileriaren ongizatearentzat interesgarriak diren gaiak eta kapitalaren eta
|
lanaren
arteko harremanetan eragina duten gaiak aztertzeko batzordea sortu zen. Batzorde hori Gizarte Eraldaketen Batzordea izan zen, eta 1903ko apirilaren 23ko Errege Dekretuaz geroztik, Gizarte Eraldaketen Institutua.
|
|
|
Modu horretara, industria iraultzaren ondorioak hurrengoak izan ziren XIX. mendean zehar: ...ek erabiltzeko gero eta zailagoak ziren eta gero eta indar arriskutsuagoek mugitzen zituzten, batez ere, esperimentazioa eta bat bateko hobekuntza saiakerak nagusi ziren hasierako garaian; (b) lan istripuen kopurua areagotu zen, hildako eta elbarri ugari eraginez; gainera, ezbehar horiek makinak erabiltzeagatik sortzen ziren; (c) nabarmena zen ekoizpen bideen titulartasunaren eta horiekin egindako
|
lanaren
arteko bereizketa: ekoizpen bideak ugazaben edo enpresaburuen esku zeuden bitartean, lana langileei zegokien (BORRAJO DACRUZ).
|
|
|
Bilakaera horretan berebiziko garrantzia izan zuen ekoizpen bideen gaineko jabetzaren eta horiekin egin beharreko
|
lanaren
arteko behin betiko bereizketak. Bereizketa horren ondorioz ekoizpen bide horien jabeen eta langileen arteko desberdintasunak agertu ziren.
|
|
|
Hasteko, hezkuntzaren eta
|
lanaren
arteko lotura aztertuko dugu. Izan ere, ukaezina da bi egitura sozial horien artean existitzen den lotura, iraganeko" eskema arautu eta aurreikusgarriak" pixkanaka higatzen ari diren arren gaur egungo testuinguruan, ezegonkortasunaren areagotzearen bitartez.
|
|
|
Gainera, ez dago ibilbide egokirik" eskola zikloetatik eta ziklo akademikoetatik lan merkatura igarotzeko". Beraz, ondoriozta genezake" hezkuntzaren eta
|
lanaren
arteko desoreka horrek", erakundeen laguntza mugatuekin batera, areagotu egin duela" gazteen familia mendekotasuna" (Moreno et al., 2012: 25).
|